I
1
WIBffl El HET MUff S.UEI
a
No. 23.
N E G E N-E N-V EERTIGöTE
1894
MANNELIJKE WOORDEN.
i
WOENSDAG-
we in een der algemeene zend-
d
moeilijk op te
UIT
DE PERS.
Alle brieven
in te zenden.
cc
'9
De bespreking van den staatkundigen toe
stand blijft natuurlijk in de dagblad-pers aan
de orde. Van allerwege komen adviezen, een
paar bladen zijn nog aan het napleiten over
hetgeen geschied is tusschen den minister Tak
en zijn collega’s, andere behandelen de vraag
of de Koningin-Regentes al dan niet in ’t debat
wordt gebracht, wanneer men haar dank zegt
uitzondering op den regel, dat vrouwen den
vooruitgang willen bevorderen.
3°. Mr. van Houten en echtgenoote werken
samen om aan I
nent onafhankelijk karakter van dezen politie- j
ken man te doen zien.
4°. Maar keeren we tot onze schaapjes
van ïïouten's echtgenoote is een
W,eI’ ^at.de ™°rtd.e beslissing; weder andere doen
i over de adviezen, H. M.
3 - - Wij maken van een en an
der pro memorie melding, maar meenen er niet
lang bij te moeten stilstaan. De blik dient
vooruit te worden geslagen, er moet worden
Waarover zal de strijd loopen deze vraag
is de eenige die aan de orde blijft. De Ar. R. C.
heeft de wijzigingen, die het kiesrechtontwerp
in den loop der beraadslagingen hoeft ondergaan,
aangegeven, en stelt nu de ontwerpen als Tak I,
Tak II en Tak III voor met de vraag, welk
ontwerp den grondslag voor de verkiezing moet
zijn. Het meent dat men moeilijk voor Tak'z
beginsel kan stemmen. Dit laatste geeft het
Rott. Nieuwsblad niet toe. Dit blad schrijft
„Tak’s beginsel is in den loop der discussiën
in de Tweede Kamer daarom een weinig ver
waterd, wijl hij op alle tonen hoorde, dat hij
niet koppig mocht zijn, niet halsstarrig, niet al
te vasthoudend, maar aan ’t „gemeen overleg*4
moest offeren om de zaak niet in gevaar te
brengen.
Nu ’t uit is, voor goed uit met al die kinder
achtige schermutselingen, nu treedt Tak weder
met zijn zuiver beginsel op den vóórgrond en
’t spreekt van zelf, dat hij bij de nieuw in te
dienen kieswet dit duidelijk en ondubbelzinnig
zal doen blijken.
Zoodoende wordt de quaestie vóór of tegen
Tak zoo klaar en zoo eenvoudig mogelijk.
De N. R. Ct. en hare aanhangers kunnen
trouwens, naar ’t R. Nbl. doet opmerken, ge-
makkehjk de proef nemen. Zij spreken altijd
van hetgeen Tak wèl of niet zou willen, maar
laat men nu ook eens vragen wat zijn tegen
standers willen. Zij hebben stelsel te plaatsen
tegenover stelsel. Laat men ook van hun kant
den stand der quaestie herstellen zooals zij ver
leden zomer stond.
Toen werden een belasting-census, de woning-
census, het grootboek en het spaarbankboekje
op den voorgrond geplaatstwelnu, men doe
die kenmerken van welstand herleven en neme
een eerlijke proef met de volksmeening. De
eerlijkheid brengt mee, niet langer te zeuren
over Tak I, II of III, maar flink, zooals het
mannen betaamt, een loyalen strijd te voeren
met de wapenen die men zelf heeft gehanteerd,
toen het kiesrechtvraagstuk nog in zijn eerste
stadium was. Met een „Allons, heeren, en
bataillebesluit het blad.
Ook volgens de Telegraaf is de zaak zoo
klaar als de dag. Want wat was de reden dat
er met de oude Kamer niets viel uit te richten
Niet, dat men het er oneens was over den in
vloed dien achterhuizen op de kiesbevoegdheid
behooren uit te oefenen. Maar alleen dit, dat
in die oude Kamer de meerderheid niet bezield
was van de zucht om uit te breiden zoover als,
onder de tegenwoordige grondwet dan, maar
eeuigszins mogelijk is.
Of men zich nu van den domme houden wil
of niet, er was in de Kamer een stelselmatige
oppositie tegen Tak, waarvan de oude liberale
groep, onder Van Houten en De Beaufort en
dergelijken, de ziel was. De macht van die
oppositie moet na de ontbinding nu gebroken
worden, opdat men uit het politiek geharrewar
kome. Dat is de zin van het meegaan met Tak;
geenszins, dat men reeds bij voorbaat een oor
deel klaar hebbe over een ontwerp dat niet
eens is ingediend.
Wat er van de candidaten zal worden ge
vraagd is niet, of ze de wet zus willen hebben
dan wel zoo, maar ze moeten op de vraag, of
het hun lust is voor zoover de grondwet dat
dan toelaat het kiesrecht zoo ruim mogelijk
Deze CO URANT verschijnt WOENSDAGS en ZATERDAGS.
Abonnementsprijs voor 3 maanden 1.—franco per post ƒ1.25.
Alle brieven en stukken, uitgave of redactie betreffende, franco
De heer Gleichman is conservatief even als
de N. R. C. en ’t Haagsche Dagblad.
Wij, Nederlanders, leven en blijven meeleven
m de beerschende meening, dat men voor al
hetgeen moed en vastberadenheid vordert, ie
mand moet hebben die is van het mannelijk
geslacht.
Wel is waar hebben de ex-Kamerleden Rut
gers van Rozenburg en Van Houten kort gele
den twijfel geopperd betreffende deze traditio-
neele opvatting, maar deze uitzonderingen zijn
excentriek genoeg, ook in ander opzicht, om ze
aan te halen ter bevestiging van bovenstaanden
regel.
Zelfs lezen we in een der algemeene zend
brieven van den heer van Houten de fraze
dat het geen oneer is, wanneer politieke man
van den dag durven weerstaan.
dat het
nen een waan i
Uitdrukkelijk spreekt mr. van Houten hier
van mannen die iets durven; we willen dit
gaarne van den oud-afgevaardigde als zijn mee-
ning aannemen, terwijl we van zijn bereidwil
ligheid verwachten dat hij met ons erkennen
zal, dat er ook katjes zijn in de menschenwe-
reld, die de mannelijke durvers naar de hand
schoenen doen grijpen. s
Het is en blijft tot dusver een moeilijk op te
lossen quaestie, welke der twee sexes het meest
prat mag zijn op moed en flinkheid we zouden
ons geen partij durven stellen. Alleen zij op
gemerkt dat het thans heerschend beginsel, dat
de man door kranigheid zoozeer boven de vrouw
uitmunt om de woorden flinkheid, moed en
mannelijkheid als zinverwant te mogen beschou
wen, van ouden, orthodoxen stempel is.
En verder, dat de nieuwe richting van dezen
tijd hiertegen reageert in woord en daad, mit-
schien wel om schrijvende, sprekende en han
delende ook deze traditie op de keper te laten
(zien en de menschheid zoodoende weer te ver
lossen van een illusie.
Zelfs zijn er tegenwoordig menschen, die den
vooruitgang der maatschappij ook op staatkun
dig gebied toeschrijven, voor een groot deel
althans, aan de vrouwen.
Natuurlijk wordt daarmee niet gedoeld cp
direeten invloed immers de vrouwen vaardigen
met af, noch worden ze afgevaardigd in onze
oude wereld.
Indien het waar is en mr. van Houten dit
durft bevestigen met zijn stem, zoo besluiten
we hieiuit alweer tot het exceptioneele in mr.
van Houten’s positie.
Hierbij doen zich dan verschillende gevallen
voor, alle even exceptioneel, maar alle toch denk
baar en aannemelijk
1°. Mr. van Houten reageert tegen den aan
leg zijner vrouw om zijdelingschen invloed op
haar man uit te oefenen. Hiervoor kunnen
verschillende redenen bestaan om welvoegelijk
te blijven noemen we er slechts een
Mr. van Houten acht zich een zoo door en
door exceptioneel man, dat hij zelfs op zijn ei
sen stelregel een uitzondering wenscht uit te
maken.
2°. Mr.
opvatting over van het woord „mannelijk”.
de panden van ’t buisje.
Heet dat mannelijk, flink
En dan nog het beroep op het grondwets
artikelzij stemmen zonder last of ruggespraak.
Alweer zonderlinge afwijking bij de heeren
Gleichman c. s.
Èn Gleichman, èn de Beaufort èn Rutgers
haalden in hun antwoord dit bezwaarlijk ar
tikel aande andere heeren zagen er geen be
zwaar in naar 't schijnt.
Zouden de heeren Gleichman c. s. hierin dan
mannelijk uitmunten
Er is op dit oogenblik slechts sprake van
een wet in den geest van Tak’s ontwerpen.
Nu spreekt het immers vanzelf dat de volks
vergadering verlangt dat haar afgevaardigden
stemmen zooals zij denkt over die ontwerpen
ze vraagt dus eerst aan de oud-afgevaardigden,
om ze de eere te geven, of ze over die ontwer
pen denken en dus stemmen zullen óok zooals
het volk het wenscht.
Van lastgeving is hier geen sprake.
De kiesvereeniging wenscht dat de volksver
tegenwoordiging in zake het kiesrecht een af
spiegeling zij van het volkkan ze hiervoor
zeker mannen genoeg vinden, toch vorderde
de beleefdheid om de vorige afgevaardigden
eerst te vragen.
Daarom hadden we ’s heeren Gleichman’s
antwoord mannelijker gevonden indien hij kort
weg geschreven had
„Mijne heeren Ge weet hoe ik denk over
de kieswetontwerpen van den ministerik
stemde voor de woningproef.
Daarom kan ik thans, blijkens uw motie,
mij in uw geëerd schrijven kenbaar gemaakt,
uw candidaat niet zijn.”
De kortheid ware hier de vorm der manne
lijkheid.
De heer Gleichman mannelijk, onvervaard
De Ned. Prot. Bond zou daarvan mee kunnen
spreken.
De heer Gleichman is niet mannelijk
I De heeren Gleichman c. s. weten wel, dat de voor de genomen be
i kiesquaestie binnen korten tijd finaal zal zijn allerlei onthullingen
afgehandeld. Met het einde dezer eeuw is deze gegeven, enz. enz.
het Nederlandsche volk het emi- telg zeker mondig, zoowel hier als elders.
En zoolang de knaap aan ’t groeien is, moe-
worden'1 o't“d “T? uitgelcgd e" versteld ^dacht over Te’tgZën W TloJi"'
worden. Dat weten de heeren wel die in de
terug en nemen we daarbij de in zwang zijnde AT. R. C. zoo vaderlijk worden gekoesterd en
bescherming genomen.
Mannelijke woorden beteekent dan zooveel 1 Maar alevel peuteren In plaats van een
als flinke woorden, moedige, kranige woorden flinke ruime jas, die voor wat langer termijn
en iemand die dergelijke woorden bezigt, zoo kan dienen, alle jaar een nieuw strookje aan
iemand heeft dan ferm gesproken. de panden van ’t buisje.
In de Nieuwe Rott. Ct. verklaart een Rot
terdammer heer dat de heer Gleichman in zijn
antwoord aan Burgerplicht zoo mannelijk heeft
gesproken.
„Mannelijke woorden zoo staat er boven
het ingezonden stuk de inzender zegt daarin
dat hij het kleine krantje van 13 Maart wil
bewaren, het nummer dat verscheen toen de
drukkerij van de N. R. Ct. in den brand stond.
(Gevolgelijk zou de inzender ook de exem
plaren van af den dag dat het ontbindings-be-
sluit verscheen, kunnenb bewaren immers se
dert dien tijd staat de Nieuwe Rotterdammer
voortdurend in den brand en zijn bijna alle
exemplaren kleine krantjes?)
Verder zegt de inzender nog aan ’t slot, dat
hij ook het nummer der courant wenscht te
bewaren waarin mr. Gleichman’s „mannelijke
woorden” staan opgeteekend.
Waarin die mannelijkheid wel bestaan mag,
de eerlijkheid dwingt ons het te beken
nen, begrijpen we niet.
Die woorden zijn onzes inziens de noodza
kelijke consequentie van mr. Gleichman’s hou
ding als Kamerlid, toen hij tegenover de kies
wetontwerpen zich geplaatst vond.
En die houding was alles behalve mannelijk,
zeer „vrouwelijk” zelfs.
Dat Gleichman c. s. aan ’t pengelen waren,
geschiedde uit vrees
dat ze zich door het woord „onaannemelijk”
hadden laten weerhouden, zooals de N. R. C.
durft aannemen, maakt van deze groep een
caricatuur van vrees en „vrouwelijkheid”
dat ze meer dan andere, (toch ook eerlijke
mannen vastgelijmd zich voelden aan eed en
grondwet, was zeker al evenmin specifiek of
sexueel mannelijk.
En dat de heer Gleichman, wanneer Tak
straks weer zijn gezonde, krachtige kost voorzet,
als Kamerlid weer „neen” zou schudden, wie
ziet er iets mannelijks in, indien de heer Gleich
man het van te voren bekennen wil op een
desbetreffende instantelijke vraag
„Mannelijke woorden”
Indien conservatieve heeren het liedje van
verlangen zingen
Waarlijk, we vatten er niemendal van. Ons
bedunkens had de inzender beter gedaan, er
„kinderlijke woorden” van te maken.
Kinderen toch en oude menschen zijn op dit
punt even kinderlijk, dat ze beide een zwak
hebben om liedekena van verlangen te zingen.
ADVERTENT1ËN van 1 tot 4 regels, gewone letter, 40 Cents;
voor eiken regel meer Cents. Bij abonnement is de prijs
belangrijk lager. Voorwaarden daaromtrent te vernemen bü
den uitgever.
lCOURANT
1
11
mei ns-1 mmm-w im de
g
n
b
ti.
[1.
V
V
;v
in
ie
i-
v
;v
