iffl'S- ffl WIWEWIMLIII im Bl
CEIEEXTE ffl HET 1IMÏBISS1M» SfflL
n a.
1887.
No, 9.
T W E E-E N-V EERTIG8TE
KIKSKLCIIT. J het hoofd der parlementaire groep aangenomen
>el
.A.
29 J A A U A li I.
U I T DE PERS.
teer de aandacht.
J DVERTENT1ÈN van 1 tot 4 regels, gewone letter, 40 Cents,
voor eiken regel meer 7 */a Cents. Bij abonnement is de prijs be
langrijk lager. Voor waarden daaromtrent te vernemen bjj den
Uitgever.
Deze COURANT verschijnt WOENSDAGS en ZATERDAGS.
Abonnementsprijs voor 3 maanden /l.franoo per post 1.25.
Alle brieven en stukken, uitgave of redactie betreffende, franco
in te zenden.
5,
0
a
Itf
Er is verzuimd dit is de conclusie van de
Stand. bedachtzaamheid tegenover handigheid
te stellen en de gevolgen van dit verzuim heeft
men bij den strijd aan de stembus ondervonden.
Alles zou voorkomen zijn geweest als aan het
briefje van den heer Mackay maar óen zinsnede
was gevoegd. Had er bijgestaan „Nadere in
lichtingen wenscheude over de hem niet geheel
duidelijke zinsnede rakende de grondwetsherzie
ning, zou het hem aangenaam zijn tct een
persoonlijk onderhoud te worden toegelaten
men kan er bijna zeker van zijn, dat al de
jammer voorkomen ware. Voorkomen ook de
overmoed, waarmee thans het weer machtig
geworden liberalisme bij dagen en bij nachten
„ons”, dat is de partij van de Standaard, tyran-
niseert.
Door het onvoorzichtig omgaan met een ge
weer heelt de knecht van een landbouwer ta
Öpekholzerheide (Limburg) een vuile lading
hagel in de longen en onder de armen gekregen.
Hj u aan du gevolgen overleden.
De heer Kater, president van Patrimonium,
is Vrijdag, toen hij te Koog aan de Zam op
trad om zoo mogelyk een atdeeling van die ver-
eeniging te stichten, zeer lastig gevallen door
een troepje socialisten, daartoe uit Amsterdam
overgekomen met het kennelijk doel de verga
dering in de war te helpen. „Waarom geen
discussie?” klonk het, toen medegedeeld werd,
dat hier alleen een toespraak werd gehouden,
en zy wierpen den spreker allerlei hatelijkheden
naar het hoofd, zoodat er een tooneel van schro
melijk rumoer en wanorde ontstond. Toen een
politieagent hun onder het oog bracht, dat zij
met het minste recht hadden, discussie te vor
deren, en hun door den voorzitter was aange
boden hun entrée terug te ontvangen, verlieten
zjj de zaai onder het roepen van: „Dag Kater l”
„Dag Kater!” „Poes!” „Poes!” en zetten op
straat zingende nun rumoer voort, tot de po
litie er een einde aan maakte.
Recht voor Allen is hier zeker op zonderlinge
wijze in toepassing gebracht.
De regeering handhaaft, behoudens redactie-
verbeteringen, de telephoonwet; blijkens haar
antwoord op het voorioopig verslag Ila ir stelsel i
exploitatie door particulieren onder waarborgen,
blijft'zij het verkieslijkst achten. Intercommu
nale lijnen behooren in den regel door den
Staat aangelegd en geëxploiteerd te worden. Na
aanneming dezer wet zal dan ook aangevangen
worden met de verbinding AmsterdamHaar
lem Amsterdam—ZaanstreekRotterdam-
Schiedam.
Het kan zijn nut hebben te herinneren, dat
aan de kantoren der registratie en van het
recht van zegel nog tot 1 Maart a. s. gelegen
heid bestaat om, tegen de helft Van het verschut-
digde recht, effecten te iaten stempelen ingevolge
de wet van 31 Deo. 1885 (Stsbl. no. 264.)
Maandagnacht heeft te Renkum eene brutale
mishandeling plaats gehad. De nachtwacht D.
Ouderstal, die door de ingezetenen voor de be
waking van de gemeente is aangesteld, zag, op
surveillance zijnde, in de Bakkerstraat een per
soon, die zich zeer verdacht had opgesteld. Nabij
hem komende, om te onderzoeken wie hij was,
werd de nachtwaker onverhoeds door hem aan
gevallen en met eenzwaren stok geweldig op het
hoofd geslagen, zoodat hij bewusteloos op den
grond nederzeeg. Meer dan een uur heeft Ouder
stal in dezen toestand doorgebracht, eer hij zijn
bewustzijn terugkreeg hij had aan het hoofd
gapende wonden, waaruit het bloed vloeide.
Ofschoon de politie een streng onderzoek heeft
ingesteid, is het haar nog niet mogen gelukken
den dader te ontdekken.
Wat de schrijver bij het doorlezen van de
verhooren ook zeer heeft getroffen ia dit, dat
in de laatste jaren de inrichting der fabrieken
en werkplaatsen zeer schijnt te zijn verbeterd.
In de vorige week tond een vader te Chsc»-
bergh (Limburg) zjn 14-jarig zoontje en 7 jarig
dochtertje naar het anderhalf uur van daar ge-
om bij een zuster wat geld
geld naar huis mochten terugkeeren. De kin-
i niet goedkeurt. Er is door den heer Mackay
IAAD an SNEEK noodigt, ter voldoening j dat de heer Mackay een tweetal van zijn anti-
an art. 7 der Wet tot regeling van bet Kies-
jecht van den 4 Juli 1850 (Staatsblad no. 37),
om, zoo zij
elders in de Directe Belastingen zijn aangeslagen,
daarvan vóór den 15en ïebruari e. k., door
■verlegging
blijken.
Over de arbeids-enquête sprekende, schrijft de
Haagsche correspondent der Zutf. Crt. naar
aanleiding der thans reeds openbaar gemaakte
verhooren o. a. ’t volgende
„Het moge in het algemeen waar zijn dat
een fabrikant, die zijn eigenbelang goed begrijpt
en niet alleen om den dag van heden maar
ook om de toekomst denkt, de hem toever
trouwde jeugdige werkkrachten niet zal exploi-
teeren, maar tot flinke werklieden zal trachten
op te leiden te ontkennen is het evenmin
dat nu reeds gebleken is dat er in de hooldstad
des ryks verscheiden ondernemers zijn, die het
belang hunner onderneming het best meenen te
behartigen door van jeugdige werkkrachten over
matigen arbeid te vorderen, en die er zich
weinig om bekommeren of daardoor de toekomst
van die jeugdige personen in de waagschaal
wordt gesteld, omdat zij toch over enkele jaren
de ouderen heenzenden om andere, jeugdige
arbeiders in hun dienst te nemen. Hettreu.igst
schijnt in dat opzicht de toestand te zijn in
drukkerijen, zetterijen, ijzerindustrieën, lettergie
terijen, broodbakkerijen, kaarsenfabrieken, enz.
Dat dikwijls de niets ontziende concurrentie de
pa roons dwingt om ook met de jongens en
meisjes anders te handelen dan zij zelf, aan hun
meuscheltjk gevoel gehoor gevende, wel zouden
wenschee, is buiten twijfel, maar daarom waren
er ook onder de fabrikanten, die met ronde
woordén tot de commissie zeiden geef’ ons een
wet die de kinderen ook boven 12 jaar beschermt,
want de wet zal voor alle concurrenten gelijk
zijn en zal het voor ons allen veel geraakae-
lijker maken niet meer de schuld van exploita
tie van kinderkrachten op ons te laden.
„Was het toe val aldus vervolgt de schrijver
dat bijna alle industrieelen, die tot heden
voor de commissie verschenen, zoowel do fabri
kanten als werklieden er op aandrongen om toch
den leeftijd, waarop het thans geoorloofd is in
fabrieken en werkplaatsen te gaan wérken, te
verhoogen en op veertien jaar te brengen?
„Oudertusschon moet het dankbaar erkend
worden dat geenszins alle patroons, die met
zware concurrentie te kampen hebben, hun
winst trachten te verhoogen of hun balans te
doen sluiten door hun werkvolk, jongeren zoo
wel als volwassenen, 16, 20 tot 24 uur te laten
werken tegeu een laag loon. Integendeel
hoeveel treurige feiten de bundel verhooren ook
bevat, de exploitatie van werkvolk is gelukkig
oog geen regel, maar uitzondering, la dezelfde
verslagen komt ook veel voor wat een bemoe
digenden indruk maakt, en juist doordut er
naast veel schaduw ook veel licht wordt ge
plaatst, krijgt men een des te duidelijker beeld
zien dat het niet de slechtste patroons zijn, die legen Kohlscbeidt,
j het kunstmiddel van overmatigen arbeid met I te halen, onder bedreiging, dat ze niet zonder
verontwaardiging van de hand wijzen,” geld naar huis mochten terugkeeren. De kin-
I
i niet goedkeurt. Er is door den heer Mackay
De VOORZITTER van den GEMEENTE- niet gehandeld gelijk het behoort. Wel blijkt
an art. 7 der Wet tot regeling van bet Kies-
i, Ie inwoners dezer gemeente uit, om, zoo zij
[aarvan vóór den 15en februari
van de aanslagbiljetten, te doen
Sneek den 18 Januari 1887.
De Voorzitter voornoemd,
ALMA.
„De kabinetsformatie, die baron Mackay wierd
aangeboden, was geen vrucht van eenig buiten
gemeen stuk door hem persoonlijk, of in mede
werking van een tweetal vriendenbestaan
maar resultaat van een gemeenschappelijke actie j
door meer dan het halve vaderland acht jaren
lang onverdroten volgehouden In 1878 wierd
de stoot gegeven, die al deze jaren, maar met toe
nemende kracht, had voortgetrild en die, in de
Tweede Kamer steeds machtiger aanzwellend
en steeds vaster vorm aannemend, eindelijk het
beslissend woord sprak in het non pussumus,
rakende art. 194.
„Het was de gemeene zaak der anti-revoluti-
onaire partij, die alzoo in zijn hand wierd ge
steld; meer nog de gemeene zaak van heel de
rechterzijde het gemeene belang van heel het
geloovig Nederland; de rijke oogst van jarenlange
inspanning; de eindelijk rijp geworden vrucht
van al wat er die acht jaren lang geschreven
en gewreven, gesproken eu gestemd, saam over
legd en met zoo ongelooflijke inspanning ein
delijk tot zekere eenheid van opstelling gekomen
was. Niet eenmaal kan gezegd, dat in de laatste
worsteling, die aan dit beslissend ocgenblik
voorafging, door baron Mackay een exceptioneel
aandeel aan den strijd was genomen, ’s Konings
eigen brief noemde veeleer baron Vau Wassenaer
als het lid, dat tot de laatste worsteling de aan
leiding gaf, terwijl de bijbladen alle gewenscht
licht spreiden over de gevoerde debatten.
„Kwalijk is het uit dien hoofde voor tegen
spraak vatbaar, dat door ’s Konings brief iu de
hand van den heer Mackay wierd gelegd iets
kostbaars iets van geheel eenig gewichtiets
dat niet hem, maar heel zijn partij, we voegen
er bij, aan meer dan het halve vaderland, toe
behoorde.”
Na aldus den heer Mackay op zijn fout opmerk
zaam te hebben gemaakt, brengt de Stand, eenige
verzachtende omstandigheden by. Mackay’s ant
woord was op den door Heemskerk geciteerden
brief uitnemend verdedigbaar, Mackay had on
betwistbaar gelijk, maar de grief bljft bestaan
het CentraaEComitê der partij is in de zaak
niet gekend.
Hetgeen de Stand, er verder bij voegt, is een
zeer opmerkelijke bijdrage uit hetgeen in den
afgeloopen zomer is geschied. De heer Mackay
bedankte, maar hij deed dit omdat hij er vast
op rekende niet aan zijn woord gehouden te
zullen worden. „Hij beeide zich in wij
laten hier weder de eigen woorden van het blau
velgen dat hij veilig en zonder iets te prae-
judioeeren, zijn weigerend antwoord op kon zen
den; niet als besluit der onderhaudeiingen om de
deur dicht te doen, maar juist omgekeerd als begin
van ofücieele bespreking, om de deur te openen
Baron Mackay had stellig verwacht, dat hij als
Koomsch Katholieken het kamp te hebben den Konmg zou gehoord zijn. Het bericht, dut
fiti «kt»., I. xJ ....,«*4» zJ Z» l-nnn.r/fnal »A>nra xx»x Uxxl>_ «vxzxn n iiTiAZVt'rf O Iu H ah D 111 of An VU ff a V ZAt* tl 1 U Uf i Zx
Seen ia geschied toen na de stemming over art. hem zeiven meer dan iemand. Heemskerk’s
la4 de vorming van een kabinet aan den heer handige zet, om terstond door te gaan, maakte 1 van den geiieeleu toestand, en kan men tevens
Mackay werd opgedragen. Dit artikel verdient op hem den indruk van het plotse ing toevallen
’t Bljkt dat de Stand, de houding toen door I lokt had.”
Onder het opschrift„Splitsing der groote
iteden”, zegt de Standaard
Denkelijk loopt het nu wel zoo, dat we ei-
genlijk geen Grondwetsherziening, maar welbe-
Bien alleen herziening van art. 76 zullen er-
langen.
Eerst zal men wat haspelen over de Troons
opvolging waarschijnlijk zonder veel zaaks te
leen.
I En dan zal het op art. 76 gaan, en bij art.
6 blijven.
I Een mystificatie alzoo.
I Een met veel vertoon opgezette algeheele
Imwerking van ons Staatsrecht, en zakelijk op
fciets dan op een Reform-\h\\ afgaan.
I Toch opent juist deze beperking een beter en
neer moedgevend verschiet. Zoo zelfs dat de
iraag kan rijzen, of men niet eerbiediger en
'oorzichtiger handelde, met ook de troonsop
volging voorshands te laten rusten, en alleen
in eeniglijk op art. 76 af te gaan.
Hierdoor toch ontstaat de mogelijkheid, dat
lij, die uit beginsel steeds op het voorafgaan
vau den Reform-\A\Ï aandrongen, eenigszins na-
ler komen aan hen, die den voorrang geven
ian de Grondwetsherziening.
Het wordt dan: Grondwetsherziening, ja, maar
in eerste tempo alleen als Aeform-bill; en op die
wijs konden in deze gemengde formule beide
groepen zich vereenigen.
De vraag blijft dan alleen nog, of de rechter
zijde op art. 76 zal méégaan zoolang art. 194
het geljjktijdig omgaat, dan wel of ze bij haar
Non possumus ook tegen deze partieele wijziging
tal volharden.
En naar ons voorkomt is de mogelijkheid van
neêgaan in dit geheel andere stadium niet
volstrekt afgesneden.
Althans niet, wanneer blijkt, dat men aan de
overzij ons geen kat in den zak, maar eerlijke
Waar wil leveren.
Dit nu zal terstond blijken bjj het vraagstuk
Van de ondeelbaarheid der groote steden.
Handhaaft het Kabinet die fatale eenheid,
ian in geen geval toegegeven, zou onze leuze
!ynbj eerste zoo mm als bij tweede lezing.
is het Kabinet daarentegen bereid, ten deze
dju ongeiechttgen voorslag in recht te verkee-
ven, dan schyut ons de weg om saAn to gaan
Êeopepd.
De yositio bij den aanstaanden parlementairen
Veldtocht door de anti-revolutionaire partij in
*e nemen wordt door hetzelfde blad besproken.
Na eerst tegenuver baar partjjgeuouten de gevolg op zyu gezonden antwoord, nader door
ili rh olio Iron irumrt ta hukhnn P.Lift. II Pt. hp.ï'll‘ht
“(gebakend wordt de blik teruggeaiagen op het- i men zijn antwoord als definitief opvatte, verbaasde
M de vorming van een kabinet aan den heer handige zet,
i eener politieite rattenval, waarin men hem ge-
0]
(omn
10
10
1
1
3
i
i
Ir
a
ie
0.
er
2f-
SS 1 V A K M L A N I*.
ft
v c-n wv iJ- vjirvu-via X/U xxcoli lvivjia V'> V tlvullvvl IJ w 111.1*1 lie
IW' MVU 1 U XWXJ 1AV. M I JI,
Iris.4 rx i u L I I i - -
uat ue neer inacaay een vweevui van auu-
revolutionaire vrienden over de zaak gesproken
heeft, en ook dat hij de private opinie van een
tweetal ultramontaanschp. Kamerleden inwoii
maar noch zijn partij, noch de rechterzijde als
zoodanig is door baron Mackay geraadpleegd, en
het wil de Stand, voorkomen dat zulks had
moeten geschieden. In de volgende bewoor
dingen wordt dit gevoelen nader toegelicht
A,. .-.««• .4 /-»U.*- nnnn» rwilitiriiro waHonvul waarin man ham era-
