8IËLWS- EN ADVERTENTIE-BLAD VOOR DE
GEMEENTE EN HET ARRONDISSEMENT SNEER
BINNENLAND.
No. 19.
V IJ F-E JV-T W I N T I G S T
T A 7k R Gr A NT G.
18 7 0
ZATFRDAGr
5 MAART.
Staten-Generaai.
■o
1
SNEEKER COURAN
•- ginselen geheel
Lenting hebben het
<>7
s
van
ver-
Doch
een partijblad over-
althans straalt hoege-
I preciseert ook wat de eigendomstoekenning betreft.
De heeren Hasselman en Heemskerk leverden
I replieken.
Morgen voortzetting.
Zitting van Donderdag 3 Maart.
In de heden gehouden zitting werden de de-
I de onderdeelen van
I behandeld worden.
I kers van den vorigen dag,
I den minister werden beantwoord.
AD VERTEA TIÉN van 1 tol 4 regels, gewone letter, 40 Cents
voor eiken regel daarenboven 7/2 Cents. - Alle brieven en stukken’
de uitgave of redactie betreffende, worden franco ingewacht.
Deze COURANT verschijnt WOENSDAGS en ZATERDAGS.
Abonnementsprijs voor 3 maanden is binnen deze Stad ƒ1.65, buiten
de Stad franco ƒ1.90.
TWEEDE KAMER.
Zitting van Dinsdag 1 Maart.
Bij de voortzetting der discnssie over de agra
rische wel hebben de heeren Sypesteijnvan
Loon, Saaijmans Vader en Heemskerk Azn. die
heden in de Tweede Kamer bestreden of onnoo-
dig geoordeeld.
De hh. Mirandolle en
ontwerp breedvoerig verdedigd.
Morgen is de Minister aan het woord.
Zitting van Woensdag 2 Maart.
In de zitting van heden heeft de Minister
Koloniën de agrarische wet zeer breedvoerig
I dedigdals in het belang zijnde der Indische
I bevolking en van het moederland.
De heer v. d. Putte verklaarde zich ingeno-
I men met het hoofddenkbeeld en de beginselen
I der wet.
De heer de Brauw vonddat de wet weinig
Door de Arr.-Rechtbank van Zwolleis Mr.
David J. C. van Lennepvan rechtsvervolging
ontslagenter zake van het te laat vertrekken
van een trein uit Kampen.
B Dezelfde is kort te voren veroordeeld wegens «Zei
hei te laat aankomen te Utrecht, door de Recht- I naamd
Zelfs geen excuusdat de redactiehoogst waar
schijnlijk is gaan schaatsen-rijden
«Westelijke Friezen, wij benijden U!
gij zijt ten minste niet aan
geleverd; uit dit nummer
naamd geene politieke kleur door!”
Wij moeten erkennen, dat het ridicule is
maar de Friesche pers kan men toch moeilijk
afmeten naar de Harlinger Courant, of de poli
tieke richting dier Friezen naar ’t geen de re
dacteur van ’t doodgeboren Dagblad voor Fries
land Dr. Gort te Harlingeneen idiaal van
vertegenwoordiging noemde een liberale Twee
de en conservatieve Eerste Kamer, dienende als
remtoestelom hetgeen de Tweede had aange
nomen ongedaan te maken. Dat was nonsens
in superlatief.
In het Deventer Weekblad, van Woensdag
j. 1. lezen wij ’t volgende
Blijkens de Zuphensche Courant heeft de
Amterdamsche moderne dr. Modderman dezer
dagen een even belangrijke als atheïstische
voordracht over den Godsdienst gehoudenen
dezen (geheel in ons eigen geest) tot zijn laat-
sten grond het Spinoristische bezet van het al
gemeen natuurverband, herleid. Daarbij werden
dan ook de tot dusver in gebruik gebleven (ker
kelijk-) godsdienstige handelingen, als het bidden,
de kerkelijke bijeenkomstenzeer stellig voor
overbodig verklaard. Alles zeer juist en wel.
Hoe is het nu echter mogelijk, zich met zulke
beginselentoch wekelijks zoo niet meermalen
’s weeksop den kansel te vertoonen en de ge
meente bij die kerkelijke bijeenkomsten, en in
dat bidden en verdere kerkelijke plechtigheden
voor te gaan Alleen door dat men helaas
niet minder van geest en gemoed van karakter
dan van naam een modem-man isen zich
volstrekt onder kerkelijke vormen en symbolen
wil blijven bewegen, onder het fraaie voorwend
sel dat ook in het leven alles zich in zinnebeel
den uit, de kus het symbool der liefde, de hand
druk dat der vriendschap is op gelijke wijs als
het gebed «de afzondering van den mensch ge-
p I .11 1
king tot het geheel levendig voorden geest roept."
Ik wilde wel eens vernemen, welk kerkelijk
of kristelijk geloovige zich met deze voorstelling
van het gebed zou kunnen vereenigen dat hem
nimmer iets anders dan eene uitstorting van hun
gemoed voor den Hemelschen Vader wezen zal
terwijl daarentegen kus en handdruk de even
natuurlijke alsvan de grondlegging der wereld
af, voor eik zonder eenige verklaring verstaan
bare uitdrukking (met het zinnebeeld slechts,
gelijk deze modderaar ons zou willen diets ma
ken) van liefde en vriendschap zijn. Weg dus
met al dergelijke kunstgrepen en goochelarijen!
Er moet aan die maatschappelijke huichelarij een
einde komen, en wat niet op den kansel noch
binnen de kerkwanden voegt, daarook niet ge
leerd noch geduld worden. (1)
Evenmin acht ik daar te duldenwat een an
der modern vernuft, zekere Mosselmans onlangs
te Haarlemwerkelijk van den kansel der Groo-
te Kerk gepredikt, heeft, dat namelijk de zwart
gallige wereldbeschouwing van den Prediker
niet deugde, en vele kerkgezangen veel te zwaar
moedig en wereldschuw zijn. Tegen beide stel
lingen heb ik niets; integendeel, zij stemmen
volkomen met de welbekende Spinoristische stel
ling van de onkerkelijke wijsbegeerte der toe
komst in, dat de «wijsbegeerte tevens-bespiege-
ling is.” Maar men mag niet de onkieschheid heb
ben dat in een kerk te verkondigenwier be-
(1) M. meent wel dat men bij gebrek aan
nieuwe, zich aan de oude symbolen houden moet;
maar hij moest inzien dat er geenerlei symbo
len noch eeredienst meer noodig is.
EERSTE KAMER.
Zitting van Dinsdag i Maart.
De Eerste Kamer heeft de beraadslagingen
over de ontwerp-begrooling betreffende de Staats
spoorwegen over 1870 en andere wets-ontwer-
pen bepaald op morgen elf urena afloop
der aangekondigde interpellatie-Fransen van de
Putte, gericht tot de Ministers van Justitie en
Binnenlandsche Zaken over de Maatschappij van
Gemeente-crediet.
Zitting van Woensdag 2 Maart.
De Eerste Kamer heeft met eenparige stem
men de aanhangige wets-ontwerpenwaaronder
de begroeting voor de Staatsspoorwegen voor
1870, aangenomen.
De Minister van Binnenlandsche Zaken ver
klaarde datzoodat het wets-ontwerp tot ver
betering van de haven te Harlingen van den
Raad van State terug ontvangen is het aan de
Kamers zal worden ingediend.
Daarna heeft de interpellatie van den heer v.
d. Putte over de Maatschappij voor Gemeer.te-
crediet plaats gehad. Uit de antwoorden van de
Ministers van Justitie en van Binnenlandsche
Zaken is geblekendat de statuten der maat
schappij werkelijk zijn goedgekeurdmaar dat
de openbaarmaking daarvan moet worden afge
wacht daar bekend geworden bijzonderheden
onjuist zijn.
De Kamer is tot nadere bijeenroeping ge
scheiden.
I batten over de agrarische wet voortgezet. Meer-
I endeels waren het re- en duplieken van de spre-
die op nieuw door
I den minister werden beantwoord. De heer van
I Lijnden zeide tegen den heer van der Hucht voor
I de wet te zullen stemmen. De algemeene be-
I raadslaging is hiermede gesloten. Morgen zullen
het eenig artikel der wet
bank te Utrecht.
Wij hebben hier alzoo twee uitspraken van
twee Rechtbanken over eene volkomen zelfde
zaaken beide zijn met alkander in lijnrechten
strijd.
Het geldt hier alleen opvatting van administra
tieve verantwoordelijkheid, dus eene questie van
groote beteekenis, maar die volstrekt niet diep
zinnig is.
Wanneer men slechts het begrip van een ze
delijk lichaam als rechtspersoon gezond gelieft op
te vatten, dan zal men terstond tot de overtui
ging komen dat de Utrechtsche Rechtbank voor
deze maalhetzij dan slechts ook bij toeval
goed gezien heeft.
Het Alg. Dagbl. v. Ned. meldtdat de
beruchte von Roesgen v. Floss, ad-interim-
chef der rotterdamsche beweging, de Tweede
Kamer bij adres verzocht heeft, mededeehng te
vragen van een adres door hem en anderen aan
den koning gezonden tot algeheele hervorming
der Grondwet, op de basis van het algemeen
stemrecht.
De leening voor den spoorweg Tilburg
Nijmegen is volgeteekend. Wat er nog aan ont
brak is door particulieren genomen.
Op nieuw een beschamend feit voor Fries
land’s kapitalistendie sedert jaren bezig zijn
over eene weg van Harlingen naar Heerenveen
en niets tot stand kunnen brengen.
In de gemeente Barradeelwaar de libe
rale en orthodoxe partijen scherp tegenover el
kander staan heeft de eerste in den laatsten tijd
het in den Raad gewonnenzoodat zij de meer
derheid van ééne stem bezit. Bij ’t benoemen
van een wethouder, om te voorzien in de vaca
ture, ontstaan door ’t vertrek van den heer Knol)
(orthodox) naar Utrechtheeft bij de 3e stem
ming de liberale richting gezegevierdzoodat in
het Dagelijksch Bestuur wat meer licht zal schij
nen tot heil der gemeente.
Bij de Rechtbank te Zwolle zijn twee druk-
pers-delicten aanhangig, het een tegen de Steen-
wijker en het ander tegen de N. Kamper Cour.
Op de parijsche tentoonstelling van land
bouw en vee is de eerste prijs voor de laatst
genoemde afdeeling behaald door een witten os
van gekruist Durhamsch ras die 1037 kilo
weegt. Dat is zeker een groot gewichtmaar
er is een tijd geweest, dat de baron van den
Steen van Wadenoijen die veel aan vetwijding
deed vooral met ’t oog op de leverantie voor
de marine geen os deed slachtentenzij hij een
gewicht had van 3200 oude ponden. In de
Betuwe was voor 50 jaren een os vaa 1500 kilo
volstrekt geene zeldzaamheid en zij komen er nog
wel voor.
De lichting van 1870, die 1'1000 man be
draagt, is verdeeld als volgtZuid-Holiand 2002,
Noord-Holland 1794, Gelderland 1350, Noord-
Brabant 1237, Friesland 988, Overijssel 792
Groningen 761, Limburg 698, Zeeland 529,’
Utrecht 506Drenthe 343.
In de Veendammer Courant leest men on
der de gemengde berichten;
«Gelukkige Friezen, wat heerlijke vruchten
plukt gij van de zegelafschaffing.
«Voor eenige maanden verscheen de Harlin
ger Courant. Nu, de oprechtheid gebiedt, er
al het goede van te zeggen, wat men kan: het
blaadje werd netjes gedrukt 1 ’t Verscheen da
gelijks maar ’t ging niet toen besloot men
de uitgave tot één nummer per week te beper
ken; en heden? Een maal per maand, denkt
gij Neen eens per weekmaar een
half blaadje van dezen inhoud: vei trek der spoor
wegen; publicatiënreclama over den Chicago-
spoorweg en advertentiën
«Zelfs geen berichtdat er hoege-
1 geen nieuws in de gansche wereld is!
waarnemen, is, dat zij eene godgeleer-
Hierdoor" wordt op °biiljkë' wijze aan de wen-
schen der minderheden van de gemeenteleden
v o ic. aan»
De ontwikkeling der vrijzinnige beginselen is
zelfs sedert het eervol ontslag der vroegere pre
dikanten, de hh. Straatman en Gorvertenge
volge der door die heeren uitgestrooide zaden
geregeld toegenomen en dat wel in die mate
dat hetgeen die heeren als voorwaarde van hun
aanbhjven voor 2 jaren der gemeente stelden
maar hun toen met is toegestaanden nieuwen
predikant ui veel ruimere mate nu wordt ver
gund.
Den nieuwen predikant is door de gemeente
blijkens beroepsbrief, o. a. vrijheid gegeven
om, mocht hij bezwaar hebben of krijgen in
het bedienen voor doop en avondmaal daarin
op met den kerkeraad overeen te komen wijze
te laten voorzien. J
In eene maandag gehouden vergadering der
kiesvereniging «Burgerplicht” te Amsterdam heeft
het bestuur machtiging verzocht om met de direc
tie der vereeniging «Kieswet” in onderhandeling
te treden over een door d.e vereeniging gedaan
voorstel om zich in «Burgerplicht” op te lossen.
Met 36 tegen 31 stemmen werd het voorstel aan
genomen terwijl 5 leden zich buiten stemmm-
hielden. De wensch tot verlaging van den cen
sus, door beide vereenigingen voorgestaan, scheen
de voornaamste beweegreden tot die samensmel
ting te zijn. «Vooral den minister Bosse, mocht
het volgens een der sprekers, wel eens gezegd
worden, dat men in «Burgerplicht” censusver
laging wil.
De Noordstar deelt mede, dal te Heeren-
°P zulke doodsbespiegelingen be-
pusten, en wier geheele bestaan daarvan uitgaat.
Men mag in hare oude zakken niet dezen nieu
wen Spinoritischen wijn gieten. En men be-
roepe zich daarbij niet op zoo menige uitspraak
of overeenkomstige handeling van den leeraar van
Nazarethdie even min wereldschuw noch zwart
gallig was. Men Jeere eindelijk eens te onder
scheiden tusschen hem in zijn historisch beslaan
en >n zijn kerkelijke voorstelling. Men bedenke,
dat hij zelf nooit Kristen geweest isdat hij een
naar de natuurkennis zijner dagen tot
mensch ontwikkelde Jood was, even als wij thans
?ad'e der onze tot menschen ontwik
kelde Kristenen moeten worden. Wie daartoe
echter meé wil werken, moet beginnen met de
knstehjke ke>-k en kansel, met hun verouderde
leer en zinnebeeldenvoor goed vaarwel te zeg
gen. Dit voor onze modder- en mosselluï met
met hunne volgelingendie ik buiten de kerk
even gaarne met mijtot de vermenschelijking
van mijn Nederlandsche evennaasten zal zien me
dewerken als ik daar binnen van hen ivalq en
hen verafschuw.
- Uit Groningen wordt van jl. Zondag aan de
JJ) outsell CouTciYit geschreven
Ds. J. van Gilse aanvaardde heden het pre-
dikambl bij de Doopsgezinde gemeente alhier.
Voortaan zal bij die gemeente slechts één pre
dikant werkzaam zijn. r
De nu door de broederschap ingevoerde rege
ling der dienst is, met betrekking tot de gods
dienstige richting der minderheden dier gemeen
te, zeer liberaal.
Immersde predikant zal Zondags om de 14
dagen de dienst verrichtenterwijl die den an
deren Zondag door iemand, daartoe door ker-
keraaa op voordracht van gemeenteledenzoo
mannen als vrouwen, uitgenoodigdzal worden
waargenomen. De gemeente vergoedt voor zulke
zoogenaamde vrijbeurten ƒ50 en reis- en ver-
blij t kosten.
Het eenige vereischtehun gesteld die de vrij-
noemd wordtdie zich het besef zijner betrek- de Opleiding’hebben’ genote!.^ g°dgeleer“
kins? tot liot üohooi lovondi.o" vdri* iIod
