Éfe. e L ■B ES IHRnfflHU) NR Dt SWffa? Paardenmarkt te Sneek. 1 "or I Jf-- ‘s-i 1881. RTIGSTEJ Z E S-E NF) I nJ H on-' ikte den I. 1551: j \"No. 72 ftajaars-Paardenmarkt dit jaar invalt op M OENSDAG den 21 sten SEPTEMBER E. K. 1 .00 door hot afzonderlijk uitgeven be I. A udij Wa iter etig >1 9, 6, 3, 3 19 ike, zv. i te en dv. vel- v an Lena' 33 tui den, ou- ikc Jo- r. Tegen de beloften en verklaringen op zich in m. rechtszin van anderen, brengt hii onder Met name geld, het de welbekende formule, „zoo waarlijk helpe mij God almachtig Welke reden is er, om dezen volzin van de hand te wijzen! Men zou kunnen zeggen: geene. Althans niet voor lieden, die gewoon zijn den naam Gods, of den zegen of de verdoemenis Gods, in. het da- o V -1 Indien wij het1 vloeken veroordeelen, dan is het meer om dat het met eene fijnere beschaving onbestaan- s en I Ja- I to I i en I J. rik- eob den census-kiesstelsel nu leidt de staatslieden in voortdurende verzoeking en in voortdurenden strijd tusschen plicht en belang. Het Artikel wordt besloten met een warme aansporing totz allen, om een einde te maken aan de scheiding tusschen burgers en burgers welke door den census wordt gehandhaafd en die onze eenheid naar binnen en onze kracht naar buiten bedreigt. Met en door het initiatief der uitvoerende macht is de noodige ingrijpende hervorming reeds nu bereikbaar, ’t Komt den heer Van Houten voor, dat de kroon niet kan aarzelen, nu de motie van de heeren van Dol den c. s. haar tot handelen dwingt, zich vóór afschaffing van den census te verklaren. Mocht echter de beweging, welke uit de motie van 25 Mei noodwendig moet voortvloeien, ontaarden in een kleingeestig gescharrel der partijen van het verleden, om, met bepaalde, oogmerken, hier of daar de cijfers van den census te veranderen 1 of een kiesdistrict te verknippen, hij, Van Hou- - ten, zal zich in den strijd niet mengen, maar hij 1 zal de nieuwe censuskamer begroeten, met het verzoek om h lar eigen doodvonnis te ondertee- kenen, gelijk de bestaande het op 25 Mei deed. De .V. Veend. Ct. bevat een hoofdartikel over den eed der gemeenteraadsleden, ondorteekend door II. U. M. Wij ontlecnen daaromtrent het volgende De schrijver zegt, dat tegen de bepaling, dat door ieder „op de wijze zijner godsdienstige ge zindheid” de eeden of beloften moeten worden afgelegd, een nieuw benoemd raadslid (in Assen) in verzet is gekomen. Dit lid heeft op politiek gebied overgebracht wat op kerkelijk gebied reeds laug in zwang was. Als bepalingen der kerkelijke reglementen in conflict komen met heilige overtuigingen van de leden der kerk dan plegen zij eerst ter zijde gesteld en daarna opgeheven, eerst feitelijk en dan in geschrifte afgeschaft te worden. Dit de weg der revolu tie. De Kerk is in de meeste gevallen onmach tig om te verhinderen, dat de leden dien weg bewandelen. De Staat daarentegen pleegt te dezen opzichte minder tolerant te zijn. Daar geldt de regel: eerst gehoorzamen, dan pro- testoeren; de wetten eerbiedigen, zoolang zij in zwang zijn, en dan langs wettigen weg ze door andere trachten te vervangen. Wie tot lid van den gemeenteraad benoemd wordt en bezwaar hoeft tegen het afleggen van den daartoe gevor derden eed, zou voor zijne benoeming moeten bedanken tot tijd en wijle, dat hij zelf, of zijn kiezers, of hoogere autoriteiten zullen hebben bewerkt, dat de bepaling wordt opgeheven. Door zijne betrekking te aanvaarden, zijn geloofsbrie- ven in te zenden en ter vergadering te verschij nen met den eisch om, schoon niet varende onder Doopsgezinde vlag, van den eed te war den vrijgesteld, betreedt de nieuw benoemde den weg der revolutie. De vraag is evenwel of in sommige gevallen revolutie, die knoopon doorbakt, niet doeltref fender is dan hervorming. ADVERTENTTËN van 1 tot 4 regels, gewone letter, 40 Cents, voor eiken regel meer 7‘/2 Cents. Bij abonnement is do prijs be langrijk lager. Voorwaarden daaromtrent te Vernemen bij den Uitgever. IR- del J 'ter flr s a'I jes ff A; Met het nomen van krachtige maatregelen om buitengesloten. Een deel des volks dit euvel te doen ophouden, heeft men zoolang hcvnnrrec.ht worden bov getalmd, dat de ziekte gevaarlijk dreigt te worden. Dit is te wijten aan de partij, die in een reeks van jaren in ons land de overhand heeft, welke partij de vraagstukken niet meer onder de oogen durft zien en met sussende middeltjes het drei gend gevaar wil bezweren. Dit soort van op portunisme, het uitstellend opportunisme, is het ellendigste dat men bedenken kan. Men ver klaart zich in beginsel voor de een of andere verbetering, maar laat zich bij de oplossing door de minste kleinigheid afschrikken. Men zoekt excepties om zijn stilzitten te vergoelijken. De schrijver gaat daarop in ’t kort don toe stand onzer staatsinstellingen na, en geeft een schets van ’t geen hot uitstellend opportunisme van onze staatsinstellingen heeft gemaakt. Een Eerste Kamer is, goed samengesteld, nuttig, wijl zij, al ware het alleen door hare aanwezigheid, corruptie keert. Haar bloot controleerende rol maakt het echter op zichzelf reeds ónmogelijk, partijen in ouzo Kamer gemeen; zij zijn bereid dat zij een levende staatkundige macht wordt, terwijl het kleingeestig plutocratiosch beginsel van samenstelling bij onze Eerste Kamer ge- j huldigd de beperkte keuze uit do hoogstaan- geslagcnen haar nog te meer van het volk verwijderd houdt. De Tweede Kamer is de wezenlijke volksver tegenwoordiging. 7Aj is als zoodanig erkend zoo lang de staatkundige strijd tusschen volk en re- geering duurde. Toen evenwel de strijd met de kerkelijke partijen op den voorgrond trad, begon zij achteruit te gaan, terwijl haar eigenlijk verval dagteekent van den tijd sedert de economische strijd van belangen, tusschen do loontrekkende 1 eenerzijds én de ondernemers en renteniers an derzijds moer en meer tot bewustheid kwam, en het overwicht van de laatsten bij de samenstel ling der Kamer practische beteekenis kreeg. De census is partijdig en maakt het kapitaal tot partij en rechter te gelijk. De bezittende klas sen, die reeds in do Eerste Kamer een speciale vertegenwoordiging hebben, krijgen er nu een tweede bij door den census, die loontrekkenden uitsluit en hen overlevert aan het billijkheidsge voel der wederpartij. Onder dozen stand van zaken zou in normale omstandigheden het zinkende aanzien der kroon zich hebben kunnen herstellen, maar -ook dit is het geval niet. Als werkelijke macht wordt met het koningschap geen rekening meer gehouden; het is een bloote vorm, een zuiver politieke instelling, een louter symbool geworden. De kroon heeft, door het stelselmatig steunen van al wat versleten is, zelf haar eigen onmacht be werkt. Zij is op ’t oogenblik plus bourgeoise qeu la bourgeoisie. De vraag doet zich op of de oogen der re- geering zullen opengaan, nu de Tweede Kamer zelf zoo eenparig het schip van staat wrak heeft verklaard. Zal zij in den besten zin van het woord opportunistisch handelen en de gelegenheid aangrijpen, die zich thans aanbiedt, om een Kamer in het leven te roepen, die werkelijk kan optreden voor het geheele volk? Met behoud van den census is dit, volgens den heer Van Houten, ónmogelijk. Een census, hoog of laag, heeft altijd ten doel en gevolg, den in vloed der voor loon werkenden kunstmatig te verzwakken en dien der renteheffers en onder nemers te versterken. De staat wordt daardoor niet een wachter voor de rechten van allen, maar een.dienaar der belangen van een deel. Verlaging Van den census geeft niet genoeg. Wel zullen daardoor kleine ondernemers en klei ne bezitters binnen komen, maar zelfs de beste arbeiders, die geen kapitaal bezitten, blijven Deze COURANT verschijnt WOENSDAGS en ZATERDAGS. Abonnementsprijs voor 3 maanden ƒ1.franco per post ƒ1.25. Alle brieven en stukken, uitgave ot redactie betreffende, franco in te zenden. Bij dit nummer wordt een bijblad uitgegeven. BURGEMEESTER en WETHOUDERS dor gemeente Sneck, maken hiermede bekend, dat de J. van DRIESSEN, Burgemeester. J. W. BENNEWITZ, Secretaris. UIT DE PERS. In de zitting der Tweede Kamer van 25 Mei jl. werd de volgende motie, voorgesteld door de lih. Van Dolden, Idzerda en van Rees, inet algemeene stemmen aangenomen: „De Kamer, van oordeel dat herziening van „het kiesrecht wenschehjk is, gaat over tot de „orde van den dag.” Deze motie werd ingediend tot vervanging van die, door den heer Van Houten voorge steld, waarin verklaard werd, dat „’s lands be lang verbood de herziening van het kiesrecht nog langer te verschuiven.” De heer Van Houten heeft in het jongste nommer van de ragen des Tijds het besluit, door de Tweede Kamer metalgmecne stemmen genomen, nader ter toetsing gebracht, en tevens .I.,..'. .A;1::i van het artikel gezorgd, dat het groote publiek, en niet alleen de lezers van de Vragen des Tijds, met zijn be schouwing in kennis kunnen worden gesteld. In den aanhef van het artikel wordt gewezen op ’t gewicht der beslissing van de Kamer, wel ke zich door deze motie op de meest formeele wijze heeft aangesloten bij het denkbeeld, reeds in het land tot gemeenplaats geworden, (fit het grondwetsartikel: de Staten-Generaal vertegen woordigen het geheele Nederlandsche volk, vol- 1 o nen°onwaarheid is. De weifelende leden der Kamer hebben, door voor deze inotie tostemmen, partij gekozen en thans zal moeten worden ge kozen tusschen twee meeningen: afschaffing of verlaging van don census. De gevoelens van don heer Van Houten zijn I* bekend. Alleen reeds op financieele gronden zou hij den baud tusschen het belastingcijfer en het kiesrecht willen losmaken. Zoolang toch elke financieele maatregel de meest ingrijpende ge volgen heeft op het gebied van het kiesrecht, is grondige hervorming van het belastingstelsel ónmogelijk. Geen staatsman kan bij het tegen woordige stelsel van vaste middelen zuinig blijven. De vaste middelen moeten altijd wat ruim wor den genomen. Nu leidt een ruime beuïs van zelfs tot een weelderig beheer. Daarbij komt, dat het politiek belang bij het tegenwoordig stelsel niet tot zuinigheid dringt. Een zuinig staatsman kwetst allerlei belangen, zonder dat de tevredenheid der belastingschuldigen over een minder hoogen aanslag een tegenwicht in de schaal legt. Bij het stelsel van vaste middelen vernemen de belastingschuldigen eerst, hoe er met hun geld is omgesprongen, als het te laat is. Het is daar om zaak belastingstelsel en kiesrecht van elkan der los te maken, ter voorbereiding van de heffing van een directe belasting als sluitpost der be- grooting. Op zichzelf zou echter dit argument wellicht geen grondwetsherziening wettigen. Het afdoend argument daarvoor is trouwens van politieken aard. Een beschaafd volk kan in onzen tijd niet be staan zonder een wezenlijke volksvertegenwooi dl- ging, en deze is, met behoud van de census, niet te erlangen. i zou zonder goeden grond bevoorrecht worden boven het ander. En de uitgesloten loonarbeider erkent de kleine ondernemer en renteheffers niet als beter rechter voor zijn aanspraken dan de rijke en groote. Een en ander zou dus oorzaak zijn, dat de kloof tusschen de beide deelen van liet volk door census verlaging oer zou worden verwijd dan gedempt. Eerst is de heer Van Houten tot de erkenning gekomen van het absoluut schadelijk van den census. Naarmate hij als Kamerlid de noodlottige gevolgen van den census van nabij heeft waar genomen, heeft hij loeren inzien dat de census de beste staatsinstellingen ondermijnt en ook zelfs de beste mensphen bederft. Geen rechtsstaat is bestaanbaar met de eenzijdige vertegenwoordiging door het censusstelsel. De afgevaardigde, die op zijn mandaat prijs stelt, moet bewust of onbewust letten op hen, die bij de stembus invloed hebben en het is onmogelijk dat do Kamer doorgaand even goed kan letten op de belangen van hen, die geen stem hebben. Een trek hebben alle onmiddellijk gemoene zaak te maken tegen ieder die ook maar met den vinger wijst naar ’t geen het kapitaal als zijn recht beschouwt. Ons kies stelsel kortwiekt alle talent en drijft het rechts gevoel uit. Ideeën, die eenig voorrecht van de bezittende klasse bedreigen of haar een ouaan- genamen plicht zouden opleggen, komen niet tot ontwikkeling. Capaciteiten, dio wegen inslaan welke de kapitalisten onaangenaam zijn of haar bedenkelijk schijnen, staan geïsoleerd en menigeen is het slachtoffer geworden van die uit den census noodwendig voortvloeiende omstandigheden. Naar de heer Van Houten daarop nader uit eenzet, is zijns inziens de val van Kappeyne het gevolg van het feit, dat hij dreigde den census aau te tasten. Ook toevoeging der zoogenaamde capaciteiten de toekenning van het kiesrecht aau perso nen van hoogere opleiding, ook wanneer zij geen belasting betalen zal de eenzijdige geest van ons kiesstelsel niet verbeteren. Zij komen ge noegzaam allen uit de nu reeds vertegenwoor- digde volkslagen voort en men zou dus louter versterking van de reeds vertegenwoordigde klas se krijgen. Bovendien zou de bureaucratie er door versterkt worden, want het aandeel van hen die alleen ter wille van een baantje, een hoogere opleiding genieten, is overwegend groot. Wilde men onder de burgers bokken en scha pen scheiden, dan zou men op het zedelijk ge halte moeten letten en naar personen zoeken wier rechtsgevoel ontwikkeld en wier geest vrij is. Maar hoe die weinigen uit de massa te vin den? Men moet bij de organisatie van staats instellingen niet in een dergelijk onderzoek der menschen treden. Men moet ze nemen zooals ze zijn, maar trachten hun min goede neigingen en hun natuurlijke aandrift door een goede or ganisatie zooveel mogelijk te neutraliseeren. Al lereerste regel is daarom, dat men bij conflict van belangen den rechterstoel niet door één der partijen late bezetten, maar aan allen gelijken invloed verzekeren. Dengenen, die den heer Van Houten verwij ten dat hij in belang de normale leiddraad der l...„__lk=. in de rechtszin van anderen, brengt hij onder bet oog, dat niet hij te weinig, maar dat zijn tegenstanders te veel op dien rechtszin vertrou wen. Het belang heeft op de rechtsopvatting invloed en elke eenzijdigheid baart onrecht. Breng niemand in conflict tusschen plicht en belang, is de eenvoudige regel der wetenschap, k die zooveel mogelijk bij de ordening van maat- gelijks leven gedurig aan fc0J°cpen. schappelijke verhoudingen wordt in acht geno- men en nimmer straffeloos wordt miskend. Het I, I 1 11 OU SNEEKER COURANT ®.i fflimBiin.MDissBimsfflk. W. ?n ske ede 8 '8 5/l| ‘/s (3 '8 hi ’/l I /2 J ini-

Kranten in de gemeente Sudwest-Fryslan (Bolswards Nieuwsblad, Sneeker Nieuwsblad en Friso)

Sneeker Nieuwsblad nl | 1881 | | pagina 5