1
J
l
I
I T
I
I r
I
L
No. 105.
T W E E-E N-V E E R. T I G S T E
1887.
L
31 D E C EMB lü It.
00.
r
4tl
11
lo.
10.
mo<
iver
0 i
3e
00.
oeri
50
•0.
r-
is
1ES
i
lo.
1:
a-
an
vraagstukken als het programma bespreekt.
4e
Bij Kon. besluit zijn, ter vervanging van de
op 31 Dec. 1887 aftredende en niet herkiesbare
leden van de geneeskundige raden, tot leden
Deze COURANT verschijnt WOENSDAGS en ZATERDAGS.
Abonnementsprijs voor 3 maanden /l.franco per post f 1.25.
Alle brieven en stukken, uitgave oi redactie betreffende, franco
t Blad twijfelt echter of de meerderheid der
nu toe liberaal hebben gestemd,
het program zullen aanvaarden. De school-
quaestie heeft vele conservatieven in het liberale
kamp gejaagd, dien de schrik om het hart zal
slaan bij deze eischen, die zij misschien met de
epitheta „democratisch en socialistisch” zullen
voorzien.
De Haagsche correspondent van d e Zutf. Cl.
vestigt eveneens de aandacht op het manifest.
Het geeft zonder dubbelzinnigheid een actief
program, waarop veel voorkomt van hetgeen de
liberalen reeds lang hebben gewenscht, maar
nog niet hebben kunnen verwezenlijken. Vooral
op het terrein van de arbeiderswetgeving stelt
het duidelijk geformuleerde eischen, die in
hoofdzaak overeenkomen met hetgeen de enquête
commissie heeft gevraagd en die ongetwijfeld
by duizenden in den lande weerklank zullen
vinden.
Alle brieven
in te zenden.
ADVERTENT1ÈN van 1 tot 4 regels, gewone letter, 40 Cents,
voor eiken regel meer 71/, Cents. Bij abonnement is de prijs be
langrijk lager. Voorwaarden daaromtrent te vernemen bij den
Uitgever.
jaren zal te beschrijven zijn.
In het Venl. Weekbl. drijft mr. Haffmans
den spot met dr. Kuyper. Toen de Standaard
met haar isolement dreigde en zich velen ongerust
maakten, schreef mr. H. „Alles komt terecht.
Als het er op aan komt, zal dr. Kuyper niet
weigeren op te trekken met de katholieken. Hij
heeft hen bij de stembus meer noodig dan zij
hem. Al die plannen van isolement zijn maar
praatjes. Al voldoen de katholieken niet aan
den eisch hun gesteld van een program te
hebben toch zal de leider der anti-revolutia-
nairen bij de aanstaande verkiezingen onzen
bondgenoot zijn.”
En zoo is het gebeurd. Dezer dagen heeft er
in Den Haag een vergadering van anti-revolu-
tionairen en katholieken plaats gehad, om de
leus te bespreken, waaronder de bondgenooten
bij de aanstaanden verkiezingen zullen strijden.
Men noemt dat een „program van actie.” Dr.
Kuyper was natuurlijk tegenwoordig, maar zijn
isolement had hij wijselijk thuis gelaten.
Ook de Arnh. Ct. is het van den aanvang af
met „den oude” gelijk mr. Haffmans in zijn
verkiezingsmanifest zichzelf betitelde eens
geweest, dat dit het einde van de klucht zou
zijn, en de pauwestaart der zelfstandigheidspra-
lenj op onderwerping aan den onverbiddelijken
bondgenoot zou uitloopen, dat de hoogopgesta-
pelde berg van beginselvastheid en innerlijke
kracht het belachelijk muisje der volgzaamheid
ten aanzien der ultramon tanen zou baren.
Het blad voegt er de volgende scherpe op
merkingen aan toe:
„In het hoofdorgaan waren ook van tijd tot
tijd, stapje bij stapje, afwijkingen van den grooten
weg, door Groen gevoigd, voorgekomen, die de
frontverandering van het laatste oogenblik had
den voorbereid. Niettemin had de opsteller der
motie, wien men aan zijn stopwoord overmits
herkennen kan, nog vele woorden noodig om
voor de trouwe volgelingen het hatelijke en lee-
lijke van deze vervaarlijke inconsequentie te ver
bloemen. Gelukt is het daarom niet; ja zelfs
is er door den wonderlijken draai der woorden
aan het door den wind gaan der anti-revolntio-
naire partij een nog leelyker beteekenis gegeven
dan het van nature heett. Uit het gebruik van
het meervoud, waar er over samenwerking met
andere partijen gesproken wordt, zou men mis-
schien opmaken dat de Deputateuvergadering,
deze motie aannemende, der anti-revolutionairé
partij een bosje stroo op den staart steekt en
hare stemmen bij de volgende verkiezingen aan
de meestbiedende partij aanbiedt. Dit nu is niet
het geval. By de liberale partij zyn door deze
heeren geen „besprekingen hangende gemaakt,”
met haar is geeneriei „politieke saam werking
overwogen,” waarschijnlijk omdat de anti-revolu-
tionaire klavierspelers wel begrepen dat hij haar
een gesloten oor v oor de besprekingen en over
wegingen zou gevonden worden. De anti-revolu-
tionaire stemmen zijn dus niet op de open markt
gebracht, om aan den meestbiedende te worden
gegund. Wij willen maar aannemen dat het
uit deugd niet is geschied, ofschoon het ook
wel daarom kan zyn nagelaten omdat er toch
maar èen gegadigde te vinden was, omdat alleen
de ultramontaansche party toegankelyk was voor
de besprekingen en overwegingen, die vroeger
met haar tot zulk een voortreffelijk resultaat had
geleid.
UIT DE PERS.
De samenwerking tusschen roomsch-katholie-
leen en anti-revolutionairen blijft hoofdzakelijk
do anti-liberale organen bezig houden. De
Standaard formuleeide onlangs hare wenschen
voor het „program van actie” aldus
1. aan het einde der vierjarige periode van
het eerste parlement onder de nieuwe kieswet
wordt een wijziging van art. 192 (vroeger 194)
ingediend in den zin der wijziging, die in de
lente dezes jaars reeds door de Tweede Kamer
was aangenomen, en met haar gelijkluidend
2. ia afwachting hiervan ga men zoo spoedig
doenlijk over tot een wijziging der wet van 1878,
en de daarmee saamhaugende besluiten en maat
regelen van inwendig bestuur, waardoor school-
geldheöing van ieder, die betalen kan, en voor
zooveel hij billijkerwijs betalen kan, regel worde;
by manier van retributie:
3. ga men over tot vermindering van de rijks-
kweekscholen, normaallessen en rijks hoogere
burgerscholen, die in het stadium, waarin we
thans verkeeren, alle reden van bestaan op dien
voet en in dat aantal verloren
4. mindere men, naar gelang de schoolgeld-
heffing dit mogelijk maakt, de subsidie uit ’s rijks
kas aan de gemeenten en
5. worde de steun aan onvermogende ouders
voor de schoolopvoeding van hun kinderen niet
langer gebonden aan hun bezoek van de over-
heidsschool.
De 2 ijd kan zich met deze formuleering over
’t geheel best vereenigen, maar heeft bezwaar
tegen het eerste punt. Die eerste alinea van het
Standaard-pvogvaianiix is in het oog van de Tijd
een voorshands volkomen overbodige toevoeging
aan datgene, waaromtrent bondgenooten op onder
wijsgebied zich bij den aanstaanden verkiezings
strijd zouden hebben te verstaan. „Wat wij
voorshands vragen, wat wij in de periode, voor
welke de vertegenwoordigers worden gekozen,
bereik baar en voor verwezenlijking vatbaar achten,
is uitgedrukt in de verschillende voorstellen van
wyziging in de organieke wetgevingvoorstellen
waarvan, naar de uitspraak der liberale partij
in haar uitnemenste vertegenwoordigers, geen
enkel in tegenspraak geacht mag worden met de
bestaande grondwetteïyke bepaling. Waarom,
vraagt de Tijd., dan nu een nieuw grondwets
artikel geformuleerd
IS iet slechts overbodig, maar ook bedenkelijk
acht het blad een geformuleerd besluit omtrent
hetgeen aan het einde der aanstaande vierjarige
periode zal worden gedaan. Het is niet over
eenkomstig de eischen van voorzichtig staatsbe-
kennisgeving.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS der
gemeente Sneek brengen ter openbare kennis,
T>at-r?°°r ^en’ iuhraande 1 Januari e. k., aan
pti- H. MONKEL eervol ontslag is verleend als
vpenbare omroeper in deze gemeente en in diens
Vlaats aangesteld Jtë. S, DE VKIES
plhier.
i Sneek, 29 December 1887.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
ALMA, Burgemeester.
J. W. BENNEWITZ, Secretaris.
bekendmaking.
Inschrijving voor de Nationale Militie.
ld is, Vwüo°5dtbuiteu ’slauds g—
nieten, die «Sen nXiuM^15601®^ Z°°n VaU ee“ in‘
K 'V—
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
ALMA, Burgemeester.
I rjMB. J* W. BENNEWITZ, Secretaris.
linde EERSTE KAMER.
De verschillende staatkundige partijen bakenen
allengs den weg af waar langs zij zich bij de
aanstaande verkiezingen zullen bewegen. Het
manifest der Liberale Unie blijft hierbij zeer de
aandacht trekken.
De Amst., die in den laatsten tijd getracht
heeft de eischen te formuleeren welke de radicale
partij stelt, heeft tegen het program van het
bestuur der Liberale Unie alleen het bezwaar
dat het slechts een program is. „Hetgeen men
er in leest, klinkt zeer fraai”, zegt het blad
of liever, zegt „H want de artikelen over de
verschillende programs, in de Amst. voorkomende,
zijn met deze letter geteekend „hetisgansch
een wetgeving op den arbeid invoering van
persoonlyken dienstplicht; leerplichtprogres
sieve inkomstenbelasting ook moet het kiesrecht
op „broederen” grondslag gevestigd worden,
maar het vertrouwen op de oude juffrouw Li
beraal is er uit. Wij hebben dat lied al zoo
dikwijls gehoord. Leerplicht nu ja, maar
art. 194 moet onveranderd blijven, werd dezen
zomer besloten. Het is alsof men den wijn in
den kelder sluit en den sieutel in 't water gooit
en dan klaagt dat men niet te drinken heeft.
En als eerste stap een progressieve inkomsten
belasting de heeren zuilen onder elkaar wel
eens gelachen hebben. Wij doen nu reeds zoo
lang over dien „eersten stap.”
„Natuurlijk vervolgt het blad kunnen
wij met dat program op zichzelf wel medegaan,
al gaan wij verder. Liberalen en radicalen, het
zijn kinderen van denzelfden stam. En ver
scheiden zaken, die de Liberale Unie noemt,
staan ook op ons lijstje. Het onderscheid zit
elders. Als een liberaal, een oud-liberahl, spreekt
over inkomstenbelasting (nog ai met progressie),
dan zeggen wij„kom, kom, mijnheer, laten
wij elkaar niet voor den gek houdenu lust
den hazenpeper wel in ’t algemeen, maar telkens
als zij op tafel komt, ontbreekt er te veel aan
en wordt zy teruggestuurd. U is zóó vol liefde
voor een inkomstenbelasting, dat u haar niet
triviaal wil behandelen door haar in te voeren.”
En wy geven hem een stootje met den duim
tusschen de ribben, en lachen samen hartelijk
want bij weet zelf heel goed hoe hij het meent.
„Maar als een radicaal zegt inkomstenbe
lasting, dan nemen wij hem onder den arm en
zeggenlaat ons aan het werk gaan.
„’tls een onderscheid, niet in het voorwerp
der liefde, maar in de wijze waarop bemind
wordt. En de „wijze waarop” is ook al een
hoofdzaak.”
Geldria denkt harerzijds vrij wat gunstiger
over het programma der „Liberale Unie” en
noemde hetkloek en wijs. Het stelt bepaalde,
nauwkeurig aangewezen verbeteringen en her
vormingen als eisch; het is een programma vau
daden, zich onthoudend van allerlei bespiegelingen.
Men heelt er een houvast aan, by de beoordeeling
van candidaten, die al heel welbespraakt moeten
zijn, om op den grondslag van dit programma
zich aan de beantwoording van categorisene
vragen te onttrekken. De kiezers eindelijk
behoeven niet meer over zichzelf in ’t onzekere
te zijn, of zij nu tot de liberalen behooren of
ui..; d.. v»r hed dikwsl.moe.el.jkte
beslissen, veel minder moeilyk is het een over- i waarmede na de voorgestelde wijzing in de
tuiging te hebben over dergelyke practische organieke schoolwetgeving de toestand over vier
Kims- n »nmiHu> won n
shebte ounitrnm Sffl
NPMIH'HWaiUJl
0
BIN1VOLANB.
I
r
in
2
a
in
H
4
de'geidigheid'ïer kiezers, die tot
-4/
Ook de overige ontwerpen werden aangenomen, waaronder
die nopens de provinciale belasting te Groningen, de wijziging
der kieswet (uitbreiding personeel stemopnemers) na eenige 1
opmerkingen van de heeren Meinesz en Roëll, die de onder. 1
bureaux niet wilden doen beslissen over
stembriefjes.
Voorts is aangenomen 'tontwerp tot uitbreiding der vrijstel
ling van de grondbelasting, na aandrang van den heer Van
Nispen tot uitbreiding tot alle inrichtingen van onderwijs van
bijzondere personen.
BUKGEAIEESTER en WETHOUDERS der gemeente Sneek.
umu! lMPMSt»n?.hier1Wet -P de N“ionale Müitie van 19 Au-
staatsblad no lad a°- Ï2J CU ÜP de Wet va“ 1 Mel 1863
tukemediedr°^..dene t?r,ke“uis dcr ingezetenen, dat bij hoofd-
Lliiie handeIeQdtt over de inschrijving voor de
ie outler anderen voorkomt het navolgende
kannelht» fnar ljk.S wordaa d° Militie ingeschreven alle
R 19de jaar“n1ngtueSideU JanUari Va“het j““r
X'■’“/..ingezeten wordt gehouden:
■ié v?dei'' of. is deze overleden, wiens moeder, of,
Van den V00gd in8ezeten is volgens de wet
<?L.a -Ssten Juli 1850 (staatsblad no. 44)
Avï'ste aanebn^n u,uder3 01 vouSd hebbende, gedurende de
ssssnsi
I -y>
MeudertotSepn(nn«Y°r.dt niet gehoudeu de vreemdeling, behoo-
PHehten krlSe^ .Ut’ W“ür de -^"lander niet aan den ver-
■iènstniiPh.i^0!is onderworpen of waar ten aanzien der
Bomen.1 htlgheid het beginsel van wederkeerigheid is aango-
Art. 16. De Inschrijving geschiedt:
is dezeaoverh.dè'nellU'Vd‘; de 8emeen‘e, waar de vader, of,
foogd woont; °ede'. Of’ Zijn beide overleden, de
Mi1 woont fhUWde en Van ee“ weduwnaar in de gemeente
yader’ moeder °i voogd heeft of door
Mederiand gtwondTeeft"1' Zij“ Vader °f V°°Sd he‘ laatSt in
lVt;ie7m ï°Or de wordt niet ingeschreven
Vaii een XVT^mHV^e!nd ,Rijk verblijf houdende ouderlooze zoon
H Tyfo vreemdeling, al is zja voogd ingezeten
dienst LZ°snmaUMdeu Nsdertander, die, ter zake van ’s Lands
Mfirt is ?verzcesche bezittingen ol Koloniën woont.
Ibreveu is vLn^oi art- 13 behoort te worden inge-
houders aanZ1C 1 daartoe bij Burgemeester en Wet-
ongesm dh^nen Sussohe11.den lsten «o sisten Januari.
is dez<’lov,b,?di ‘“WMigbeid of ontstentenis is zijn valer,
sijn vooed tot o0'1’ zlJne moeder. zijn beiden overleden.
Art en doen vau die «angifte verplicht.
■och vóór hi’fd‘v.,nerst “a he‘ i,itrede“ van zijn 19de jaar,
Veruliel t zich volbrengen van zijn 2Uste ingezeten wordt, is
Keven Chii R1Ch’ zoodra d>t plaats heett, ter inschrijving aan te
t 'il ribvHn U^TeeSter.e11 Wvtbouders der Gemeente, waar de
Kwmi 16 moet geschieden.
is, J gelden de bepalingen der 2de en 3de zinsnede van
leeïter enUwSfU° Jan bovenstaande bepalingen maken Burge-
■ÉuJANUAP verder bekend, dat op WOENSDAG den
Ung zal wordonb^’ ten ®emeeIltebuize alhier, eene bijzondere zit-
Bzetfenen mlseh?udea «>t inschrijving der mannelijke in-
Kge reden en d? ^Cu lstf“ Jaau»ri 1888 hu“ 1<Jd>; iaar
d Wilt do al,zor> geboren zijn in 1869, en wel voor
'ja i, j, ell ,j >s voormiddags 9 uur.
n o, 6, 7 en 8 io
9, 10, 11 en 12 n
,14>15 eu 1>> ’s middags 12
^Bl’erwiii 18, y9 .en 20 ’s namiddags 1
t« kan geschied,m\de ^“^ving ter Secretarie dezer gemeen-
■éneek d-n^ n /‘norgens 9 tot ’s namiddags 1 uur.
aen 21 December 1887.
I onurern'tol R“!ld^dag. gehouden zitting is aangenomen
fcss£ S. «stóïWJ»
®'9isioenrty li, y1 S 9ok 18 «Wenoinen de tijdelijke
■faarbij de‘’lieeriV.>nUT?“IIJdere werkbeden der marine-werven,
Huilde werklieden j°yon aandrong op gratificatiën aan
^Borden ontslagen’ d PlotsetaS 111 grooten getale mochten
Kachtte<lat,dit zelden meer zou voorvallen
W tegen^m^en “la regel onraadzaam. Aangenomen is met
$1. A'ó ha In de dadiug over de kloostergoederen van
fiche begroottng PanS a“nseuomeu de wijziging der Surinuam-
