No. 7.
N E Gr E N-E N-V EERTIQSTE J
Waarom hebt ge mij mijne
góden ontnomen?
Vv o S D A G
UIT DE PERS.
noemen
rust,
Alle brieven
in te zenden.
zwervend leven leidt, of wel:
de Kamer late zich ontbinden.
Deze CO URANT verschijnt WOENSDAGS en ZATERDAGS.
Abonnementsprijs voor 3 maanden f 1.— franco per post ƒ1.25.
Alle brieven en stukken, uitgave of redactie betreffende, franco
BEKEND M A K I N G.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS der
gemeente Sneek brengen ter voldoening aan
art. 8 der wet van 2 Juni 1875 (Staatsblad,
no. 95) ter openbare kennis, dat aan M. W.
VERWER, fabrikant, en B. J. BOERRIGTER,
apotheker, beiden alhier, en hunne rechtver
krijgenden, voor den tijd van twaalf maanden
vergunning is verleend tot het oprichten van
een Proefstation ter bestudeering der glucose-
bereiding en hot plaatsen van een Stoomketel,
op het perceel, kadastraal bekend gemeente
Sneek, Sectie A, no. 1506.
Sneek den 20 Januari 1891.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
ALMA, Burgemeester
BENNEWITZ, Secretaris.
Mr. S. van Houten heeft alweder een Staat
kundigen brief in ’t licht gezonden. Hij ont
kent daarin, dat het zijn doel is den minister
van binnenlandscho zaken te isoleeren van het
kabinet; hij wenscht veeleer te voorkomen dat
de minister zichzelf isoleert of door den invloed
zijner radicale vrienden geïsoleerd wordt. Dat
hij (Tak) een deel van zijn illusion zal moeten
laten varen, is niet te miskennen, maar dat is
nu eenmaal niet anders. In ’t belang van ge
meen overleg moet de betrokken minister al
licht iets opofteren.
Mr. Van Houten blijft van meening, dat de
minister van binnenlandsche zaken zal moeten
toegeven. Wie bij het parlementair stelsel mi
nister wenscht te zijn, moet tot zulke trausac.-
tien bereid wezen. Ook aan Pierson heeft de
Kamer niet vergund, in alles zijn theoretische
overtuiging door te drijven.
„Wanneer aldus vervolgt mr. v. H.
de heer Tak geen ander voorstel wil verdedi
gen dan het door hem gedane, hetzij geheel on
gewijzigd, hetzij onbeduidend gewijzigd, dan ligt
dit aarzel ik niet openlijk uit te spreken
voor het kabinet de tweesprong voor de weder-
opvatting der discussie. Dan wordt over het
lot van het ministerie nu, en wel door het ka
binet zelf beslist, omdat de regeering nu moet
bepalen, wat zij wil. Streeft zij naar een vo
tum, waartoe de liberale partij, behoudens en
kele uitzonderingen van half-radicalen, zooals
men er ook bij de bedrijfsbelasting moest mis
sen, haar medewerking verleent, of wel naar
den steun cener combinatie van ministerieelen
quand-même, half-radicalen, radicalen en Kuy-
perianen, wellicht nog versterkt met één of en
kele katholieken Dit zal de quaestie zijn.“
De schrijver komt ten slotte teberdemetde
reeds meer door hem geuite beschuldiging, dat
het de verdedigers van Tak’s ontwerp te doen
is, om de deur te openen ook voor de onver-
mogenden. Wij meenen ons tot het hier ver
melde te kunnen bepalen en verwijzen belang
stellenden verder naar den brief.
Ook de Standaard heeft het stelsel van prof.
Gort van der Linden, in de Gids uiteengezet,
onder handen genomen. Het blad spreekt van
het „kastenstelsel” en doet uitkomen, dat de
verschillende categorieën van kiezers, die de
hoogleeraar heeft uitgedachtde kaste van den
census, de kaste van het bedrijf, de kaste van
den vakarbeid, de kaste van den lossen arbeid,
de kaste van de kleine renteniertjes en dan
daarbuiten de kaste der paria’s (vagebonden en
ADVERTED TIER van 1 tot 4 regels, gewone letter, 40 Cents;
voor eiken regel meer 7*;2 Cents. Bij abonnement is de prijs
belangrijk lager. Voorwaarden daaromtrent te vernemen bij
den uitgever.
vijver ten naaste bij leeg, dan blijft het stelsel-
Tak preferabel; men krijgt dan met één trek
de gansche zoo en werpt de kleintjes, mitsga
ders grondelingen enz., weer in den vijver om
nog wat te groeien tegen het nieuwe vischtijd-
perk.
Het middel, door den heer v. d. L. aan de
hand gedaan, heeft veel overeenkomst met die
hengelvisschenj. ’t Bedrijf vordert veel pisca-
torische wetenschap alle vischsoorten vangt
men niet met ’t zelfde aasverder is een be
zwaar, dat in t rijk der visschen, als in de ge-
heele natuur, veel grensgevallen voorkomen en
ten slotte men wil niet alle vischsoorten, geen
grondelingen of ‘modderzeelten.
Stellen we ons zoo’n „dagje aan den vijver”
voor. Er wordt gevischt met kakkerlakken en
andere insectenverder met wormen, slakken
en andere weekdieren. Enkele heeren doen
zwieback aan den haak de heer van Houten
vischt met kikkers op snoek, baars en derge-
hjke vijverkoningen van de orde slokop
actieve staatsburgers.
De vijver is vol visch, de honger groot, ’t is
inleggen en ophalen zonder ophouden en als
de avond daalt is de vijver nog vol.
Moeilijk is het oordeel over de bruikbaar
heid der gevangen waterbewoners. Het crite
rium blijftactief deelgenootschap.
De heer v. d. L. wordt belast met uitzoeken,
en ieder schudt zijn net op ’t gras uit.
„Greif nur hinein in ’s volle Fischeleben
heer professor
Naast een burgemeester ligt een oppasser,
een advocaat naast een wegwijzer, een minister
naast een opperman, een kleine rentenier en
een oud gediende, een onderwijzer en een
schoenpoetser, een schouwburg-directeur en een
bordeelhouder naast een pandjeshuishouder, een
expediteur en een pakjesdrager, een orkestmees
ter en een orgeldraaier, een restaurateur en
de man van ’t melk-en-zopie, een winkelier en
een equilibrist, een straatmaker en een baan
veger, een professor en een marskramer, een
tourist en een vagebond, een dagblad-uitgever
en een rondreizend papierkoopman, een beurs
speculant en een flesschentrekker, een telegra
fist en een boodschaplooper, een predikant en
een volksleider.
Om de verwarring nog te vergrooten komt
de heer van Teekelenburg aandragen met een
monnik en de heer van Karnebeek nög
al een grensgeval 1 met een diplomaat, en de
heeren van Houten en de Beaufort alweer
grensgevallen met een paar student-mos-
hoofden.
De moeilijkheid blijkt groot, waar ’t grensge
vallen betreft, en die moeilijkheid wordt niet
opgelost door het stelsel-van der Linden.
Met die gevallen tobt ook de minister.
En het volk, als het de lijst der tegenwoor
dige kamerleden overziet, schudt heden ten da
ge bedenkelijk het hoofd
„Och, die grensgevallen!”
Wil men ’t stelsel-Tak niet, dan schiet er
niet anders over dan deze oplossing
Men verklarq dat ieder kiezer is, die geen
zeer ondergeschikte waarde.
Dit voorop stellende is de vraag: langs welken
weg het spoedigst de finale kiesrechtuitbreiding
te bereiken valt.
De kortste weg, zegt de professor, is door
aan de bezwaren der positief-liberalen te gemoet
te komen.
Maar wanneer die heeren willen aanleggen
hier en daar, in heilige huisjes die langs den
weg geschaard staan, met of zonder vergunning,
zal de reis toch lang duren en vinden we den
tocht misschien aangenaam door verpoozing
zoolang we echter niet aan ’t eindpunt zijn
voelt elk voortvarend medereiziger in z’n borst
dat geheimzinnig hamertje kloppen met onrus-
tigen klop, hem waarschuwende
Ge zijt er nog niet
Het vergalt hem ’t genot van de reis, en, ge
ïrriteerd door ’t geplak zonder einde, moet hij
wel gaan gevoelen, dat ’t moois er af is.
Hoe beminnelijk en verzoenend ’t gezelschap
ook mag zijn, hun tableaux-vivants zijn ver
velend wanneer het laatste bedrijf er door af
gebroken en gerekt en de ontknooping er door
vertraagd wordt.
Het middel van den heer v.d. L. moet dienst
doen als verzoenend voorstel, dat wil zeggen; als
een propositie naar den smaak der bekrompenen.
Maar de vraag is naar den kortsten weg
Er is Jbaast bij en de glans der heerlijkheid
van deze liberaalste van alle liberale daden
wordt ontluisterd door vertraging; dit te be
denken is toch geen hors d’ oeuvre voor wie
’t belang der liberale partij mee op ’t oog heeft?
En ook buiten, behalve, bovendien, de
liberale oppositie in de Kamer vindt slechts een
zwakken weerklank in de residentie van den
oud-minister Heemskerk en in de woonplaats
van Oranje-Ka.
In trouwe, wanneer de Kamer wordt ontbon
den, beseft ons volk te zeer de beteekenis van
’t oogenblik dan dat ons kabinet het noodig zou
kunnen achten stembriefjes uit te laten reiken
met nationale kleuren de reactie is op ’t oogen
blik geconcentreerd in de Tweede Kamer.
Roomboter Aangenomen, we hebben er niet
tegen, zelfs al zit er een mug of vlieg in
maar neem die boter weg en wat schiet er
over
Als de kaas er af is hui, professor of zu
re melkin geronnen staat zeer smakelijk met
wat broodsuiker er over ja dikke melk of
zoo iets, een lekkernij voor groote lui, leden
van den Oranjebond van orde en voor Kamer-
leden met gemoedelijke constitutie-bezwaren,
die gaarne iets positiefs, iets „diks” op de tong
voelen liggen; mannen met het possessieve „van”
voor hun geslachts-aanwijzing alsvan der
Kaaij, van Blokland, van Heemstede, van Hou
ten kortom, al die heeren uit ’t geslacht van
eenvoud en van goede trouw, familien die de
pecunia opvisschen met de zegen en kiezers
met den hengelstok of de peuerhaak.
Kiezers met het groote net te vangen heeft
bezwaar, dit mag men toegevenmen
r -- van den
bovendien in deze zaak des volks van bodem, en die zjju uitgeslotenmaar moet de
Geen voorstellingen of ficties, maar reële, po-
sitief-houten góden waren het, wier ontvreem
ding aan Laban deze verzuchting deden slaken.
Zoo zuchtten de Israëlieten in de woestijn
toen Mozes het gouden kalf vergruiseldezoo
klonk het ook toen Jezus in Galilea’s velden
den persoonlijken God wilde vervangen door
den God van geest en onpersoonlijkheid.
Zoo zuchtten na dien nog herhaaldelijk velen,
bij het zien aftakelen van hun houten- of gou
den afgoden.
Zoo klagen in deze dagen de oud-liberalen
uit hoofde van hun positivisme, terzake van
het ministerieel bedrijf om het positieve door
iets negatiefs te vervangen.
En zij, die het bestaan van den God huns
^e].00^s mcer erkennen naar positieve aan
wijzingen uit de Schrift, maar langs indirecten
weg gekomen zijn tot een voorstelling dier God
heid, dat denkende deel onzer natie, ze zijn
in hun liberalisme niet ver genoeg ontwikkeld
ze gevoelen zich niet eens beschaamd over de
ze achterlijkheid ze maken den minister zelfs
een verwijt er van dat hij, in de duistere schrift
van art. 80 verward geraakt, zijn ongeloof heeft
voedsel gegeven en den twijfel heeft gekristal
liseerd door langs indirecten weg den Geest der
waarheid terug te vinden.
In navolging der positief-christonen
deze positief-liberalen den minister en zijn aan
hangers Godloochenaars.
Zou in deze distinctie niet het teeken der af
scheiding gelegen zijn Zouden de positivisten
I berusten in doleantie zonder afscheuring
Moet hun klaagtoon over het te ver-uitzetten
der kerk door den minister er niet toe leiden
dat zij zei ven de kerk uitgaan
M ant het zijn niet enkel schrift-bezwaren die
hen drukken, ook de mildheid, de verwijding
der grenzen maken hen tureluursch.
Hun bekrompenheid laat hen niet met rust,
en met professor v. d. Linden gelooven we dat
L ze den minister ten slotte een „onverbiddelijk
balt” zullen toeroepen en de kieswetten in ge
vaar brengen.
Om dit gevaar te voorkomen en om de scheu
ring in de gemeente te verdagen, heeft de pro
fessor nog ’n redmiddel bedacht.
Het ligt zeker in niemands, allerminst in
onze bedoeling dit streven gering te schatten,
bok al is het ter elfder ure gekomen en daar-
1 door reeds gepredestineerd om verwarring te
stichten, dat is dushet gevarental met éen te
vermeerderen.
Bij ernstige opvatting van deze aangeboden
exegese kan uitstel het eenig gunstige resultaat
i zijn. En uitstel leidt tot afstel, wel niet altijd,
L maar toch is wind in de zeilen zelfs bij
I stormweer te verkiezen boven windstilte.
Hoofdzaak moet blijven dat de kiesrechtuit-
I breiding finaal tot stand komtde scheuring 1 een bezwaar, dit mag men toegeve
I in de partij is een cassatiemiddel van betwist haalt daardoor ook de grondelingen
.allooi en bovendiën in deze zaak dea vnllra vor,
?y^SaS^S'JSSEg!
I
tl
