HEWS- H iNBfflHI BLAD TOOR IE
fflBfflWfflHTlIlMNSSIIIiTSfflL
Paardenmarkt
TE S>EEE.
No. 41.
Z E S-E N-D ERTIQSTE J
R G- A N G-.
1881.
J
7»
J
f l
J
,N
ZATF. 1? I) A G
21 M TG I.
I
or-
I A
dit fraaie plan
BllAAEXLA WB.
J. W. BENNEWITZ.
UIT DE PERS.
de kiesbevoegd-
<'•11 T" 1» r> rr<i.< ..m.. -
bo-
Deze COURANT verschijnt WOENSDAGS en ZATERDAGS.
Abonnementsprijs voor 3 maanden ƒ1.— franco per post 1.25.
Alle brieven en stukken, uitgave of redactie betreffende, franco
in te zenden.
2o
,00
2o
00
:ilo
,00
,50
•d:
rd.
'15
a
00
de,
iet
ion
en.
!e-
oer
BURGEMEESTER en WETHOUDERS der
gemeente Sneek maken hiermede bekend, dat de
Voorjaars-Paardenmarkt
dit jaar invalt op Woensdag den laten Juni e. k.
J. van DRIESSEN, Burgemeester.
J. W. BENNEWITZ, Secretaris.
De Standaard wijdt een hoofdartikel aan de
Roomsche staatspartij. Zonder omwegen wordt
daarin verklaard, dat de anti-revolutionairen de
in 1877 en ’79 veroverde Kamerzetels niet zou
den hebben verkregen, zonder de hulp van de
leiders der Roomsche staatspartij. Ja zelfs als
dit jaar oQk in het noorden van het land terrein
door de anti-revolutionairen wordt gewonnen,
dan zal het ook nu blijven: „Met de hulp der
Roomschen even er door. Zonder die hulp bijna
ADVERTENTIENvan 1 tot 4 regels, gewone letter, 40 Gents,
voor eiken regel meer 1"^ Cents. Bij abonnement is de prijs be
langrijk lager. Voorwaarden daaromtrent te vernemen bij den
Uitgever.
ei.
7i
KENNISGEVING.
SCHUTTERIJ.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van
Sneek, brengen bij deze ter kennis van de be
langhebbenden, dat de Commissie van onderzoek
voor de Schutterij, hare zitting zal houden ten
gemeentehuize op Vrijdag den 27 Mei 1881,
des middags 12 uur, tot onderzoek der redenen
van vrijstelling, van hen, die ten vorigen jare
voorwaardelijk van de Schutte ij lienst zijn vrij
gesteld.
Voorts wordt herinnerd dit, indion zij niet
voor de commissie verschijnen, zij gehouden
worden geeno redenen van vrijstelling te hebben.
Ter bekoming van inlichtingen omtrent de
ten dezen gevorderde bewijsstukken, zullen be
langhebbenden van af heden, zich des voormid
dag» tusschen 10 en 12 uur tor Secretarie dezer
gemeente kunnei aanmelden.
Sneek, den 20 Mei 1881.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
J. van DRIESSEN.
De Secretaris,
verwanten daarop te wijzen. Niet echter om
daardoor eenige dankbaarheid te toonen. Ver
plichting daartoe bestaat niet, want de Roomsche
partij is niet dwaas genoeg om haar eigen be
lang op te offeren voor dat van haar anti-revo-
lutionaire landgenooten. De -Roomsche partij
doet eenvoudig zakenhoewel zij den bloei van
het Calvinisme met leede oogen ziet, zij steunt
de candidaten der anti-revolutionairen, omdat zij
hierin voor den algemeenen vaderlandschen toe
stand en voor haar eigen partij voordeel ziet,
vast besloten ze met de meest nuchtere koel
bloedigheid veder te laten glippen, zoodra ze in
gewijzigde tactiek meer heil mocht zien.
Men heeft jaren lang beproefd de zaak anders
in te richten door het vormen van een geloovige
partij. Dat was de Triple-alliantie, die van
1860’70 onze politiek opgehouden en bedorven
heeft. Die valsche partij-formatie is nu van de
baan. Men heeft ingezien dat geloof een zaak
des harten is, die buiten beoordeeling valt; dat
dus alleen „geloot” in den zin van „belijdenis”
basis van partij-formatie zou kunnen worden, en
dat, waar nu op het stuk van belijdenis, voor
wat de politieke artikelen der confessie aangaat,
Roomsch, Calvinist en Arminiaan vlak tegen
elkander aanbotsen, en uitteraard nooit anders
dan door zelfmisleiding en oppervlakkigheid aan
liet formeeren van éen machtige partij, op zulk
een gespleten grondslag, kan wordon gedacht.
Althans de Tijd beaamt te dien opzichte thans
ten volle wat steeds door de Standaard ver
dedigd werd, en arbeidt nu ook harerzijds aan
het organiseeren van een Roomsche staatspartij
op eigen basis.
In de Kamer-oppositie spiegelt zich de oppo
sitie, die in het land bestaat, vrij zuiver af. De
conservatieven verdwijnen, en insteê daarvan
ziet men twee scherp afgescheidene groepen, die,
elk op een eigen levenswortel, allengs een orga
nisch leven ontwikkelen, naar de Stand, doet
opmerken, t. w. de anti-revolutionaire partij, die
reeds tot eenheid kwam, en de roomsche, die er
naar streeft.
Nu zouden beide partijen geheel afzonderlijk
kunnen werken, maar het verspreid wonen der
verschillende gezindten en het ellendig systeem
der twee-, drie-, vier- en zevenvoudige districten
dwingen de minderheden zich te vereenigen en
elkander hulp te bieden, willen zij niet tot mach
teloosheid worden gedoemd.
„Bestond er nu ten onzent aldus vervolgt
de Standaard na deze uiteenzetting -niet wat
men noemt antipapisme; hadden we niet een
historie, welke die vrees voor Rome tot diep in
het bloed heeft ingeprent; en ware, alzoo de
klove, die ons van de roomschen afscheidt, ’t zij
te dempen, ’t zij te overbruggen, dan zou nog
alles normaal loopen en de hulp zich over en
weer zonder wrijving of bezwaar verleenen laten.
„Maar nu dat anti-papisme eenmaal levens-
factor is, valt ook aan zoo iets niet te denken,
en dient het feit erkend, dat de liberalisten heer
en meester van het terrein zullen blijven, tenzij
de roomsche staatspartij besluiten kan, om stel
selmatig onze candidaten in alle districten te
steunen, waar ze zelve niet de volstrekte meer
derheid bezit.”
’t Is hard, dit erkent het anti-revolutionaire
orgaan, en het moet aan de roomsche staats
partij veel kosten dien stap te doen, maar het
schijnt harder dan het is, daar de anti-revoluti
onaire partij regelrecht op censusverlaging en
op enkelvoudige districten aandringt. Wordt
dat doel bereikt, dan krijgt de roomsche staats
partij in Schiedam, in Utrecht, in Rijnland, in
Amsterdam, in Rotterdam, in Almelo, in Staats-
den de noodige bekwaamheid te bezitten, thans
van het stemrecht zijn uitgesloten: a. reeds
aanstonds door verlaging van den census, waar
deze naar de plaatselijke gesteldheid te hoog is
b. bij herziening der grondwet door toelating
nen de grondwettige grens. Waar zal men nu
het liberalisme moeten zoeken, te Amsterdam
of te Rotterdam? Of zullen er voorfaan moeten
zijn Amsterdamsche liberalen en Rotterdamschö
voor liberalen?
Als men een leus kiest voor de verkiezingen,
dan moet het er eene zijn, waarbij alle gelijk
gezinden in het land zich kunnen aansluiten, en
niet eene, die een deel der geestverwanten af
stoot. Het streven moet niet zijn nieuwe ver
deeldheid te stichten, een slagboom te plaatsen
tusschen liberalen en liberalen, maar de eenheid
en eensgezindheid der partij te bevorderen.
Heeft Amsterdams Burgerplicht en dit ten
slotte er ook wel aan gedacht, dat zij in de
kaart gaat spelen van de mannen van de Stan
daard
Lang voor mr. Levy heeft dr. Kuyper ver
kondigd, dat de aanstaande verkiezing moet ge
schieden onder de leuze: „censusverlaging. En
wat in dien mond deze leuze beteekent, heeft
de Standaard zoo duidelijk en onbewimpeld
mogelijk gezegd. De censusverlaging moet aan
de kerkelijke partijen het overwicht verschaften,
en met behulp van het stelsel van enkelvoudi
ge districten moeten voor de clericale coalitie
eenige zetels worden opgericht.
Tot de verwezenlijking van dit fraaie plan
zullen toch zeker de mannen van Burgerplicht
niet willen medewerken 1
Zooals reeds in ons vorig nummer werd ge
meld, werd in eene vergadering van de Amster
damsche kiezersvereeniging Burgerplicht met
50 tegen 22 stemmen aangenomen de volgende
motie voorgesteld door den heer mr. J. A. Levy
„De vergadering is van oordeel, dat de aanstaan
de verkiezing in het algemeen op dit oogenblik
behoort te geschieden onder do leuze: census
verlaging binnen de grondwettige grens.”
Door keurigheid van stijl onderscheidt zich
deze motie zeker niet. Hoe kunnen de aan
staande verkiezingen op dit oogenblik
geschieden
Wij hebben echter, zegt de Kamp. Ct., tegen
de motie ernstiger grief. Zij schijnt (wij spre
ken, op grond van de over de motie gevoerde
discussie) gericht te wezen tegen hen, die her
vorming van het verkiezingsstelsel wenschen
met wijziging van de grondwet, opdat de census
niet langer de eenige grondslag zij voor de kies
bevoegdheid. Dit geeft aan het besluit van
Burgerplicht een hoogst bedenkelijke beteekenis.
Het denkbeeld om, zonder vertoon van hun
aanslagbiljet in de belasting, de ingezetenen die
uit anderen hoofde geacht kunnen worden be
kwaam te zijn om de vertegenwoordigende col
leges te helpen samenstollen, in het kiezerskorps
op te nemen, heeft bij zeer velen in het land
grooten bij val, ja warme sympathie gevonden.
Het is bij uitnemendheid een liberaal denkbeeld,
een denkbeeld dat in de begrippen van onzen
tijd past; Daartegen zal nu Amsterdams Bur
gerplicht gaan reageeren, want censusverlaging
binnen de grens van de grondwet wil blijkens
de toelichting zeggen: bestendiging van den
geldcensus als eenigen grondslag van de kiesbe
voegdheid. Allen, die de bepalingen der grond
wet, op het kiesrecht betrekking hebbende, wil
len herzien, zullen door Burgerplicht worden
buitengesloten, als waren zij geen liberalen, geen
geestverwanten van de kiesverceuiging.
Hoe is het mogelijk, dat in dezen kring van
ontwikkelde en vrijzinnige mannen zulk een be
sluit kon worden genomen!
Wat de motie des te bedenkelijker maakt, is,
dat zij in de gelederen der liberale partij ver
warring sticht. Te Rotterdam is men op dit
oogenblik bezig een nieuwe liberale kiesvereeni-
ging te stichten, en deze heeft op haar program
ma de volgende paragraaf betreffende het kies
recht gesteld: „Uitbreiding van C.
heid tot hen, die, schoon zij geacht mogen wor-
VERGADERING
van den Gemeenteraad van Sneek,
Op Zaderdag 21 Mei 1881, ’snamiddags 6 uur.
Punten van behandeling
1. Resumtie dor Notulen.
2. Instal latie van het nieuw benoemde raads
lid Th. Camphuis.
3. Mededeelingen van goedgekeurde raadsbe
sluiten, ingekomen stukken enz.
4. Behandeling adres A. Dokkurn.
5. Alsvoren van Dr. M. A. Schepers.
6. Alsvoren van de Nederlandsche Tram-
wegmaatschappij.
7. Behandeling der rekening van het O. B.
Weeshuis, dienst 1880.
8. Alsvoren der Stadsreiniging.
9. Alsvoren der Kamer van Koophandel en
Fabrieken.
10. Concept-voorstel omtrent een schrijven
van den Commissaris des Konings.
11. Benoeming van een onderwijzer aan
school no. 2.
12. Idem van een stembureau voor de ver
kiezing van leden voor do 2e Kamer der Staten
Generaal.
Men schrijft uit Amsterdam:
Het is nu beslist, dat Amsterdam in 1883
een internationale en koloniale tentoonstelling
zal hebben.
Eergisteravond werden in eon algemeene bij
eenkomst door do commissie de statuten vast
gesteld en de contracten eenpariglijk goedgekeurd,
hetgeen men het recht had te verwachten, daar
de voorbereidende werkzaamheden reeds onge
veer negen maanden geduurd hadden. Geheel
Nederland zal nu opgeroepen worden, om aan
dat grootsche werk deel te nemen en die oproe
ping zal zeker niet tevergeefs worden gedaan.
Het geding tusschen den heer Broekman van
Naarden en den gemeento-ontvanger te Amster
dam over de vraag of eerstgenoemde, die te
Naarden woont en te Amsterdam een huis heeft
waarin hij kantoor houdt dat dagelijks te zij
ner beschikking is ook te Amsterdam in de
gemeentelijke inkomsten-belasting kan worden
aangeslagen, is door de arrondissements-rechtbank
te Amsterdam ten nadeele van den heer Broek
man beslist, zonder dat echter de hoofdvraag is
uitgemaakt. De rechtbank heeft namelijk den
heer Broekman niet ontvankelijk verklaard in
zijn verzet tegen het dwangbevel van den ge-
meente-ontvanger, omdat dat niet behoorlijk met
redenen was ontkleed.
Tot leden van het hoofdbestuur der „M. tot
N. van ’t Alg” zijn gekozen de heeren H. de
Veer, mr. II. P. G. Quack en J. R. de Kruijff.
De eisch tegen den bekenden inbreker Zweers is 12
jaar tuchthuisstraf. Zijn advocaat beweerde dat
de man eigenlijk zonder bepaalde reden, alleen
uit liefhebberij, stal, en drong op een genees
kundig onderzoek aan wat betreft den staat van
zijn geestvermogens. Dinsdag uitspraak.
zeker verloren.” Vlaanderen en in Zevenbergens omtrek eigen
Nooit verzuimde de Standaard eigen geest- districten en takelt de anti-revolutionaire partij
in Zuidholland weer geheel af, om in Friesland
en Groningen op te leven.
De roomschen met hun bijna der bsvol M o o
king zijn veel te slecht vertegenwoordigd. Hun van capaciteiten.” Alzoo geen beperking bin-
zeventien leden zijn een bespotting van hun be
volkingscijfer. Maar juist om daar een eind aan
te maken, is het nu sterken van de anti-revo
lutionairen, om langs den kortst mogelijken weg
tot de enkelvoudige districten te komen,
de roomsche staatspartij aangewezen weg. Dat
zien de heeren van de Tijd dan ook perfect
goed in; dat zijn ze bezig aan hun conservatie
ven vleugel met eiken dag duidelijker te maken,
daarin ligt Ze fin mot van hun tactiek.
„Maar is dit zoo aldus besluit het blad
dan is het ook helder als de dag, dat ze vol
strekt niet om onzentwil, maar uitsluitend uit
welbegrepen eigenbelang handelen gelijk ze han
delen; en vervalt hiermee dan ook elke preten
tie, die ze zouden kunnen doen gelden op onzen
dank. Ze arbeidden niet voor ons, maar om
het loon dat hun is weggelegd, en dat loon zal
dan komen, als het enkelvoudige district weer
geschreven wordt in onze kieswet.”
Levy heeft dr. Kuyper
schieden onder de leuze:
iCWlfflilil'IWDililBOii Ihl iHiir.lilJl|liïll!ll?llli l Uiiir-
oeeker <h k tvr
II-
Al
J
V.
0119
o
lO-
ll
3e
00
t
il 3
I
1
9
9
4
9
9
19
8
i .il
