J
MIMS I IDIWmiMLW 1'0(111 HE
I
No. 73
Z E S-E N-D ERTIGSTE J
'H
1881.
Z AT FR D A G
IO SEPTEMBER,
I TV
Prins Willem Frederik Karol, Prins der Nederlanden,
was geboren 28 Februari 1797.
Alle brieven
in te zenden.
De commissie te Amsterdam, die zich belast
had met het bijeenbrengen van de 3 millioen,
ten einde te strekken als bijdrage van Amsterdam
in de kosten van aanleg van een Rijnvaartkanaal
in oostelijke richting, is door den llaad van Am
sterdam ontslagen van de verplichting uit de
aanvaarding van haar aanbod ontstaan, „onder
dankzegging voor de krachtige wijze, waarop zij
voor de belangen der gemeente in deze zaak
al was het dan ook niet noodig geweest was
optreden.”
Door Gedeputeerde Staten van Zuidholland is
het besluit van den gemeenteraad van Hillegoïn
tot het houden van de kermis, die beginnen zou
op 26 dezer, niet goedgekeurd.
Bij een onweder dat Woensdagmiddag te ruim
twee ure boven Zwolle woedde, is de bliksem ge
slagen in het dak van een in aanbouw zijnde
droogloods van den bleeker Olden hof (firma W est-
meijer), in het Groote Weezendal. De metselaar
Deze COURANT verschijnt WOENSDAGS en ZATERDAGS.
Abonnementsprijs voor 3 maanden ƒ1.franco per post ƒ1.25.
Alle brieven en stukken, uitgave of redactie betreffende, franco
hom heeft hij nu bij uitstek een gunstige ge
legenheid om zijne eerzucht te bevredigen. Als
het hem, den leek in financieele en belasting
zaken, gelukt eene hervorming van het belas
tingstelsel tot stand te brengen, dan zal dit de
schoonste triumf zijn, dien hij in zijne staatsmans-
loopbaan behalen kan.
Maar zal de nieuwe Minister van Financiën
als hervormer van het belastingstelsel optreden,
on vooral zal hij eene nieuwe belasting voor
dragen, die moet aanvullen wat er aan ’s lands
middelen ontbreekt; wil de schatkist het hoofd
kunnen bieden aan de onvermijdelijke uitgaven,
welke te wachten zijn?
Wij zijn daar geenszins zeker van.
Men zegt, dat er in de aanstaande zitting een
wetsvoordracht te wachten is tot herziening van
den census.
De heer Van Lynden heeft steeds verklaard,
dat" die herziening moest wachten tot men den
invloed zou kunnen nagaan van de nieuwe di
recte belasting, welke de Regeering wenschte
tot stand te brengen, op de bedeeling van het
kiesrecht. Thans zal men de kieswet-herziening
krijgen, zonder dat de nieuwe belasting is inge
voerd. Dit zou bijna doen gelooven, dat de Re
geering teruggekomen is van hare meening, dat
vóór alle dingen versterking van ’s lands midde
len door invoering eener nieuwe belasting noo
dig is, of dat althans, om de klip te vermijden
waarop men met Vissering als loods verzeilde,
de herziening van het kiesrecht nu moet dienen,
om er zich achter te verschuilen, wanneer een
belasting op de bezittingen in portefeuille ge
vraagd wordt, zooals men zich achter het belas-
ting-ontwerp verschool, toen er om herziening
van het kiesrecht gevraagd werd.
De Vertegenwoordiging mag intusschen geen
genoegen nemen met uitstel van het belasting-
vraagstuk. Vóór alles goede financiëndat was
een goed programma, en daaraan moet worden
vastgehouden. Of al de opbrengst der middelen
wat meêvalt, dat maakt niet veel uit, met het
oog op de groote uitgaven, die voor de deur
staan. Als er een leening moet worden geslo
ten om de groote openbare werken te bekosti
gen, dan moet er geld zijn om voor rente en
aflossing te loinnm zoraén én er zHn vaMov
nog andere groote uitgaven te wachten, waar
voor het geld ontbreekt. Ruimere beschikking
over middelen is dus noodzakelijk, opdat niet
het totstandkomen van nuttige maatregelen af-
stuite op geldgebrek.
De nieuwe minister van financiën mag niet
op zijn lauweren rusten.
Men heeft dan ook de hoop, dat hij eerlang al3
minister van oorlog eindelijk de regeling der Ie-
vende strijdkrachten tot stand brengt, welke dit
jaar wederom is nitgoblêven.
Zijn opvolger bij buitenlandsche zaken is be
kend als een onzer bekwaamste diplomaten, wiens
berichten uit Berlijn, in de Staatscourant opge-
nomen, vaak blijk gaven van een zeer ernstige
opvatting zijner taak.
De Standaard zegt:
„Zoo is het incompleete kabinet dan weer
compleet geworden,^ na een crisis van maanden.
Een minister van financiën is blijkbaar onvind
baar geweest. Immers, indien wel, waartoe dan
dat lange tobben? Nu heeft Van Lynden zelf
de portefeuille genomen en Rochussen van Ber
lijn bewogen buitenlandsche zaken te bezetten.
In de gegeven omstandigheden nog een der
beste combinatiën.
„Financiën zelf te nemen, toont bij Van Lyn
den een moed, die aan overmoed grenst, maar
die hem toch aanspraak geeft op onzen dank,
want niets ware thans meer te betreuren geweest
dan de val van het kabinet. Bovendien, hij is
zeldzaam vlug en handig en kan veel. Licht
brengt hij het er beter af dan Vissering... de
specialiteit
„Ook Rochussen is een keus, waarmee men
vrede kan hebben. Hij werd herhaaldelijk als
anti-revolutionair candidaat genoemd, is gezien
in de diplomatieke wereld en een consciëntieus
man.
„Mits dus op den voorgrond sta, dat de anti
revolutionaire partij, zoo na als voor, in onvoor
waardelijke oppositie blijft tegen het kabinet dat
de schoolwet in- en uitvoerde, kunnen we mot
den gang van zaken onze ingenomenheid betuigen.”
Het U. D. is zeer met de oplossing der crisis
ingenomen, daar Van Lynden van Sandenberg
waarborg geeft voor een zuinig beheer en men
van hem niet alleen voorstellen kan verwachten
tot versterking der middelen, maar tevens weet
dat hij meer dan anderen kans heeft een te dier
zake in te dienen voordracht te doen aannemen.
Het blad wijdt vervolgens een beschouwing
aan het geheele ministerie en komt tot deze
conclusie: „Voor de positie van een kabinet is
het natuurlijk het best, dat al zijn leden bij het
parlement in aanzien zijn. Dat, zal echter wel
altijd tot de vrome wenschen blijven belmoren.
In een vereeniging van acht menschen, die te
zamon het roer van staat te voeren hebben,
zullen er altijd enkele gevonden w.orden die meer
en anderen die minder bekwaamheidgeschikt
heid en takt bezitten, wier persoonlijkheid meer of
minder sympathie wekt.
„Neemt men dit in aanmerking, dan is er we
zenlijk reden van tevredenheid, dat de portefeuilles
van justitie, van financiën, van waterstaat en van
oorlog in handen zijn van mannen, die niet alleen
onbetwistbare bekwaamheden en meer dan gewone
begaafdheden bezitten, maar die tevens bij de
vertegenwoordiging zoo hoog aangeschreven staan
als de hh. Modderman, Van Lynden, Klerck en
Reuther.
„Dat zijn dan toch de departementen, waarvan
in den eersten tijd do moest noodige regelingen
moeten uitgaan, de departementen, die de moei-
lijkste hervormingen tot stand hebben te brengen,
de departementen, wier hoofden het meest be
hoefte hebben, niet alleen aan een goed inzicht
in de zaken, maar ook aan welwillepden steun
der meerderheid.
„Staan naast zulk een viertal nog twee mannen,
waarvan de een, de minister van marine, insge
lijks zijn taak met eere vervult en niet de minste
bezwaren ontmoet, waarvan de ander, de heer
Rochussen, grond geeft tot goede verwachtingen,
dan kunnen er daarnevens wel twee zijn, wier
positie, als die van den heer Six, niet van de
krachtigste, of als die van den heer Van Golstein
min of meer bedreigd is, zonder dat daarom het
s.y,ak genoemd kan worden. Integendeel.
.Do a weeae itamui z.a.i nuei war weriiKracnt aan
den dag" moeten leggen, als het met die van zulk
een ministerie gelijken tred wil houden, en wat
dan tot stand zal komen, mag zonder twijfel onder
het eerst en het meest noodige gerekend worden.”
De Kamp. Crt., de benoeming van den heer
Van Lynden, tot minister van finantiën bespre
kende, zegt o. a.
Onze Premier volgt het voorbeeld van wijlen
Floris Adriaan van Hall, die ook van alle mark
ten thuis was. Van Hall was achtereenvolgens
Minister van justitie, van financiën, van binnen-
landsche zaken en van Hervormden eeredienst:
juist dezelfde afdeelingcn dus van het Staatsbe
stuur, die successievelijk aan den heer Van Lyn
den ten deel vielen. Alleen de volgorde ver
schilt.
Van Hall was als minister van financiën een
baas. Hij trad in die betrekking op, nadat ver
schillende voorgangers te vergeefs beproefd had
den orde te brengen in de door Willem I’s po
litiek van volharding jammerlijk in de war ge
stuurde financiën van het Rijk. Er was een
man noodig, die iets aandurfde, en zulk een
man had men gevonden in Van Hall, toenmaals
minister van justitie. Hij bracht het groote lee-
ningsplan tot stand, in weerwil van het allerhe
vigst verzet. Zal de heer Van Lynden, die ook
komt doen wat anderen vóór hem te vergeefs
beproefden, even handig en even gelukkig zijn
als Van Hall?
Zoo hij-eerzuchtig is en men zegt dat van
kennisgeving.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van
gemeente Sneek, maken bekend dat op de
■«retarie dezer gemeente gedurende 14 dagen,
beginnen met den 12 dezer maand, voor een
■der ter lezing is nedergelegd, en in afschrift
■gen betaling der kosten algemeen verkrijgbaar
■ordt gesteld: de aan den Raad aangeboden
Kgrooting der inkomsten en uitgaven van de ge-
Ueente Sneek, voor het jaar 1882.
I Sneek, 9 September 1881.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
J. van DRIESSEN.
De Secretaris,
J. W. BENNEWITZ.
U IT DE
Over de benoeming
van Sandenberg tot Minister van financiën,
Jlirijft het Hand.
I De heer van Lynden, die in het eerste kabi-
.1'‘t-IIeemskerk aan het hoofd stond van het
jéilert afgeschafte departement van hervormde
i ei! andere cerediensten, in het tweede minister
1;i" justitie was en in de twee laatste jaren de
l’iitenlandsche zaken leidde, is derhalve thans
|i een vierde qualiteit opgetreden, als de finan-
fer van het kabinet, door, hem geformeerd,
vellicht heeft hij, de dillettant op financieel
fcbied, meer succès dan zijn deskundige voor-
fcngers. Als minister van justitie heeft hij veel
Jt stand gebracht wat vele anderen te vergeefs
landen beproefd; de nieuwe rechterlijke indeeling;
■'j vóllen hopen, dat hij nu ook een betere ver-
jceling der belastingen zal weten door te voeren.
ADVERTENTIËN van 1 tot 4 regels, gewone letter, 40 Cents,
voor eiken regel meer 7,/2 Cents. Bij abonnement is de prijs be
langrijk lager. Voorwaarden daaromtrent te vernemen bij den
Uitgever.
M I NI o RIAM.
Een eerwaardig grijs hoofd heeft zich ter ruste gelegd.
Do telegraaf bracht ons heden morgen de treurige tijding, dat Z. K. H. Prins
FREDERIK der Nederlanden, na eene kortstondige ongesteldheid van slechts een
I paar dagen, te ’s Hage is overleden.
Zijn heengaan is een gevoelig verlies voor ons Vorstenhuis en voor ons Vaderland.
Prins Frederik toch, algemeen geacht en geëerd om zijne edele hoedanigheden en vor
stelijke deugden, was de oudste, getrouwe raadsman van de kroon, wiens bezadigde en
doordachte wenken en raadgevingen, ook onder de moeilijkste politieke omstandigheden,
niet alleen steeds hoog gewaardeerd maar ook meest-altijd dankbaar gevolgd werden. Als
zoodanig kan dan ook van den grijzen vorst dankbaar getuigd worden, dat, alhoewel niet
direct geroepen om aan het hoofd van ’s lands zaken te staan, hij daarop toch gedurende
de laatste halve eeuw een veel beteekenenden, weldadigen invloed heeft uitgeoefend. Wel
bleef, uit den aard der zaak, veel verborgen van ’tgeen Prins Frederik gedurende zijn
langen nuttig werkzaam leven voor ons Volk en ons Vaderland heeft gedaan; wel zou
hij-zelf -de bescheidene, nederige man,-zeker de laatste geweest zijn, die er zich ooit op
zou verheffen, wat Vorst en Volk en ’t land, dat hij lief had, aan hem verplicht waren
- maar zij, die het voorrecht genoten den edelen Prins meer van nabij te loeren kennen
en vooral zij die geroepen waren om als ministers en raadslieden der kroon voor ’t lands
belangen te waken - zij zouden het kunnen getuigen, welk een werkzaam aandeel hij
steeds aan de behartiging der algemeone zaken heeft genomen; hoeveel goeds ook door
zijn toedoen werd tot stand gebracht, hoeveel verkeerds misschien ook door zijn verstan- g
ig en vaderlandslievend beleid werd afgewendzij zouden het zoker allen gaarne dank
baar willen getuigen, dat met Prins Frederik een der edelste zonen uit het huis van Oran
je is ter ruste gegaan, wiens nagedachtenis ook bij het nageslacht zeker in gezegend aandenken
zal blijven.
PERS.
van don heer Van Lyn-
van Sandenberg tot Minister
De heer
■bar
i'll fei P-'li
BIN» ENLA W R,
t
-
---«MS-MS-H■"BBBR
|OEEKEK COURANT.
9?
