SHETEMT 1RRMSEM’SM.
ms- B HiHllillIli IU.III ÏOOR K
1 W
tel
1887.
No. 79.
OCTOBER,
Z A T ER D A O
1
te
bl;
ADVERTBNT1ÈN van 1 tot 4 regels, gewone letter, 40 Cents,
voor eiken regel meer 7’4 Cents. Bij abonnement is de prijs be
langrijk lager. Voorwaarden daaromtrent te vernemen bij den
Uitgever.
en,
ran
um
sur
Deze COURANT verschijnt WOENSDAGS en ZATERDAGS.
Abonnementsprijs voor 3 maanden f 1.franco per post f 1.25.
Alle brieven en stukken, uitgave ol redactie betreffende, franco
in te zenden.
der drukkende maatregelen dan thans worde
onderworpen.
Door don rijksveldwachter de Jonge te Gulpen
is proces-verbaal opgemaakt tegen H. Broers,
oudburgemeester en raadslid van Slenaken, die
bezig was met het zetten van wildstrikken. Dit
is reeds de tweede maal dat Broers betrapt wordt.
cd
ha-
en
u
,2
1
aio.
.50
en-
iit-
de
ille
icft
•en
12
a
0.
1.
pi.
>0°
,00.
:ilo.
De landbouwer H. te Vaaseu slachtte deze week
een ziek varken en nuttigde met ziju huisgezin
dit vleesch. Het geheele gezin werd daarop
hevig ongesteld. Een der dienstboden is over
leden, terwijl de andere niet buiten gevaar ver
keert.
tJe heer Smit spreekt immers niet als leeraar
'h r i. J
onderwijst hij
iM!
'4
De hoofdadministratie der posterijen en tele
grafie heelt bepaald, dat ondergeschikte post
ambtenaren werkzaam kunnen worden gesteld
op telegraafkantoren en telegraafambtenaren
omgekeerd op postkantorenzoodoende kunnen
beide soort ambtenaren na eenigen tijd geheel
vertrouwd zijn met beide diensten.
BEKENDMAKING.
De BURGEMEESTER der gemeente Sneek
'engt ter openbare kennis, dat het Kohier der
atent-Belasting no 3, dienst 1887/88, dezer
aneente aan den Heer Ontvanger der Directe
elastingen ter invordering is ter hand gesteld,
i dat ieder verplicht is zijnen aanslag, op den
j de wet bepaalden voet, te voldoen.
Sneek, den 29 September 1887.
De Burgemeester voornoemd,
ALMA.
i
„Plattelander” het
Het hoofdbestuur der Maatschappij van land
bouw in Limburg heeft zich bij adres gewend
tot de staatscommissie, belast met een onderzoek
naar den toestand van den landbouw, met ver
zoek pogingen bij de Regeering te doen, dat
deze het daarheen wete te leiden, dat 1°. de
vrije invoer van schapen uit Nederland naar
België en omgekeerd weder worde toegestaan,
2°. ook varkens weder m ons land worden toe
gelaten, en 3°. de invoer van rundvee aan min-
„Telkens, zonder dat het weersproken wordt,
vindt men in de Tweede Kamer der Staten-
Generaal en ook in de pers, door bladen van
verschillende richting, aankondigen en vermeld,
dat de roomsche bevolking van ons land in ver
houding staat tot de onroomsche als 2 tot 3,
als 2/5 tot s/5.”
Hiertegen komt een inzender in de Haarl.
Cour. op. Gezegde verhouding bestond in het
jaar 1829 in dat gedeelte des lands, dat later
tot ons land is gerekend. Bij iedere volgende
tienjarige volkstelling is die verhouding veran
derd, zooals uit de officieele stukken blijkt. Ten
overvloede is er steeds bijgevoegd, dat de roomsch
katholieke bevolking in ons land het minst van
de verschillende gezindheden is toegenomen. De
verhouding is nu ongeveer als 9 tot 16. (Zie
de laatste statistieken van 1879.)
Nu wij waarschijnlijk een Tweede Kamer der
Staten-Generaal te wachten hebben van honderd
leden, verkondigt zelfs de Standaard, dat de
R. K. naar aanleiding van hunne getalsterkte
„aanspraak” hebben op veertig zetels. Dit is
op dien grond zoo niet. Zij zouden altijd
ondersteld dat onze Tweede Kamer de verschil
lende gezindten weerspiegelt slechts op zes-
en-dertig „aanspraak” hebben, terwijl den On-
roomschen dan vier-en-zestig zouden toekomen.
schoon zij weten dat de bladen, die de roeping
tot spreken hebben, vaak zwijgen waar spreken
hun plicht is
„De heer Smit, dien wij persoonlijk in het ge
heel niet kennen, schijnt ons toe een uitnemend
burger te zijn, omdat hij zijn belangstelling in
de publieke zaak toont. Hij heeft misschien
een meer ontwikkeld plichtsgevoel dan anderen,
die zich van spreken onthouden. In ieder geval
zal het in Nederland, onder de Grondwet, die
de A. C. in theorie zoo lief heeft, ’s burgers
recht zijn, voor zichzelf te blijven uitmaken, wat
naast den ambtsplicht plicht is. Dit te bepalen
mag men wil men onze vrijheid gehandhaafd
zien niet aan een schoolcommissie, een in
specteur of een gemeenteraad opdragen.”
„Plicht is meer dan rechtvolkomen waar.
Hingen de menschen meer aan hun plichten
dan aan hun rechten, maatschappij en individu
zouden daar voordeel bij hebben. Maar waarom
moet nu juist het plichtsgevoel, dat den heer
Smit niet slechts tot goed onderwijzen, doch
bovendien tot spreken dwingt, onder toejui
ching van de Arnh. Crt. liet zwijgen worden
opgelegd, met ontzetting van den plichtgetrouwe
uit zijn ambt?”
Ook het Centrum ’t R. K. orgaan dat te
Utrecht verschijnt waagt zich in ’t debat.
Als de Arnh. Ct. van meening is dat afbreuk
aan een hoogere burgerschool wordt gedaan,
wanneer de leeraar buiten de school radicale
eischon verdedigt, dan moet zij, volgens het
Centrum, ook erkennen dat aan de openbare
neutrale school afbreuk wordt gedaan door on
derwijzers, van wie het bekend is dat zij buiten
de school hun ongeloof niet onder stoelen en
banken steken. Dan zal zij moeten erkennen
dat katholieken en geioovig-protestantsche ouders
volkomen gelijk hebben als zij hun kinderen
niet aan scholen toevertrouwen, waarvan zij de
onderwijzers niet kunnen benoemen. Ongeveer
in dien geest laat ook de Stand, zich uit.
Ten besluite van deze opmerkingen de mede-
deeling, dat in de raadsvergadering, heden, Vrij
dag, te Apeldoorn te houden, de zaak van den
heer Smit in behandeling komt. {Zie tele gr.)
F
Een vermakelijke procedure is voorde recht
bank in Den Haag gevoerd. Het geschil betrof
de betaling van een kunstgebit, dat door den
besteller daarvan geweigerd was op grond, dat
het, gelijk na een proef van 14 dagen gebleken
was, niet aan de daarvoor te stellen eischen
voldeed. De advocaat van beklaagde hing een
humoristisch tafereel op van de ellende, door
zijn cliënt uitgestaan door het slecht passende
mondstuk. Daarentegen deed do leverancier
uitkomen, dat hij weinig kans had om rijk te
worden, als hij gedragen gebitten terugnam.
Over 14 dagen zal de rechter uitspraak doen.
Op een der nachtbooten van de maatsch.
„Zeeland” zijn dezer dagen twee bussen van de
Zuidhollandsche Reddingmaatschappij van haar
inhoud, die meestal een aanzienlijke som be
draagt, beroofd. Een bus werd achtergelaten,
terwijl de tweede nergens te vinden is. De da
der van den diefstal is onbekend doch is zeker
brutaal te werk gegaan, wijl hij de gesloten en
vastgeschroefde bussen heelt moeten losmaken.
Het U. D. verneemt, dat reeds sedert eenige
weken een ontwerp van wet gereed is, waarbij
maatregelen worden vastgesteld om bedrog in
den boterhandel tegen te gaan. Dat ontwerp
gaat lang zoo ver niet als de commissie van
advies voor de landbouwzaken heeft voorgesteld.
De fabricage van kunstboter, of de handel in
dat artikel, wordt niet aan belemmerende bepa
lingen onderworpen, maar alleen wordt gewaakt,
dat geen kunstboter worde verkocht voor na
tuurboter, o. a. door voorschriften te geven voor
de verpakking van kunstboter.en door de eischen,
dat bij het voorhanden hebben van kunstboter
in winkels de naam van het artikel duidelijk
worde aangewezen, zoodat de kooper zich in
den aard daarvan niet kunne vergissen.
Het ontwerp is, na in het Departement van
Justitie te zijn bewerkt, opgezonden naar dat
van Waterstaat.
Maandag heeft de justitie te Arnhem onder
zoek gedaan naar een, volgens geruchte, dubbelen
kindermoord. Twee kinderen uit éen gezin,
wonende in Klarendal14 dagen na elkaar
plotseling gestorven, zouden vergiftigd zijn. De
justitie heeft het lijk van het pas overleden
kind, dat nog boven aarde stond, naar het zie
kenhuis doen overbrengen, maar het onderzoek
i van vergiftiging aan den dag
UIT DE PERS.
De Arnh. Crt. komt nog even terug op de
lak van den heer Smit, leeraar aan de H. B. S.
Apeldoorn. Dat haar meening door velen
be- et wordt gedeeld, had zij verwacht. Over de
i, lor de grondwet gewaarborgde vrijheid, die
ii ier beperkt wordt, kan men in breede beschou-
ing treden en het recht betwist de A. C. ook
ilstrekt niet. Zij vraagt alleenIs ieder, die
m een instelling van welken aard ook zich
01- Ödt, niet allereerst verplicht op het belang
an die instelling te letten
De opmerking van de Amst.Hoe boos zou
e Arnh. Crt. wel zijn, als men haar eens
Ivroeg„zeg, Arnh. Crt., zoudt gij dus meer
alen niet zwijgen, of anders dan nu spreken,
Mien de bloei der Arnh. Ct. niet uw recht-
reeksch persoonlijk belang ware beantwoordt
e A. C. aldus
„De Amst. verliest éen ding uit het oog: van
en dagblad is het juist de plicht te spreken
at is zijn taak, zijn roeping, en dat dit ook de
tók en de roeping zou zijn van een leeraar aan
en H. B. 8., als zoodanig, zal de Amst. niet
eweren.”
Tegenover de Midd. Ct., die getroffen was door
le kalme wijze, waarop de heer Smit de zaken
lespreekt, veroorlooft de A. C. zich te wijzen op
e bewering der commissie van toezicht, dat ge
leemde heer „herhaalde malen is opgetreden
Is politiek agitator” en juist dit was het dat
ladeelig moest werken op de belangen der hoo-
;ere burgerschool, en op grond daarvan meende
iet blad, dat de plicht van den heer Smit mede-
iracht, zich hiervan te onthouden.
„Nog eens, aldus besluit zij haar betoog, met
He beschouwingen over het grondwettig recht
fan staatsburger zijn wij het eens. Maar wij
ichten de vraag wat is uw i echt ondergeschikt
tón de vraag wat is uw plicht En wij zijn
fasteljjk overtuigd, dat zoo de menschen meer
op hunne plichten letten dan aan hunne rechten
iingen, de maatschappij er groot voordeel bij
nebben zou en de menschen zelven ook.”
De Amst. doet naar aanleiding var. dit antwoord
nogmaals uitkomen dat de vraag van de A. C.
Volkomen overbodig is, daar van den aauvang
nf vast stond dat men als onderwijzer niets aan
een heer Smit kon ten laste leggen. De tweede
opmerking van de A. C., dat de heer Smit niet
behoeft te spreken, terwijl dat wèl tot de roeping
Van een blad behoort, bewijst in ’t oog van de
dzhst. juist de zwakheid van haar tegenpartij.
■tón de H. B. 8. als zoodanig. In die qualiteit
j en onderwijst hij goed.
„Maar de heer Smit, aldus vervolgt het
tóu is toch nog iets meer dan docent. Hij
tó en blijft mensen, en zijn geweten senrijft hem
plichten voor, die hy, behalve zijn plicht ais
docent, nog te vervuilen heeft. Ongelukkig ge-
zliu et' ju*sc a0° weinigi n, die dien plicht
in 7~ het volk voor to lichten beseffen, en
|L daarom, uit gemakzucht of onverschilligheid, het
h'hur aan de bladen overiaten te spreken, of-
De Post ontving van een
volgende schrijven
„Ik vermeen de kaart van het land vrij goed
te kennen en heb daarom de nieuwe kiestabel
eens nauwkeurig nagegaan, en ben toen tot de
volgende uitkomst gekomen
De Katholieke partij kan zonder hulp der
anti-revolutionairen de zege behalen in de di
stricten Vechel, ’s Hertogenbosch, Grave, Weert,
Venloo, Roermond, Sittard, Gulpen, Maastricht,
Helmond, Eindhoven, Tilburg, Waalwijk, Ze
venbergen, Oosterhout, Breda, Bergen-op-Zoom,
Zwolle, Almeloo, Enschedé, Rheden, Eist, Nij
megen, Druten, Hilversum, Haarlemmermeer,
Katwijk, Loosduinen en Schiedam, samen 29
leden.
De anti-revolutionairen kunnen zondor hulp
der katholieken de zege behalen in de districten
Eede, Amersfoort en Apeldoorn, samen 3 leden.
De liberalen- zullen vrij zeker de meerderheid
verkrijgen in de districten Groningen (2), Zuid-
horn, Appingedam, Winschoten, Veendam, Assen,
Emmen, Leeuwarden, Harlingen, Eraneker,
Steen wijk, Meppel, Deventer, Lochem, Arnhem,
Hoorn, Enkhuizen, Alkmaar, Helder, Amster
dam (9), Haarlem, Beverwijk, Zaandam, Rot
terdam (5), Brielle, Dordrecht en Zierikzee,
samen 40 leden.
De katholieken kunnen met de anti-revolutio
nairen samenwerkende vrij zeker van de over
winning zijn in de districten Schoterland, Kampen,
Ommen, Deutichem, Wijk-bij-Duurstede, Goriu-
chem, Breukelen, Gouda, Bodegraven, Delft,
Sliedrtcht, Middelburg, Oostburg, Goes en Hon-
tenisse, samen 15 leden, terwijl er m. i. 13
onzekere districten zijn, d. w. z. districten waar
an ti-li bevalen en liberalen ongeveer van gelijke
getalsterkte zijn, t. w. Sneek, Dokkum, Bergum,
Wol vega, Zutfen, Tiel, Utrecht (2), Leiden,
’s Hage (3) en Ridderkerk.
Deze berekening is zeker niet te rooskleurig
voor de anti-iiberale partij gesteld; misschien zal
de uitkomst nog veel gunstiger wezen.”
De Tijd heeft er intusschen reeds op gewezen
dat de becijfering van ’t blad niet opgaat en dat I heeft geen sporen
de samensteller van het stuk toont betrekkelijk j gebracht.
weinig kennis te bezitten van de kaart des lands. Reeds wist het gerucht te verhalen, dat het
Zoo noemt hij bijv, onder de nieuwe districten,
waarin de katholieken zonder de hulp der anti
revolutionairen zeker zouden zijn van de over
winning, do districten Easchede, Loosduinen en
Schiedam. In al deze nieuwe districten, zooals
zij iu de additioneele artikelen bepaald worden,
vormen de katholieken de minderheid der be
volking; in het nieuwo district Schiedam, met
de volkrijke en overwegend protestantscho ge
meenten Vlaardingen en Overschie, nauwelijks
één derde. Niet minder vergist de becijferaar
zich omtrent Zwolle. Het nieuwe district Zwol
le zal gevormd worden door de gemeenten Zwol
le, Zwollerkerspel, Dalfsen, Wijhe, en Heino.
Het aantal katholieken in deze vijf gemeenten
bedraagt aanzienlijk minder dan een derde van
het geheele bevolkingscijfer.
’t Zal zeker ’t verstandigst zijn soortgelijke
becijferingen uit te stellen tot na de aanneming
der additioneele artikel, of beter nog, tot na de
eerste verkiezing, onder 't nieuwe regime te
houden.
somt
SBM
ES IA I* JK Si 1. A MS.
s
s
6
6
jen
zie-
md
an,
8
/16
I.
>12
76
7 27
515
oor
J 36
oor
J56
oor
11
>or
25
»or
42
>or
■<'-W
64»
5 55
75
725
S15
3 45
■s» -'J-V
