J laJ
11
e
No. 99.
T W E E<E N-V EER.TIOSTE J
R a AN
1887.
3
1> <D E 31 13 E 13.
1O
l'.
8
>P
l
om de motieven van den hoogaten rechter als het
dictum hem slechts gunstig is, eveneens meent
Alle brieven
in te zenden.
'0
f-
s,
:h
a
ll
Ie
Maar even als een pleiter zich weinig bekreunt
i de iudividueele vrijheid; niet een eerbied die
1
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
ALMA, Burgemeester.
J. W. BENNEWITZ, Secretaris.
ADVERTENT1ÈN van 1 tot 4 regels, gewone letter, 40 Cents,
voor eiken regel meer 7*/a Cents. Bij abonnement is de prijs be
langrijk lager. Voorwaarden daaromtrent te vernemen bij den
Uitgever.
bekendmaking
Vrijwillige dienstneming bij de Koloniale
Troepen.
De BURGEMEESTER der gemeente Sneek
brengt ter openbare kennisdat krachtens
opdracht der Regeering de Officier, belast met
de bevordering van de Koloniale werving in de
Noordelijke Provinciën, op Dinsdag den 20
December e. k., ’s voormiddags 11 tot ’s nam.
1 uur, ten Gemeentehuize alhier zitting zal
houden, ten einde aan allen, die zulks wenschee,
inlichtingen te verstrekken, omtrent de voor
waarden tot dienstneming bij het Indische Leger,
vooruitzichten, levenswijze aldaar enz.
levens is gemelde Officier gemachtigd om aan
hen, die naar Harderwijk wenschen te worden
opgezonden, reisgeld derwaarts te verstrekken.
Voorts wordt herinnerd, dat belanghebbenden
ter Secretarie dezer gemeente in de gewone
bureau-uren alle mogelijke toelichtingen te dezer
zake kunnen bekomen.
Sneek, 9 December 1887.
De Burgemeester voornoemd,
ALMA.
Men schrijft uit Stadskanaal 3 Dec. aan de N.
Gr on. Crt.:
Gisteren had in den 2en Exloermond een
bedroevend voorval plaats. De - bakker L. 8.
Onstee van Stadskanaal bracht, zooals hij iederen
Zaterdag deed, met een bootje brood en andere
bakkerswaren bij zijne klanten. Op de hoogte
van plaats no. 69 van genoemden mond stonden
een zestal vrouwen, die gaarne naar de overzijde
van het diep wilden, doch daartoe bij den hevigen
wind, over den slecht te begane batte of draai
geen kans zagen. Onstee had daarep de goedheid
haar in zijn bootje te nemen om haar over te
brengen. Nauwelijks waren zij gezeten toen de
TWEEDE KAMER.
Eijsinga,
-mr. E. J.
J. B. Gremers, voorzitter van de Tweede Ka-
Deze COURANT verschijnt WOENSDAGS en ZATERDAGS.
Abonnementsprijs voor 3 maanden f 1.franco per post f 1.25.
Alle brieven en stukken, uitgave of redactie betreffende, franco
waarheid en den wansch die waarheid ook aan
anderen op te dringen.
Mr. Van Houten besluit zijn beschouwing
met de volgende woorden
Bij het lossen van ijzer uit de Engelsche
stoomboot Woodstock, aan de spoorwegkade te
Ter Neuzen, werd gisteren een werkman, door
het breken van een takelblok, doodelijk getroffen.
Onder de gemeente Hillegom is dezer dagen
een metselaar met een brugje, waarop hij werkte,
naar beneden in de diepté gevallen. ;Hy geraakte
zoodanig tusschen het puin bekneld, dat redden
onmogelijk was.
De kleermaker te Nijmegen, die op den St.
Nicolaas-avond door het onvoorzichtig omgaan
met een petroleumlamp brandwonden bekwam
is na een smartelijk lijden in den afgeloopen
nacht overleden.
Z. M. heeft jhr. mr. F. J. J. van
voorzitter van de Eerste Kamer, en
T I. /I
mer, benoemd tot Minister van Staat.
De regeering heeft ingediend een nader ont
werp tot wijziging van de kieswet, vokena
t welk in gemeenten boven 40000 zielen leden
van de stembureaux kunnen zijn de door B.
en W. overeenkomstig verordening aan te wijzen
kiezers die ingezetenen maar geen leden van
den gemeenteraad zijn. Voorzitters van der
gelijke bureaux moeten altijd raadsleden zijn.
Ook leden van de onderbureaux bij opening der
stembriefjes in gemeenten boven 40000 zielen
zouden volgens dit ontwerp geen raadsleden
behoeven te zijn.
Gelijk men weet is bij de nieuwe Grondwet
bepaald, dat niet langer uitsluitend de hoogstaau -
geslagene in de rijks directe belastingen verkies
baar zullen zijn voor ’t lidmaatschap der Eerste
Kamer, maar ook degenen, die een of meer
hooge en gewichtige betrekkingen, bij de wet
aangewezen, bekleeden of bekleed hebben.
Bij de additioneele artikelen is bepaald, dat
deze betrekkingen voor de eerste maal aange
wezen worden bij maatregel van algemeen bestuur.
Deze maatregel van algemeen bestuur is bij
den Raad van State om advies.
In het Deceraber-nommer van de Vragen des
Tijds bespreekt mr. Van Houten de politiek
van den heer mr. De Savornin Lohman, met
dr. Kuyper de leider van de doleerende groep
der anti-revolutionaire partij. De rede, door den
heer Lohman uitgesproken bij de overdracht
van het rectoraat der „vrije” universiteit, heeft
tot deze beschouwing de stof geboden.
Mr. Van Houten wjjst er op, dat in deze rede
de aan mr. Lohman eigene gebreken, nl. gemis
aan scherpe grensbepaling der begrippen en een
gloeiende haat tegen zijn tegenstanders, worden
gevonden. Van schampere uitingen, aan de
tegenstanders der anti-revolutionaire staatkunde,
vloeit de rede over, en juist hierdoor bewijst
de redenaar, dat hij niet te huis behoort aan
een universiteit waar de- wetenschap vrij is
misschien juist daarom te beter aan een univer
siteit, die wel zelve vrij heet, maar waar de
wetenschap dienstbaar is aan kerkelijk-politieke
doeleinden.
Meer ia den breede wijst mr. Van Houten
daarop aan op welke gronden het tweede hoofd
gebrek, door hem in mr. Lohman ontdekt, nl.
gemis aan scherpe definitie zijner woorden en
diensvolgens vaagheid en onnauwkeurigheid in
zyn redeneering berust. Dit gedeelte van het
betoog leent zich uit den aard der zaak minder
voor een resumé. Wij moeten in deze naar het
artikel zelf verwijzen.
Ten slotte stelt de schrijver de vraagwat er
van mr. De Savornin Lohman voor de zaak der
vrijheid te hopen en te vreezen is. Met het
betoog van mr. Lohman over gewetensvrijheid
kan hij het volstrekt niet vinden, of juister ge
zegd hij vat het niet. „Welk een methode!
roept hy uit. Ook het allereenvoudigste moet
worden afgeleid uit de nevelachtigste godsdien
stige begrippen. Ik zeg eupheinistisch „begrip
pen”, want van „begrijpen” kan daarbij geen
sprake zyngodsdienstige klinkklank zou ik
moeten zeggen, want het zijn slechts woorden
waarbij men niets duidelijks denken kan.”
ondergeschikt is aan het eigen begrip van de
mr. v. II. ten slotte te kunnen constateeren, dat
het slot van mr. Lohman’s betoog den liberalen
gunstig is, waar het aankomt op de verdere con-
sequentie van het door de Staten-Generaal thans
reeds aangenomen stelsel van eedsvrijheid, terwijl
mede op hem zal kunnen worden gerekend bij
de poging tot invoering van het billijk stelsel,
uitgedrukt in art. 21 der staatsregeling van 1798:
„Elk kerkgenootschap zorgt voor het onderhoud
van zijn Eerdienst, dezelfs Bedienaren en Ge-
stigten”. Of de liberalen echter ook verder op
hem en de zijnen kunnen rekenen, nu zij uit het
huwelijksrecht wenschen te verwijderen wat daar
in slechts geschreven is, omdat de wetgever aan
kerkelyke begrippen omtrent goed en kwaad een
plaats in de dwingende landswet heeft toegekend,
is een andere vraag, ’t Zou wel het geval zijn
als mr. Lohman c. s. aan de wetten der mensche-
lyke logica gehoorzaamden, maar nu zij staan in
dienst vau de waarheid verandert de zaak. Men
zal moeten afwachten wat de meuschelijke logica,
die toch ook uit God is, in mr. Lehman en de
zijnen nog zal wrochten.
Hier raakt de schrijver de overblijfselen aan
vau een conservatief-kerkdijk stelsel in mr.
Lohman’s staatkundige denkbeelden. De Christen
zal zich niet tegen de volledige erkenning van
de godsdienst- en gewetensvrijheid (d. i. de vry-
heid om naar eigen begrip van goed en kwaad
te handelen) mogen verzettenhij moet zijn Heer
openlijk en onbeschroomd belyden eu ook ver
drukking lijden; „alzoo handelende zal bijvoor
zich en geheel zijn volk die mate van conscientie-
en godsdienst vrij heid verwerven, die met de grond
slagen van een Christelyken staat bestaanbaar is.”
Welk een droevige staart, vol venijn! roept mr.
v. H. uit, maar hij doet uitkomen dat vele libe
ralen in deze weinig met mr. Lohman verschilleu.
Zy ook verklaren zich voor gewetensvrijheid in
den ruimsten zin, neutraliteit van den staat in
zaken van den godsdienst, maar daar de vrijheid
om naar eigen begrip vau goed en kwaad te
handelen toch niet onbeperkt kan zijn, laat men
den staat weder dienst doen om de zedelijkheid
te bevorderen en ontleent men zijn begrip
van hetgeen zedelijk is weder aan de kerk. Waar
de vrijheid der niet-christenen blijft als de christe
lijke overtuiging in de wetten een plaats moet
vinden, zegt men niet. Volgens Van Houten
moeten de wetten de vrijheid van alle minder
heden eerbiedigen. Volgens de theorien van
Lohman worden zij slechts geëerbiedigd waar de
christenen in de minderheid zyn en niet waar
een minderheid van niet-chnsteuen tegenover een
geloovige meerderheid staat.
Ten slotte doet mr. Van Houten een poging
om zijnerzijds een grensregeling voor te stellen.
Natuurlijk meet er met het oog op de feilbaar
heid van ieders individueel oordeel over goed
en kwaad en de beperkte ruimte waarop een
groot aantal menschen moeten leven, weder-
zijdsche beperking van de aanspraken op vrijheid
zyn. Over een goed deel dier beperkingen be
staat geen verschil. Men is het geheel eens over
die zaken, waardoor men de vryheid, het ver
mogen of de eer van anderen zou krenken of
wel het vreedzame sameuleven of samenwerken
in gevaar brengen. Eerst waar het handelingen
betreft die het uitvloeisel zijn van in anderer oog
onjuiste overtuigingen omtrent goed en kwaad,
houdt de samenwerking op. Als de partijen eens
konden besluiten dat argument uit den strijd te
laten en geen voogdij over elkander te willen
uitoefenen, zou de practijk spoedig aan de theorie
den weg wijzen en de juiste grenslijn zou
wel te vinden zijn. Zij zouden dan echter
werkelijk eerbied moeten toonen te bezitten voor
UIT DE PERS.
BEKENDMAKING.
Inschrijving voor de Nationale Militie.
°^iehSy Vwüo°SÜtbUiten ’31aUdS SeVeS'
9
sums- ii mmmiD nk m
".J-ii-IIUP™
ik
B I X EX L A ,V S,
I.
3»
in-
1
1
i
o.
ir
:0
0.
0-
A
e
ir
i-
a
.a
8-
ts
)-
is
■L<;,
k Un geschieden van 'smorgens 9 tot 's namiddags ”1 “uur?'
SSEK d«n 8 December 1887.
‘«SetredeA, "en
Wijk 1, 2, 3
5, 7
De Tweede Kamer die bijna onvoltallig was, zette gisteren,
Donderdag, hare beraadslagingen over hoofdstuk ill voort. De
heer van Bylandt vroeg eenige inlichtingen omtrent de tele
grafische gemeenschap met Engeland, de Suezkanaal overeen
komst en opzichtens de vestiging van een Engelsch consulair
agent op Noord-Borneo. De minister van Karnebeek begon
met zijn openlijken dank uit te spreken voor de uitstekende
menschlievendheid en hulpvaardigheid waarmede de schip
breukelingen in Engeland en vooral te Dover waren bejegend.
Aanvaringen moeten internationaal geregeld wordenuniformi
teit en stabiliteit zijn daarbijhoofdvereischten. DeSuezkanaal-
commissie geeft aan Nederland aandeel in het toezicht, zo ml er
verplichting tot deelneming en maatregelen tot handhaving
der neutraliteit. Van onderlmndelingen van België en Duitsch-
land met Engeland omtrent een speciale telegraafgemeeuschap
is hem niets btkend. Na aanneming van het amendement-
Reuther tot verhooging van f300 tractèment voor den kanse
lier te Londen, is hoofdstuk buitenlandsche zaken aangenomen
met 57 tegen 1 stem.
Bij het algemeen debat over hoofdstuk Justitie werd uitge
sproken de wenschelijkheid eener regeling omtrent Zigeuners,
door de heeren van Baar en van Diggelen De heer A. Mac
kay drong aan op maatregelen tot steun der justitie bij arres
tatie van veroordeelden De heer v.Oseubruggen vroeg inlich
ting omtrent eene herziening der wetgeving. De heer Levy
wenschte spoedig een algemeen herzieningsontwerp aangaande
het Wetboek van Koophandel. De heer van den Biesen pleitte
voor bescherming der nationale zedelijkheid, door wering van
eaté’s-chantants, die hij als hoogst verderfelijk voor de jonge
lingschap schetst. Strenge handhaving der wetten tegen de
vreemdelingen in die inrichtingen acht hij plicht. De heer
Schimmelpenninck drong aan op en de heer de Kanitz bestreed
vermeerdering van het aantal notarissen.
Do heer Hartogh drong aan op herziening der rechtsvorde
ring. De heer Cremers bestreed de opheffing van meerdere
hoven. De heer van der Feltz kwam op tegen enkele notaris
benoemingen, De Minister van Justitie achtte vermeerdering
van het aantal notarissen onraadzaam. Het ontwerp omtrent
arrestatie van veroordeelden zal morgen inkomen. De commis
sie voor herziening van het Wetboek van Koophandel zal spoe
dig gereed zijn met de vennootschappen, vrachtgoederen, firma
en handelspapier Art 1 der vreemdelingenwet gedoogt niet
uitzetting van medewerkers in café’s chantants. Vermindering
van hoven acht hij niet meer geraden. Hij verdedigt zich
omtrent de notarisbenoemingen te Leeuwarden en Wijk-by-
Duurstede, waar de verdiensten zeer gering zouden zyn.
Heden voortzetting.
Voor ons die geen speciale geopenbaarde waarheid erkennen.'
maar die alle waarheid en alle instellingen beschouwen als
een door de ervaring en inspanning der eeuwen gelegd funda
ment, waarop wij hebben voort te bouwen, en hetwelk wii
moeten trachten te verbroeden en te bevestigen; die dus te
allen tijde bereid zijn de sterkte van elk deel daarvan te on
derzoeken, voor ons is de vryhe id het levenselement, waarin
alleen waarheid en recht kunnen groeien en bloeien. De waar
heid en het recht bestaan niet voor ons. Waarheid en recht
?S?’m ,ons °°8' steeds wordende, voortbrengselen van memche-
lyk denken en menschehjk werken. Wij achten daarom de vrij
heid va.n onderzoek en van proefneming voor de zegepraal van
6n- redkt onmisbaar. Terwijl mr. Lohman’s hart nog
weifelt en zijn liefde voor de (geopenbaarde) waarheid aan de
Tan Z1JU gevoel voor de vrijheid afbreuk doet, is onze
orlh‘-rr°epel>jk gedaan. Ons devies is Arnica veritas, sect,
magis arnicalibertas. Wy immers weten, dat slechts als wij de
vrijheid huldigen, de waarheid zich meer en meer, al zü het
nooit ten volle, voor ons geslacht onthult. J
en 4
en 8
9, 10, 11 en 12
13, 14, IS en 16 B
Terwm 17, 18’ 19 en 20 ’s namiddags 1
kan ™?ï“J,gens de ‘“sehrijving ter Secretarie dezer gemeen-
geschreden van 'smorgens 9 tot 's namiddags 1
GeletGo^E^oR, en,yETH0UDERS der gemeente Sneek,
gustu^ipn dör,Wjt <te Nationale Militie van 19 Au-
tSbua ioX no-72) en op de Wet Vaa 1 Mei 1863
BtnkemertiA°“ ,d(?e ter kennis der ingezetenen, dat by hoofd-
luilitienn i haudetende over de inschrijving voor de
‘«e, onder anderen voorkomt het navolgende
hiai>nomi, J?arlijks worden voor de Militie ingeschreven alle
.^i vanhet jtta:
Voor ingezeten wordt gehouden:
tiin beMHWnvAr>o^der’ °f’ is deze overleden, wiens moeder, ot,
van den mln volgens de wet
b i ten loö’J (Staatsblad no. 44);
laatste Lne’hA'te““ TJ''rS of voo=d llebbende, gedurende de
teïdertnnfS!ZetencWordt niet ?ch')u'ten de vreemdeling, behoo-
Hteï Li r Sta.at’ waY de Nederlander niet aan den ver-
«enstDHe1ïïif?dl^n?.t “onderworpen of waar ten aanzien der
tomen. Ügh d h?t beginsel vau wederkeerigheld is aange-
Art. 16. De inschrijving geschiedt:
is deze'ovoH1A<ïnsell>u"'de in de gemeente, waar de vader, ot,
Voogd woontdemoedel- of- belde overleden, dé
VMrMj?wooMehU'Vde e“ Va“ Cen weduwnaar in de gemeente
dez'eJt??1??1’ di,e geen vader, moeder of voogd heeft of door
Ncde^Uddgeelo“eeftaar ZU“ Vad“ V°°Sd het laatst in
Art 17. Voor de militie wordt niet ingeschreven:
eezêten !l!<e0U vreemd Kijk achtergebleven zoon van een in-
uweten, die geen Nederlander is
Van een vr®en ."eemd Kyk verblijf houdende ouderlooze zoon
au een vreemdeling, al is zijn voogd ingezeten
dienst ?nZn°o ■VULden Nederlander, die, ter zake Van ’s Lands
Art' is sNytrs Overzeesche bezittingen ot Koloniën woont.
Whreven i. if. ri .vol.=®na art. 15 behoort ie worden inge-
houdlr» verplicht, zich daartoe bij Burgemeester en Wet-
Bii on~.»Am>gtTn “Steheii den Isten en Sisten Januari.
W ia °Pgesteldheid, afwezigheid of ontstentenis is zijn valer,
tijn vooXi t oV>erle!leu’ zijue moeder> 01 ZIJ» beiden overleden,
Art °°n w- doen vau die aangifte verplicht.
doch 'vó.ir e ,terst lla het ““reden van zijn 19de jaar,
Vernlieh/riAh* volbrengen van zyn 20ste ingezeten wordt, is
Saven hn’u!, zoodra dit plaats heeft, ter inschrijving aan te
tnschriivino-Ur8eimeester en Wethouders der Gemeente, waar de
baarhïi'art. 16 moet geschieden.
Brt, is gelden de bepalingen der 2de en 3de zinsnede vau
loo'jhü vUolveniVi“S ?es?.hïd,t 111 ^register van het jaar, waar-
‘Jj volgens zijn leeftijd behoort.
HeeSei^wldlas Iau b°venstaande bepalingen maken Burge-
SoaLenen a-eU guho.U(l(;u tot inschrijving der mannelijke in-
in<,„._! ?n’ die op den Isten Januari 1888 hun 19de jaar zijn
die alzoo geboren zijn in 1869, en wel voor
’e voormiddags 9 uur.
11
’s middags 12
'ti küfe 'ak'-'
