I
a
Slfflffi- HI IDHTBIIMUII l'(li ill
MBH Ellff fflfflWSSBHT SBL
L
II
w
w-
i
No. 69
T W E E-E N-V EERTIG8TE
1887.
Coloradokever.
J
by
27 AUGUSTUS.
>0
a
zijn vaa
i als de
ons
van
a
0
h
a
3e
)0.
>er
ur
4o
'0,
10
0
o.
;r
e
is
0,
I:
a-
IU
B? B
dan laten werken. Hij zal ons zijn weg doen
zien.”
De Kamper Ct. zegt:
Wat vooral bij deze verkiezing niet uit het
oog mag worden verloren, is, dat wij aan allerlei
verrassingen zouden blootstaan, wanneer het eens
aan de anti-liberalen gelukken mocht de Kamer
weder „om” te zetten. Het zou kunnen ge
beuren dat dan de Grondwetsontwerpen zelfs
niet in behandeling kwamen.
Men schijnt vrij algemeen in de meening te
verkeeren, dat de Kamer, die nu gekozen moet
worden, in elk geval slechts enkele maanden
leven zal hebben. Maar dat is volstrekt zoo
zeker niet. Alleen wanneer de Grondwetsher
ziening (met inbegrip van de additioneele artikelen)
tot stand komt, worden de nu gekozen Kamers
binnen vier maanden na de afkondiging der
wijzigingswetten ontbonden. Mislukt echter op
eenigerlei wijze de herziening, of wordt de be
handeling der grondwetsontwerpen verschoven,
dan blijven de nu gekozen Kamers en hebben
volmaakt dezelfde bevoegdheden als alle andere
Kamers.
Wat volgt hieruit? Dat het, om alle ver
rassingen voor te komen, voor ons liberalen zaak
is, te zorgen dat ook in de nieuwe Tweede
Kamer onze partij in de meerderheid blijve.
Daarop moeten ook bij deze verkiezingen alle
krachten worden gericht.
Van de houding, door het Wag. Weëkbl. bij
de op handen zijnde verkiezing voor leden der
Tweede Kamer aangenomen, maakten we reeds
gewag. Het verklaarde pertinent, in geen ge
val, noch bij de eerste stemming, noch bij de
eventueele herstemming een aanhanger van de
Standaardte zullen kiezen en verwees
voorts naar een tweetal artikelen, in haar ko
lommen voorkomende, van de hh. Van Veen
te Dedemsvaart en dr. A, W. Bronsveld. Op
deze beschouwingen komen wij thans nader
terug.
Eerstgenoemde is van meening dat de liberalen,
dank zij de kerkelijke troebelen, de meerderheid
zuilen verkrijgen. Natuurlijk doet de Standaard
het voorkomen alsof, niettegenstaande den kerke-
lijken strijd, de anti-revolutionaire partij het nog
al tamelijk eens is en dringt zij zichzelven de
hoop op, dat het nog al gaan zal. Velen echter,
die van heeier harte tot de christelijk-historische
partij behooren, maar zich niet langer willen
laten indeelen bij een partij, die dr. Kuyper tot
hoofd en leider heeft, zullen er, naar de heer
v. V. meent, hartelijk voor bedanken, mannen
te stemmen, die zich door hem laten leiden,
en zich, ook waar het op herstemming aankomt,
liever onthouden, dan hunne stem te geven aan
iemand, die wel anti-revolutionair heet, maar
op kerkeljjk gebied niet de partij der revolutie
meegaat. Anderen zelfs, die vroeger nooit an
deren dan anti-revolutionairen stemden, zullen
zich thans bij de liberalen aansluiten. Nu kan
men wel zeggen, dat het maar weinigen zullen
zijn, die zullen weigeren de candidaten, door het
centraal-comité aanbevolen, te steunen, maar de
heer v. V. gelooft, dat men zich daarin bedriegt.
Dé oogen dergenen, die de Ned. Herv. kerk
liefhebben, gaan gelukkig meer en meer open
om het onzalig dry ven van dr. Kuyper te zien.
Bevendien, zoo machtig zijn de anti-revolutionai-
reu nog niet, of het gemis van maar weinige
stemmen bezorgt hen ia menig district een wisse
nederlaag.
Nadat de schrijver daarop nader uiteen heeft
gezet waarom hij zich tegenover dr. Kuyper en
„de mannen van ’t doleerbedrijf meent te moe
ten verzetten, komt hy tot de vraag of de
reformbill een langzame ontbinding tegemoet.
Het radicale element in haar boezem zal er door
tot kracht komen, en het oud-liberalistische zal
er door crystaliseeren tot een conservatieve, d. i.
aldoor slinkende groep.
De ultramontaansche. staatspartij zal er waar
schijnlijk zes zetels door winnenons voortaan
minder noodig hebbenmaar op eigen voet
rakenen sterker dan dusver gedwongen wor
den oin kleur te bekennen.
De nog vindbare brokstukken der oud-conser-
vatieve partij zullen zich met magnetische kracht
aangetrokken gevoelen tot de nieuw opkomende
autoriteiten onder de liberalisten.
En wij, anti-revolutionairen, zullen wel mis
schien pro rato aanvankelijk slinken in aantal,
maar we zullen op zuiverder terrein komenlos
raken van altoos belemmerende bondgenootschap
pelijke saam werkingen verlost worden van
menig conservatisch element, dat zich uit verle
genheid bij ons had aangesloten.
Zoo zal er meer waarheid, minder leugen in
onze politieke verhoudingen zijn.
Tengevolge hiervan, zullen de combinatiën
ook in ons parlement een andere gedaante gaan
vertoonen.
En de in aantocht zijnde definitieve revisie
zal dan niet zijn tegen te houden, omdat de
zware, groote zandbank, die dusver dwars voor
de haven lag, tengevolge van deze geheel andere
strooming der wateren, van zelf zal zijn opge
ruimd.”
Deze laatste woorden geven het Haagsche
Dagblad aanleiding tot de opmerking dat zij
eenvoudig potsierlijk klinken in de kolommen
van de Standaarddie door dik en dun jaren
lang ging om een toonbaar geheel te kunnen
verkrijgen uit de meest heterogene elementen,
die het onder haar banier vereenigde 1
Het is precies als de houding van het orgaan
tegenover het district Leidenhet wordt nu door
de Standaard openlijk erkendwy zijn in Almelo
en Delft verdraagzaam, omdat wy niet anders
kunnen, maar in Leiden bestaat altijd nog kans
dat wij de anti-revolutinaire plaats zonder de
hulp ner roomschen terugwinnen en dus
houdt daar de grens onzer „vaderlandslievende
samenwerking” op.
Ook het Wag. Weekbl. doet uitkomen dat de
zg. anti-revolutionairen eieren voor hun geld
hebben gekozen. Blijkbaar hebben de leiders
begrepen, de mindere góden loopen aan den
leiband dat als Hoofdstuk Hl werd aange
nomen en de overige voorstellen verworpen, dat
derde hoofdstuk de koninklijke sanctie niet zou
erlangen en daardoor de eenige kans zou wor
den verspeeld, om er hun party bovenop te
helpen. Dat die kans echter niet te best staat,
zullen zij zelf ook wel gelooven. Maar men
kan het üeproevengroot nadeel is er voor die
heeren niet aan verbonden.
De tijd van plooien en schikken is overigens,
naar ’c blad meent, ten deze onherroepelyk
voorbij.
„Onze vroegere illusies zijn verdwenen, aldus
luiden haar woorden. We zyn ontnuchterdte
goed anti-revolutionair om ons door de quasi-
anti-revolutionairen nog langer op sleeptouw te
laten nemen. VV ij hebben ze als echte revolutie
makers leeren kennen. Wie ieder hunner in
zyn privé voor God is, daarover matigen wij ons
geen oordeel aan. Doch ’t geldt hier niet de
zaak van evangelie en persoonlyk geloof, maai
de toepassing daarvan op de politiek. En dan
kan ook de vroomste onder een heillooze be
goocheling verkeeren en, in den waan Gode
een dienst te doen, heillooze paden bewandelen.
God is, naar wy meenen, bezig met nieuwe
toestanden in ’t leven te roepen. Laat ons Hem
bekendmaking.
De BURGEMEESTER der gemeente Sneek
maakt de ingezetenen opmerkzaam dat, blijkens
de door officieele mededeelingen bevestigde be-
‘n de da8bladen> DE COLORADOKE
VER (Doryphora décemlineata) in Duitschland
te Dommitzsch, provincie Saksen, kreis Torgan
en te Lohe, kreis Meppen (Hanover) ontdekt is
en hij, vooral in eerstgenoemde provincie, groote
verwoestingen in de aardappelvelden heeft aan-
gencht
dat, hoewel, ook met het oog op de krachtige
maatregelen, welke door de Duitsche overheid
zyn genomen om verdere verspreiding van het
insect tegen te gaan, vooralsnog bij de Regeering
geen termen schijnen te bestaan om tot ingrij
pende preventieve maatregelen over te gaan,
het toch noodig is, dat door belanghebbenden
de meest megelijke waakzaamheid worde in acht
genomen, ten einde te voorkomen dat het insect
naar Nederland worde overgebracht
en noodigt hij derhalve de ingezetenen der
gemeente uit tot de grootst mogelijke waak
zaamheid te dezen opzichte, met verzoek om bij
eventueele ontdekking van insecten, overeen
stemmende met de in 1877 op groote schaal
verspreide beschrijving en teekening van den
coloradokever, daarvan onverwijld hem bericht
te doen geworden en de gevonden insecten bij
hem te deponearen, opdat deze door hem Bur
gemeester, volgens het verzoek der Regeering,
kunQ.ea worden opgezonden aan het Departement
van Waterstaat, Handel en Nijverheid te ’s Gra-
venhage.
rineek, den 26 Augustus 1887.
De Burgemeester voornoemd
ALMA.
liberalen geen kans hebben op de overwinning,
juist door het feit dat hij en de zijnen hun steun
aan de vroeger voorgestane candidaten onttrekken.
De vraag moet hij toestemmend beantwoorden,
maar daar is voor ’t oogenblik niets anders aan
te doen. Wanneer hij nagaat, wat de liberalen
op hun geweten hebben, heeft hij geen vrijheid
op hen te stemmen. Maar daarom steunt hij
de Kuyperianen nog niet, ’t Is voor hem nog
lang niet bewezen, dat hij van de liberalen meer
onheil te duchten heeft dan van mannen als
De Savornin Lohman en Keuchenius. Boven
dien zou hij zich, door deze heeren en hunne
geestverwanten te stemmen, aan leugen schuldig
maken.
De kerkelijk-revolutionaire anti-revolutionairen
te steunen om de liberalen te weren, wat velen
zijner geestverwanten noodig oordeelen, komt
hem voor een handelen te zyn naar het begin
sel, dat Paulus reeds heeft veroordeeldhet
kwade te doen, opdat het goede daaruit voort-
kome. Dat zij verre
Op de vraagmaar als wij de anti-revolutio
naire en de liberale candidaten niet steunen
kunnen, moeten wij ons dan van stemmen ont
houden, luidt zijn antwoord: „Volstrekt niet.
Kiesrecht is kiesplicht. En daarom zou ik wen-
schen, dat in elk district gelijkgezinde mannen,
die van het Kuyperianisme niets dan onheil
voor kerk en staat verwachten, die in de Stand-
aard het Rome naar de oogen zien en bedek
telijk prediken van oproer af keuren, zich samen
vereenigden en tegenover den Standaard candi-
daat een anderen anti-revolutionair eandideerden.”
En op de vraag, waar zulke candidaten te
vinden zijn, antwoordt de heer Van Veen met
te wijzen op mannen als jhr. Beelaerts van
Blokland, baron van Aylva van Paliandt en mr.
Huber, welke laatste o. a. geweigerd heeft de
advocaat der doleerenden te Reitsum te zijn.
Dr. Bronsveld gaat nog een stap verder dan
de heer Van Veen. Zoolang de door dezen
genoemde heeren niet verklaren, geen lid meer
te zullen worden van de anti-revolutionaire ka-
merklub en geen program meer onderteekenen,
stemt hij ook hen niet. Hij zegt het den ouden
Geuzen na: „Liever turksch dan paapsch”.
Dat was stout van hen gesproken, want zij
hadden ook met de Turken kennis gemaakt, en
heel Europa sloeg de schrik om het hart, als
de Turk dichter naderde tot de muren van
Weenen. In het liturgisch gebed „voor allen
nood der Christenheid” worden ook allen her
dacht, „die onder den Paus of Turk vervolging
lijden.” Maar moet er gekozen worden tusschen
Mekka en Rome - dan toch nog „liever
turksch dan paapsch.”
„En als wij kiezen moetenliberaal of roomsch-
anti-revolutionair dan toch liever het
eerste dan het laatste, aldus besluit hij. Van
Rome hebben wij niets te verwachten. Het
rust niet, zoolang nog éen gereformeerde zijn
bijbel leest, zoolang éen knie zich niet buigt
voor den paus. Rome kan de vryheid ons niet
geven, de liberaal moet het doen, tenzij hij on
trouw worde aan zyn beginsel. De roomsehe
vemst als hij vrijheid prediktde liberaal ver-,
loochent zijn beginsel, als hij de vrijheid be
lemmert.
Deze COURANT verschijnt WOENSDAGS en ZATERDAGS.
Abonnementsprijs voor 3 maanden /l.franco per post f 1.25.
Alle brieven en stukken, uitgave of redactie betreffende, franco
in te zenden.
De Standaard meent zich te moeten recht
vaardigen over de houding te Almelo, Delft en
■Leiden den anti-revolutionairen voorgeschreven.
Het blad schrijft:
„Tot onze verbazing vat men niet, waarom
voor Leiden o. i. niet doorgaat, wat wel toege
geven wierd voor Almelo en Delft.
Wanneer toch kan er alleen sprake zi
gelyke conclusie? Natuurlyk dan alleen
praemissen gelyk zijn.
En is dat hier het geval?
Antwoord: Uitkomst der stembus, niet eens
Waar herhaaldelijk, was het stellig bewijs, dat
Almelo en Delft het aantal rootnsche kiezers
aat der anti-revolutionairen zóó zeer verre te
boven gaat, dat er voor ons geen denken aan
i», om hun den loef af te steken.
Ie Leiden daarentegen schonk vroegere proef
neming ons steeds een hooger cijfer dan aan den
roomschen candidaat; gelukte het nog slechts
nmaal aan den roomschen candidaat om
vooruit te komen; en is de mogelijkheid
en verkeeren der kansen nog in net allerminst
met uitgesloten.
ton^aarbö komt dat men te Leiden aan een zit-
end anu-revolutmnair lid het beentje gelicht
ettiets dat wij als partij toch niet mogen
vergeten,
terwijl eindelijk de verkozene der roomschen
besliJ t!Sea,Zlch heoft’ dat dlt,naal zieir
mtsprak tegen onze wenschee.”
min?/en?cll®D Z1JQ’ gel9k meu weet» aanne-
j. 6r bocddstui£ken van de Grondwet die op
Jf1 Wec/R betrekking hebben. De invloed,
bppIï ~nd. van deze verandering verwacht,
ëteit zy aldus weer
„Dö liberalistische coterie gaat door dezen
UIT DE PERS.
De algemeene bond der R. K. kiesvereeni-
gingen hield Dinsdag te Utrecht een verga
dering. Met algemeene stemmen is een manifest
i aangenomen, dat als gevoelen van den bond te
kennen geeft, dat tegen de hoofdstukken lil en
i IV en tegen de additioneele artikelen geen be-
i zwaar is dat men hoofdstuk VIII verwerpelijk
ADVERTENT1ÈN van 1 tot 4 regels, gewone letter, 40 Cents,
voor eiken regel meer 7’/a Cents. Bij abonnement is de prijs be
langrijk lager. Voorwaarden daaromtï-ent te vernemen bij den
Uitgever.
'W
4
■n
SKSSS^H
B 1 A B IL A 6.
1
r
rj--J? fyp: T
0.
k.
I
■9MB
