A
HET BEGIN TAN HET EINDE.
Wriirag voor-flg NalioaMilitiii.
No. 4.
N EG E N-E N-V EERTIGSTE
■E
1
Bij deze Courant behoort als By blad Feuil-
leton-nuiiimer 160.
5
treurig tafereel
H
Alle brieven
in te zenden.
I.
paar weken en de vrucht is vol»
BURGEMEESTER en WETHOUDERS der
gemeente Sneek herinneren alle Ingezetenen,
die in 1875 zijn geboren, en zich tot dusver
niet voor de Rationale Militie, lichting 1895,
hebben doen inschrijven, aan hunne verplich
ting, om zich daartoe alsnog aan te geven vóór
of uiterlijk op 31 Januari e. k. ter Secretarie
dezer gemeente.
Sneek den 5 Januari 1894.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
ALMA, Burgemeester.
BENNEWITZ, Secretaris.
U I T D E P E R S~
Deze CO UB A N T verschijnt WOENSDAGS en ZATERDAGS.
Abonnementsprijs voor 3 maanden ƒ1.— franco per post ƒ1.25.
Alle brieven en stukken, uitgave of redactie betreffende, franco
hun voogd blijven aanhangen en naar zijn be»
velen blijven luisteren.
’t Zal wel eens anders worden, denk ikdie
vriendschap is homogeen met „ons finanticel
belang/ Flauw, niet waar moeder? maar
wat doen wij anders, wanneer we in ’t bosch
wolven ontdekken? Huilen, moeder, niet waar?
Nu dan, die vriendschap is innig valsch,
zooals gebleken is toen de oud-libcralen, ook al
weer uit „odium theologicum“ de liberale schooi
gingen verdedigen tegen de kerktoen sloten
die bovengenoemde vrienden zich aan bij de
tegenstanders, maar nu och dat lieve geldje
spelen ze „lieve voogd, wat is er van uw ver
langen/
In dien schoolstrijd, moeder, werd aan de
oude heeren door de tegenpartij verweten, dat
ze een liberale secte-school wilden, ’t Verwijt
werd weggeslingerd als onzinnig, en toch komt
het terug, thans niet van de kerk, maar van
andere zijdevan een zijde, die thans beleefd
maar dringend verzoekt, of de oude heeren het
as-je-blieft goed kunnen vinden om zich alleen
met hun eigen zaken te willen bemoeien, over
anderen niet den baas verder te spelen, maar
aan ieder zijn recht te laten.
Het zijn de weinig- of niets-bezittenden die
ik bedoel.
Ze zeggen dat hun centjes zijn opgeraakt
onder de voogdij van den ouden oom, en nu,
vinden ze, is de tijd aangebroken om ook eens
een woordje mee te praten.
Als het u niet verveelt, moeder, vertel ik u
iets van ’t verloop van den strijd over dezen
„eisch der rechtvaardigheid", zooals de recla
manten of rekwestranten dien betitelen.
’t Geval moet u interesseeren, omdat het
telkens herinnert aan uw eigen positie, omdat
het ook wordt uitgemaakt in Sprokkelmaand
en omdat zich gedurende het vrij lang verloop
der ontwikkeling van het foetus ook verschijn
selen van nachtmerries en roode spoken heb
ben voorgedaan, die gelukkig in hevigheid af
nemen en door langere intermezzo’s van rust
gevolgd worden. Mocht dus niet bij ongeluk
een tweede editie Vaillant de eerste zullen
ze wel in Frankrijk vasthouden, in onze Ka
mer verschijnen, dan zullen de heeren erg ver-
en nolens volens
og een paar weken en de vrucht is vol
dragen; heel veel smarten stond ze uit gedu-
rende den tijd barer zwangerschapde moeder
-» was ongezond.
Rog wacht haar den laatsten kamp der ver
lossing.
ie oordeelen naar vroegere uitlatingen ziet
ze met angst dit oogenblik tegemoet, ja we
meenen dat ze gaarne den loop der natuur zou
willen stremmen en uitstel vragen, ondanks de
schokken en vlagen, het nachtbraken door ang
stige droomen, waarbij haar geregeld een bloe
derig spook verschijnt in roode hemdsmouwen,
met een hakmes of bom in de hand ondanks
dien angstvollen tijd, waarin ze zonder kunst
middelen het eten er niet in kon houden, zou
ze willen uitstellen.
Het gaat niet meer, moeder.
De volheid der tijden is naderendezijn we
Louwmaand door, dan ja dan komt Sprok
kelmaand en in die maand wordt het kleintje
gehaald de vader van den spiuit zal zelf vroed-
meester zijn ge behoeft dus geen genade te
vragen voor recht, en dan, moeder, troost er u
mee, als ge troost verlangt
Paritur pax bello.
Vrede wordt verkregen door oorlog.
V e weten wel dat ge van den oorlog een
af keer hebt er zijn meer menschen, die den
vrede verlangen te krijgen zonder krijgin
abstracto zijn alle menschen, zelfs Vaillant, de
bommenheld, het met u eens. Maar in concrete,
i alleen enkele eerwaardige, oude menschen, die
men wel eens oud-liberalen of liberaal-conser-
vatieven noemt. Ze maken wetten om de vrij
heid te waarborgen, hebben een af keer van de
kerk, zijn bezield met een „odium theologicum"
I en willen toch die kerk niet loslaten.
j Ik begrijp dat ze bang zijn voor ’t belagen
hunner vrijheid, want de kerk huldigt ook°de
\spreuk
hij voor
krijgen.
Jammerlijk, niet waar, moeder
Maar van al dat jammerlijke vind ik het
jammerlijkste nog, dat zoo iets in hoffelijke
parlementaire vormen wordt opgeschept.
Vindt ge ’t ook geen zonde, moeder, om vuil
uit de goot te scheppen met ’n zilveren soen-
lepel?
Paritur pax bello.
En daarom houden ze de kerk onder zich
lis pupil zonder einde. Ge begrijpt wel, mee
ker, dat zoo iets moeilijk gaat en dat groote
kinderen met grijze haren lastige pupillen moe
ten zijn. Ook in ons geval is dat overtuigend
ïebleken en de voogden hebben een weinigje
-oegegeven. Ze hebben goed gevonden hun te i_
E ^aeest7 fcvcu vandepositief-christehjke passing,een~felst’ kan geven
kjhleur, natuurlijk met de kleur dier oude hee- 1
I ren. Een groepje heeft zich echter afgescheiden
I en rondweg verklaard
Wat hebt gij, oude heeren, met onze zaken
I van doen
Natuurlijk denken alle kerkedienaren wel zoo,
maar ze kunnen het geldje niet missen en dan
Mün ze wat flauw uitgevallen daarbij summa
teummarum, ze zijn, of zeggen ten minste zoo,
ye vrienden van die oud-liberalen, hun voogden, ze meenen zei
Vreemd, met waar moeder, dat pupillen zoo I handelen, door
Een tweetal belangrijke artikelen kwamen
voor in de laatste nommers van het Sociaal
Weekblad. Wij bedoelen die waarin de heer
R. van Zinderen Bakker gemeenteraadslid van
Opsterland, den loop der zaken uiteenzette, wat
betreft de plannen tot vermindering der armoe
de in die gemeente door werkverschaffing
Nadat de gemeente eerst door aanleg eener
begraafplaats in eigen beheer een reeks arbei
ders aan ’t werk had gezet er werd f 900
aan arbeidsloon voor uitgegeven besloot de
raad een volledig plan tot werkverschaffing door
grondarbeid te ontwerpen. Een raadscommissie
werd benoemd en een uitgewerkt plan, toege
licht door een becijfering van kosten kwam
spoedig ter tafel. Daar de gemeente zelf niet
in het bezit was van grond, gmg men rondzien
of niet tegen billijken prijs eeuige hectaren kon
den worden aangekocht. De raad was bereid
daartoe over te gaan en besloot voor dat doel
een leening te sluiten van f5200. Do aan te
koopen grond, tien hectaren zoogenaamde on
dergrond, zou door werkeloozen tot bouwland
geschikt worden gemaakt, en bij raadsbesluit
werd bepaald, dat de rente der leening en ook
de kosten van bewerking, bemesting en be
bouwing gevonden zouden worden uit de op
brengst der landbouwproducten en uit een bij
drage uit de gemeentekas tot geen hooger be
drag dan aan de kas van het burgerlijk arm
bestuur zou worden bepaald, door de uit te be
talen arbeidsloonen. Het land zelf zou f1700
kosten, de kosten van de eerste bewerking, het
zoogenaamd doorzetten en egaliseeren, benevens
het graven van slooten en wijken werd geschat
op f 350 per H.A.dus f 3500 voor tien H.A.
Volgens een gedetailleerde berekening zou de
gemeente het eerste jaar f 174 voor subsidie
hebben uit te geven, terwijl f4500 aan werk
loon zou zijn besteed en daardoor de gewone
bedeeling aanmerkelijk zou afnemen. De ge
meente zou dan wel met een schuldenlast van
f5200 zijn bezwaard, maar daarvoor in herbe
zit zijn gekomen van 10 hectare goed bewerk
ten en goed bemesten grond, waaruit zeker wel
de rente van de geldleening, zijnde een bedrag
van f 234, gevonden zou kunnen worden. Vrij
algemeen werd het plan toegejuicht, niet alleen
bij de volkspartij, maar bij mannen van zeer
uiteenloopende richting, omdat men meende,
dat het een eerste stap zou zijn in de goede
richting.
Het raadsbesluit, gelijk het ter goedkeuring
werd opgezonden aan Gedeputeerde Staten,
wordt door den heer Van Zinderen Bakker in
zijn geheel medegedeeld.
Maar Gedeputeerde Staten hadden bezwaar,
’t Is jammer, dat de schrijver ook niet het ant
woord van dat college in zijn geheel mededeelt.
Hij bepaalt zich tot het beknopt weergeven der
argumenten. De weigering was gegrond op de-
1 ze redenen
legen worden met de zaak
moeten toegeven.
’k Geloof, moeder, dat ze nog altijd hopen,
die oude heeren, op een schlagend argument,
om er zich fatsoenlijk te kunnen afmaken en
met Metternich, den ouden heer uit Oostenrijk,
te mogen denken, dat zoo’n bom, bij juiste toe-
1 aan „de goeden/
Die kans wordt evenwel met iederen dag
kleiner en de eerste vlaagjes zijn er al ge
weest.
Daarenboven neemt het getal van hen die
met ons zeggen „paritur pax bello", met den
dag toe en gevolgehjk wordt het aantal der aan
voogdij-verkleefden met iederen dag geringer
en zwakker.
Want die heeren meenen het niet kwaad,
- zelfs jn ,t jer te
een gedeelte van ’t vojk onder
voogdij te houden ieder, ook zijzelf, gevoe
len het ónmogelijke van dien onzin, en nu is
de voornaamste drijfveer, als de mondigheid
dan toch moet worden uitgesproken, de partij der
vroegere voogden bijeen te houden als een te
genwicht tegen die nieuwe leden van onze ge
meenschap.
Blijven de ouderlingen één lijn trekken, dan
wordt het gevaar voor overmacht van de zijde
der jongelingen geringer.
Ook kunnen ze den leeftijd der mondigheid
wat verhoogen en geen leden opnemen bene
den 25 of 30 jaren.
Zoo zoeken de heeren een redmiddel
Kwam er maar een bom
„Wij kunnen het werk der wetgeving alleen
best af,“ zegt hun woordvoerder v. Houten.
„Hebben we niet de lasten der onmondigen
verlicht
Daar heeft de man gelijk aan. Alleen ver
zuimt hij er bij te voegen dat het zoolang ge
duurd heeft met die ontlasting, dat de patiën
ten afgetobd waren en begonnen to jammeren
over de onverschillige houding der voogden.
Het moest wel, moeder, en vindt ge ’t nu
ook niet dollemanspraat voor zulk afgedwongen
werk nog dankbaarheid te vragen
Zeker, wanneer we niet wisten dat het een
uitvlucht gold, om de onmondigen te kunnen
afwijzen.
Jammerlijk, niet waar, zoo’n uitvlucht?
.Ei zijn er meer van dien aard, en natuurlijk,
wie het recht niet aan zijn zijde heeft wordt
op-en-top jammerlijk.
Zoo bijv, zegt de heer v. Houten op een
plaats
Wij willen de onvermogenden niet bij de
kas zien en op een andere plaats weer
Wij zouden u wel mondig willen verklaren,
maar de Grondwet, waarvoor we onzen eed
hebben afgelegd, verbiedt het ons.
Jammerlijk, moeder, niet waar?
En dan weer worden de medeleden, die er
zich meè kunnen vereenigen om recht te laten
wedervaren, vergeleken bij socialisten en radi
calen.
Natuurlijk past daarbij eeu f
van det volkje, rood eu half rood.
Kwam er toch maar een bom
.Lukt ook dat niet, dan, ja, dan wordt de
minister, die een plan heeft gemaakt waarmeê
de onmondigen vrede willen hebben, uitgemaakt
voor een Staats-socialist.
Mocht de Minister zich toch maar eens ver
spreken
Kwam er maar toch een bom
Er worden den pseudo-eersten minister kus
handjes gegeven en de verzekering er bij, dat
zijn ambtgenoot best een anderen kan
■M-,
O®
ADVEB BEB BIËN van 1 tot 4 regels, gewone letter, 40 Cents;
vooi eiken regel meer 7 */2 Cents. Bij abonnement is de prijs
belangrijk lager. Voor waarden daaromtrent te vernemen bij
den uitgever. x
L
w
l
1
I
11
