HBffl El IIIJI III! 0 SWSSEKI f SfflL
No 27.
T W E E-E N-V EER T I Q 8 T E J
1887.
r
Z A. T ItJLt T> A.
voor-
I
t
r
n
De leden van de Eerste Kamer der Staten-
generaal zijn bijeengeroepen tegen 12 April des
avonds.
De meest zonderlinge voorvallen geven aan
leiding dat misbruik wordt gemaakt van het
doen stilhouden van de treinen, gedurende deu
rit, door gebruikmaking van de noodrem. De
volgende staaltjes daarvan deelt men aan de
Anist. mede Onlangs trok een dienstmeisje aan
de rem, toen zij meende, dat zij voorbij het
station stoomde, waar zij moest afstappen. Dezer
dagen werd op den Rijnspoorweg de trein weder
stilgehoudenbij onderzoek bleek, dat eenige
Nieuwe kiezersteelt. Het vondsje dat men
indertijd te Eist heeft toegepast om kiezers voor
de Tweede Kamer to créeren en later wel eens
meer is voorgekomen, heeft dezer dagen te Pat
ten in Noord-Brabant eene minderheid aange
grepen om meerderheid te worden. In genoemd
dorp zijn de bewoners gesplitst in twee partijen,
die in alles vijandig tegenover elkaar staan.
Door het patent tracht nu de onderliggende partij
op het kussen te komen. Dientengevolge vindt
men nu in het mattenmakend dorpje een lOtal
kegelbaan houders, een graan wasscher, een kunst-
voorwerphandelaar, eenige touwslagerseen
maskermaker, allemaal bedrijven die er niet
uitgeoefend worden.
ADVERTENT1ÊN van 1 tot 4 regels, gewone letter, 40 Cents,
voor eiken regel meer 71/» Cents. Bij abonnement is de prijs be
langrijk lager. Voorwaarden daaromtrent te vernemen bij den
Uitgever.
de heer Borgesius laatst wildelinks kijken?
Z. M. heeft benoemd tot notaris binnen het
arrondissement Leeuwarden ter standplaats de
gemeente Sneek, H. Fennema, thans notaris te
Wommels; te Wommels mr. J. Zijistra, thans
te Leeuwarden te Leeuwarden A. Wiersma,
thans te Roordahuizum.
De regeering heeft, volgens de N. Gr. Crt.,
de kommandanten der dienstdoende schutterijen
aangeschreven, de schutters, die vroeger in
militairen dienst zijn geweest, in afzonderlijke
compagnieën of sectien in te deelen, opdat bij
eventueele mobilisatie der schutterijen deze ter
stond naar de grenzen kunnen worden gezonden.
Donderdag werd er te Amsterdam hulde ge
bracht aan den heer Veltman. ’t Gold zijn 40-
jarig jubilé. „Ruy Bias naar Hugo, werd
gegeven, waarin de jubilaris als Don Sallustus
optrad. De zaal was gevuld meteea uitgelezen
publiek en door de goede zorgen van den heer
Jac. P. R. Galesloot was de kleedkamer van
den jubilaris fraai met groen en bloemen, en
waren de foyer en de corridors van het Grand-
Théatre met heesters versierd. Een reeks van
cadeaus werd den kunstenaar vereerd. Wij
noemen hier alleen een massief verguld-zilveren
lauwerkrans, hem door een groot aantal kunst
vrienden geschonken. Bij dat geschenk was
eene door den heer Cuypers buitengewoon fraai
ontworpen en door Ant. Grevenstuk uitgevoerde
oorkonde gevoegd met de volgende opdracht
„Aan Louis Jacques Veltman, den kennis- en
talentrijken tooneelspeler, den zedigen en veel-
zijdigen kunstenaar wordt, in erkenning zijner
groote verdiensten, bij gelegenheid der viering
van zijn veertigjarige loopbaan, door eenige
kunstlievende stadgenooten, deze eerkrans van
edel metaal dankbaar aangeboden.”
Volgen de namen der gevers.
In den keurig versierden rand der oorkonde
leest men de titels van tooneelwerken, als
Warenar, Don Sallustus, Mephisto, Le Chantre, -
door Veltman gecreëerd.
Deze COURANT verschijnt WOENSDAGS en ZATERDAGS.
Abonnementsprijs voor 3 maanden fl.franco per post f j.25.
Alle brieven en stukken, uitgave of redactie betreffende, franco
*n te zenden.
VERGADERING
Punten van behandeling:
1. Resumtie der notulen.
2. Mededeeling van ingekomen stukken enz.
3. Rekening van het Old Burger Weeshuis,
over 1886.
4. Alsvorender Begrafenisrechten, over 1886.
5. Alsvoren der Brandweer, over 1886.
6. Af- ën overschrijving op de begrooting
der Algemeene Armvoogdij en Suppletoire be
grooting, dienst 1886.
7. Concept Algemeene Politie-verordening.
R EN N1SGEV1N G.
IXiationale JMilitie.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS der
gemeente SNEER,
voldoende aan art. 87 der wet op de Natio
nale Militie van den 19den Augustus 1861
(Staatsblad uo. 72), brengen door deze ter open
bare kennis, dat de tweede zitting van den Mili
tieraad voor deze gemeente zal worden gehouden
in het gemeentehuis vun Schoterlaud te lieeren
den, op Woensdag den 13e» April e. k., des
voormiddugs ten 9‘/2 ure.
Dat in die zitting uitspraak wordt gedaan om
trent alle in de eerste zitting niet afgedane zaken
on omtrent hen, die als plaatsvervanger of num-
iner ver wisselaar verlangen op te treden.
Sneek den 28 Maart 1887.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
ALMA, Burgemeester.
J. W. BENNEWITZ, Secretaris.
T W E E D E KAM E R.
UIT DE PERS.
De schorsing der beraadslaging over de Grond
wetsherziening heelt allerwegen de grootste ver
bazing gewekt. Principieel is de stemming niet I
geweest, terwijl het beginsel, waarop het amen-
loment-De Beaufort rustte, toch moeilijk kan
beschouwd worden als nadeelig voor het prestige
der Eerste Kamer.
Het Vaderland bepaalt zich tot de opmerking,
dat de crisis geheel ongemotiveerd is. Een crisis
over de vraag, of de leden der Eeiste Kamer
nullen worden gekozen uit de hoogstaangesla
genen en dat van de zijiie van een ministerie,
«fat al ettelijke kemelen heeft doorgezwolgen, j
acht het blad blijkbaar al te dwaas, om er veel i reglementvoordracht van dubbeltallen door de
Woorden aan te verspillen.
Ook de N. R. C. is kort. „Niet allen hadden
«ic oplossing verwacht, roept het blad uit. Niet
uilen konden gelooven dut ooit deze grondwets
herziening zou struikelen op de invoering eener
verbetering, die de premier in zijne Praktijk
hr Grondwet zelf had aangeraden. Niet allen
‘■.enden opklimmen tot het besef, dat de regee-
l'ing eemg obstructionisme zou kunnen ontdekken
de aanneming van een voorstel, op de zake-
lykste w ijze toegelicht, en dat de onderteekening
droeg van deuzeifden afgevaardigde, die reeds
ten vongen jare aan de spits heeft gestaan van j hij zich ook hier verklaard heeft tegen het voor-
hen die de regeering de hand der verzoening stel gelijk het thans door de Tweede Kamer is
hadden toegestoken. aangenomen, toch zelf bezwaren ontwikkelt
ia eJ aJ eve“ee]8 Jovor; ,Het tegen de zuivere plutocratische strekking van
blad scniyit nILot (loot ons leed» d<it do heor do tegenwoordige rc°*eling
Heemskerk een crisis overweegt. Zoo terugkeer Ook prof. Buys acht wijziging van het be-
nog mogelijk is, zouden wij hierop in de gegeven -1 1 ■- -
omstandigheden ernstig willen aandringen de
premier kan zich dan zoo noodig van enkele te
behoudende elementen in zijn ministerie ontdoen.
Maar moet de crisis komen, dan kunnen wij
niet anders dan er ten sterkste tegen protes-
teeren, dat een regeering zonder eenige partij
in de Kamer, een grondwetsherziening onder
handen genomen heeft, in het naïeve vertrouwen
dat tegen haar zin geen gewichtig amendement
zou wordeu doorgevoerd. Waarop zoueender-
geiijke opvatting kunnen steunen?”
Het eenige blad dat den minister in alle op
zichten gelyk geeft, is het Dagblad. Zij ziet in
het gebeurde een lage poging van de liberale
partij om den minister deu voet dwars te zetten.
De liberalen willen met den minister Heemskerk
geen grondwetsherziening en met medewerking
van enkele leden der rechterzijde is het middel
om dit te beletten gevonden.
„Dat grootsche werk aldus eindigt het
blad ligt nu vernietigd aan de voeten der
natie. De liberalen mogen met trots uitroepen:
Dat hebben wij gedaan! Drie j aren lang is ge
arbeid aan de Grondwetsherziening, die wij
zeiden dat vóór alles noodig was; daaraan heb
ben wij, natie, al uw andere belangen opgeoflerd.
En nu hebben wij dat alles te niet gedaan.”
Verinoedelyk zal het blad in deze opvatting
der quaestie wel alleen staan.
Hierbij verdient wel opmerking wat mr. Heems
kerk in de Praktijk onzer Grondwet o. a. zegt:
„Met het vervallen van eiken census van ver
kiesbaarheid gaat het begrip eener vergadering
van aanzienleken geheel verloren en verdwijnt
dus ook in groote mate de rede en het bestaan
der Eerste Kamer.
„Dat begrip kan echter wel worden gehand
haafd zonder het uitsluitend aan (onderstelden)
grooten rijkdom te verbinden. Of wel, met be
houd van de tegenwoordige samenstelling, ware
de Eerste Kamer uit te breiden b v. met eenige
leden, tot een maximum van 20, door ’s Konings
keuze geroepen uit zekere categorieën door de
wet te bepalen, b. v. hoofd- en vlag-officieren,
leden der hoogere magistratuur, gewezen staats
dienaren enz. Dit heelt ook wel bezwaren, maar
het zou de zuiver plutocratische strekking van
de tegenwoordige samenstelling der Kamer tem
peren. Leden, vrijelijk (zonder voordracht) door
den Koning benoemd, kunnen niet aan perio
dieke aftreding worden onderworpen maar hoe
wel hunne benoeming ad vitam, d. i. onherroe
pelijk zou zijn, kan toch de aftreding op zekeren
leeftijd worden voorgeschreven, en aan hen, die
w egens ziels- of lichaamsgebreken de betrekking
met meer kunnen waarnemen, tot plicht gesteld.
„Nog beter zoude het mij voorkomen, terug
te keereu tot het stelsel van het voorloopig kies-
kiezers, benoeming uit die candidaten door den
Koningmaar met verbetering en verruiming
der categorie van verkiesbaren. Het spreekt van
zelf, dat men voor deze verkiezingen vaste en
on veranderlijke districten zou moeten bepalen.
Het provinciale karakter der keuzen zou daar
door verdwijnen, hetwelk waarschijnlijk niemand
zou betreuren, en de Provinciale Staten zouden
voortaan alleen voor de provinciale huishouding
worden gekozen, gelijk nu de gemeenteraden
i voor de plaatselnke.”
Men ziet dus dat de heer Heemskerk, hoewel oog op het gevoerde debat,
staande voorschrift volstrekt noodig. In zijn
Toelichting en critiekop de Grondwet schrijft hij:
„Indien de samenstelling van de Eerste Kamer
sedert 1848 te wenschen heeft overgelaten, dan
ligt de hoofdoorzaak van dat gebrek in de angst
vallige beperking van de vrijheid der Staten,
zooals die in de tweede en derde zinsnede van
art. 78 Grondwet staat uitgedrukt. Acht men
J zich in staat de Eerste Kamer tot de vertegen
woordigster te maken van de sociale meerderheid
des lands, dan valt hiertegen zeker niets aan te
voeren, mits men dan ook aan alle elementen,
uit welke die meerderheid is samengesteld, een
plaats geve in zulk een vertegenwoordiging.
Aan iets dergelijks heeft men echter hier zelfs
niet gedacht en zich tevreden gesteld met uit
sluitend de rijkste klassen in de Eerste Kamer
te roepen. Niet dan met weerzin heeft de grond
wetgever het worde tot zijn eere gezegd
in de vestiging van deze geldaristocratie toege
stemd, maar zijn vrees voor de vrijheid was
hier even groot als zijn machteloosheid om doel
matige beperkingen in te voeren. Die weerzin
van 1848 duurt nog onverminderd voort, maar
do vrees voor de gevolgen van rechtstreeksche
verkiezingen is geweken en dus het oogenblik
gekomen waarop men zonder bezwaar aan Pro
vinciale Staten het recht van vrije keuze kan
toekennen.”
Prof. Buys wyst er verder op dat men alles
moet vermijden ’t welk de Eerste Kamer zou
kunnen stempelen als vertegenwoordigster van
bijzondere belangen, terwijl hij nog doet uit
komen. dat de tegenwoordige regeling zelfs
als uitsluitende vertegenwoordiging van de geld
aristocratie ook niet deugt. Do hoogstaangesla
genen in de rijks directe belasting zijn niet
altijd de rijksten, en de wijze waarop de hoogst
aangeslagenen worden aangewezen geeft in de
verschillende provinciën zonderlinge resultaten.
„Er bestaat alle reden zegt prof. Buys
nog -?• om te hopen, dat wanneer de grond
wetsherziening vroeger of later werkelijk mocht
worden ter hand genomen, men zich zoowel over
het voortbestaan van de Eerste Kamer als over
hare inrichting zonder veel moeite zal kunnen
verstaan, want de meeste adviezen daaromtrent
in de laatste jaren uitgebracht, stemmen in
hoofdzaak vrij wel overeen.”
De tegenwoordige crisis zal dan ook den hoog-
leeraar zeker zeer verbazen.
Het Vad. en het Hand, zijn eenstemmig wat
betreft het middel om de crisis te bezweren.
Zij wenschen dat de Eerste Kamer, die toch
spoedig samenkomt, aan den Koning een adres
zal richten, waarin wordt te kennen gegeven
dat in haar oog de grondslag, waarop de Eerste
Kamer zal rusten, volgens het nu aangenomen
grondwetsartikel, een verbetering mag heeten.
Andere bladen zijn van meening, dat het ka
binet maar plaats moet maken voor een liberaal
ministerie, terwijl weder anderen, als de Amst.,
verwachten, dat da liberalen zich wel op nieuw
onder het Heemskerksche juk zullen voegen.
Gelijk te verwachten was wordt de sedert
gevolgde oplossing der crisis door de liberale
bladen, N. R. C., Vad. en Hand., met inge
nomenheid begroet. Het Dagblad is echter
zeer ontstemd over de schikking. „Dat was
geen regeering meer,” zucht het blad met het
„dat was doen wat
OEEKER <01 RAI
3
1
MBS- ra iniiiim ni i;i in iooii n
i
i
1
i
j
I Ai A K X b A X
VAN DEN Gemeenteraad van Sneek,
op Zaterdag 2 April 1887, ’s nam. te 6 uur.
de .ziuillg van Woensdag is ingekomen het ontwerp tot
vertluoging der Indische begrooting voor den aanleg van een
°,p Suinatra’B westkust Aangenomen is het ontwerp
kastellende het slot der rekening voor Curasao, waarbij de
verklaarde, dat binnen kort het postwisselverkeer
u sLiien Kederland en Cuiapao zal ingevoerd worden: ook is
aangenomen liet ontwerp tot aankoop van terrein voor de
strafgevangenis te Amsterdam; voorts is besloten tot
publicatie van de overgelegde stukken in de Tjomaszaak.
een zeer langdurig debat gaf do heer de Beaufort zijn
voornemen te kennen tot intrekking van zijn tweede amende
ment op hoofdstuk III der Grondwet, waardoor ieder verkies
baar voor de Tweede Kamer ook verkiesbaar zou worden voor
ue fierste Kamer. Onder protesten der rechterzijde, tegen de
noudiug der Regeering en der linkerzijde, is aangenomen met
tegen 9 stemmen liet voorstel-de Beaufort om op een nade
re» dag het grondwetsdebat te hervatten.
Kamer is uiteeugegaau.
V fa. V* **0 S* Wfa AxlM w V* «4 LA XZ AA
