H
SKEW'S- UIIHI KT£ vrn Bl, ill HR DJ
F
T W E E-E N-V E E R T J OST E
1887.
II
y
,n
No. 70,
bg
31 jAUOUSTUS.
50
van zijn blad het
me
lasten belette,
UIT DE PEK S.
<500
ijn
iet
en
56
en
K E N i\ 1 S G E V 1 N G.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS der
gemeente Sneek brengen ter openbare kennis,
dat het le Suppletoire Kohier van den Hoofde*
lyken Omslag, dienst 1887, goedgekeurd door
Hoeren Gedeputeerde Staten van Friesland, bij
besluit d.d. 25 Augustus 11. no. 27, aan den
Gemeente-Ontvangcr ter invordering is ter hand
gesteld en een ieder verplicht is, zijn aanslag
op den bij de Wet bepaalden voet te voldoen
dat een afschrift van dit Kohier van af den
1 September e. k. gedurende vijf maanden ten
Raadhuize dezer gemeente ter inzage is neder-
gelegd, alle werkdagen van ’s morgens 9 tot
’s namiddags 1 uur.
Sueuk, den 29 Augustus 1887.
Burgemeester en Wethouders vaornoemd,
ALMA, Burgemeester.
j. W. BENNEWITZ, Secretaris.
Ook het orgaan der vroegere conservatieve
partij hier te lande, het Haagsche Dagbl., bk-
kent zich den weg af, bij deze verkiezingen
te volgen. Wij laten het slot van ’t eerste
artikel, aan de verkiezingen gewjjd, hier volgen:
„Wat den heer Groen van Prinsterer eenmaal
als ideaal voor de oogen zweefde later heeft
hij de verwezenlijking er van verhinderd den.
de vorming nl. van i
partij, zweeft ons nog voor ’t oog der verbeelding. i De vraag was alleen" wat eischen de liberalen
„Of wij dat lichtbeeld werkelijkheid zullen en wat geelt de premier hen toe? Op een
als, ook door hun toedoen, de grondwetsherziening
ten slotte moest blijken een verloren parlemen
tairen arbeid te zijn geweest. Dit, zoo mogelijk,
te voorkomen is o. i. de plicht van allen, die,
lettende op de teekenen des tijds, prijs stellen
op eene geregelde en vreedzame ontwikkeling
onzer politieke en sociale toestanden.
Op het tegenwoordig kiezerspersoneel rust dan
nu ook eene groote verantwoordelijkheid. Van hen
toch zal het in de eerste plaats afhangen, of het
groote werk tot stand komen en daardoor de
parlementaire arbeid in de toekomst meer vrucht-
belovend zal kunnen worden.
Althans op onze vrijzinnige kiezers rust thans
de dure verplichting, mannen naar ’s lands
vergaderzaal af te vaardigen, van wie ’t bekend
is dat zij voorstanders zijn der grondwetsherzie
ning. Van het drietal afgevaardigden, dat voor
ons hoofdkiesdistrict in de thans ontbonden
kamer zitting had een drietal dat zich steeds
in de eerste gelederen onder de mannen van
den vooruitgang schaarde weten wij dit.
Hun hernieuwde candidatuur heeft dan ook in
de centrale vergadering der liberale kiesvereeni-
gingen algemeene sympathie gevonden.
Thans is het woord aan de kiezers.
Dat allen die den vooruitgang willendie als
vrije staatsburgers wars zijn van kerkelijke
heerschzucht en supprematie en prijs stellen op
de handhaving en ontwikkeling onzer vrijzinnige
staatsinstellingen, daarvan het bewijs leveren
door a. s. Donderdag op hun post te zijn en
hunne stemmen uit te brengen op de heeren
A. BUMA,
B. H. HELDT en
Mr. 2». J. G. vak DIGGELEN.
zien worden Wie zal het ons verzekeren De
nood dos tijds eischt het en daarom gelooven
wij dat de door niemand geloochende behoefte
ten slotte ook vervulling zal erlangen.
„Het zou echter zeer ontijdig wezen om door
dat ideaal reeds nu onze keuze te doen beheer-
schen.
„Daarom laten wij de eigenlijke politiek, al
thans voor zooveel zij niet tot practische vragen
te herleiden is, ter zijde, en wenschen alleen
van hen, die wij aanbevelen, overeenstemming
van zienswijze in de groote strijdvragen van
den dag.
„Allereerst denken wij daarbij aan Indie. De
toestand is daar zoo, dat krachtig optreden niet
langer kan uitblijven.
„De afgevaardigden, die wij zouden wenschen
gekozen te zien, moeten zich verzetten tegen
hetgeen onlangs door de 700 werd geëischt,
namelijk de invoering van een nog liberaler
staatkunde, dan reeds sedert jaren wordt ge
volgd, terwijl wij daarentegen met hart en ziel
mannen begeeren in de Kamer, die met het
adres der 100 zich, in hoofdzaak, vereenigen.
„Behoudend in Indie en niet schijn-liberaal
in Nederland. Dat is onze leus en keus bij
de stembus.
Anti-radicaal in Nederland. Dat wil voor
ons zeggen Geen inkomstenbelasting, maar wel
verbetering der bestaande heffingen. Ónze can-
diduten moeten doordrongen zijn van de waar
heid, dat op belastinggebied de volmaaktheid
wel nimmer zal zijn te bereiken.
„Zonder nu een versleten programma van
’48 weder voor den dag te halen redding door
bezuiniging de staatsuitgaven namen sedert
1848 juist ontzettend toe 1 willen wij toch
door een beleidvol bestuur, in alle deelen van
den openbaren dienst, spaarzaamheid zien be
tracht.
Bij elke voorkomende gelegenheid moeten de
mannen, aan wie een zetel in ’s lands raad
wordt verzekerd, de belangen der natie behar
tigen vóór die ééner partij.
„In de staatkunde en de staathuishoudkunde
behoort een volksvertegenwoordiger, van het
gehalte aan hetwelk wij de voorkeur geven,
steeds de vrijheid te handhaven, maar zonder de
vrijheid in losbandigheid te doen ontaarden.
„Uit vrees voor een woord, mag voortstegen
geen bescherming van wat steun behoeft wordeu
opgezien.
„Uns verlangen zou wezen een beslist natio
nale vergadering, te weten een Kamer, die niet,
ook niet door modern-radicale, vooroordeelen
wordt beheersebt. Zij moet een behoud zijn
toegedaan, van hetwelk vooruitgang de levens
voorwaarde is.
„Aan restauratie van het staatsgebouw zouden
we blijven arbeiden, doch op den eenmaal ge-
legden grondslag.”
Deze COULANT verschijnt WOENSDAGS en ZATERDAGS.
Abonnementsprijs voor 3 maanden ƒ1.franco per post ƒ1.25.
Alle brieven en stukken, uitgave of redactie betreffende, franco
>n te zenden.
ADVEIITENTIÈN van 1 tot 4 regels, gewone letter, 40 Cents,
voor eiken regel meer 7*/a Cents. Bij abonnement is de prijs be-
lang rijk lager. Voorwaarden daaromtrent te vernemen bij den
Uitgever.
enkel punt slechts mocht de rechterzijde, met
behulp van zeven liberalen, een zegepraal be
halen. Maar do vreugde was van korten duur.
De Eerste Kamer werd door liberaal geweld
van buiten gedwongen de herziening van haar
eenige anti-liberale smet te zuiveren.
„Ik vind dit alles een schandalige manier
van handelen en behoef u niet te zeggen, dat
ik bepaald tegen zal stemmen.
„Elke stem op mij uitgebracht beschouw ik
als van iemand die er even zoo over denkt als
ik. Mocht het getal groot wezen Het zou den
oude goed doen.”
In het hoofdartikel van zijn blad het
Venloosch Weekblad wordt de quaestie aldus
besproken
„Deze geheele grondwetsherziening is eigen
lijk niets anders dan een middel om de liberalen,
die op wankelbare voeten begonnen te staan,
weer eenige stevigheid bij te zetten. Dit is
zoo duidelijk mogelijk. De anti-revolutionairen
zien dit echter niet in, of wel zij denken dat
de liberalen zich vergissen en nog meer voor
hen (anti-revolutionairen) dan voor zich zelven
zorgen. De katholieken begrijpen de zaak
beter en verwachten heel weinig heil van deze
herziening. Zij houden Ook niet van gewaagd
spel, maar zijn het met den vader eens die,
volgens Cats, tot zijn dochter, welke geen tam-
men bloed huwen wilde, zeide
„Kinddit dien je wel te weten,
Ja te schrijven aan den balk:
Beter bij den uil gezeten
Dan gevlogen met den valk.”
„De uil in dit geval (de heeren zullen het
ons niet kwalijk nemen) zijn de meeste katho
lieke leden der Tweede en alle der Eerste Ka
mer, voorts Tijd, Maasbode en Venloosch Week
blad. De valk (en hier zal onze vriend niet
tegen hebben) is dr. Schaepman met zijn zes
volgelingen in de Tweede Kamer en zijn zoo
genaamde kleine blaadjes.
„Een troost is ons bij dit alles gebleven.
„Wanneer de herziening er doorgaat, en
dit staat vast zij gaat er niet door tenge
volge der houding sommiger katholieken. Al
doen deze mee, zij geven niet den doorslag.
De heeren zijn slechts meeloopers en als zoo
danig gunnen wij hun de pret.”
In het Vaderland wordt bij het bespreken der
voorloopige uitkomst van de arbeidsenquête de
aandacht gevestigd op een punt, waarover de
commissie weinig zegt, of liever zoo goed als
geheel zwijgt, nl, de veldarbeid.
„Wat den veldarbeid betreft zoo leest men
in het verslag is de commissie eenstemmig
van oordeel dat daaromtrent op dit oogenblik
harerzijds geenerlei voorziening in overweging
kon worden gegeven, omdat dit onderwerp bij
de gehouden enquête nagenoeg geheel is moeten
blijven rusten.” Het laatste is zeker niet tegen
te spreken. Bij de vlasindustrie is de veldarbeid
even aangeroerd, bij de enquête over Tilburg
leeft de heer Sassen ook aangaande dit punt
jelangrijke mededeelingeu gedaan, maar een
opzettelijk onderzoek naar den omvang van kin
derarbeid op het veld en de daaruit voortvloei
ende nadeelen is nog niet ingesteld. Dit mag
echter geen reden zijn om den veldarbeid voor-
oopig geheel ongeregeld te laten en het wordt
ook niet door de commissie beweerdzij ver
klaart alleen dat daaromtrent op dit oogenblik
larerzijds geenerlei voorziening in overweging
van worden gegeven.
„Voor zoover daarbij geconstateerd wordt dat
deze enquête op dit punt geen of onvoldoende
gegevens heeft aangebracht om daarop een wet-
tehjke regeling te bouwen, kunnen wij, zegt het
-De Verliiezing'.
Het groote werk der grondwetsherziening is
gedeeltelijk tot stand gebracht. Wij zeggen
gedeeltelijk, want de laatste hand moet er nog
aan gelegd wordende nieuwe kamers, die
eerstdaags zullen worden gekozen, zullen nog
haar sanctie moeten geven aan dien langdurigen
parlementairen arbeid. Een votum daartegen
van een derde plus één der uitgebrachte stem
men kan, zooals men weet, alles nog ongedaan
maken en de geheele grondwetsherziening be
letten. En dat zou zeer te betreuren zijn, niet
alleen omdat daardoor al de nationale tijd
daaiaan besteed, weer nutteloos zou zijn ver
loren gegaan en dientengevolge die door velen
zoozeer gewenschte herziening weer voorlangen
tijd tot de vrome wenschen zou blijven behoo-
ren, althans vooreerst geheel op den achtergrond
zou worden geschoven, maar vooral ook
omdat de thans herziene grondwet werkelijk
verbeteringen aanbrengt, door sommige belem
merende bepalingen weg te nemen en andere
op een meer vrijzinnige leest te schoeien, waar
door aan het politieke leven de gelegenheid
wordt gegeven om zich in ruimeren kring en
meer vrijzinnigen geest te ontwikkelen.
Men denke slechts aan het losmaken van
het keurslijf dat het defensie-hoofdstuk omknelde
en eene meer billijke verdeeling der militaire
lasten belette, aan de invoering eener admini
stratieve rechtspleging, maar vóóral aan de
uitbreiding van het kiesrecht, dat, door den
census uitsluitend in plutocratischen band ge
slagen, reeds zoolang en te rechtals
een verouderden en onbillijken maatstaf voor
kiesbevoegdheid was veroordeeldterwijl nu
volgens de nieuwe grondwet althans de weg
Voor eene aanzienlijke uitbreiding van het
stemrecht openstaat.
En al zullen er nu zeker velen gevonden
worden wie deze herziening niet geheel bevre
digt, omdat zij meer radicale wijzigingen hadden
gewenscht, men verlieze toch vooral niet uit
het oog, dat er rekening dient te worden ge
houden met de bestaande toestanden waaronder
het herzieningswerk moest worden tot stand
gebracht men denke aan de wijze van samen
stelling der tegenwoordige kamer, aan de ver
houding der partijen onderling en aan de inoei-
hjkheden door de grondwet zelve aan eene radicale
herziening in den weg gelegd, en men zal
moeten toestemmen, datdoor onverzettelijk
vast te houden aan den eisch om het meerdere,
men groot gevaar liep ook zelfs het mindere niet
te zullen verkrijgen. Zoo ooit dan zeker zou
iei gebleken zijn, dat dikwijls: le mieux est
1 ennemi du bien.
Trouwenswat niet is, kan komen de hoop
en de kans op meer radicale hervormingen wordt
met deze herziening niet buitengesloten zij
worden integendeel grooter, als het tegenwoordig
kiezerspersoneel eene aanzienlijke uitbreiding zal
hebben ondergaan. Die gedachte verzoene dan
ook de meer radicale elementen met de aanwinst
van het mindere en stelle hen voorloopig tevreden.
ij zouden het althans teu zeerste betreuren,
Mr. Haffmans beveelt zich, op de wijze in
Limburg gebruikelijk, bij de kiezers aan voor
de aanstaande verkiezing. Zijn manifest wordt
als volgt besloten
„Het schandalige, dat deze Grondwetsherzie
ning aankleeft, ligt in de wijze waarop zij is
gemaakt. Gij kent de historie der ontbinding,
waardoor de liberalen de meerderheid en daar
mee bun ouden overmoed herkregen. Vroeger
hadden zij zoete broodjes gebakken, maar nu
begonnen de heeren weer op hun poot te spelen.
De wijzigingen door Heemskerk voorgesteld,
moesten naar hun zin op nieuw gewijzigd wor-
De rechterzijde had niets meer in te
éen groote anG-radicale brengen en zat er bij voor spek en boonen.
Of wij dat lichtbeeld werkelijkheid zullen j en wat geelt de premier hen toe? Op
sranii i n imw sml
IS
IS
16
ii
t
15
35
45
jn
Jan
d.-
:ema
root
5- -
te
1, te
ema,
Le te
icht,
oiig,
te
te
j te
is, te
bei-
Liske
wal,
van
van
>40
155
5
25
12
6
27
15
or
36
or
56
or
11
or
25
or
12
or
SAEEkER O( RA.Vi
