NIEUWS- RN ADVERTENTIEBLAD VOOR DE
GEMEENTE EN BET ARRONDISSEMENT SNEER.
a
I
I
"i
I
B I N N X L A X D.
li
I
.No. 5o
K
"WOENSDAG-
O
I
Sijbe de Wolf,
wonende te Sneek.
I G- S T
nij-
Deze COURANT verschijnt WOENSDAGS en ZATERDAGS.
Abonnementsprijs voor 3 maanden is binnen deze Stad ƒ1.65, builen
de Stad franco ƒ1.90.
I
J
van
ZÜ
j vend vooruitzicht op direct voordeelige geld
belegging blijft toch nog altijd die andere over,
of het indirect belang ook een prikkel moet zijn
voor de bezitters om bedoelde onderneming te
steunen,
En diè vraag meenen we toestemmend te moe
ten beantwoorden. Immers nadat het gebleken
is dat de staat de groote kolossusge
meend heeft zich onze belangen niet méér te
moelén aantrekken dan tot nu toe geschiedde
zal er voor onze provinciale zuidwest-hoek
wel niet veel meer overschieten dan het «self
help” toe te passen, opdat alzoo geen zieklijk
heid geboren worde waar levensvatbaarheid ge
noeg |isen geen wegsterven ontsta daar, waar
alles leven predikt.
We hopen dan ookmèt de commissiedal
hare stem niet zal zijn als die eens «roepende
in den woestijn,” maar dat het weldra zal blij
ken, dat het welbegrepen eigenbelang de bezit
ters en de betrokken gemeentebesturen zal leiden
tot eene directe en indirecte deelname in eene
ondernemingdie we voor onze provincie als
eene levensvraag beschouwen.
KENNISGEVING.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van
de gemeente SNEEK maken bij deze bekend,
dat, voor den tijd van een jaar, van 1 Juli 1870
tot 30 Juni 1871 pachter van het marktgeld
wegens staanplaatsen, zoo mede ten dienste van
openbare vermakelijkhedenis geworden de per
soon van
Burgemeester en Wethouders Voornoemd,
HAMERS TER DIJKS IRA.
De Secretaris
II. FEKNEMA.
BEKENDMAKING.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van
de gemeente SNEEKmaken aan de belangheb
benden bekend(, dat de Commissie uit het plaat
selijk bestuur ingevolge art. 15 der wet, be
last met het onderzoeknopens de al of niet ge
grondheid der redenen, welke, tot vrijstelling ot
uitsluiting van den dienst der schutterij zijn in
gébracht, dit jaar hare tweede zitting zal hou
den, ten raadhuize alhier op Maandag den 18
Juli aanstaande, des namiddags ten 11% ure,
tot onderzoek van alle reclamesdoor de inge
schrevene en geloot hebbende personen van dit
jaaren door de reeds vroeger ingelijfden
ingebracht, alsmede tot onderzoek van hen, die
bij nummerverwisseling voor anderen, verlangen
optetreden.
De belanghebbenden worden gewaarschuwd
om alsdan op te komen, vermits zij anders zul
len gehouden wordengeene redenen tot vrij
stelling te hebben en, voor zoo verre zij
dienstplichtige nummers getrokken hebben, niet
in de termen van art. 3 der wet, van den 11
April 1827, sub. letter a, b, c, 1 en m van
art. 4, bij de Schutterij zullen worden ingelijfd
blijvende het hun evenwel vrij om hunne rede
nen tot vrijstelling iiï een volgend jaar te doen
gelden.
En opdat zulks kome ter kennisse van een
iederdien hel aangaatzal deze worden afge-
kondigd zooals gebruikelijk is.
Sneek, 8 Juli 1870.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
I1AMERSTER DIJKSTRA.
De Secretaris,
II. FENNEMA.
We lezen daar:
»De nuttigheid van den geprojecteerden speer
weg ligt te zeer voor de hand dan dat een uit-
o - -u-. Een
enkele blik op de kaart van Friesland en het let
ten op de richtingwelke aan die spoorweglijn
zal worden gegevenis voldoende om daarvan
overtuigd te worden. Van Harlingen (10447 inwo
ners) met zijnen grooten transito-handel op En
geland, met zijne haven, die gedurende hel
geheele jaar, zelfs in den strengsten winter,
voor de scheepvaart geopend blijft, en die wel
dra nog aanmerkelijk door het Rijk zal worden
verbeterd loopt de lijn door de vruchtbare en
welvarende gemeente Wonseradeel (11730 inwo
ners), om weldra de stad Bolsward (4861 inwoners)
te bereikenvanwaar door het niet minder rijke
en veel voortbrengende Wijnbritseradeel (10400 in
woners) dadelijk de stad Sneek (9491 inwoners)
met haren levendigen handel wordt aangedaan
om verder door Doniawarstal en Haskerland (8595
en 6638 inwoners) het nijvere Joure (3208 inwo
ners) te bereiken en te Heerenveen (4564 inwo
ners) aan den Staats-spoorweg aan te sluiten, Dit
gedeelte van Friesland met zijne 66727 inwoners
is rijk, welvarend en dicht bevolkt, waar zeer
veel handel wordt gedreven, waar vele fabrieken
bestaan en bloeienwaar eene nijvere en naar
vooruitgang strevende bevolking naar de midde
len verlangtom met vrucht met anderen te
kunnen wedijveren in landbouw, handel en
verheid.
De lijn, nagenoeg recht loopende wijst den
kortsten afstand aan en raakt alleu!plaatsen
eenig belang of brengt ze nabij het spoor,
moet een groof verkeer en vervoer van personen
en goederen in het leven roepen; alle dagen zal
men, Workum medegerekend, eene weekmarkt
hebben (Maandag Joure, Dinsdag Sneek, Woens
dag Harlingen Donderdag Bolsward Vrijdag
Workum Zaterdag Heerenveen). De lijn zal de
drukte en de levendigheid op die weekmarkten
bevorderen en in ieder opzicht van groot belang
zijn voor de gemeenten, van de heilrijkste ge
volgen voor den landbouw, van overwegend nut
voor den handelvan meerderen bloei en uit
breiding van T fabriekwezen en alzoo de algemeene
ontwikkeling niet alleen van het gedeelte, dat
door de lijn wordt doorsneden of daaraan wordt
verbondenmaar ook van geheel Friesland be
vorderen.”
Afgescheiden van de vraag over ’t wenschelijke
en nuttige van het tot standkomen van boven
bedoelde onderneming, blijft de vraag over, of
’t voor de geldschieters eene voordeelige geld
belegging zal zijn, aandeelen te nemen in meer
genoemde onderneming. Zonder met mathema
tische zekerheid de geldelijke uitkomsten te kunnen
berekenenmeent de commissie toch te kunnen
voorspellen dat die uitkomsten gunstig zullen
zijn. Zij beroept zich daarbij op de ondervin
ding eene goede leermeesteres! en geeft
haar he woord, als zij zegt: de ondervinding toch
heeft geleerd, dat steeds die spoorwegen, welke
loopen door eene welvarende landstreek en
waaraan handeldrijvende steden en nijvere dor
pen zijn gelegen, rendeeren; de Hollandsche ij
zeren spoorweg en de Nederlandsche Rhijnspoor-
weg om niet nog meerdere te noemen, kunnen
hiervan als bewijs dienen.
De aandeelen in de Hollandsche ijzeren spoor-
weg-maatschappij zonder gegarandeerde rente
waren blijkens de Staats-Courant van 19 en
26 Juni 1870 ter beurze te Amsterdam genoteerd
op 1Ü5 pCt.terwijl de aandeelen in de Nederl.
Rijnspoorweg-Maatschappijeveneens zonder ge
garandeerde rente groot 20 p. st. of 240,00
volgens diezelfden courant waren genoteerd op
303,0.0.
Maar, afgescheiden van het altijd vaag blij-
ADVERTENTIËN van 1 tot 4 regels, gewone letter, 40 Cents,
voor eiken regel daarenboven 7% Cents. Alle brieven en stukken’
de uitgave of redactie betreffende, worden franco ingewacht.
Men leest in het D. v. Ned.-. «Daar het ge
rucht looptdat de Nederlandsche maatschap pij
van grond-crediet zal liquideren, kan het mis
schien nuttig zijnaangaande die maatschappij
het volgende mede te deelen De Nederlandsche
maatschappij voor grondcrediet werd in het jaar
186u opgericht door Langrand-Dumonceau,_oud-
colporteur, Romeinsch graaf, Oostenrijksch ba
ron commandeur van de ijzeren kroon en offi
cier van de eikenkroon, thans voortvluchtig, en
dr. J. W. Cramer, oudgeneesheercommandeur
van de H. Gregorius-orde enz.
De commissarissen waren André Langrand-
Dumonceau (tevens oprichter)L. E. graaf van
Bijlandt, groot-officier van de’kroon te ’sHa^e,
graaf E. von Dörnberggrondeigenaar te Lon-
dengraaf E. M. A. van Dörnberg-Hertzberg
grondeigenaar te Regensburgbaron F. von Gru-
ben, grondeigenaar te Regensburg, graaf E. d’Ha-
ne Sleenhuijen grondeigenaar te Brussel, A. M.
J. Hendricksneef van den commandeur, reeder
te Amsterdam, graaf Hadelin de Liedekerke—
Beaufort lid van de Kamer ven Volksvertegen
woordiging te Brussel, E. Mercier, minister van
staat (overleden) te Brusselmr. L. N. graaf
van Randwijckoud-minister van binnen- en bui-
tenlandsche zaken oud-gouverneur van Drenthe
en Gelderlandgroot-officier van de kroon, groot
meester van het huis van H. M.de koningin
enz. enz. te 's Hage baron B. W. A. E. Sloet
tot Oldenhuis, grondeigenaar te ZwolleM. G.
W. baion van Wassenaer Gatwijck grondeige
naar te Almen bij Zutphenmr. J. P. P. baron
van Zuylen van NijeveltNederlandsch gezant te
Parijs.
De directeur-president dr. Cramer geniet een
jaarhjksch inkomen van ƒ15,060. De directeu
renJ. S. Bos en mr. H. Rochussenieder een
inkomen van ƒ8,000. De direc'ie geniet daaren
boven 4 pCt. commissieloon voor de plaatsing
van pandbrieven. Als men dan b. v. voor één
millioen gulden aan pandbrieven wist te plaat
sen, had de directie ƒ40,000 te deelen. Het
maatschappelijk kapitaal was bepaald op tien rnil-
iioen gulden verdeeld in vijftig duizend aandee
lenieder van twee honderd gulden, waarvan
aanvankelijk siechts de helft is uitgegeven De
overblijvende vijf en twintig duizend aandeelen
zouden worden uitgegeven ten laatste binnen een
termijn van vijf jaren. Men zegt, dat de prins
von Ihnrn und laxis al do aandeelen genomen
heeft, terwijl anderen beweren dat de Socièté
Allemande ze bezit. Zijn er wezenlijk vijf rnil-
lioen Ned. guldens gestort? Bij de Agricole en
de Internationale was het niet het geval.”
De Noordstar bevat het beloog dat de pro
vincie m casu Groningen geen inkomsten
belasting mag heffen, want artikel 117 le lid
der Provinciale Wet verbiedt het, luidende A--
cynsen mogen niet als provinciale belastingen
worden voorgedragen.” En Boissevain geeft ais
reden van dit verbod op «Omdat de regeermo-
het raadzaam en noodig acht dat de provinci-
me finanlie-huishoudingen en de vermeerdering
der belastingen door eene derde publieke macht
gevestigd tusschen den staat en de plaatseliike
gemeente in, binnen de nauwste gieusen wierd
neperkt. De verhoogmg kan op nauwelijks merk-
baie wijze plaats vinden en aanzienluk worden
opgevoerd, eer o ver haren druk wordt geklaagd
Een zoo gemakkehjk middel ter vermeerderd-
van inkomsten kan niet anders dan tot vermeer
dering van uitgaven aanzetter. Waar dus eene
Linkumpmg der provinciale uitgaven wordt be
oogdis het geraden, alles, wal tot onvoering
uier uitgaven brengen kan, zooveel moueifik ‘e
8 voorkomen.” o o
Onze provincie is bij den aanleg van
spoorwegen niet veel meer dan karig bedeeld i
stiefmoederlijk behandeld geworden en daardoor I
is een der meest vruchtbare, meest volkrijke en
productieve gedeelten van Friesland tot nu toe
verstoken gebleven van de voordeelen en gemak
ken, die dit snelle vervoermiddel aanbiedt.
’t Is nu eenmaal eene waarheid, dat onze eeuw
van stoom en telegrafenvan leven en beweging,
van toenadering tot sociaal verkeerzich ten
sterkste aankant tegen isolement. Isoleeren is
dan ook het begin van wegkwijnen wegsterven.
Sluit U af of word afgesloten van die groote
sociale omgeving daar buitenen 't zal spoedig
blijken dat ge strammer wordt en vastroest binnen
eigen beperkten kringde leus der negentiende
eeuw: «vooruit!” zal Uw kluizenaars-kapel
al spoedig niet meer bereikenof weldra een
dissonant worden voor deaan ’t gewoel der
buitenwereld ontwende, zenuwen.
De polsslag uwer publieke welvaart zal al flau
wer en flauwer beginnen te kloppen naarmate
die daar buiten sterker wordt, en, als einde
lijk ditmaal te twaalfder ure practische
geneesheeren zullen geraadpleegd worden, dan
zal ’t onherroepelijk vonnis zijnde lijder sterft 1
bij had alle gegevens om krachtig gezond te zijn
hij had slechts behoefte aan wat leven en bewe
ging de frissche lucht daar buiten zou hem ge
sterkt en eene gezonde hloeds-circulatie bevorderd
hebben,maar hij zelf heeft niet gewild toen het
nog tijd was, wat zullen wij nu doen, nu ’t te
laat is.
Voor dat «te laat” wenschen we te waarschu
wen nog vóór zich de treurige gevolgen, daar
aan verbondenlaten gevoelen.
’t Is natuurlijk dat we er belang in stellen be
grepen te wordenwij zullen dus niet meer
beeldsprakig zijn.
Welnu dan: men neme voor een oogenblik
aandat de patient isde zuidweslelijke hoek
van friesland; een patient, die waarlijk niet
aan bloedsarmoede behoeft te sterven, men
beschouwe het spoorweg-comité lijn Harlin
genHeerenveen nu eens even als de wel-
meenende doctorendie tijdig werkzaam zijn om
een gevaarlijke kwijning te voorkomenen
we meenen heel duidelijk het doel van ons tegen
woordig schrijven te hebben aangegeven. Wij
wenschen de aandacht van onze lezers te vesti
gen op de pogingen, die thans door de commis
sie ter bevordering van den aanleg en de exploi
tatie van de spoorweglijn Harlingen—Heeren-
veen worden aangewendom die zoo wensche-
‘jke zaak lot stand te brengen
Die commissie geeft in den laalsten tijd ver
lijdende teekenen van levenwaaruit wij zien,
1 ai het haar ernst is de zaak met kracht aan te
'allen en zoo mogelijk! tot een gewenscht
einde te brengen. Zij verdient dus gesteund te
morden door ieder belangstellende.
Wij ontvingen van haar een prospectus, de
'oncept-statuten van de op te richten «Friesehe
üpoorweg-Maatschappij” en daarbij de
i'tnoodiging deze voor handelnijverheid en
andbouw, zoo hoogst belangrijke onderneming zoo
veel mogelijkook in onzen kring te bevorde
ren.
i Lust ons niet in nadere omschrijving te tre-
en over het wenschelijke van ’t tot standkomen
,er bedoelde onderneming, noch in bijzonderhe-
en te wijzen op de groote voordeelen, die er
voor eene gemeente als de onze aan verbonden
■Ju. We mogen deze als bekend vooronderstel-
on en besparen ons dus onnoodig werk. We
■i' en ons dan ook alleen bepalen met te ver
rijzen naar ’t geen de commissie in haar pros-
,ectus daarover zegt,
EENE LANGGEWENSGHTE ONDERNEMING, i
geworden. Vooral de zuid-westhoek is al Vrii vo®rl° d“iarvan noodig zoude zijn.
den geprojecteerden spoor-
is een der meest vruchtbare, meest volkrijke en
t
sneek
1
J
■r
I
1
i
a
t
COURANT.
I
staats- j
wvjyv/c 444GU ÏCJC4 41JCCX Uc*U hdl IJ’ DCUUCIH ----- - --
1 1... ftnkfi P hik nn Jn boort 17.,:11 K