1
KI JEl
JWS- H iNMfflHUI NOR Dl
I r
BEN WTMBIAATBBGEL.
1
E
11
No. 21.
NE GE N-E N-V EERTIGSTE
A R O A N GL
1894,
v
M,
kN
q
vo», 7” X«4 ‘T’ r™“
belangriik Utt'"'”’
den uitgever.
- jQ
a
w s D A o
MWMhMM
3
in deze dagen van politieke richten in de toekomst
I
91
t.
52
40
e-
Alle brieven
in te zenden.
12
01
en
e-
tt.
36
84
72
24
74
07
91
Cents. Bij abonnement is
-te vernemen bij
meer voldoen,
j Cye, A van Dedem, Van Alphen, Th. Mackay,
I G. van Dedem, De Geer, Heemskerk, Van Löbeu
’Hoe- ment hebben gestemd.
te’T i K t Jager, MelleA. jTnïen^Meffi- ™n
fe.Joustra, Hondenkus Kamstra, Hendrik Keu- j
lenAndreas Kresner, Johan H. Landwehr, I
Marines van Leeuwen, Ate van der Meer Durk w^r’, uee,lls!^rlS Van Löbeu
Nauta, Siebren Noordhoff, Jan OppedijkKarel v5’ J'°h£an’, Vaa Yrelzen, Huber, Brantsen,
Poiesz, Auke Rienks, Gerardus H Rinkes.An V n Borc\^- Jl^ay en Van Bylandt.
dries Schaafsma, Willem K. Schietekatto T m L IdeT^0^ilsch’kat*wlieken stemden, behalve
R. Semplonius, Klaas Siderius, Jacob vaA de? Haft‘uans.«a Bahlman, alien ^oor.
Staal Dr Karel E. W. Strootman, Klaas Sij- scht jf “„rnn CJCr3 Z0Qder belichting,
Wijbrand van der Zee, die de voor kieztrsge-
vorderde vereischten verloren hebben of over
leden zyn.
i da.t ,naar aanleiding van artikel 15 van
het Koninklijk besluit van 28 November 1887
[Staatsblad no. 211) bij bovengenoemde lijsten
is gevoegd, de vastgestelde schattingstaat, be
doeld in het voorlaatste lid van artikel 6 en
de verslagen der ambtenaren bedoeld in artikel
ld van voornoemd besluit.
Sneek, den 13 Maart 1894.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
ALMA, Burgemeester,
BENNEWITZ, Secretaris.
VIT D E PERS.
.De kieswetten zijn ingetrokken, na de stem
ming over het amendement-De Meijier.
Die hoogst gewichtige tijding werd 'jl. Vrij-
dag per telegraaf door ons land verspreid en
zal zeker bij velen zoowel bij de vóór- als
tegenstanders van het ontwerp Tak als een
electrieken schok gewerkt hebben, ’t Gold hier
toch het groote vraagstuk voor de toekomst van
ons land en geen „waan van den dag”
waarmee onze zoogenaamde „volksvertegenwoor
diging zich maandenlang bezig gehouden en
waarover zij al heel wat gekakeld heeft, alvo
rens haar parlementair „windei,” jl. Vrijdao-
voor den dag kwam en door minister Tak van
de ministerieele tafel geweerd werd.
Voor wij hier nu den indruk 'weergeven
door dit votum in de redactie-bureels van eeni-
ge onzer toongevende bladen veroorzaakt, laten
wij een en ander volgen nopens de stemmen
door de verschillende groepen uitgebracht.
Onder hen, die tegen het amendement-De
Meijier stemden, waren er een vijftal, die zich
zoo. pertinent tegen de heele regeling hadden
yerklaard, dat hun stem niet als een bewijs van
instemming met de regeering kan worden be
schouwd wij bedoelen de hh. Haffmans, Bahl-
mann, Rutgers, Van Karnebeek en Beelaerts.
Onder de 36 overigen waren 4 anti-revolutio-
nairen, de hh. Donner, Lucasse, Beret en Van
de Velde, die vermoedelijk meer de opvatting
van de Standaard deelden en voor de breedere
uitbreiding dor regeering waren. Voorts stem
den tegen de beide radicalen, de hh. Gerritsen
en Tijdens, en verder 30 liberalen, nl. de hh
Borgesius, Kerdijk, Van Kerkwijk, Smidt, Van
Beuningen, Rink, Van der Feltz, Hartogh, Hou-
wing, Pijttersen, Ferf, Veegens, De Kanter,
omeenge, Roessingh, Levy, Tijdeman, Vrolik,
Lieftinck, Zijp, Zijlma, Land, Valette, Cremer
Schepel, Pijnacker Hordijk, Farncombe Sanders,
Heldt, Smit en Hennequin,
Van de liberalen stemden vóór het amende
ment-De Meijier de hh. Van Houten, Geetsema,
Guyot, Conrad, Roëll, Kielstra, Hintzen, De
Beaufort (Amst.) De Beaufort (Wijk), Van Del-
den, Roijaards, Mees, Van Gijn, Plate, Bool,
Viruly, Van der Kaay, De Meijier en Gleich-
man. De ontbrekende liberaal, de heer Goekoop
sou, naar men zegt, mede voor het amende^
Voor het amendement 19 liberalen, 15 anti-re-
volutionairen en 23 roomsch-katholieken. Tegen
2 liberalen, 2 radicalen, 5 anti-revolutionairen
en 2 roomsch-katholieken.
Dus 19 afgevaardigden van de liberale partij
hebben hun hulp verleend, om een ministe
rie, dat aan de overwinning der liberale partij
bij de stembus van ’91 haar wording te dau-
n!?oJi .re^eren onmogelijk te maken.
Uit stuk historie, deze zwarte bladzijde in de
zoo omvangrijke geschiedenis der liberale twee
dracht, is een waardige tegenhanger van het
geen in het jaar 1872 gebeurde, toen de in
komstenbelasting van het liberale ministerie
Blusse met hulp van een gedeelte der libera
len, die maar al te bereid waren het conserva
tisme de hand te reiken, werd verworpen.
Wat een nationale tijd is er niet met de be
handeling van artikel 4 vermorst, en tot hoe-
vele concession heeft men minister Tak al niet
trachten te dwingen om maar de wet tot een
goed einde te brengen. Want de amendemen
ten op art. 4 waren als paddestoelen uit den
grond gerezen, en als zoovele ratten hebben de
conseryatief-liberalen hun best gedaan ieder eene
categorie kiezers van het ontwerp af te knagen.
Echt kruieniers-achtig heeft men met min. Tak
willen marchandeeren en op zijn ontwerp af
dingen, zóó zelfs, dat ten slotte bij het amen
dement-De Meijier do vraag niet ondeu
gend zou geklonken hebben of het bezit van
een afgesloten No. 100 nu ook als vertrek zou
worden aangemerkt, waaruit de toekenning van
het kiesrecht voortvloeide Een woonkamer
en een „bestekamer” zijn toch twéé vertrekken
en het criterium van den Nederlandschen staats-
burger-kiezer zou dan voortaan eenvoudig te
zoeken zijn in het geregeld bewonen van één
vertrek en ’t zoover noodig vertoeven in zijn
tweedede „bestekamer”-Minister Tak
heeft intusschen dat „sekreet-amendement” niet
in zijn wetsontwerp willen opnemen, tot
groote teleurstelling van HH. „pluimgraven”
uit de Tweede Kamer, die er mcê kwamen
aandragen. Zien we thans, hoe het feit door
de verschillende pers-organen beoordeeld wordt
De N. B. C. is er niet mede ingenomen en
werd door het besluit verrast. De minister van
binnenlandsche zaken had toch omtrent het
amendement-De Meijier in zijn tweeden vorm
opgemerkt, dat, indien de heer De Meijier het
amendement eenigermate aannemelijk wilde ma
ken voor de regeering, hij althans moest beginnen
den band met de personeele belasting daaruit
los te maken. Aan dien wenk had de heer
De Meijier voldaan.
Over het amendement in dezen laatsten vorm
waarin het later aan de stemming werd onder
worpen, had de minister, volgens het Kamer
verslag, gezegd, dat, zooals het amendement thans
nog luidde, de minister de Kamer niet kon aan
raden het aan te nemen. Van een onaanneme
lijk verklaren, van een sterk afraden zelfs is
naar ’t blad doet opmerken, geen sprake ’ge
weest. Zoo was ook blijkbaar de indruk van
den heer De Meijier zelven, die immers vroe
ger reeds verklaard had het amendement te
sullen intrekken als de regeering het onaanne-
Dsze CO IRANT verschijnt WOENSDAGS en ZATERDAGS
Abonnementsprijs voor 3 maanden ƒ1.-; franco per post ƒ1.25.
Alle brieven en stukken, uitgave of redactie betreffende, franco
was de houding der groote
Rotterdammer, in deze waarlijk liberale
regeenngsvoordrachteerstens, door in ’t geniep
het laffe gekonkel van den heer van Houten
te steunen, en tweedens, door de besluiteloos
heid der versufte „liberalen” te verergeren
met stelselmatig te zwijgen.
Men betreurt den afloop en wil nu beweren
«at de meerderheid tegen het amendement de
Meyier zou gestemd hebben, indien de minister
nog eens mocht hebben verklaard, dat het
amendement voor hem onaannemelijk was.
Alsof dit niet in 't oog springend duidelijk
ware uit hetgeen zoo herhaaldelijk door den
minister was verklaard.
De minister wilde een finale regeling, en dat
wilden de liberaal-conservatieven niet dan uit
nooddwang.
Geen middel werd onbeproefd gelaten om te
schacheren en af te dingen tot zelfs verdacht
making van den heer Tak werd te baat geno
den om het prestige van dezen staatsman zoo
■pogehjk te brekenzelfs het onwaardig ge
schrijf van den heer van Houten
Wie heeft daarover ooit een woord van af
keuring vernomen in den Nieuwen Rotterdam
mer of in het Handelsblad
H Do coterie heeft succes van haar gedraai en
Wanneer ze nu treurende den minister bedek-
■ehjk de schuld wil geven van de mislukking,
m is de oorzaak van deze schijnbaar onver
klaarbare komedie eenvoudig deze, dat ze ge-
kraft werd met den deksel toen ze ’t onderste
de kan vroeg.
Daarbij kan als nevenoorzaak misschien mee-
kwerkt hebben de wetenschap, dat 32 van de
k- liberale afgevaardigden niet meer van de
partij wilden zijn/zoodat het coterietje nu nog
■echts een twintigtal geachte afgevaardigden
F de zijne mag tellen, de fractie v. Houten-
■utgers daaronder begrepen.
1 Dit resultaat, na zooveel gekonkel, is niet
Jmoedigend, vooral omdat bij de eerste ver
pozing van dit twintigtal weinig zal overblijven,
h Daarom is er voor het liberale Nederland
|ie reden om verheugd te zijn over den maat
regel van den minister, dat hij de besluiteloozo Groenland, Eeltje de Groot Sr Meinte
schacneraars op eens den rug toekeerde. i ringa, Ritzo Hoeve, Lolke Ho’rnstra 1
Maar wanneer we over dit feit heen den blik Hubert, Joost de Jager, Melle A. Jansen.
wanneer we dus niet
het oogenblikkelijk resultaat, maar wel de daar
uit voortvloeiende gevolgen overwegen, dan
mag men Nederland met recht geluk wenschen
hiermee, dat het in minister Tak heeft te waar-
deeren den staatsman die, als wijlen Thorbecke,
j weet vooruit te zien en een persoonlijk succes
i ongebruikt laat, om het conservatisme vleugel
lam te slaan en de politieke atmosfeer te zui
veren van deze contagieuse dampen.
Wat nu zal gebeuren Allerlei berichten
worden uit de Haagsche wereld over het land
uitgestrooid.
Het zou verklaarbaar zijn, wanneer het con
servatisme zich nog eens oprichtte en de wijs
heid der kroon ons verrastte met een kabinet
Roëll c. s., dat zich zou beijveren om het ver
loren krediet bij de natie te herwinnen door
onmiddellijk de electorale quaestie weer op te
vatten.
Het zal de natie echter niet
wanneer Tak heengaat.
Ook het volk hecht waarde aan de wijsheid
der kroon, mits deze na het afgeloopen tournooi
niet het verslagen conservatisme tot raadsman
kieze.
Want, waarom het te verzwijgen het volk
zal noode den minister Tak zien heengaan
voor het volk zal het uur van zwaarmoedigheid
geslagen hebben, wanneer het verneemt dat de
Kamer niet wordt ontbonden, maar Tak den
aftocht blazen moet.
Het conservatisme zou door deze politiek uit
den regen komen in den drop en voor de kroon
zou een dergelijk besluit noodlottige gevolgen
kunnen hebben.
Tak te zien heengaan, op het oogenblik dat
een krachtige hand noodig is om de teugels te
houden het zou in onze herinnering terug
roepen het sprookje van den Zwanenridder.
BEKEN DMA KING.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van
Sneek,
Gelet op de wet van den 4 Juli 1850 (Staats
blad no. 37), zoo als die is gewijzigd bij het
Vilde Additioneele artikel der Grondwet,
Brengen ter openbare kennis, dat de lijsten
aanwijzende de personen, die in deze gemeente
tot het kiezen van leden van de Tweede Ka-
mer der Staten-Generaal, de Provinciale Staten
van Friesland en van den Raad dezer gemeen
te bevoegd zijn, zijn herzien, en gedurende
veertien dagen van af den 14den dezer maand
ter Secretarie dezer gemeente voor een ieder
ter inzage zijn nedergelegd en aan het gemeen
tehuis aangeplakt
Dat bij die herziening van genoemde lijsten
zijn geschrapt:
Sijbrandus van Balen, Jan Barkmeijer, Jol-
ke Beijlholt, Gerardus Bloemen, Jan Boomsma,
Jelle A. Bouma, Tjitze A. Bouma, Hette Brink,
Leonardus F. van den Brink, Geeuwke Brou
wer, Mr. Thijs K. Dorama, Johannes C. van
Druten, Wilhelmus J. van Druten, Hendrik
Duchène, Pieter Witsen Elias, Rudolphus Feen-
stra Jacobzn, Hendrik B. Friese, Dirk T. Gi-
I liam, Klaas Goodijk, Douwe J. Gorter, Tjeerd
Wanneer men i
crisis de leidende persorganen beluistert, is het
treilend op te merken, hoezeer de minister de
Achilles-pees heeft getroffen.
Meer nog dan het feit zelf, heeft ons het
I overzicht der persbeschouwingen kunnen leeren,
I hoe correct en hoe politiek minister Tak heeft
gehandeld.
I De zwaarmoedige toon, de verslagenheid en
I de suffe begeerte dat het anders had mogen
I atioopen, ze zijn de terugslag der liberaal-con-
servatieve pers op de bestraffing, welke haar
door het koene besluit van den minister werd
I toegediend.
I Eu die straf had ze verdiend, omdat ze niet
I royaal brak met een partij waartoe ze niet
meer behoort.
Ergerlijk toch
I bladen, als het Algemeen Handelsblad
Nieuwe T
s
e
e*
6
6
6
6
ize
I
i Wj
w
