1
«SJT® X4 >^,40Ce„t.;
No. 42.
N E G E N‘E n-V E E R T I Q s
1894.
sc ai i i.
r.
S™ “nise „ieï&Z
dan wanneer evenveel ongeschikten wel kiezer
«I
Ml
eergevoel en voelt
0.
■eild geraakt in
maken
o.
o,
10
0,
ar
k.
I:
a-
vertaling van een En
door den zendbriefschrij-
en opgerezen als
J expressie van
45
a
a Jpi
Abonnementsprijs voor
Alle brieven en
in te zenden.
van mr. van Houten zien
bevestigd, dat het in Neder-
lan
geluk met dezen
opmerkzaam er
lijk geen Spartaan
’t hoofd te stellen
Misschien ligt hierin voor de conservató
een
van Houten, al g—
vergelijking mank
anders behandeld
Houten verdient.
Bij het optreden
we den regel weer 1
land „iet mogelijlt is bionM te komVCi
onder conservatieve vlag.
Daarom, mr. van Houten, wat we U dringend
verzoeken moeten, verlos ons pleeg raad
mot eigen ervaring - verlos ons zoo spoedig
mogelijk van het census-kiesrecht.
Gij weet het, dat de radicale vlag buiten de
haven wordt gehouden door de census-kiezers.
In naam der vrijheid, help de democratie
een weinig, en hef de quarantaine-maatregelen
op, voordat de buitengeslotenen den ingang met
geweld forceeren.
V“”
BEKEN DMA KING.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS der
gemeente Sneek,
2 JulM8P75derQ/li%n/ Gn 7 der Wet vau
J Juni 187ö, {Staatsblad no. 95), tot reneline-
Hnmet toGzlcbt blJ het 0Prichten van inricK
Ye™»r’Xk“ S0"*“r’ “hade °f l™»
f ?refgen ter openbare kennis, dat ter Secre
tarie dei gemeente ter visie is gelegd, een ver
zoek met bijlagen van JOHANNES RIJPKE-
MA, Koopman, wonende te Sneek, om vergun
ning tot het oprichten van eene SLAGERT T
en^ZOUTEBIJ VAN VLEESCH fn
het gebouw, staande aan de gracht bij de IPom-
derbrug alhier, Wijk 15, no. 106, kadastraal
bekend gemeente Sneek, Sectie A, no. 1154
da??L°%Zaterdag dea 9 Juni 1894> des “id-
da^s te 12 uren, ten gemeentehuize gelegenheid
zal zyu, om tegen die oprichting bezwaren in
te brengen en deze mondeling en schriftelijk
toe te lichten en dat zoowel de verzoeker, als
zij, dm bezwaren hebben in te brengen, gèdu-
tende drie dagen vóór ovengenoemd tijdstip ter
Secretarie der gemeente, in de gewone bureau-
uren van de ter zake ingekomen schrifturen
kennis kunnen nemen.
Sneek den 26 Mei 1894.
Burgemeester en Wethouders voornoemd
ALMA, Burgemeester.
BENNEWITZ, Secretaris.
UIT D E PERS.
t\yCA-Ll^eïaal' 11Gt °,rgaan van de liberale frac-
tiei.dlG bet meuwe kabinet formeerde, wijdt
eemge aandacht aan de kiesrechtuitbreiding, \Q
wachten van den heer Van Houten.
„Hoe dat ontwerp-Van Houten luiden zal
weten, wij natuurlijk niet, schrijft het blad’
5“’^ er van kunnen wij toch nu reeds met
zekerheid voorspellen. Allereerst dit: dat het
ons brengen zal een ruime uitbreiding van kies
recht En voorts: dat daarin met ernst ge-
zocht zal worden naar kenteekenen van ge
schiktheid en maatschappelijken welstand. Zeer
zeker zal men in dat ontwerp positieve kentee-
kenea te lezen krijgen, zal men een attributief
nn? ^eascben de beboudende partij van harte
1 renegaattoch moeten we
op maken, dat Alcibiades eigen-
i was, maar bereid zich aan
van wie hem wilden volgen.
-.Jeve partij
wenk, hoe zich te houden tegenover mr.
- 1 Seven we toe, dat ook hier de
gaat en Alcibiades weer
moest worden als mr. van
kiesrecht zien ontstaan.
een groot voordeel, omdat wij
scheid^ tussehlnVen Z1Cn ?Ct- cigeQaardi& onder-
Het blad werkt deze denkbeelden no°- iets
uit en vervolgt dan:
trek0?anehotbfeelCn grondsIaS zaI de karakter
trek van het toekomstig ontwerp-Van Houten
ongetwijfeld zgn. Maar het al of niet breede
keiïjke“ets^PnS T ZGer ®ubjeotief en betrek'
kelijk iets, een nadere verklaring van wat wii
daaronder verstaan - voor zoover zij na al wat
ben nTnT- kiesbevoegdheid geschreven heb
ben nog noodig moge zijn - volge hier:
Te zeggen dat wij daaronder begrijpen eene
regeling die zeer vele of alle geschikten tot
de stembus toelaat, zou weinig afdoende zijn
Want hoezeer loopen ook niet juist over Jdê
vraag: wie geschikt is? de meeningen uiteen»
Naar onze opvatting dan zijn slechts zij, m^
ook zij alleen geschikt, die geacht kunnen wor
den in den gang van zaken belang te stellen
eemge kennis van wat de publiek! zaak is te
bezitten, voor onafhankelijkheid van meeting
en meenmg-uitmg (stem) eenige waarborgen te
hebben Evenzeer als het aantal van dezen
aanzienlijken grooter is dan het getal der hu
dige kiezers, evenzeer is het kleiner dan het
aantal van alle mannelijke meerderjarige Ne-
pvpn11]^8’ Het eene,te ontkennen schijnt ons
even dwaas, even strijdig met de feitelijke toe
standen ten onzent als het andere. J
Nu kome men niet aan met het zoo vaak
misbruikte grondwetsartikel dat de Staten-Geue-
raai vertegenwoordigen het geheele Nederland-
sche volk. Geen artikel wordt meer uit zijn
verband gerukt dan dit. Daarin een vingerwl
tenteZ°r de,samenstebing van ons parFement
te lezen is „hinein-interpretiren" van wat de
wetgever, die daarmede de vroegere vertegen
woordiging der standen als zoodanig afschaffen
wilde, nimmer heeft bedoeld. De consequentie
trouwens van de door ons gewraakte opvatting
zou zijn dat volgens de letter van dat art 78
ook vrouwen en minderjarigen, immers wen
zeer tot „het geheele Nederlandsche volk’ be-
hoorende, ten onrechte door den grondwetgever
m in art. 80 dan ontkent wat hij in art. 78
vaststelt, van kiesbevoegdheid zijn uitgesloten
De grondwetgever heeft gewild geschikte kie-
mXnWw?eThlkt ZÖn’ moet de wetgever uit-
aT’ YJJ hopen van barte en vertrouwen
dat dit kabinet in de vaststelling van het cri
terium slage.“
De heer Haffmans drukt in het Venl. Wbl
zijn tevredenheid uit over het optreden van het
nieuwe ministerie en met het gesprokene bij
de opening. Vooral ten opzichte van de kies
wet schijnt hem een steen van het hart goval-
Hij schrijft
„In geen geval moet men zich voorstellen
binnen veertien dagen een nieuw ontwerp-kies-
wet te zien. Bedenkt dat ditmaal ook het
kiesrecht voor de gemeenteraden zal geregeld
worden. Dit is van groot gewicht.
„Vooreerst als waarborg dat de uitbreiding
met te ver gaat, want roode Gemeenteraden
zijn nog oneindig gevaarlijker dan roode Ka
mers en roode Provinciale Staten, terwijl het
Deze CO L EANT verschijnt WOENSDAGS en ZATERDAGS.
3 maanden f 1.— franco per post ƒ1.25.
stukken, uitgave of redactie betreffende, franco
zal het antwoord
een ander zijn.
rekening gaan houden met
van voorheen en thansmet zijn
I !ni„ van vroeger en zijn ex-
mdi1vidualistische van thans met zijn
r'en m !n volksman> toen hij nog jong was,
me zijn strijden voor kapitaal- ofmaxweU-
aaudeelbezittenden.
Hij zal een parallel trekken tusschen verleden
fegenwoordigen tijd en daarbjj opmerken,
enJ,Voorbeen een man van beginselen was,
n nu door leeftijd, studie als anderszins is ver-
V geraakt m het stroomgebied der kleur-
tS’ozen,
LE“daU Za? ZÖn antwGord na deze overwegin-
J n aUder Z9Q’ dan Wat ook de zucht naar
nUriteit en de eerzucht ingeven zouden
sclien Ch ,popuIair te worden niet bij de men-
laar Ti .kapitaal’ fatsoen en voorrechten,
Kr A 7 blJ den sch°enmaker, den kleerma-
!1- I t, Cn den gezeten werkman.
s I L W,ensch daarom een kieswet te ontwerpen
16 meeden grondslag.’
■Hiermee wordt nu niet bedoeld algemeen kies-
r. gelijk recht voor allenook niet een
£uwet gebaseerd op mannen met breede rug-
Neen ik!
Mr. van Houten zal een kieswet ontwerpen
op breeden grondslag, zóo breed dat het funda
ment onder het geheele gebouw doorloopt en
stuit op den grondslag van het naastliggende
gebouw om met dezen één fundament en één
grondslag te maken.
De tijd is er nu eenmaal voor, enne mr. van
Houten heeft veel tijd noodig zijne Excellentie
is nog te jong van jaren om te gaan rusten en
wil nu zijn pensioen eerst nog verdienen.
Zonderlinger rol als die van mr. van Houten
is zeker niet vaak gespeeld in een staatsmans-
leven.
i In den storm, te midden der golven, vond
hij vroeger zijn ideaal, de vrijheid.
Thans zoekt hij die vrijheid in een vlucht-
haven.
Sic transit gloria mundi!
Alles ter wille van een of ander dat niet
wil weten van princiep of karakter.
Het edele metaal is gaan roesten de zilver
blank is gedoft en voortaan staan de aandeel
tjes, mitsgaders derzelver houders, alsook de
dividenden op den voorgrond.
Met een pastoor ging hij op den bok, en reeds
na een korten rit was het causaal verband er
uit en mocht de heer Roëll mee in zijn naam
den zegen van Boven afsmeeken op zijn fun-
De pastoor heeft zijn (v. H.’s) af keer van
de remplaceering zoozeer getemperd, dat deze
zitting neemt in een Kabinet naast een kolonel,
die zweert bij de heerlijkheid en de kracht van
dit bespottelijk stelsel en opzienwekkend on
recht.
De groot-aandeelhouders der maatschappij tot
exploitatie van niet-aandeelhouders, de garanten-
vereeniging tot waarborging en verzekering van
menschenuitzuiging, heeft hem, mr. van Houten,
I overgehaald, toen men hem aan den overkant
I alleen liet staan.
Het klinkt Spartaansch, maar er is niets
nieuws onder de zon dat couponschaar, bef
en calot thans een veldheer aan het hoofd van
hun armee hebben, die vroeger hun grootsten,
gevaarlijksten vijand was.
Niet waar Zoo deed ook Alcibiades.
I Alleen moet dit gezegd tot eer van mr. van
Houten, dat hij vrijwillig overliep naar den
vijand, terwijl Alcibiades gedwongen werd en
wanneer het zonde is renegaat te worden, is
het verschil tusschen deze twee zondaars dat
de een (Alcibiades) zonde bedreef en daarna
renegaat werd, terwijl mr. van Houten rene-
geerde en daarop zonde bedreef.
Het is dikwijls moeilijk zich los te
van zijn omgeving.
Ook de leeuwerik raakt eindelijk vermoeid
en daalt.
Maar het blijft mr. van Houten’s vernuft of
genie tot eer strekken, dat hij de levendigheid
in ’t gesprek weet te houden, door op zijn tijd
zijn eigen stellingen te bestrijden.
Zoo doen studenten op een debating-club ook
en algemeen wordt erkend dat deze methode
zeer leerrijk en onderhoudend is.
HOE IVU?
Wie woont in een glazen huis heeft het voor-
ree t oor ieder te worden opgemerktwie
werkt in ’t openbaar wordt door allen op de
vingers gezien.
En wie een hooge plaats inneemt, loopt on
vermijdelijk in den kijker.
Daar zijn onze regeerders.
Wat zij doen, hoe ze ’t uitvoeren, welke de
G rijf voeren moeten geweest zijn en welke de ge
volgen zullen zijn - dat alles wordt door het
publiek of liever door de groote koningin, de
Pers, bekeken, betast, bevingerd en beduimeld
tot het oogenblik van oordeelen aangebroken
18 en het vonnis moet gestreken, een vonnis i
a yna altijd straf inhoudt en gewoonlijk na
verloop van tijd met gratie eindigt.
Voor niemand ter wereld is het een aan<re-
»ame gewaarwording te worden geoordeeld °in
openbaar, naar de schaduwzijde, als een be
schuldigde ook al voert men den titel „Excel
lentie,” blijft toch in i - 1
leven om aan het publiek, of
ervan, aangenaam te zijn.
Ook een minister bezit
,zich dus gaarne populair.
Zoo b. v. onzen minister van binnenlandsche
daaT’ T.-TVai1 Houten’ de vraaS werd ge-
iwilltn- °o 9 eU wenscb van het volk wil in- I damenteelen grondslag,
hoi °eU Z°U hÜ fier’ja fier’ antwoorden, dat
et voor den staatsman geen oneer is den po-
itieken waan van den dag te weerstaan.
I ömds de Wetenschappelijke Bladen deze uit
drukking bezigden in een
Belsch artikeltje, is ze C
ver van Houten uitgestrooid cr
een gevleugeld woord, die fiere
emand die fier is.
I Maar in de binnenkamer
ran rur. van Houten
Hij zal dan weer
piju positie -
communistische ideeën
/is
18
I R AIT.
ion iiioBissfflwsffli.
SABER
■ws- ffl iDfflTmiHup rm lie
r0
1-
d.
Il
li-
il-
<je
ke
ag
>er
ns
£8.
nr,
ith
«vu UVU1 flUALCl-
ieder mensch de zucht
een groot deel