HP
KIEHÏS- ffl MiifflMI) M OS
«■TB ffl E mwfflfflf Ml
D
J
ir
No. 93,
T W E E-E N-V EERTIG-STE J
1887.
11
k
19
JX O V E >1 B E R.
3.
is k w e k i, a a a®.
r
U I T DE PE II 3.
a 9 V E W E .3® X E 31
I.
3
t
ir
Le
0,
oe
en
7c-
h.
Je
0.
er
0
ier
Cohen, corrector der socialistische drukkerij
Excelsior, die terecht stood wegens opzettelijke
beleediging des konings, is door de Haagsche
rechtbank veroordeeld tot 6 maanden gevan
genisstraf.
TWEEDE KAME R.
Het bericht, dat de heer Willink Ketjen zou
worden vervolgd, wmrdt door het Ütr. Dagblad,
ten stelligste tegengesproken.
Deze COURANT verschijnt WOENSDAGS en ZATERDAGS.
Abonnementsprijs voor 3 maanden ƒ1.franco per post f 1.25.
Alle brieven en stukken, uitgave oi redactie betreffende, franco
in te zenden.
werking op deugdelijken grond is geregeld. Zij
wijst waarschuwend op de mogelijkheid dat de
komende stembus den anti-liberalen een meerder
heid van bijv, zes stemmen geeft en dat de
meerderheid dan zal moeten optreden. Zulk
optreden kan geschieden, maar een vast program
moet er zijn.
Voor de vele bewijzen van belang
stelling en vriendschap, ons betoond bij gele
genheid van ons Gouden Huwelijksfeest, betui
gen wij onzen hartelijken en innigen dank.
Sneek, 19 Nov. 1887.
W. A. EISMA.
A. EISMA—Faber.
if.
ADVERTENT1ÈN van 1 tot 4 regels, gewone letter, 40 Cents,
voor eiken regel meer 7’/a Cents. Bij abonnement is de prijs be
langrijk lager. Voerwaarden daaromtrent te vernemen bij den
Uitgever.
De Hooge Raad heeit vernietigd het arrest
van het gerechtshof te Leeuwarden, waarbij in
hooger beroep 14 dagen hechtenis is opgelegd
aan den opzichter-machinist van den stoomtram
weg Heerenveen-Joure, wegens het als bestuur
der van een extra-tram veroorzaken van zwaar
lichamelijk letsel. De raad heeft dezen requiraut
van alle rechtsvervolging ontslagen.
Het uitvoerend comité van de nationale ten
toonstelling vau oude en nieuwe kunstnijverheid,
in 1888 in Den Haag te houden, is thans nage
noeg gereed met de plannen tot inrichting van
het terrein in den Koekamp. Gelijk men weet,
zal het hoofdgebouw in het midden van dat
veld verrijzen en met een monumentalen gevel
prijken, ontworpen door den heer A. W. Stor
tenbeker. Het gebouw zal door een behoorlijk
park oingeven worden, waarvan de aanleg
vermoedelijk zal geschieden door de ’s Graven-
haagsche tuinbouwvereeniging.
Te Krawinkel, gemeente Geleen, heeft Maan
dag een vechtpartij plaats gehad, waarbij zekeren
H. de buik werd opengesneden. Hg is reeds
aan de bekomen wenden overleden. De toestand
der beide andere verwonden is bevredigend en
zonder gevaar. De vermoedelijke hooiddader is
in iianden der justitie. Een minnehandel zou
aanleiding tot deze moorddadige vechtpartij heb
ben gegeven.
SNEEK, 18 November.
De IJsvereeniging „Sneek" hield jl. Dinsdag
avond bij den heer Agema hare jaarlyksche
vergadering, die echter weinig bezocht was.
Uit het verslag omtrent den toestand der
vereeniging bleek, dat het ledental 185 bedroeg.
De uitgaven over het afgeloopen jaar hebben
bedragen f 681,59de ontvangsten beliepen
f 578,76, nadeelig saldo alzoo f 102,83.
In plaats van het aftredend bestuurslid de
heer W. Veen, werd benoemd de heer R. Re
genbogen, terwijl de contributie voor het nieuwe
vereenigingsjaar werd vastgesteld op f2,50.
Nog werd op voorstel van het bestuur beslo
ten te bedanken voor het lidmaatschap van den
Nederlandschen Schaatsenrijdersbond.
Woensdag avond jl. hielden de leden van
de IJsvereeniging „de Friesche Jeugd" hunne
jaarlijksche aigemeene vergadering ten huize
van den heer W. Haanstra alhier.
Na opening der vergadering en goedkeuring
der notulen, deed de penningmeester rekening
en verantwoording van zijn gehouden beheer,
waaruit bleek dat het voordeelig saldo f39,82
bedroeg en het ledental 388. Thans kwam aan
de orde benoeming van een directeur, tengevol
ge periodieke aftreding van den heer G, W.
Visser. Deze werd met bijna aigemeene stem
men herbenoemd. Daarna benoemde de verga
dering 2 keurmeesters. De heer K. van der
Veen, volgens rooster moetende aftreden, werd
als zoodanig met bijna aigemeene stemmen her
kozen. Als keurmeester werd gekozen de heer
G. T. Fokkema, in de plaats van den heer
M. Vierstra, die daarvoor heeft bedankt.
Het getal dergenen, die zich tot den Koning
wenden, ter zake van liet pensioenfonds van
burgerlijke ambtenaren neemt toe. liet bedraagt
thans reeds 3598. Ambtenaren van alle rangen
hebben geteekendeen der eerste onderteeke-
naars van een adres uit Den Bosch is o. a. de
Commissaris des Konings in Noord brabant
’t W ordt dan ook tijd dat eindelijk deze on
billijkheid een eind neemt.
OVERZICHT.
Bij den hartstocht, die in Frankrijk zich
zoo onstuimig uit, is het moeielyk de waarheid
van logen of inbeelding te scheiden, maar ook
wanneer men deze en andere omstandigheden
ten gunste van Wilson laat gelden, valt het
ónmogelijk te ontkennen, dat hij aan de repu
bliek en aan haren president onberekenbaar
nadeel heeft berokkendzoowel door hetgeen
hij deed als door hetgeen hij heeft uitgelokt.
Alleen door het recht ongehinderd zijn loop
te laten kan de misdaad worden gezoend. „Men
moet weten, wat men wil” schrijft het Journal
des Débat». „Wil men, dat deze zaak ook
verder alleen een onderwerp blijft van interpel
lation in de Kamer, politiek getwist en dag
bladartikels Dan heeft de justitiö er niets mede
te maken. Maar wil men daarentegen, dat de
justitie behoorlijk een crimineel onderzoek in
stelt, met de mogelijkheid licht te doen schijnen
en, als het noodig is, den schuldige te straffen?
Dan moet men het ernstig willen. Dan moet
de rechter van instructie niet worden belemmerd
in zijn recht, alle getuigen, die hij noodig acht,
te hooren en van hen de volle waarheid te
eischen en des noods alle verzet te breken.”
Ter wille van Grévy en van de republiek
schijnen inderdaad hooggeplaatste en invloedrijke
peisonen hun best te doen om het aan den dag
komen der volle waarheid te belemmeren. Zij
hebben niet kunnen verhinderen, dat uit hetgeen
bekend is geworden gevolgtrekkingen worden
gemaakt, die voor den persoon, dien zij willen
beschermen, niet minder noodlottig zijn dan de
waarheid zou kunnen wezen. Bovendien is
het twijfelachtig, of het mogelijk is de ergerlijke
schandalen te bemantelen. Zelfs indieu het ge
lukt, zou de prijs te hoog zijn, wanneer, zooals
te vreezen is, de achting voor de wet, de eer
bied voor de rechtelijke macht, het vertrouwen
in het ministerie en het gezag vau den presi
dent der republiek er door worden geschokt.
Onder ieder regeeiingvorm kunnen dergelijke
dingen voorkomen, altnans iu Frankrijk, maar
het wekt gegronden twijfel aan een voldoende
levenskracht, wanneer men niet het scherpe ge
neesmiddel durft aanwenden.
De commissie van enquête vergadert intusschen
voortdurend en een depêche uit Parijs aau de
Köln. Zt, verzekert, dat de minister van justitie
Op last der regeering werden te Amsterdam
vele personen, waaronder een achttal verslag
gevers, door den commissaris van politie Zur-
mühlen verhoord over de beleedigende woorden
tot de regeering en tot een Kamerlid gericht door
Van der Stad op de meeting over de zaak
Ketjen. Vermoedelijk zal er een vervolging
worden ingesteld.
Herhaaldelijk is nog in de laatste dagen in
de roomsch katholieke bladen geschreven over
een program van beginselen. Voorloopig schijnt
men het onmogelijke ingezien te hebben van
overeenstemming op dit gebied. Het Centrum
althans komt tot het besluit dat een program
van beginselen wel wenschehjk, maar niet on
misbaar is, terwijl een program van werkzaam
heden niet alleen wenschelijk, maar ook nood-
zakelijk moet worden geacht, „Een program
van werkzaamheden teekent, zegt bet blad. Het
geeft, zij het dan ook in groote lijnen, de toe
passing der aigemeene beginselen op zeer bepaalde
punten van staatkunde. Het zegt wat men wil
en hoe men het wil. Het vereenigt, niet alleen
tot betoogingen, maar ook tot daden. Het maakt
een overleg mogelijk met andere partijen en een
overleg, dat waarlijk vruchtbaar kan zijn.”
De punten, die het omvatten moet, zyn aller
eerst onderwijs, kiesrecht, sociale quaestie. In
overeenstemming met deze opvatting wordt door
t blad een begin gemaakt met een beschouwing
over het kiesrecht.
De Standaard, welke nogmaals wijst op het
verschil dat tusschen de roomschen onderling
blijkt te bestaan op staatkundig gebied, wijst
er thans op dat het Centrum niet is de roomsche
Partij en dat een program van werkzaamheid
alleen uit kan gaan van de geheele partij. Meer
ui den breede doet het anti-revolutionaire orgaan
Uitkomen, dat samenwerking zeer goed mogelijk
18 ook met de radicalen, mits zulk een samen
door haar uitgenoodigd is om aan de Kamer
verlof te vragen om tot vervolging van den
afgevaardigde voor Tours (namelijk Grévy’s
schoonzoon Wilson) over te gaan. Zelfs als dit
geschiedt, voegt de berichtgever er bij, zal Grévy
eerst het resultaat van dit proces afwachten,
voordat hij eenig besluit neemt.
Zooals men weet is generaal Caffarel even als
Mme Limousin op vrije voeten gesteld, daar
hun proces in afwachting van den afloop der
instructie betreffende de brieven des heeren
Wilson geschorst is. Middelerwijl is dat be
treffende generaal d’Andlau én Mine Ratazzi
voortgezet en ten einde gebracht. Generaal
d’Andlau is (bij verstek) veroordeeld tot 5 jaar
gevangenisstraf, 3000 frs. boeten en 10 jaar
ontzetting uit zijn burgerschapsrechtenMme
Ratazzi tot 3 maanden gevangenisstraf en 2000
frs. boete Bayle tot 4 maanden en Coustauil
tot 2 maanden gevangenisstraf, terwijl Saint-
Sauveur vrijgesproken is.
Intusschen nemen de beschuldigingen tegen
Wilson met den dag in omvaug toe en sommi
gen daarvan dragen een zeer ernstig karakter.
Zoo beweerde Laurent, de directeur der Paris,
dat Wilson in overleg met generaal d’Andlau
voor 80,000 francs een grondeigenaar het legioen
van eer heeft bezorgd en wees hij de personen
aan die over dit feit bijzonderheden konden me-
dedeelen. Tevens g-if Laurent zeer in vertrou
wen aau den president der enquête-coramissie
den naam op van een agent, die een geheel pak
brieven bezit, tusschea W’iison en d’Andlau
hierover gewisseld. De commissie heeft daarom
den rechter van instructie machtiging verzocht
dezo stukken in beslag te nemen.
Dinsdag werd de barones Reymond Scillière
door de commissie ondervraagd, naar aanleiding
der beweringen van de XIX Siècle, dat deze
door Wilson letterlijk geruïneerd zijn zou. De
barones verklaarde van haar gemaal vernomen
te hebben, dat deze aan Wilson ongeveer twee
millioen betaald zou hebben om leverancies van
het rijk te bekomen, die hij echter nooit kreeg.
Ook andere beschuldigingen bracht zij tegen hem
in, doch alles had zij alleen van haar gemaal
vernomen. Daar de baron zelf krankzinnig is,
zal dit getuigenis wel niet veel gewicht in de
schaal leggen.
Het heet nu dat er heden, Vrijdag verlof
gevraagd zal worden om tot vervolging van
Wrilson over te gaan. Met hem zouden zoowel
Gragnon, de chef dor politie, als Gorot, de
sous-chef van den veiligheidsdienst, van verdui
stering van papieren beschuldigd worden.
Volgens instructie van den graaf van Parijs
zijn de monarchale leden van den Senaat en de
Kamer overeengekomen, om bij een eventueele
benoeming van een opvolger van Grévy noch
op Freycinet noch op Ferry te stemmen. Iu
republikeinsche kringen houdt men zich even
eens met deze eventualiteit bezig en tracht num
het ouderling over een candidaat eens te wor
den. Alleen in dat geval toch heeft men kans
aan de rechterzijde de gelegenheid te benemen
om bij deze gelegenheid den doorslag te geven,
hetgeen natuurlijk voor de republikeinen zeer
onaangenaam wezen zou.
SI
I C, OU RAW
!®5K£
i
B V I 'I’ E N E A I>.
■N
i
i
W
Dm.
De beraadslaging over de Indische begrooting is in de zitting
van Woensdag jl. aangevangen. Bij liet algemeen debat drong
de heer Cremer aan op decentralisatie van het Indisch bestuur
en hot verieeneu van gewestelijk en plaatselijk zelfbestuur ter
ontwikkeling vau land en volk. Voorts dringt hij aan op wij
ziging der bepalingen omtrent verloven van Indische ambtena-
ren.
De heer Van Gennep drong aan op opheffing van denuitzet-
tmgsmaatregel, tegenover de hh Sol en De Sturler toegepast.
Hij verheugde zich in de intrekking der tabaksbelastingen steun
de sterk den aandrang tol decentralisatie van het bestuur.
be heer Kielstra keurt goed het vasthouden van de gedrags
lijn in Atjeh en dringt aan op stelselmatige vredelievende
annexatie. De heer Vau Baar vraagt finantieele ophelderingen.
Be neer uK. van Dedeiu achtte ook de inrichting van het
Indisch bestuur hoogst onvoldoende. De heer Rooseboom
drong aan op het hooren van deskundigen bij de samenstelling
der organisatie van de infanterie.
De minister van koloniën waarschuwt tegen behandeling van
een ommekeer in het Indisch bestuur zonder weloverwogen
plan. Bezwaren tegen decentralisatie bleken steeds overwegend.
Overwogen wordt een regeling omtrent het verieenen van ver
lof aan Indische ambtenaren, ook buiten ziekte.
In de Tjiomaszaak moet de gouverncur-geueraal beslissen,
De heer Van Houten verklaarde dat alleen de exceptioneele
omstandigheden waarin wy verkeeren beletten een liberale
koloniale politiek nader te verdedigen, speciaal een admini-
koSccultuuCentraliSatie iU lndiö CU geleideliJke opheffing der
Die decentralisatie achtte hij stellig wenschelijk en mogelijk.
Hij vroeg pertinent welke redenen nu nog motiveerden tot
vasthouding van het uitzettingsbesluit van de hh. Sol en De
Sturler.
Het debat is Donderdag voortgezet. De heer Cremer drong
nader aan op decentralisatie. De minister bleef de mogelijkheid
betwijtélen. De heer Heldt bfaeht de zaak-Will ink Ketjen ter
sprake. Hij deed een beroep op diens verhalen om te consta-
teeren, dat de Indische militaire strafwetgeving onrecht in de
ham] werkt eti, als Ketjen geen leugenaar is, dat hoogst ver
wonderlijk en voor het gezag nadeelig is; dat de regeering
ongeschikte o meieren hier eene burgerlijke betrekking aanbiedt
en zonder strafvervolging toelaat dat die officier autoriteiten
aanvalt en de regeering insuiteert. De heer Reuther, gewezen
Voorzitter der commission, constateerde, dat hetontslag-Ketjen
vojkomen wettig was en hij gepensioneerd is; dat volstrekt
met al zijn straften door stilstand van het gerechtshof zijn
vernietigd. De minister van koloniën protested de tegen het
verwijt van onrecht tot Indische militaire autoriteiten gericht. Zij
leefden de wet na en waien geen instrument van willekeur.
Ketjen is eerst ontslagen en gepensioneerd met f1550. Niet
hem den mond te stoppen, maar uit medelijden boden de
ministers hem aan hem eene betrekking te bezorgen. Dut me
delijden wordt door hem geëxploiteerd als volkomen onwaar
en dat hij met de hondenzweep heeft gedreigd. Hij blageert
op niet begane misdrijven en kan deswege niet vervolgd wor
den. De minister Heemskerk voegde daarbij dat, als de be-
hebhJn^ Ui8^ &ewees^ WttS» hij Ketjen niet meer zou ontvangen
Bij de replieken verklaarde de heer Heldt, na de mededee-
nngen der regeering, van de zaak-Ketjen af te stappen. Do
neer Keuchenius verklaarde geen slechten indruk van Ketjen
hebben ontvangen, drong sterk aan op intrekking van het
uitzettingsbesluit van de heeren Sol en de Sturler en verhoo-
gmg van het plantloon op de koffiecultuur. Ook do heer Bor-
gesms drong daarop aan in het belang eentr sterk gedrukte
nikindsche bevolking. De minister van koloniën bleef bij zijne
verklaringen omtrent Tjiomas; zoodra de omstandigheden ver
anderd zijn zal het uitzettingsbesluit worden opgeheven.
