MKIMimB.
I
WWS- BI MfflfflMUD Ml JE
-Ml/
a.'
e-
v.
te
sn
v.
O
m
k,
te
al
No. 55
Z E S-E N-D E R T I G S T
R G A N G.
1881.
LN
nabetrachtingen,
ii.
Z AT KK D A
0 JULI.
Ik-
),00
,00.
S
,tw
aaB-|
ax
2e
J,60
j,C0
;rd
aw
ard,
fa
5
,00;
dlo
;,50
0 a
3e
.,00
2e
„00
,e-
en
an
an
fe-
et
an
ill"
54
ga.
5%
M
tns
;|;M
U5L
een grooten afstand afgelegd
de „enkele tientallen jaren”
Ook in deze overweging
A
53;,e
vt
o
.A
dieul
BEKENDMAKING.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS der
gemeente Sneek maken bekend, dat de rekening
dezer gemeente, dienst 1880, op heden aan den
Gemeenteraad is aangeboden, op de Secretarie
voor een ieder ter inzage is nedergelegd en te
gen betaling der kosten algemeen verkrijgbaar
"gesteld.
Sneek, 5 Juli 1881.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
J. van DRIESSEN,
De Secretaris,
J. W. BENNEWITZ.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van
Sneek, herinneren, naar aanleiding van art. 18
der wet van 4 December 1872 (Staatsblad no.
134), de ingezetenen
dat steeds aan degenen, die zich daarvoor
aanmelden ter Secretarie der gemeente, gelegen
heid wordt gegeven tot Kostelooze Inenting en
tholieken zal ook een groot gedeelte van de blijde
toekomst (sic!) behooren, welke zij met zulk eene
algeheele opoffering hebben helpen voorbereiden.
„Welke deze toekomst zijn zal, leeren de jam
merklachten der liberale bladen, die na den af
loop der verkiezingen de openhartigheid zelve
zijn geworden. Het is tegenwoordig geene zeld
zaamheid meer te zien, hoe de liberale bladen
hunne partij verder uitkleeden en tegen het
vroeger zoo geminachte anti-liberalisme als tegen
een reus opzien. Onder de vele voorbeelden,
welke we daarvan kunnen aanhalen, willen we
het Nieuws van den Dag een oogenblik laten
spreken. „Een clericale stroom,” zegt dit blad,
„beukt sinds jaren den liberalen dijk en blijk
baar met gevolg. Over eenige tientallen jaren
is het water den dijk de baas. Nederland gaat
onloochenbaar den weg van het clericalisine op.
Het helpt niets of men met boosheid spreekt
van leiding van pastoors of predikanten, van
slaafsche volgzaamheid van onnojzelen de
koude feiten spotlachen met deze en dergelijke
troostgronden.” Dat is zeer openhartig gespro
ken, alleen ontbreekt het aan een weinigje meer
zelfkennis; want wie gelooft dat de liberalen
nog „enkele tientallen jaren”. de overheerschers,
de meerderheid zullen zijn, vergeet dat de libe
rale Kamermeerderheid nu reeds niets meer tot
stand kan brengen; hij vergeet dat bij de vol
gende algemeene verkiezingen reeds het laatste
brokje uit hun laatsten schotel zal genomen
worden. „Hot land gaat onloochenbaar den weg
van het clericalisme op.” Neen, het land heeft
op dien weg reeds
nog ééne proef, en
zullen bereikt zijn,
ligt een spoorslag om vast te houden aan het
groote beginsel, dat de katholieken bij de stem
bus leidde, zij het dan ook, dat zij bij degenen,
die zij helpen, slechts miskenning en verraad
virden.”
En wat sell reef dezer dagen o. a. de Tijd
„Wij zijn sterk genoeg, om de confessionelen
van onze genade te laten leven.
„Wat wij betreuren is uwe overwinning
niet onze nederlaag.
„Wat wij verfoeien, is de kortzichtige secten-
haat, die uwe tegenstanders tot uwe slaven maakt.
„Wij dienen de anti-revolutionaren nieten
daarom vragen wij, voor wat wij deden, geen loon.
„Om een zetel minder of meer brengen wij
geen verandering in onzen strijdkreet„de li-
beralen moeten er onder
Her-enting.
Sneek, den 8 Juli 1881.
Burgemeester en Wethouders voornoemd
J. van DRIESSEN.
De Secretaris,
J. W. BENNEWITZ.
U I T D E PER S.
De heer M. Jacq. de Witt Hamer geeft in
het jongste nommer van de Vragen des Tijds
een artikel over Allemansstemrecht. Zijn mea
ning is, dat het ccnsusstemrecht zich zelf ver
sleten heeft on vervangen moet worden door
het allemansstemrecht, dat ook weder, na zijn
tijd te hebben uitgediend, zal plaats maken voor
het algemeen stemrecht waarbij ook aan de
vrouw stem zal worden verleend dat weder
om abdiceeren zal voor wetgeving zonder ver
tegenwoordiging door de leden van het staats
verband zelven. Steeds breidt zich, daarvoor
pleit de geschiedenis, do basis uit, waarop het
staatsgebouw rust, en tusschen de absolute re-
goering van don vorst tot do regeering door
de leden van het staatsverband zelf, vormen de
historische verschijningen van getrapte verkie
zing, directe verkiezing met census, allemans-
stemrecht, algemeen stemrecht, slechts schakels
van dezelfde keten.
Ontkent men de logische consequentie dier
opvolging niet, dan blijft er, om het allemans
stemrecht te weren, geen andere weg open dan
verdediging van de stelling, dat het volk nog
niet rijp is voor dat recht.
Om deze stelling te kunnen waar maken zal
men eerst moeten uitmaken welke rijpheid ge
vorderd wordt voor de bevoegdheid tot kiezen.
De dwaling is vrij algemeen, dat bevoegdheid
om te kiezen politieke bekwaamheid onderstelt,
alsof niet juist de vertegenwoordiging in wet
gevende lichamen ten doel had de bekwamen
voor de onbekwamen te'doen optreden. Niet
omdat hij bekwaam is, maar omdat bij belang
heeft, komt, meent de schrijver, aan ieder lid
van het staatsverband het stemrecht toe. Geeft
men dat stemrecht slechts aan enkelen, dan zul
len de belangen van die enkelen bij voorkeur
door hun afgevaardigden behartigd worden, hoe
zeer de grondwet ook voorschrijft, dat de Sta-
ten-Genéraal het geheel© Nederlandsche volk
vertegenwoordigen.
Dat men door allemansstemrecht tot een och
locratie, regeering door ’t grauw van ’t volk,
zou komen, vreest de heer De Witt Hamer
niet. Vooreerst zullen de tegenwoordige kiezers
hun recht behouden; in de tweedè plaats zullen
geld en intellect hun invloed doen werken.
Geld, niet om kiezers om té kóopen, bij ge
heime stemming trouwens onmogelijk maar
geld, of juister gezegd het kapitaal, heeft te allen
tijde de pers en het intellect te zijner beschik
king gehad om zijn plannen te bevorderen. En
het intellect zal, ook waar het niet aan het ka
pitaal is dienstbaar gemaakt, zijn onverbiddelij-
ken invloed doen gelden en ten slotte de zege
behalen.
De vrees voor de zege der kerkelijke partjjen,
als zy over alleman kunnen beschikken, acht
de heer De Witt Hamer overdreven. Maar ge
steld dat de clericalen tijdelijk regeeringspartij
werden, dan juist zouden de liberalen beginnen
met hetgeen zij tot nu toe hebben verzuimd.
Zij zullen zich dan toeleggen op ontwikkeling
van den werkman. De werkman is- dan niet
langer alleen werkman, hij zal dan ook kiezer
zijn, een stem hebben, invloed hebben, hij krijgt
als zoodanig waarde. En nu begrijpt iedere
partij, dat zij, om de stemmen der arbeiders te
winnen, niet beter kan doen dan hen te over
tuigen van de waarheid van haar beginselen.
„Weg met het liberalisme!” was de krijgs
kreet, de entente cordiale, het éénige aanrakings
punt, ’t welk de kerkelijke antipoden bij de
stembus tot elkaar bracht en nog verder mis
schien voor eenigen tijd bij elkaar zal houden
niettegenstaande de innige haat, welke zij elkaar
I °P godsdienstig terrein toedragen en die zeker
direct tot openlijke vijandschap zou overslaan
Die woorden zegt het hoofd-orgaan der R.-
Catholieken in ons land tot de liberale partij
in Nederland
Er is een tijd geweest, waarin gij, o Tijd,.
een minder hooghartigen toon durfdet aanslaan
en waarin uw strijdleus anders zou hebben ge
klonken. Er is een tijd geweest, en ’t is nog
niet zoo heel lang geleden waarin de gods-
-dienstige en politieke vrijheden, ook voor anders,
-lezingen hebben getoond, dat het land, van het denkenden dan de „echte gereformeerden”, nog
liberalisme walgt (sicaan de katholieken de eer in ons land moesten worden veroverd er is een
tot dat succès te hebben meegewerkt; aan do ka- tijd geweest, waarin de vrije ontwikkeling van
Deze COURANT verschijnt WOENSDAGS en ZATERDAGS.
Abonnementsprijs voor 3 maanden ƒ1.— franco per post ƒ1.25.
Alle brieven en stukken, uitgave of redactie betreffende, franco
in te zenden.
het godsdienstig leven belemmerd, „de vrije kerk
in den vrijen staat” nog een chimère was; er is
een tijd geweest, toen onze vrijzinnige constitu
tie, waarbij vrijheid voor eiken godsdienst
en gelijke rechten voor alle staatsburgers wordt
gewaarborgd nog geboren moest worden.
En later is er nog eens een tijd geweest, waarin
de reactie de schendende hand wilde slaan aan
dat paladium onzer volksrechten en volksvry heden,
met zooveel moeite veroverdeen tijd, toen ’t zaad
van verbittering en godsdiensthaat met milde hand
werd uitgestrooid tegen andersdenkenden, tegen
hen, die hun God op andere dan op „gereformeerde”
wijze aanbaden en dienden. Het was in April
1853, waarvan u, mijnheeren van de Tijd, de
herinnering zeker nog wel niet zal zijn ontgaan.
Treurige dagen, niet waar? voor uwe geloofs-
genootendagen, waarin gij den steun en de
hulp van de thans uitgescholden wordende libe
ralen, die pal stonden voor hun beginsel, niet
versmaaddet, maar dankbaar aannaamt.
Meent niet, dat de tegenwoordige liberalen
daarvoor dank van u vragenzij handelden uit
de loyauteit van hun beginselzij hebben slechts
hun plicht gedaan, ook tegenover U. Meent
evenmin dat wij zullen bedelen om uwe hulp.
NVij zijn fier en bij eendrachtige samenwer
king gelukkig ook nog krachtig genoeg uwe
hulp te kunnen afwijzen en ontbeeren. Maar
moet een terugblik o. a. op die treurige April
dagen U niet van schaamte doen blozen al
thans als gij ’t blozen niet verleerd hebt over
zóóveel ondankbaarheid uwerzijds? Zietdaar
een vraag, die wij aan uw eigen geweten ter
beantwoording overlaten.
Intusschen hebben de liberalen kunnen lee
ren, wat zij van u te verwachten hebben, en
uw krijgskreet: „weg met het liberalismezul
len zij beantwoorden met den weerslag: „strijd te
gen’tclericalismestrijd tegen de dreigende over-
heersching onzer burgerlijke vrijheid, door welke
kerk ook. In dien strijd moeten de verschillen
de vrijzinnige elementen in ons land zich voort
aan krachtig aaneensluiten, teneinde het gemeen
schappelijk gevaar af te wenden, dat onze Vrije
staatsinstellingen bedreigt.
ADVERTENTIËN van 1 tot 4 regels, gewone letter, 40 Cents,
voor eiken regel meer 7*/2 Cents. Bij abonnement is de prijs be
langrijk lager. Voorwaarden daaromtrent te vernemen bij den
Uitgever.
zoodat het doel bereikthet liberalisme versla
gen, het clericalisme meester van den staat was
-en t alsdan op het verdeden van den buit zou
aankomen. Dan dat ’s zoo klaar als de dag
zou de gemeenschappelijke band, die deze
hetherogene bestanddeelen voor korten tijd sa
mensnoerde, oogenblikkelijk vanéénspatten en
zou men nog eerst eens recht stiefbroederlijk
aan ’t plukharen gaan, ’t Is echter niet twijfel
achtig men kan ’t reeds nil opmerken, terwijl
’t nog zóóver niet gekomen is wie zich ten
slotte het leeuwendeel zou toeëigenen. Rome
zou zeker de vlag moeten strijken voor Dortlv,
daarvoor zouden de leiders der Nederlandsche
puriteinen wel in de eerste plaats zorgen. Het
gebeurde bij do herstemming te Zevenbergen
werpt in dat opzicht reeds een niet twijfelachtig
licht ook op ‘tgeen in de toekomst zou gebeu
ren, Als het eerste doel bereiktnl. het liberalisme
verslagen was.
Desniettemin gaan do clericale drijvers
dagelijks voort hunne volgelingen op te
zweepen tegen het liberalisme en blijven do
Katholieke hoofdorganen hunne geloofsgenooten
opwekken om het monsterverbond te handha
ven en in het gareel van mannen als Dr. A.
Kuypor te blijven draven. Op welk een lieflij
ke wijze dit overigens geschiedt, blijkt bjjv. uit
een artikeltje in Het Huisgezin waarin wij
o. a. hot volgende lezen
„Het kan niet ontkend worden, dat de Stand
aard in deze een valscho rol speelthet is dui
delijk, dat het „liever Turksch dan paapsch”
oen levensfactor is bij dat orgaau der anti-re-
volutionairenhet is buiten kijf, dat de katho
lieken met de partij van dr. Kuyper nimmer één
weg kunnen volgen; maar dat alles is voor hen,
die alleen heil verwachten voor het vaderland,
indion het verlost wordt van de liberale ban
den, wélke het reeds zoolang, te lang omstrik
ken, geen reden om aan een overigens billijken
toorn toe te geven op eene wijze, die de belan
gen van het vaderland zoude kunnen schaden.
De katholieken hebben het groote doel voor oo-
Séu gehouden, en daaraan hebben zij wel ge
daan. Daardoor hebben zij getoo nd, dat zij zich
«iet door kleingeestigheid laten afleiden van een
politieke gedragslijn, welke geheel het Neder-
landsehe volk ten goede kan komen. Laat óns
dan steeds den rechten weg blijven bewandelen,
al is ook soms miskenning en verraad daarvan
ket onvermijdelijk deel; de toekomst zal deze
opofferende eenheid schitterend loonen. De ver -
E
i
fir
J
j
- I
11
H
roof
M.
Illi.
71
3
1«
ieH«
SVII kl ll COURANT
!l|
