MMS- n 1DIWWIHLID IM III
ratim miEnuMMSsasnas.
ÉT
1
No. 80.
1887.
T W E E-E N-V E E R T I G S T E
'O
KALVE11NAHKT
W O E N S D A <1
C T O B iMJ.
5
1
Deze COURANT verschijnt WOENSDAGS en ZATERDAGS.
Abonnementsprijs voor 3 maanden /l.franco per post f 1.25.
Alle brieven en stukken, uitgave ot redactie betreffende, franco
in te zenden.
beroep gekomen, is hij nu door de rechtbank te
Breda vrijgesproken.
ADVERTLNTIÈN van 1 tot 4 regels, gewone letter, 40 Cents,
voor eiken regel meer 7’/ï Cents. Bij abonnement is de prijs be*
langrijk lager. Voorwaarden daaromtrent te vernemen bij den
Uitgever.
^3
Van anti-revolutionairo zijde is in het district
Winschoten voor de Tweede Kamer candidaat
gesteld jhr. O Q. van Swinderen te Groningen,
en van liberale zijde het oud lid mr. J. W. J.
baron de Vos van Steonwijk, die nu de can-
didatuur weder moet hebben aangenomen.
Zie telegram.
BEKENDMAKING.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS der
gemeente SNEEK maken bekend, dat de
dit jaar invalt op MAANDAG den 17en OC
TOBER 1887.
Sneek den 4 October 1887.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
ALMA, Burgemeester.
J. W. BENNEWITZ, Secretaris.
UIT DE PERS.
De exploitatie van de Lutine heeft dit jaar
geen schitterende uitkomsten gehad. Van de
W3 dagen, waarop men alles tot het werk ge
reed had, kon slechts gedurende 29 dagen worden
gewerkt.
Te Bergen-op-Zoom zijn in de vorige week de
muren van den nieuwen gasoven der gasfabriek
plotseling ingestort. Een der werklieden heeft
zièh niet kunnen reddeu en word door de neer
vallende blokken metselwerk getroffen, zoodat
do man naar het gasthuis moest vervoerd worden.
Zyn toestand schijnt niét hopeloos te wezen.
Een tweede werkman bekwam eenige lichte ver
wondingen.
Onder den titel Eigen Hulp, wijdt de Amst.,
Weekbl. voor Nederland, een artikel aan de
zaak van dr. Smit te Apeldoorn en aan do
gevolgen dier zaak. Treft reeds menigeen, die
geheel buiten het onderwijs staat, deze zaak
hoogst onaangenaam, zegt het blad, welken in
druk moet zij op de onderwijzers in het algemeen
en op de leeraren der H. B. S. in ’t bijzonder
maken! En na er op gewezen te hebben hoe
de kerkdijken, wanneer zij de meerderheid krij
gen en zich aan het voorbeeld der liberalen
spiegelen, evenmin de vrijheid van denken en
spreken bij de onderwijzers zullen behoeven te
eerbiedigen, besluit de Amst. haar artikol met
de woorden
„Zoolang de liberale partij niet in de minder
heid komt, staat den docenten van haar weinig
heil te wachten. Zij zullen er op bedacht
moeten zijn zichzelf to helpen. En als zij wil
len, kunnen zij dat ook.
„Wanneer de 1200 docenten, die bij het
middelbaar onderwijs werkzaam zijn, oen maat
schappij oprichten ter verzekering tegen schade,
door uitzetting wegens politieke gevoelens te
lijden, dan zal het hun zeer wel mogehjk
zijn dergelijke practijken tegen to gaan. De
vrijheid van spreken, door hen zelven beschermd,
zou beter dan door de wet zijn gewaarborgd!”
Het Sociaal Weekblad brengt in herinnering
hoe de arbeiders te Rotterdam in 1883, na veel
worsteling tegen tegenwerking en vooroordeel,
er in geslaagd zijn de Zondagsrust te bevorde
ren door een einde te maken aan vroegere
toestanden, waaronder het laden en lossen van
de grooto stoombooten en zeeschepen op Zondag
plaats had. Uit de uiteenzetting die net blad
geeft, blykt, dat met goeden wil en volharding
ook op dat gebied de moeilijkheden overwonnen
worden en hoe door vereende krachten van de
Een jongen te Alkmaar, dio een wondje aan
de hand bekwam en daarop een pruim tabak
4iad gelegd, is aan bloedvergiftiging gestorven.
Dr. D. Hulst, geneesheer van de koudwater-
inrichting „Bethesda” te Laag-Soeren, heeft,
wegens rodenen van gezondheid, ontslag uit
deze betrekking aangevraagd.
De resultaten van het sectie-onderzoek van
de wetsontwerpen tot verandering der grondwet
zijn, naar de N. 11. G. meedeelt, van zoodanigen
aard, dat één algemeen eindverslag mag worden
tegemoet gezien. De zaak is alzoo spoedig in
staat van wyzen te brengen. Onwaarschijnlijk
is het niet, dat de openbare behandeling nog
in de eerste helft van October zal plaats hebben.
De Nieuwe Gids van October bevat
Het XXe Letterkundig Congres, door Albert
Verwey, Marlowe’s Faustus, vertaald door Al
bert Verwey, Hobbes en zijn Psychologie, door
dr. S. G. Jelgersma, De Pros van Plato, door
dr. Ch. -M. van Deventer, Nederl. Politiek, In
drukken v)d Dag, door van de Klei, In Memo-
riam, door Ph, Hack v. Outheusden, Stigter's
Vragenboek, door A. H. Gerhard, Kunst, Haag-
sche teekening maatschappij door Albert Verwey,'
Jan van Beers Jr., door W. J. v. Wester voorde,
Zeven Sonnetten, door Albert Verwey, Literaire
Kroniek (mr. C. Vosmaer.)
arbeiders zelven gesteund door invloedrijke
mannen, ten slotte het beginsel van de Zon
dagsrust, ter geestelijke en lichamelijke ont
spanning, schitterend heeft gezegevierd.
Het weekblad wil die feiten in herinnering
brengen ter ondersteuning van het door de be
sturen van sómmige arbeiders-vereeuigingen te
Amsterdam tot reeders en directeuren van
stoombootmaatschappijen gericht verzoek om ook
daar den Zondagsarbeid bij hot lossen en laden
van schepen te doen ophouden of dien althans
tot het gebiedend noodzakelijke te beperken.
Voor het kantongerecht te Tilburg is onlangs
de heer S. Achterborg uit Eindhoven veroordeeld
tot f 75 boete, subsidiair 10 dagen gevangenis
straf, omdat hij zonder voldoende reden een trein i
bij het station Tilburg door middel van de kingen met den peilstok in dat gedeelte der
noodrem had doen stilstaan, Hij meende dat
er gevaar bestond. r
De troonopvolgings quaestie is nog altijd in
debat. Tegenover mr. Arntzenius heeft mr.
I Kappeyne van do Copello onlangs de nood
zakelijkheid en raadzaamheid der herziening
I betwist. Een bondgenoot voor dio opvatting is
komen opdagen in mr. F. B. Coninck Liefsting,
I die in een brochure „Opmerkingen betreffende
de bepalingen der Grondwet over de troonop-
I delging en hare beteekenis volgens den aard
I van dit recht” (Haag, Marts. Nijhoff) ook zij
nerzijds het stelsel uiteenzet, dat bij de regeling
der troonsopvolging is gehuldigd en gevolgd. De
hooldquaestio, waarin hij met mr. Kappeyne
overeenstemt cn met andere uitleggers verschilt,
is dezeals de dochter des Konings krachtens
art. 15 opvolgt, wordt zij dan ook bij voor
overlijden door haar afstammelingen gerepresen
teerd Neen, zeggen de woorden van het artikel,
ja, zegt de hoer Üoninck Liefsting, op grond
van de beginselen der gansche regeling. Hij
waarschuwt voortstegen verandering van redactie,
ondernomen met het doel om misvattingen te
Voorkomen, die allicht tot nog grooter misvat
tingen en misverstanden kan leiden.
’t Fad. stelt de vraag ot de thans voorgostelde
artikelen de vrees van den geleerden schrijver
wettigen. Natuurlijk is ’t mogelijk, maar het
blad wijst er toch op dat, niettegenstaande de
scherpe ontleding, waaraan het leerstuk der
troonopvolging nu al maanden lang van de zijde
der geleerdste rechtskenners heeft blootgestaan,
oog niemand ook maar de minste kleinigheid
heeft weten op te sporen, die tot strijd of mis
vatting zich leeneu zou.
„Ous dunkt, meent het blad, we moesten het
dan maar wagen met de nieuw voorgestelde
i artikelen, liever dan de tegenwoordige met hun
•■«kende geschilpunten en leemten te bestendigen.”
Het Venl. Weekbl. ziet „nog een kansje” om
van de fatale grondwetsherziening bevrijd to
blijven. „Het is wol een heel klein kansje,
zegt het, maar gy kent het spreekwoord „Een
drenkeling grijpt zich aan een stroohalm vast.”
En de tegenstanders der herziening zyn het
spijt ons, maar het is zoo drenkelingen. Ja
drenkelingen zijn wij en dat dank de wankel
moedigheid der anti-revolutionairen, die met ons
tegen de onbetamehjke wijze waarop de grond
wet is herzien, fulmineerden om er zich ten
slotte gedwee bij neer te leggen.”
Het blad wijst op de voorwaarde door de
I ktand. gesteld voor het méégaan harer partij
i Diet de grondwetsherziening, nl. het afleggen
oener belofte doer don premier, dat hij de Kon.
bekrachtiging voor de grondwet niet zal vragen,
indien de add. bepalingen mochten verworpen
Worden. Dr. Kuyper wil dus geen kat in den
zak koopen, en dit is nog al verstandig van
I hem,” zegt het Venl. Weekblad. „Hy ver-
y E'ouwt Heemskerk eve r weinig als de liberalen.
f Ofschoon beide morel 1 verplicht zijn, de ad-
ditioneelo artiken met de grondwet te laten
passeerenofschoon het bepaald eer- en trou
weloos van de hoeren zou zijn, den staart (waar-
Over den toestand en de werkzaamheden der
Zuiderzee-vereeniging is het eerste verslag ver
schenen. Daarin wordt herinnerd aan hetgeen
de oprichting der vereeniging is voorafgegaan,
hoe na do oprichting een dagelijksch bestuur
werd gevormd en hoe dat bestuur pogingen deed
om leden te winnen. Uit het verslag blijkt dat
die pogingen metgunstigen uitslag zyn bekroond:
do contributie toch van de leden, in 1886 ge
zamenlijk f 2565, kon over 1887 geraamd wor
den op f2995 en is in werkelijkheid nog hooger.
Ook het bedrag aan giften is vermeerderd. Met
het oog daarop en ook op den steun, dion de
vereeniging van verschillende andere zijden vindt,
blijkt dan ook, zoo eindigt het verslag, dat de
vereeniging meer en meer gewaardeerd begint
te worden. Weldra zal dan ook een poging
gedaan worden om nog meer algemeen steun te
verkrijgen.
Als bijlage is bij het verslag gevoegd een
overzicht van hetgeen door do Ingenieurs der
vereeniging is verricht. Zij hebben een onder
zoekingstocht op de Zuiderzee ondernomen, die
voorloopig beperkt moest worden tot het noor
delijk gedeelte, dat ten zuiden van de ontworpen
afsluitlyn Noordholland-Wieringen-Eriesland is
gelegen. Ofschoon dit bodem-onderzoek nog ge
heel onvoldoende geacht moet worden, om op
genoegzaam juiste gronden daarop nu reeds een
bepaald en afgerond ontwerp te kunnen opmaken
cn daartoe een meer volledig onderzoek van den
bodem, door het verrichten van grondboringen
en peilingen in meer uitgebreiden zin, wordt ver-
eischt, kan toch in hoofdtrekken aan dat verslag
nu reeds het volgende worden ontleend
a. Dat het eiland Wieringen zeer geschikt
is om het als deel van de ontworpen afsluiting
tusschen Noordhollaud en Friesland op te nemen;
dat het aan de noordwestzijde over groote lengte
bestaat uit vrij hooge gronden en dat wanneer
eukele der bedijkingen aan de noordoostzijde
eenigszins versterkt worden, het eiland een vol
komen veilige waterkeering zal zyn voor het
daarachter gelegen gedeelte der at te sluiten
Zuiderzee, en eindelijk dat nabij het noordoost-
einde van het eiland gelegenheid bestaat, om de
noodige sluizen tot loozing der af te sluiten Zui
derzee te maken, terwijl de grond, die voor de
sluizen en daarbij behoorende toeleidingskanalen
ontgraven zal moeten worden, een betrekkelijk
belangrijk gedeelte zal opleveren van den grond,
dio voor het maken van den afsluitdijk tusschen
Wieringen en Friesland wordt vereischt
b. Dat de bodem der Zuiderzee in de rich
ting van den ontworpen afsluitdijk Wieringen
Friesland over het algemeen bleek te bestuan uit
vrij harden grond en dus een vasten grondslag
voor dien dyk zal kunnen opleveren
c. Dat volgens door hen gedane onderzoe-
Door de Stand, wordt gemeldt, dat de anti
revolutionaire club weder is herleefd en nogmaals
op den grondslag van het program is geconsti
tueerd. Het moderamen werd eveneens in ouden
staat hersteld, zoodat prof, baron De Geer van
Jutphaas voorzitter werd en de heer mr. T. baron
Mackay secretaris.
Voorts is besloten dat drie leden uit de Karner-
club met do politieke commissie van het centraal-
comité over de politieke aangelegenheden der
partij zullen beraadslagen. Als zoodanig zijn de
hh. Beelaerts, Keuchenius en TE. Mackay aan
gewezen. Voor het centraal-comité treden de
hh. De Geer, Kuyper en Lohman op.
Zuiderzee, ten zuiden van de lijn Noordhollaud-—
Tegen dit vonnis in hooger Wieringen—Friesland, waar de aard van den
om het ook dr. Schaepman en zijn zeven pla
neten te doen is) af te kappen dr. Kuyper
is er niet gerust op.” Het V. W. wijst op
sommige omstandigheden, waaruit het afleidt,
dat „de verraderlijke „coup de Jarnac” alge
meen „best mogelijk” wordt geacht.
Het blad acht het echter zeker, dat do libe
ralen, als zij vreezen daardoor bij de verkiezingen
het ondefspit te zullen delven, tegèn de additi-
oneele bepalingen zullen stommen en dat de
heer Heemskerk aan de uitdaging der anti
revolutionairen geen gevolg zal geven. Daaruit
zou dan moeten volgen, dat de anti-revolutionai
ren tegen stemmen en de grondwetsherziening
verworpen wordt. Daarbij vergeet men echter,
zegt het Venl. Weekbl.„de weifelmoedigheid
der anti-revolutionairen, die bij dozo herziening
wederom zoo herhaaldelijk en zoo schitterend
gebleken is. Het gaat hen als de ganzenzij
blazen wel, maar zij bijten niet. Al weigert
Heemskerk iets te beloven, zij zullen toch voor
stemmen. Dit weet de premier ook wel en
daarom zal hij niet aarzelen, de heeren met
een kluitje in het riet te sturen.”
Het „kleine kansje” bestaat echter hierin,
„dat de anti-revolutionairen oens bij uitzondering
standvastig zouden kunnen blijven. Het is wel niet
waarschijnlijk, maar het kan toch. Hooft zegt:
„Geen man zoo dapper, die niet bijwijlen door
vlagen tegen zijnen aard verrukt wordt.” Zoo
kan een wankelmoedig man ook wel eens eene
standvastige bui bobben.”
Het U. D. voegt hieraan toe„Hoe liefelijk
weten de organan der beide korkelijk partyen
elkander te streoleu; dat belooft wat, als eenmaal
het reeds nu zoo kameraadschappelijk nagejaagdo
doel zal zijn bereikt en de verworven buit moet
worden verdeeld.”
essst
I
22 1 B IL A &T53e
I
1
I
I
I
2
7
r
5
r
5
r
1
r
5
r
2
r
e
i-
s.
9 - -
