■B MfflMill WOR DE
inMIMSW
1881.
2'É'S-K N-D E R T I G S T
!•-
Z A T I. iri) A (i
IO DECEMBER,
CT
getalsterkte aangroeiende tegenpartij te verslaan.
Het zou dan ook wel van eeue allerdwaaste
ADVERTENTIËN van 1 tot 4 regels, gewone letter, 40 Cents,
voor eiken regel meer 7V2 Cents. Bij abonnement is de prijs be
langrijk lager. Voorwaarden daaromtrent te vernemen bij den
Uitgever.
Deze COURANT verschijnt WOENSDAGS en ZATERDAGS.
Abonnementsprijs voor 3 maanden ƒ1.franco per post ƒ1.25.
Alle brieven en stukken, uitgave of redactie betreffende, franco
in te zenden.
Burgemeester en Wethouders voornoemd
J. van DRIESSEN.
De Secretaris J. W. BENNEWITZ.
struisvogelpolitiek getuigen, het telkens klimmend
Het Ev. Zbl. maakt de volgende zeer juiste
opmerkingNiet minder dan drie branden,
door ’t omwerpen van petroleumlampen veroor
zaakt, waarbij menschenlevens te betreuren zijn,
vermeldden de bladen dezer dagen achter elkan
der. En koevele, die in de geboorte worden
gestuit of waarbij geen ernstige ongevallen
plaats hebben, worden niet openbaar! Dat
er ongelukken mogelijk zijn, zal niemand ont
kennen, maar als kleine kinderen aan een tafel
worden gezet met een kleed er over en daar
op een losstaando lamp, dan kan ’t bezwaarlijk
een ongeluk heeten, maar is het veeleer een zeer
laakbare roekeloosheid.
Te Leiden is een nieuw soort diefstal ge
pleegd. Twee personen aldaar waren verloofd
geweest. Over en weer waren er cadeaux ge
wisseld en toen het „at” was, wilde hij de ge
schenken terughebben en zij wilde ze niet te
ruggeven. Toen besloot hij ze terug te nemen
en hij maakte van haar afwezigheid gebruik om
twee deuren open te breken en zich met haar
naaikistje, zijn cadeaux in houdende, te verwij
deren. Zij gaf de zaak aan en de politie doet
onderzoek.
In de Rotterdarasche vrijzinnige kiesvereeni-
ging is de vraag gedaan: „zou het, daar de Re-
geering en de volksvertegenwoordiging niet recht
weten wat zij ter zake van het kiesrecht wil
len, ook geraden zijn, dat het volk die quaestie
ter harte nam en in publieke vergaderingen ter
sprake «deed brengen
De voorzitter antwoordde, dat het bestuur die
vraag in ernstige overweging zou nemen.
.2. ***-^^^*^ir
Zondag namiddag had op den weg van Den
Bosch naar Vucht een verschrikkelijk ongeluk
plaats. Een 24-jarig jongeling maakte met zijn
meisje gebruik van den stoomtram en had, hoe
wel hij nog werd gewaarschuwd, de onvoor
zichtigheid om te trachten, terwijl de tram in
beweging was, van den eenen wagen in den
anderen te klimmen, met het noodlottig gevolg,
dat hij tusschen de twee wagens viel, op de
rails terecht kwam en de achterste wagen hem
zoodanig verpletterde, dat hij, ernstig aan hoofd
en arm gewond, op de plaats dood bleef.
Men schrijft aan ’t Hand, dat dr. A. W. Brons-
veld, predikant bij de Hervormde gemeente te
Utrecht, waarschijnlijk zal worden benoemd tot
kerkelijk hoogleeraar aan de rijks universiteit
te Leiden.
gen in ons hoofdkiesdistrict, haar met den meesten
ernst en den meesten aandrang aansporende, on
verwijld handelend op te treden, Tijd verloren is,
vooral onder de tegenwoordige omstandigheden
véél verloren, want van ’t geen te elfder ure tot stand
moet komen, is maar al te vaak gebleken, dat
het den toets van kalm en bezadigd overleg niet
altijd kon doorstaan en in elk geval niet tot diè
eendrachtige samenwerking leidde, die zoo on
misbaar noodig is ter bereiking van een grootsch
doel.
Welnu: het doel en streven van alle vrijzin
nige elementen in ons district zal zeker wel zijn,
om, zoo mogelijk, den ledig gevallen zetel van
den heer Idzerda weer door een bekwaam man
van zijne politieke richting te doen innemen
Dat dan ook ieder, die geroepen is daartoe
meê te werken, en dus in de eerste plaats
de bestuursleden der kiesvereenigingen door
daden toone, dat het zijn ernstig streven is, dat
doel krachtig meê te helpen bevorderendat
ieder zorge in tijds zijn plicht te doen j en j op
zijn post te zijn, opdat er later niet gezegd zal
kunnen worden, dat eigen lauwheid en onver
schilligheid aan de liberale zaak in ons kiesdi
strict een onherstelbaar verlies heeftjtoegebracht.
Volgens het Vad. hebben Gedep. Staten van
Zuidholland do gemeentebegrooting van Den
Haag aan B. en W. teruggezonden, omdat naar
hun oordeel niet voldoendo bij die begrooting
in de behoeften van een behoorlijk politietoe
zicht is voorzien.
Het Rott. Nbl. verneemt van goed ingelichte
zijde, hoewel nog niot officieel, dat na de ont
binding van het tooneelgezelschap der heeren
Van Ollefen, Moor en Veltman, de heer Moor
en mejuffrouw Eveline Kapper zich bij het ge
zelschap van den heer Willem van Zuylen te
Rotterdam zullen aansluiten. Voorts zou mevr.
gevaar niet te willen zien ofte willen verbloemen,
dat hier do liberalen be dreigthet gevaar van ten
slotte door de kerkelijk-politieke partijen over
vleugeld te worden en ons district voor de li
berale zaak verloren te zien gaan. De eindcij
fers der beide laatste verkiezingen zijn trou
wens welsprekend genoeg om daaromtrent
elk verder betoog overbodig te maken. Zij
moeten de mannen van den vooruitgang even
zeer stemmen tot ernstig nadenken als tot krach
tig eendrachtig en onverwijld handelen.
Vooral op het laatste het oogenblilckélijk
handelen komt het o', i. in de eerste plaats
aan. Waren de liberalen in ons district zoo
uitstekend goed georganiseerd als hun tegen
partij hadden ook zij, even als hunne antipo
den, als ’t ware hun aangewezen candidaat,
waarop zij als één man hunne stemmen wilden
uitbrengen, dan zou er, zöoal dadelijk geen
reden tot gerustheid, toch zeker minder reden zijn
om zoo sterk op oogenblikkelijk handelen aan
te dringen. Maar dat alles is nu juist niet het
geval. Integendeel: van flinke organisatie en
krachtige leiding, is bij de liberalen, zoowel hier
als elders, doorgaans al bitter weinig te bespeu
ren, terwijl bovendien bij velen hunner nog
maar al te vaak ondergeschikte locale- of di-
stricts-belangen of wel persoonlijke sympathiën
en antipathiën op den voorgrond treden, ja zelfs
dikwijls boven „beginselen” gaan, ofschoon deze
toch in de eerste plaats dienden te worden ge
handhaafd en verdedigd. En daarbij komt nog,
dat de liberalen in ons kiesdistrict als’t ware nog
een candidaat moeten zoeken, terwijl die der
kerkelijk-politieke partijen niet maar alleen ge
vonden, maar reeds sedert jaren alszoodanig
aangewezen, wij zouden bijna zeggen per
manent geworden is.
Tegenover Uien permanent geworden, zeer ge
vaarlijken candidaat nu, moet van liberale zijde
een tegen-candidaat gesteld worden, die dit
dient natuurlijk in een district als ’t onze wel de
gelijk in ’toog te worden gehouden ook kans
van slagen heeft, Met andere woorden men moet
een candidaat stellen, van wien meneerlijkheid
en vastheid van’beginselen natuurlijk op den vóór
grond stellende van wien men met grond kan
verwachten, dat hij krachtig en eendrachtig door
alle liberalen in ons district zal gesteund wor
den. Ten einde zich daarvan zooveel mogelijk
in tijds te vergewissen, is het o.i. noodig, dat er
spoedig gehandeld worde, om door tijdige sa-
menspreking en samenwerking te voorkomen
dat er verdeeldheid ontsta in het liberale kamp,
wat der tegenpartij slechts ten goede ko
men en haar allicht de zege bezorgen zou.
Met het oog daarop, meenen we dan ook de
vrijheid te mogen nemen, reeds dadelijk een beroep
te doen op de activiteit der liberale kiesvereenigin-
BEKENDMAKING.
Niet geheel onverwacht, en toch voor velen,
die misschien uit de meer gunstige berich
ten der laatste dagen weer eenigo hoop koester
den op zijn mogelijk herstel, nog onverwacht
genoeg kwam de treurige tijding tot ons, dat
de heer Dr. W. H. Idzerda, van 185865 lid
van de Tweede Kamer der Staten-Generaal voor
Leeuwarden en sedert 1869 zitting hebbende voor
ons hoofdkiesdistrict, Woensdag jl. op 65 jari
gen leeftijd te ’s Hage is overleden.
Niet alleen in onze provincie, waar de heer
Idzerda meer persoonlijk bekend was en vele
vrienden en vereerders telde, maar ook daar bui
ten zal zijn heengaan zeker met diep leedwezen
worden vernomen. De heer Idzerda toch had
zich gedurende zijn parlementaire loopbaan een
goeden naam weten te verwerven, wiens advie
zen, vooral als deze zich bewogen op het ge
bied der geneeskunde of der hygiëne steeds
zeer op prijs werden gesteld en die ook overi
gens onder de vroede mannen uit het vrije Noor
den altijd een eervolle plaats innam. Krachtig
voorstander van den vooruitgang op elk gebied
en als zoodanig onvermoeid strijder voor de vrij
zinnige beginselen, stond hij steeds mèê aan de
spits van hen, die altijd op hun post waren, als
’t er op aankwam do aanvallen te helpen af
slaan, die door do reactie op onze vrijzinnige
staatsinstellingen werden gedaan. Kon men hem
al niet direct rangschikken onder do moest ge
avanceerde leden der Tweede Kamer, hij be
hoorde toch ontegenzeggelijk tot die keurbende
ondor de liberale mannen, die, voortdurend ge
trouw aan haar beginsel, steeds onvermoeid en
krachtig werkzaam was in vooruitgaande rich
ting en voortdurend haar boste krachten wijdde
aan de bevordering van volksverlichting en volks
beschaving, zoowel op intellectueel als materieel
gebied.
Van onzen overleden afgevaardigde kan dan
ook naar waarheid getuigd worden, dat hij in
dat opzicht een nuttig werkzaam, een welbe
steed parlementair verleden heeft, dat bij velen
in ons land zeker in dankbare herinnering zal
blijven.
Laat zijn heengaan in de Tweede Kamer een
ledige plaats open, die moeilijk op betere wijze
zal kunnen worden bezet, vooral voor de libera-
len in ons district is zijn dood een gevoelig ver
lies, daar dezen zich daardoor de zeer moeilijke
taak zien opgelegd, om voor een hem waardi-
gen plaatsvervanger te zorgen.
Dat in een district als het ónze, de candida-
tm-keuze waarvan toch voor het slagen bij
de stembus zóóveel afhangt uiterst moei-
Ijk is, behoeft niet gezegd te worden; ieder die
I den verkiezingsstrijd in ons uitgebreid kiesdistrict
in de laatste jaren meêgestreden of ook slechts
I gadeslagen heeft, weet: hoeveel inspanning het
I hier aan do liberale partij kost om de overwin-
i nende te blijven, en hoe alle krachten in ’t
veld moeten worden gebracht, om de steeds in j
I
OEEKER OI RAYT
ores
BINNENLAND.
I
j
--- MJLJZ.V1X-
dere ting zal worden gehouden tot inschrijving der mannelii-
ke in ketenen, die on den laten Januari irrq hnn ioan
J
I
I
Terwijl overigens de inschrijving ter Secretarie dezer gemeen
te kan gesciiieden van s morgen^ 9 tot ‘s namiddags 1 uur.
En zullen hiervan afkondigingen geschieden, waar het behoort
den 10 en 24 December 1881.
SNEEK den 10 Deoember 1881.
Wijk 1 en
3
5
1
In Nov. 1880, toen het getal kiesgerechtigden ruim 4500
bedroeg, verkreeg de heer van Blom 148 stemmen méér dan zijn
tegencand., de heer Oppedijk.
Bij de periodieke verkiezingen in Juni 1881, (getal kiesgerech
tigden ruim 4600) verschilde net stemmental tusschen den heer
Idzerda en Oppedijk slechts 26; tusschen Wijbenga en O. slechts
19 stemmen.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van de Gemeente Sneek.
Gelet op art. 19 der Wet op de Nationale Militie van 19 Au
gustus 1861 (Staatsblad no. 72), en op de Wet van 1 Mei 1863
(Staatsblad no. 44).
Brengen door deze ter kennis der ingezetenen, dat bij hoofd
stuk III dier wet, handelende over de inschrijving voor de mi
litie, onder anderen voorkomt het navolgende
Art. 15. Jaarlijks worden voor de Militie ingeschreven alle
mannelijke ingezetenen, die op den laten Januari van het jaar
hun 19de jaar waren ingetreden.
Voor ingezeten wordt gehouden:
1. hij, wiens vader, of is deze overleden, wiens moeder, of,
zijn beide overleden, wiens voogd ingezeten is volgens de wet
van den 28sten Juli 1850 (Staatsblad no. 44)
2. hij, die, geen ouders of voogd hebbende, gedurende de
laatste, aan het in de eerste zinsnede van dit artikel vermelde
tijdstip voorafgaande, achttien maanden in Nederland verblijf
hield
3. hij, van wiens ouders de langstlevende ingezeten was, al
is zijn voogd geen ingezeten, mits hij binnen het rijk verblijf
houdt.
Voor ingezeten wordt niet gehouden de vreemdeling, behoo-
rende tot eenen Staat, waar de Nederlander niet aan den ver
plichten krijgsdienst is onderworpen of waar ten aanzien der
dienstplichtigheid het beginsel van wederkeerigheid is aange
nomen.
v- ij v i.ig, g, o o ol-> 4 a dt
1. van een ongehuwde in de gemeente, waar de vader, of, ia
deze overleden, de moeder, of zijn beiden overleden do voogd
woont
2. van een gehuwde en van een weduwnaar in de gemeente
waar h.j woont;
3. van hem, die geen vader, moeder of voogd heeft of door
dezen is Achtergelaten, of wiens voogd buiten ’s lands gevestigd
Is, in de gemeente, waar hij woont
4. van den buiten 'stands wonenden zoon van een Nederlan
der, die Ier zake van 'stands dienst ineen vreemd land woont,
in de gebeente waar zijn vader of voogd het laatst in Neder-’
land gehoond heeft.
Art. 17 Voor de militie wordt niet ingeschreven:
1. de p een vreemd Rijk achtergebleven zoon van een inge
zeten, dii geen Nederlander is
2. de h een vreemd Rijk verblijf houdende oudcrlooze zoon
van een vreemdeling, al is zijn voogd ingezeten;
3. dekoon van den Nederlander, die ter zake van ’slands
dienst, s Rijks Overzeesche bezittingen of koloniën woont
Art, p Elk die. volgens art. 15 behoort te worden ingeschre
ven, is I erpucht, zich daartoe bij Burgemeester en Wethouders
aan televen tusschen den Isten en Sisten Januari.
Bij ogesteldheid, afwezigheid of ontstentenis is zijn vader, of
is deze overleden, zijne moeder, of zijn beiden overleden ziiii
voogdpt het doen van die aangifte verplicht.
De fjze, waarop van het doen van aangifte blijken moet
wordt joor Ons bepaald.
Art. b. Hij, die eerst na het intreden van zijn 19de jaar doch
vóór volbrengen van zijn 20ste ingezeten wordt, is verplicht
zich, zodra dit plaats heeft, ter iuschijving aan te geven bij
BurgeÈester en Wethouders der gemeente, waar de inschrij
ving, ilgens art. 16, moet geschieden.
Daaffl gelden de bepalingen der 2de en 3de zinsnede van
art. 18
Zijnlinschrijving geschiedt in het register van hetjaar. waar
toe hlvolgens zijn leeftijd behoort.
Naalaanleiding van bovenstaande bepalingen maken Burge-
meest en Wethouders verder bekeud.dat op DONDERDAG
den 5AXTHKI 1882, ten Gemeëntehuize alhier, eene bijzon
dere ting zal worden gehouden tot inschrijving der mannelij
ke injzetenen, die op den Isten Januari 1882 hun 19de jaar zijn
iugetflen, en die alzoo geboren zijn in 1863, en wel voor:
2 's morgens 9 uur.
6 11
8’s middags 12
10 ’snamidd, 1
EEN WOORD AAN DE LIBERALE KIES
VEREENIGINGEN IN HET DISTRICT
SNEEK.
