MOTS- EX OVERTENTIE-BLAD VOOR DE
GEMEENTE EN BET ARRONDISSEMENT SNEEK.
No. 8 0.
V IJ F-E N-T W I N T I
R G A N
OCTOBER.
State n-G e n e r a a I.
I
JOHN BRIGHT EN HET ALGEMEEN
KIESRECHT.
<le groote ellende, j te onderwerpen aan de rechten
stand heerschteen ^en ar'beid.
een alge-
aan
ge-
zoo
de verandering zijner inzichtenvan zijn breken
met de aristocratie, hield Bright eene redevoe
ring zoo treilend en aangrijpend, dal in Peel's
oogen tranen schitterden, naar men zegt. Die re
devoering is een blijvend monument van welspre
kendheid zij is ongekunsteld en van ’t begin
tot t einde waarheid en hulde aan de waarheid.
»et was hem genoeg de tweede te heeten van I 1832 te voorschijn geroepen
Manchesterschoolzoo als de ligue toen ge- 1 eigenlijk weinig verandering
‘loemd werd. Na de nachtzittingwaarin Peel althans zeer luttele verbeteri..ö „„„e,.<J.
rekenschap aan het Parlement gegeven had van is waarkreeg de middenstandten gevolge dier
bekendmaking.
cat^GEMEESTER en WETHOUDERS van
bNEEK maken bekenddat op de Secretarie
dezer gemeente, gedurende 14 dagen, te begin
nen met heden voor een’ ieder ter lezing is ne-
dergelegd en in afschrift tegen betaling der kos
ten algemeen verkrijgbaar wordt gesteld, de aan
den Raad aangebodene Gemeente-hegrooting der
1870Se'^e *nk°msten en uigaven voor den jare
Sneek den 5 Oct 1870.
But gemeester en Wethouders Voomoemd
I1AMERSIER DIJKSTRA.
De Secretaris
H. FENNEMA.
Deze C O U R A N T verschijnt WOENSDAGS en ZATERDAGS.
Abonnementsprijs voor 3 maanden is binnen deze Stad ƒ1.65, buiten
de Stad franco ƒ1.90.
in Engeland de oude
i
len
AD VERTEN TIEN van 1 tot 4 regels, gewone letter, 40 Cents,
voor eiken regel daarenboven 7/a Cents. - Alle brieven en stukken,
de uitgave of redactie betreffende, worden franco ingewacht.
staan was onder invloed der Fransche revolutie.
Zij brak openlijk met alle machtige vooroordee-
-_.i en wilde de aristocratische instellingen wij
zigen ten behoeve der arbeidende klasse; zij stel
de zich ten doel de staatkundige overleveringen
i en belangen van
Intusschen hield zij wel degelijk rekening mat
de feitende gewoontende overleveringen en
de eigenaardigheden dier aristocratie. Zij tracht
te met deze te transigeeren.
Die Manchesterschool, met Cobden en Bright
aan haar hoofd, had vele vijanden. Zoowel tories
als whigs bestreden haarwant zij was eene
derde partij en daarom maakten de beide be
staande gemeene zaak met elkander tegen haar, om
haar te vernietigen, zoo dat kon. Deels is haar dat
geluktaangezien de Manchesterschool eigenlijk
niet meer bestaat; deels is dat volkomen mislukt
en heeft zij de beide andere overwonnendewijl
de liberalen van beide partijen tot haar zijn over
gegaan en hetgeen vroeger de Manchesterschool
wasthans de liberale is. Alzoo is haar doel
voor het grootste gedeelte bereikt, en hebben
hare beginselen volkomen gezegepraald.
John Bright is een kwaker, een man des vre-
des, een voorstander van vredelievende bedrij
ven en van nuttige kennis.
Hij en Cobden hebben de hoven van Europa
afgereisd, om de vorsten over te halen tot af
schaffing van den oorlogzij waren de vrede-
apostelende eerste grondleggers van
meenen Europeschen vrede-bond.
Bright is geenszins, wat men noemt een gelet
terd man. Reeds op 15 jarigen leeftijd moest hij
de school verlaten en kwam bij zijn vader in
diens weverij te Rochdale.
Latijn citeert hij nooit en steekt daardoor bij
alle sprekers in het Parlement afmaar de En-
gelsche dichters kent hij door en door en dat kan
van genen niet gezegd worden.
In zijn spreken is hij soms vrij hevig, daar hij
een afkeer heeft van huichelarij zelfs in vorm
daarom noemt hij de dingen bij hun waren naam,
’t geen zijnen medeministers dikwijls moeite heeft
veroorzaaktweshalve zij in ’t Parlement meer
malen voor hem in den bres hebben moeten
springen.
Even als alle kwakers heeft hij de waarheid
te lietom haar ooit te verlaten en gaat hij im
mer recht door zee en vlak op het doel at.
Diplomaat is hij evenmin als politiek man, zoo-
als dit woord namelijk in de oude en meestal
gewone beteekenis genomen wordt.
Toen hij, in 1868, minister werdgeschiedde
dat eigenlijk tegen zijn zinen zeer zeker zonder
dat hij er ooit aan gedacht, laat staan het be
oogd had.
Waarom werd hij het Wij welen geen an
dere reden daarvoor op te gevendan dat hij de
aangewezen man er toe was. Het sprak als ’t
ware van zelfwant Bright vertegenwoordigde
in zijn persoon eene volksovertuiging en die be
stond in de hervorming der kieswet. Daarvoor
had hij, zoowel als Cobden jaren lang gewerkt
Wel is waar, hadden de stemmen, die tegen
het verrotte stelsel waren opgegaan de bill van
imaar daardoor was
en zeer zeker geene
althans zeer luttele verbetering aangebracht. Wel
TWEEDE KAMER.
Zitting van Dinsdag 4 October.
In de zitting van heden is ingekomen
1°. eene kennisgeving van den heer van Fo-
reest, dat hij zijn ontslag neemt als lid der Ka
mer
2°. wetsontwerpen tot afstand van grond aan
de gemeente Veere; tot wijziging van hoofd-
en tot
BEKENDMAKING.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van
de gemeente SNEEK; J
Gelet op de Resolutie van den Heer Staats
raad Gouverneur dezer Provincie, van den 14
September 1833 no. >%g, en van den 28
December 1844 no. 138, maken door deze, aan
de belanghebbenden bekend datingevolge art.
27 der wet op het personeelvan den 29 Maart
1833 (Staatsblad no. 4)een ieder gehouden is,
aangifte te doen van zoodanige perceelen, welke,
op den 15 Mei dezes jaarsniet ingebruik wa
ren of door eenen huisbewaarder bewoond zijn
de, geduiende den loop des dienstjaars ingebruik
genomen of van mobilair voorzien werden voor
het aanschaffen van meerdere dienst- en werk-
boden of paarden dan op den 15 Mei werden
gehoudenen eindelijk voor het aanwenden lot
belastbaar gebruik van zoodanige voorwerpen van
de 5e en 6e grondslagenals aanvankelijk tot
onbelastbare einden aangelegd of gebezigd zijn
zoo mede van paardendie in den loop des
jaars het tweede viertal hunner melktanden heb
ben verloren.
Zullende de aangiften hiervan moeten geschie
den ten Kantore van den Ontvanger alvorens die
omstandigheden komen te ontstaan.
Wijders wordt hierbij herinnerd dat, naar luid
van art. 7 der wet van den 24 April 1843 (St.
bl. no. 15)van alle gebouwenwelke nieuw
gestichtvergroot of uitgebreid worden, door de
belanghebbenden binnen zes maanden na de in
gebruik stelling dier perceelen, of, nadat dezel
ve voor het eerst geheel of ten deele worden be
trokken aan de zetters der gemeente aan
gifte moet worden gedaan daar bij verzuim dier
aangifte wordt verbeurd de aanspraak op de
vrijdommen, welke bij de Wet van den 28 Maart
1828 (Staatsblad no. 8) wegens die gebouwen
zijn toegekend.
En op dat deze kome ter algemeene kennisse
zal deze worden afgekondigd en geplaatst in de
Sneeker Courant.
Sneek den 5 October 1870.
Burgemeester en Wethouders Voomoemd
HAMERSTER DIJKSTRA.
De Secretaris
H. FENNEMA.
weteenigen invloed op de verkiezingei
die was niets meer dan eene schaduw,
lichaam de aristocratie van zich af wierp.
Het eigenlijke volk bleef, wat het was, en wat
het nogtot schande voor Nederland in ons
land iseene nul in ’t cijfer een werkende
belastingbetalende niemendal, een maatschappelijk
lastdier.
Sedert 1858 hebben Cobden en Bright tegen
het onrechtvaardig kiesstelsel geijverd en de rech
ten van den arbeider ook in dit' opzicht verde
digd met een moed en volharding, der zake waar
dig. Eindelijk kwam in 1867 de begeerde wij
ziging tot stand, doch niet volkomen zooals Bright
die verlangd had en nog verlangt, want het kies
recht in Engeland werd wel zeer uitgebreid, maar
niet algemeen gemaakt en de stemming is niet
geheim geworden.
Bright’s streven is invoering te krijgen van
een algemeen kiesrecht en te recht; want, wan
neer men het volk ontwikkelt, waarom onthoudt
men het dan een rechtonder voorgevendat
het alleen aan ontwikkelden toekoml?
Men geeft toedat het volk goed moet onder
wezen worden, om in de vruchten van den alge-
meenen vooruitgang te kunnen deelentelken
jare roemt men officieel de algemeenheid van die
ontwikkeling, door dat onderwijs verspreid; maar
weigert het volk het stemrecht, omdat het niet
genoeg ontwikkeld is
Eilieve wat is dat voor eene manier van doen?
Maakt men zich zelf door zóó te handelen niet
tot een leugenaar
Dit is zeker, het volk is ontwikkeld of het is
het niet.
Is t eerste geval de toestand, dan is het eene
leugendat men aan het volkop grond van
het tegendeel zijn natuurlijk recht onthoudt
is het laatste geval een bestaand feit, dan is de
officiële conslateering leugen.
Hoe men het ook wende of keere de leugen
blijft bestaan. De oorzaak van die leugen is
geene andere a's dezemen voert tegen de ir>-
voering van een algemeen kiesrecht gronden aan,
die niet beslaanen daarom moet men wel van
de eene leugen in de andere vervallen.
Het gaat den tegenstanders van de invoering
van dat natuurlijk recht even als iemanddie,
administratieve verantwoordelijkheden hebbende,
het te kort op de eene dekt met de andere en
alzooin stede van ééne fraude te plegeneen
oneindig getal fraudes op elkander stapelt. Ein
delijk is de kruik dan zoo lang te water, tot zij
berst.
Laat men toeziendat het bij ons te lande
niet alzóó toega! Laat men zich spiegelen
de geschiedenis der volkerenen aan de
schiedenig der leugen welke hare dienaren
streng pleegt te straffen.
Dat men daarvoor wakeeer het te laat zij
Bright’s oordeel over de Engelsche aristocra
ten, welke in hoofdzaak met onze conservatieven
overeenkomenis dit zij zoeken en verkrijgen
steun bij de geestelijkheid, op stilzwijgende voor
waarden van wederkeerigheid en zijn derhalve
eikaars steunpilaren. Zij onderhouden de vijan
delijke gezindheden der klassen in de maatschap
pij en kweeken die vijandschappen met fijn ge
sponnen overleg aan; zij ondermijnen de vrijheid,
door haar te bedervenkweeken het pauperisme
aan met opzet; door de krachten der arbeiders
te verlammen en hun allen invloed op ’t bestuur
te onthouden, bereiken zij hun doel; zij zijn vol
slagen egoïsten (in kwaden zin), de ramp voor
Engeland en een hinderpaal voor de gerechtig
heid.
Is dat alles niet ten volle van toepassing op
Nederland
In het jaar 1835 was i
aristocratie nog in vollen fleur. Hel liet zich niet
aanzien, dat hare hand, die overal verrotting en
ellende uitstrooide, zou geboeid worden, m
zij in hare rampen-zwaaiende bewegingen
worden terug gehouden. De Engelsche aristocra
tie stoorde zich aan geen arbeiderswant zij ar
beidde zelve nieten wist niet wat dat was
tenzij iets verre beneden haar, dat zij verachtte;
zij bekreunde zich niet om
die onder den arbeidenden stand heerschte
waarvan zij voor een groot deel de oorzaak was;
zij achtte het volk te nietigom er notitie van
te nemen. Ever^ls bij ons de conservatieven
ging zij van het beginsel uit, dat alles door en
niets voor het volk behoort te geschieden. Niet
dat zij dat beginsel uitsprak of luide verkondigde
volstrekt niet, zij bracht het in practijk, breed op
gevende van het oud-Engelandtegenover het
jonge, dat ontaard was, dat de godsdienst liet
varen en den goeden ouden tijd ten schande
maakte en daarom rechtmatig door God gestraft
weid met armoede en éllende, als een natuurlijk
en onvermijdelijk gevolg van het miskennen der
macht van geestelijken en het gezag van den adel.
Het was in dat zelfde jaar, dat John Brioht
voor het eerst kennis maakte met Richard Cob
den toen hij hem te Manchester spreken kwam
over zakendie op de fabriek zijns vaders be
trekking hadden.
Bright was toen nauwelijks vier-en-twintig ja
ren oud.
Weinig vermoedde destijds de aristocra
tie, welke de gevolgen zouden zijn van d e
samenkomstwelke later hare val zou bewer
ken nog minder konden de onderdrukten uit het
volk gissen dat van dien dag af van uit Man
chester een licht zou opgaan, dat hun weg zou
verlichtenkortom dat de daar geslotene vriend
schap tusschen Cobden en Bright het begin zou
zijn van het einde hunner verdrukking.
Sedert het gesprekdal de beide groote man
nen toen gehouden hebben, waren zij één; sints
dien belangrijken dag, hebben zij te zamen aan
één doel gewerkt, tot dat in den herfst van 1865
Cobden aan het vaderland ontrukt werd.
Vier jaren na die eerste ontmoeting werd de
Mmchester-ligue opgerichtwelke ten doel had
verlaging van het tarief en afschaffing der koren-
wetlenin korte woordenvrijheid van handel
en goedkoop brood.
Eerst in 1846 gelukte het aan Cobden om sir
Robert Peel, die eerste minister was, te overtui
gen van de waarheid van zijn systeem en hem
over te halen om het te omhelzen.
Toen Peel dat deed, noemde de aristocratie (hij
behoorde er toe) hem een verrader. Weinig heeft
1 toen gescheeld, of de onderdrukkers van het vo'k
badden de onderdrukten er toe gebracht hun
redder te vernielenweinig heeft het toen ge
scheeld of Peel ware door het volk van een-
gereten.
Sints 1843 had Bright in het Parlement ge
zeten voor Durham, welks kiezers hem evenwel
Diet kenden, maar alléén wisten, dat hij met hart
en ziel ijverde voor de ligue; en dat was hun ge-
n°eg, om te weten, wie hij was.
In het Parlement placht Bright, zoolang Cob
den leefde weinig en zelden te sprekenhij liet
dat over aan hem dien hij als zijnen meerdere
erkende en het, z. i.beter kon dan hij zelf;
wetsontwerpen tot afstand van grond aan
stuk VI der staatsbegroting voor 1869
I'
A J!
SHEERER COURANT
I
i
k
i
I
r
..v.^ cii nij uei vui'.Jk'r: oicioei wai Uil UI
-- n»«.uom cu uuwc aau ue waarneiu.
„g en I De Manchesterschool in Engeland is het uit-
of dat I vloeisel geweest van de radicale partij die ont-
pi O O n IT».-» z, 4 1 1 TI
1 zou i X‘“'
in doch
die het j
