In hooge kringen,
Roman van Reinhold Oktmann.
was
en
des-
naar
van
minister
ge
aai
lai
ha
no
voi
gei
eei
en
dei
liei
me
afr
ho'
nei
me
kn
Zljl
dat
der
ste
opi
der
tig'
eei
Me
pla
sch
Gb
hoi
Gl<
ten
dec
J
dig
bet
De
aai
der
Baa
log
gro
ove
ker
1
fees
te
sin<
was
wis
Te
van
jag'
Te
alg(
ben
tote
gaa
I
ster
wei
reci
schi
met
ster
1
pun
Elei
arb<
spo<
te 1
Wa
i omver te werpen. Hij was sterk
genoeg geweest om de rampzalige daad te plegen,
inaar hij was te zwak om
van mijn
verant-
mij dragen
De 101e algemeene vergadering van de Maat
schappij tot Nut van ’t Algemeen werd Woens
dag te Amsterdam geopend door den voorzitter
van het hoofdbestuur, den heer W. F. Loman,
met een kort woord ter inleiding.
Uit het verslag van het hoofdbestuur blijkt,
dat het departementental thans 333 bedraagt en
bij de intrede van het nieuwe dienstjaar op 1
maal ontzet terugdeinsde. Al de koelbloedig- zjne bedoeling gelegen en dreigde nu ook zyn woordelijkheid betreft,
Zij hadden vroeger, toen zij in de fransche
daarvan thans het gevangenis cel-buren geweest waren, een bepaald
XLIX.
Zonder door iemand te worden gezien,
Ernesto door een van binnen gesloten zijdeurtje
naar buiten gekomen. Hij spoedde zich thans
voort, zoo snel als zijne beenen hem slechts
konden dragen, door de hem welbekende paden
van het park, om den oever van de zee te be
reiken waarlangs de weg naar de nabijgelegen
grootere plaatsen leidde. Hij had gehoopt dat
die aandoening van huivering en ontzetting,
welke hem plotseling bij het verlaten van het
boudoir had aangegrepen, in de frissche nacht
lucht wel spoedig zou verdwijnen, maar hij
werd in die hoop bitter bedrogen. Integendeel
de boomen en struiken aan beide kanten van den
weg namen voor zijne verhitte verbeelding allerlei
dreigende, spookachtige gedaanten aan, welke
hunne reuzenlange armen naar hem schonen
uit te strekken en waarvoor hij meer als een-
dat
gebi
wor
nest
gret
met
8
zwij
dat
ver
van
te v
het
dat
zijn
hij i
stooi
bete
D
toor
1
mid<
Opd;
de h
lorei
„I
geld
Daartoe zijn het eenvoudig gezond verstand en
de goede wil van den werkman voldoende.
Evenwel om zoover te komen moet het „volk”
een graad van ontwikkeling bereikt hebben, die
tot dusverre nog niet bereikt is en de bestaande
toestanden gedoogen niet, dat met hunne ver
betering zóó lang gewacht wordt. Een alge
meene samenwerking met dit doel is dus ge-
wenscht.
De lusteloosheid, de lauwheid der werklieden,
ook in dit verbond, werden door den spreker
gewraakt. Hoe zal men belangstelling voor de
zaak der werklieden bij anderen wekken, als zij
zelf geen belangstelling aan den dag leggen.
Gelukkig zijn er in het verbond mannen die pal
staan voor de goede zaak en met dezen hoopte
hij nuttig werkzaam te kunnen zijn.
Wij moeten ons, met het oog op de vele en
velerlei vergaderingen, in de laatste dagen aan
de orde, tot een beknopte mededeeling beperken
en laten de vraagpunten van meer huishoude-
1 ij ken aard rusten.
Naar aanleiding der enquête werd de wensch
uitgesproken, dat de kinderarbeid zou worden
verboden tot het 14e jaar en de vrouwenarbeid
tot zes weken vóór en zes weken na de beval
ling-
Voorts werden aan ’t slot van een beraadsla
ging over het onderwijs de volgende motien
aangenomen: 1°. de vergadering spreekt de
wenschelijkheid uit, dat het voorbereidingson-
derwijs wettelijk geregeld en der gemeenten de
verplichting opgelegd worde te zorgen voor
voldoende kostelooze gelegenheid daarvan2°.
de vergadering, wenscheude dat het openbaar
lager onderwijs verplicht worde gesteld voor
alle Nederlanders, spreekt de wenschelijkheid
uit, dat hun, die de eerste 3 klassen van het
lager onderwijs met volledig programma met
vrucht hebben doorloopen, ook de gelegenheid
worde gegeven van het meer uitgebreid lager-
en middelbaar onderwijs kosteloos gebruik te
maken, indien zij een verklaring kunnen over
leggen, dat zij de kosten, daaraan verbonden,
niet kunnen dragen.
De vaststelling van een normalen arbeidsdag
kwam mede op het tapijt, Een bepaalde con
clusie werd niet genomen; het hoofdbestuur werd
in deze diligent verklaard. Voor de handhaving
van de Zondagsrust was de vergadering zeer
stellig gestemd. Voorts werd aan het bestuur
opgedragen een schema op te stellen voor een
wetboek op den arbeid.
Nog werd ’t oprichten eener coöperatieve ver-
bruiksvereeniging besproken en tevens gewaar
schuwd tegen het misbruik van sterken drank.
De practische ambachtsscholen vonden bestrij
ding. Voor kleinere plaatsen gaf men de voor
keur aan de opleiding in de werkplaats, waar
bij echter ook eenige vrees kwam voor concur
rentie met de scholen.
Tenslotte werd aan het bestuur opgedragen
krachtig te ijveren voor uitbreiding van het
verbond.
signaal gehad, ’t welk hem nog heel goed bekend
was en Schiele zich zeker ook nog wel herin
neren zou. Vlak onder zijn venster staande
liet Ernesto dat eigenaardig geluid hooren, en
hij behoefde het nog slechts een enkele maal
te herhalen, toen zich boven uit een venster
een welbekende kop vertoonde.
„Alle duivels, wat drijft u midden in den
nacht naar hier?” klonk het op zachten toon
van boven.
„Kom naar beneden, mijn vriendzei Ernesto
op een toon, welke zjjn anders aan zoo’n vrien
delijke behandeling niet verwende kameraad zoo
vreemd in de ooren klonk, dat hij er bijna niet
aan twijfelen kon of er moest iets heel bij
zonders met den jongen man hebben plaats
gehad. „Kom naar beneden en ik zal u alles
zeggenMaar ik bezweer u, geen oogenblilr
te verliezen
„Maar wat is er dan gebeurd vroeg Schiele
op half verschrikten, half verdrietigen toon.
„Ziet ge al weer spoken
„Kom beneden smeekte de andere op nieuw.
„Kom beneden! Of, ik bezweer het u, het zal
eeu slecht einde met ons nemen
Eene onverstaanbare verwensching uitstoo-
tende, keerde Schiele in zjjn kamer terug, on
weinige oogenblikken later stond hij geheel
aangekleed beneden naast zijn bondgenoot.
Thans eerst bespeurde hij de vreeselijke ver
andering in diens uiterhjk, en het vermoeden
de onderwijscursussen aan ’t Utrechtsch museum
van kunstnijverheid gedurende vijf jaren f500
subsidie ’sjaars te verleenen.
Op voorstel van ’t departement Den Haag
werd besloten die subsidie niet voor vijf, maar
voor drie jaren toe te kennen. Daarna is be
sloten conform ’t voorstel.
Het voorstel van het hoofdbestuur, om de
dure „Handelingen” te doen vervallen en een
beknopt overzicht van de handelingen der Maat
schappij op te nemen in den Almanak, werd
aangenomen.
De wijziging van het reglement voor reis-en
verblijfkosten van afgevaardigden, commission
en hoofdbestuurders is goedgekeurd, met dien
verstande, dat voor allen een gelijke maatstaf
zal worden toegepast.
Overeenstemming tusschen het dienstjaar der
departementen en van de Maatschappij, werd
mede bij acclamatie aangenomen.
Over punt XIV werd uitvoerig beraadslaagd.
Het gold het voorstel van het depart. Rotterdam,
om vanwege het hoofdbestuur jaarlijks uit te
geven 12 kleine geschriften voor liet volk, over
eenkomstig de eischen des tjds, hoofdzakelijk
gewijd aan vragen van den dag op sociaal en
oeconomisch gebied; bij öOtallen a 21, cent
per stuk. Voor redactiekosten en mogelijk na-
deelig saldo wenschte het departement f1000
vast te stellen.
Nadat het voorstel sterk bestreden en met
warmte verdedigd was, is het verworpen met
466 tegen 462 stemmen.
Het iaatse punt, XV, om de aandacht der
departementen te vestigen op de wenschelijkheid
om volwassen ambachtslieden in het teeltenen
te oefenen, werd bij acclamatie aangenomen.
Nog werd conform een voorstel van t’ hoofd
bestuur besloten voor vijfjaar f' 100 beschikbaar
te stellen voor een op te richten school voor
vorming van boschbazen in de kolonie Frederiks-
oord.
Na wederzijdsche plichtplegingen is daarop
de vergadering gesloten.
bewustzijn te kunnen verdragen.
Als hij maar niet alléén was geweestals
hij slechts een vertrouwde gehad haddie hem
had kunnen bemoedigen en geruststellen een
makker, wiens lot één was met het zijne. Dan
zou die verschrikkelijke vrees on vreeselijke
gewetensangst zeker van hem wijken en hem
weer tot een bedaard, koelbloedig, vastberaden
man maken. Hij klemde zich met de wanhoop
van een drenkeling vast aan die gedachte en
hoop, en alvorens hij het zich-zelf eigenlijk nog
recht bewust was bevond hg zich reeds op weg
naar het paviljoen, ’t welk door Schiele werd
bewoond.
Nog slechts weinige oogenblikken geleden had
het vooruitzicht: eindelijk verlost te zullen wor
den uit de dienstbaarheid van dien medeplichtige,
de oorzaak van al zijn ongeluk, hem ruimer
doen ademhalen, en thans vluchtte hij naar
hem toe, alsof alle heil, ’t welk hem in dit
leven nog te wachten stond, nog slechts alleen
van dien ouden tuchthuisboef kon komen.
„Ja,” mompelde hij daarbij in zich zelf, „ja,
hij had gelijk; wij zijn door banden aan elkaar
geketend, die geen van ons meer kan verbreken
Ook aan hem komt een deel toe
daad zoowel wat de winst als de
hij zal beide met
In verband met de invoering van den zo
merdienst hebben de diensturen der nagemelde
spoorwegtelegraafkantoren verandering onder
gaan. Zij zullen open zijn als volgt:
Echten, 8 tot l'/2, 3 tot 5, 6 tot 7'/2 uur.
Hindeloopon, 9 tot 11, 12 tot 5, 6 tot 7 */i uur.
IJlst, 9 tot 11, 12 tot 5, 6 tot 7'/, uur.
Jellum-Boxum, 8 tot 9, 11 tot 12, 5 tot 8 uur.
Mantgum, 8 tot 9, 10 7, tot 12 7„ 4 tot 8 uur,
Oudega, 9 tot 11, 12 tot 5, 6 tot 7 7, uur.
Workum, 9 tot 11, 12 tot 5, 6 tot 8 uur,
SNEEK, 3 Juni.
De heer R. J. Escher, leeraar in de wiskun
de en de wis- en natuurkundige aardrijkskunde
aan het gymnasium alhier, is tot leeraar in de
wiskunde benoemd aan het gymnasium te Am
sterdam.
Westergoo, 2 Juni. Als schaamde zomer
maand zich over haar onzomersch begin, zet ze
’t heden anders in met een thermometerstand
van 72° in do schaduw. De zoele adem van
den oostenwind brengt ons van over de ver
warmde aardkorst der groote Sarmatische vlakte
de luwte van den zomer en wie gisteren nog
zijn buurman aansprak met het gebruikelijke
„Koud, hé?” komt hem nu tegen met het on
gewone: „Warmpjes, hé terwijl hem nu
zweetdroppelen staan, waar gisteren nogkippes
vel was te zien. Maar de mensch is toch eei
ontevreden schepsel, want terwijl de baromete
hem reeds vertelt, dat het wil gaan regenen
moet hem toch nog de verzuchting om regei
van de lippen. Het heeft in eenige dagen dan
ook zoo sterk gedroogd, dat er vooral op dl
hooge kleilanden geen sporen van den regen vai
jl. Zaterdag meer zijn te bemerken. Met wal-inti
kunnen de vruchteu anders wel gedijen, inwsn
dig bevat de grond nog wel vochtdeelen genoej
om den plantengroei kracht bij te zetten. Dl
rogge schiet dan ook welig in de aren en hel
koolzaad bloeit niet langer uit den treuren. Ze
kerlijk is eindelijk de winter voor goed gewe-
ken en kan de overjas aan den kapstok gehan
gen en de demi saison aangetrokken worden.
OVERZICHT.
Het nieuwe Fransche ministerie is gereed
gekomen en het telt generaal Boulanger niel
onder zijn leden. Rouvier heeft van al de col
lega’s van zijn voorganger alleen Flourens, dei
v-an buitenlandsche zaken, in zijn kabi
net opgenomeu. Hij zelf neemt de portefeuille
van financiën voor zijn rekening terwijl hij tevens
belast is met de, tot zijn departement gebrachte
afdeeling posterij en telegrafie. Verder is Spulte
minister van onderwijs en eeredieust, Mazaii
minister van justitie, Héridia van openbar
werken, Barbe van landbouw, Dautresme van
koophandel, generaal Feron van oorlog en ad
miraal Barbey van marine en koloniën.
Dinsdag reeds trad het nieuwe ministerie vooi?
de Kamer op en de minister-president Rouviei
ontwikkelde zijn programma. Op de begrootin»
zou het kabinet bezuinigen en de uitgaven vooi
1888 zouden in geen geval hooger worden ge
raamd dan voor 1887, terwijl de militaire quaestit
onverwijld aan de orde zou komen eu de mi
nister van oorlog, Ferron, gelegenheid zou heb1
ben die te behandelen. In de buitenlandsclu
politiek zou geen verandering gebracht en de
voorbereiding der internationale tentoonstelling
van 1889 ijverig voortgezet worden.
De radicale leden vielen hem telkens met
spottende uitroepen in de reden en verweten
het ministerie, dat het op de monarchale rechter
zijde steunde. Rouvier verklaarde echter, dat
het ministerie alleen aan het bewind zou blijven
als het een republikeinsche meerderheid had.
De minister van oorlog verklaarde zich vooi'
den driejarigen diensttijd en voor algemeene
dienstplicht, zonder uitzonderingen voor onder
wijzers of aanstaande geestelijkenhij betreurde
het ontoereikende van het effectief in vredestijd.
Na nog vele schermutselingen werd er een
motie van wantrouwen in het kabinet verworpen
met 285 tegen 139 stemmen. De eenvoudige
orde van den dag werd toen aangenomen met
384 tegen 156 stemmen. Bij de voorstemmers
waren 140 leden der rechterzijde, die dus aan
vankelijk het ministerie steunen wil.
De atgetreden minister van oorlog, generaal
Boulanger, heeft een laatste dagorder tot het
leger gericht om afscheid er van te nemen, en
zijn opvolger, generaal Ferron, heeft hetzelfde
gedaan om zijn optreden te melden. De gema
tigde bladen vinden dat een en ander best ach
terwege had kunnen blijven.
Te Parijs heeft men zich ernstig ongerust
dezer zal het ledental vermoedelijk zijn 16,425
en 397 eere-leden of 16,822, tegen 17,504 op 1
Juli 1885.
Nadat het finantieele verslag was uitgebracht,
goedgekeurd en het kiescollege, bedoeld in art.
41 der wet, was samengesteld, kwamen de vol
gende punten aan de orde
Rapport der commissie van onderzoek in zake
de kweekschool voor bewaarschoolhouderessen,
strekkende tot aanbeveling van het plan-Utrecht
met de door haar aangegeven wijzigingen.
Hiertegen geeft het Hoofdbestuur in overweging,
het besluit van 1883 in te trekken en het te
machtigen: 1. degenen die ten behoeve der
stichting giften bijgedragen of deelgenomen heb
ben in de rentelooze leening, in de gelegenheid
te stellen het door hen gestorte terug te ont
vangen 2. zich van het te Utrecht aangekochte
pand te ontdoen op de voor de Maatschappij
gunstigste voorwaarden.
Laug en breed werd over dit voorstel beraad
slaagd. Ten slotte werd het voorstel der com
missie bij acclamatie verworpen, waarna het
voorstel van ’t Hoofdbestuur met 829 tegen 100
stemmen werd aangenomen.
Voorstel van het Hoofdbestuur1. dat door
bet Hoofdbestuur, onder voorlichting van
kundigen, een onderzoek worde ingesteld
hetgeen in verschillende gemeenten des lands
ter verkrijging van verbeterde arbeiderswoningen
is geschied, en hierover een beoordeeleud verslag
worde saamgesteld 2. dat dit verslag ter kennis
van de departementen worde gebracht en voor
belangstellenden tegen matigen prijs verkrijgbaar
gesteld3. dat tot dekking van de kosten door
het Hoofdbestuur worde beschikt over een be
drag van ten hoogste f 2000.
Bij acclamatie vereenigde men zich daarop
met het voorstel van het Hoofdbestuur.
Voorstel van het Hoofdbestuur: 1. aan het
Hoofdbestuur op te dragen, onder zijnerzijds
vast te stellen voor waarden, namens de Maat
schappij deel te nemen aan het in ’t leven roe
pen van een blijvende organisatie tot bevordering
van wedstrijden tusschen handwerkslieden en
leerlingen2. te dien einde een som van 11000
aan te wijzen uit de geldmiddelen der Maat
schappij.
Mede bij acclamatie aangenomen.
Voorstel van het Hoofdbestuur, om f1500
aan te wijzen voor het doel en onder de voor
waarden sub VII der Handelingen van 1885
omschreven (reis- en verblijfkosten van sprekers).
Overeenkomstig het voorstel van ’t Hoofdbe
stuur werd voor dat doel f 1500 beschikbaar
gesteld. Vooraf waren verworpen amendemen
ten, voorgesteld door de departementen Zwarte
Waal en Wij he, om het cijfer op f2500 en
f3000 te bepalen.
Voorstel van het hoofdbestuurhet besluit
van 1881 in zake verzamelingen van kunst
nijverheid te hernieuwen, met dien verstande,
dat tot nadere uitvoering daarvan door het
Hoofdbestuur over een bedrag van f30o0 kun
worden beschikt.
Amsterdam stelde voor hieraan de bepaling
toe te voegen, dat de kunstmusea aan het on
derwijs moesten worden dienstbaar gemaakt.
Na verwerping van dit amendement, is het
voorstel aangenomen, waarna de vergadering
werd verdaagd tot den volgenden dag.
Toen kwam het eerst aan de orde
Het voorstel van het hoofdbestuur, om voor
had hem thans verlaten en plaats gemaakt voor
een gewetensangst, die oneindig veel erger en
pijnlgker was als alles wat hij gedurende dien
dag had geleden.
De slag van een klok trof in de stilte van
den nacht zijn oor en op nieuw kromp hij ineen
van schrik, want het kwam hem voor alsof' hij
duidelijk „moordenaarhoorde roepen. Als
door zweepslagen voortgedreven spoedde hij zich
verdermaar die kreet vervolgde hem van stap
tot stap en „moordenaarmoordenaarklonk
hem onophoudelijk in de ooren. Het koude
zweet stond hem op het voorhoofd en het bloed
joeg en klopte hem zoo wild in het hart en in
de slapen, dat hij bijna zijn bezinning verloor.
En in zulk een toestand zou hij zich onder
de menschen begeven; zou hij zijn best doen
om eene gelatenheid en kalmte aan den dag te
leggen, welke hij zoozeer nuodig had, als hij
zich niet dadelijk in hooge mate verdacht wilde
makenHij bezat nog overleg genoeg om
in te zien, dat zoo iets zijne krachten zou te
boven gaan; dat hij, als hij zijn vlucht op de
zelfde dolzinnige wijze voortzette als hij die
begonnen was, slechts zijn verderf in de armen
zou loopen. Het vreeselijke, ’t welk zoo pas
daar boven had plaats gegrepen, had niet in
heid en bedaardheid, waarmee hij in tegenwoor- geheele plan
digheid van zijn slachtoffer nog in staat geweest ""««A..
was om de sporen van zijn daad uit te wisschen,
hij was te zwak
B 4J IT E MAM).
i
1
kort
zond