Wï H Iffl Slltt
M» Ei IDIWfflTIBUl) IMS N
W Wt n
ia» s>
bekend m a king.
I
X" T’ r°"°
parlementair.
No. 44
NE ÖEN-E2ty_EE R TIGSTE
1894,
A. A R Q- A N G-.
I
A rJT 12 JR -j.
3 «J U J.
van i
U I T
DE PERS.
van
en sociaal-
3
.o
r
Alle brieven
>n te zenden.
hetgeen is voorgevallen op staat-
maatscliappelijk gebied, meer in ’t
zouden, gelijk in de
genoegzaam gebleken is, door hun
op
m en
- gcuieu, meer in 't deel dier partij meer
op de roering, in alle partijen, in de Het Welt-erschutter nd evangelie wordt door
oogen
binnenland.
De gewone algemeene vergadering der Libe
rale Unie zal worden gehouden op Zaterdag
m a ni<.aj8‘’ m-£et gebouw «Eensgezindheid”
te Amsterdam. De agenda vermeldt eenvoudig
het verslag omtrent den toestand der Liberale
Unie en de werkzaamheden van het bestuur
gedurende het jaar 1893; de benoeming van een
Bij deze Courant behoort als Bijblad Feuil-
leton-nummer 170.
etnocraten.
eerste is het einddoel eenparig de
en eenheid der katholieke kerkbij I
Deze CO TRANT verschijnt WOENSDAGS en ZATERDAGS
Abonnementsprijs voor 3 maanden 1.-franco per post ƒ1.25.
Alle brieven en stukken, uitgave of redactie betreffende, franco
V~“
de laatsten de grootheid en eenheid der maat
schappelijke samenleving.
Beider streven had tot dusver een religieuse
Strekking, althans een godsdienstigen achtergrond.
1 Bij de sociaal-democraten begint dit anders te
worden.
Na de bekoeling der eerste geestdrift is een
practisch geneigd geworden.
Het Welt-erschütternd evangelie wordt door
hen meer bedaard en kalm onder de oogen
gezien, en a] gelooven ze nog aan de eindelijke
zegepraal van deze blijde boodschap, ze hebben
begrepen, dat de zaligheid niet te verkrijgen is
door het geloof alleen.
Hun optreden mag een gelukkig verschijnsel
worden genoemd het is een démenti aan het
fanatisme en aan de dogmatiek, en herinnert
ons in menigerlei opzicht aan de evolutie in de
denkbeeldeu onzer oud-vaderlandsche kerk.
Ook strookt het meer met onzen spreekwoor
delijk geworden kalmen volksaard, zoodat het
succes reeds te voren gewaarborgd is.
Eu voor wat betreft hun program van actie,
meenen we, dat daarmee zeer goed het voor-
gestelde einddoel te bereiken is.
Er wordt veelal aangevoerd tegen het optre
den der soc.-democratische partij als hervor
mingspartij, dat op den bestaanden maatschap-
pelijken grondslag van het privaat bezit geen
wezenlijk resultaat te bereikon is.
Telkens, als we deze woorden lazeu
dogmatische soc.-democraten, hebben we ons de
oogen uitgewreven over deze argumentatie.
Het is misschien erg onnoozel van ons, maar
we willen het desalniettemin hier uitspreken,
dat die maatschappelijke grondslag, naar onze
meening, zeer goed geleidelijk is te wijzigen
we hebben hierin dan ook altijd grond gehad
voor onze opvatting dat de vergelijking van
onze maatschappij mank gaat.
Ging deze vergelijking op, het zou noodza
kelijk zijn het gebouw voor de restauratie ge
heel af te breken.
Maar die vergelijking gaat niet op.
De ervaring leert dat de wetgever in staat is
het privaat bezit te beperken.
Het komt er slechts op aan dat die wetge
ver van goeden wille is en niet terugschrïkt
voor het denkbeeld onteigening.
Daarom begroeten we de nieuwe parlemen
taire fractie der soc.-democraten, die de vorige
week in de hoofdstad den eersten steen lei voor
het gebouw de vereeniging, met belangstelling.
Ze late zich niet uit het veld slaan door
groote woorden zonder zin of door schrikwek
kende vergelijkingen.
Ze zal, we twijfelen er niet aan, de over
hand krijgen op de onderste-boven idee van
Domela Nieuwenhuis, die daarmee speelt in de
kaart der conservatieven.
Men mag er aan twijfelen of de tijd toerei
kend zal zijn en de maatschappelijke toestan
den het hervormingswerk niet zullen verstoren
door een revolutie laat ons bedenken dat het
stichten van een vreedzame maatschappij slechts
door arbeid te bereiken is en dat het stichten
van een soc.-democratische kerk een onding is,
Het herstel van het gezantschap by den Paus
weder aangeroerd, blijft nog hier en daar in dè
pers aan de orde.
Naar het Centrum verneemt, zijn bij het be
stuur van het „Nederlandsch-Belgisch Zouaven-
comite te Rotterdam van verschillende katho
lieke kiesverenigingen in den lande bewijzen
van adhaesie ingekomen op de motie, ter ver
gadering van Zondag jl. aangenomen, waarmede
het initiatief is gevormd tot een algemeene
adresbeweging ten gunste van het herstel der
legatie bij den H. Stoel.
Uit een schrijven van den heer A. Nuyens
in de Maasb. blijkt, dat de „Alg. Ned. Zouaven-
bond reeds op den tweeden Paaschdag 1893 te
Utrecht besloten had tot een petitionnement
De vergadering droeg den heer Nuyens op een
adres te ontwerpen. Op de vergadering van
2b December deelde echter de voorzitter mede
dat hy competente personen over de adres
beweging had geraadpleegd, en dat hem was
afgeraden gevolg te geven aan het plan, terwijl
bovendien het ontworpen adres te kras was
gesteld. De heer Nuyens verklaart, niet nader
op uitvoering van het besluit te hebben aange
drongen, ook omdat het twijfelachtig was, of het
adres in de Tweede Kamer wel voldoende on
dersteuning zou vinden.
De Maasbode, naar deze mededeelingen ver
wezende, houdt vol, dat de kansen van adhaesie
bg de regeering gunstiger staan dan ooit. Het
blad is het met eens met de Residentiebode, die,
bij alle sympathie voor de motie, toch gelooft,
dat haar effect tot de vrome wenschen zou be-
hooren. De Maasbode citeert daartegenover met
levendige voldoening de meening van het Cen
trum, gebaseerd op de dankbaarheid, die de
regeenng den katholieken verschuldigd is, en
hecht bijzonder aan de wijsheid en de gema
tigdheid van minister Roëll, met wien de katho
lieken, volgens het blad, in hoofdzaak te doen
nebben.
De Maasbode concludeert, dat het herstel der
legatie nu geheel afhangt van de katholieken,
die thans een passenden invloed kunnen uit
oefenen en die daarvan dus ook moeten gebruik
een anachronisme in ons
keling en beschaving.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS
Sneek,
o en 16 dcr wet van
w Juni {Staatsblad no. 95)
Brengen ter openbare kennis: ,vllCiU
1°. dat bij Koninklijk besluit van den 4 ^jkelijke waarde heeft.’
Mei 11. no. 20, r -
streden besluit van hun College van 25 No-
wrmr a L v' n 2’ aan de Firma JAN HOU-
WINK Gzn. alhier en hare rechtverkrijgenden
van eene
Technische-Chemische Fabriek op het perceel
nndTSal b,ekend gemeente Sneek, Sectie C,’
óo1 “6I’ geJegen aan de Deeuw alhier
bö on8 besluit van 31 Mei il aan
JACOB TIENSTRA alhier, en zijne rechtver
krijgenden, vergunning is verleend tot het op-
t°neir Bakker^) in het perceel, kada-
straa! bekend gemeente Sneek, Sectie B, no.
3083 staande aan het Grootzand Wijk 11 no
24 alhier. J
Sneek den 1 Juni 1894.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
ALMA, Burgemeester
BENNEWITZ, Secretaris.
Het jaar 1894 is in veel opzichten een merk- 1
waardig jaar voor ons, Nederlanders.
Let men op
kundig en
bijzonder
liberale en anti-revolutionaire, maar ook in de
katholieke en socialistische, dan mag men het
jaar onzes Heeren 1894 in den letterlijken zin
een „beroerd” jaar heeten.
Wil men echter daarbij in ’t oog vatten,
welke heilzame gevolgen uit deze beroering te
achten zijn voor de toekomst, dan mag 1894
een buitengewoon gezegend jaar worden ge
noemd.
Immers, te nauwernood zijn we bloeimaand
en einde, of de politieke kaart van het land
geeft ons het beeld van een scheiding van wat
met saam hoorde, een zuivering van wat slechts
nauw doorschemerde, en een beslistheid in
optreden, van wat zich tot dusver kenmerkte
«oor angstvalligheid en besluiteloosheid, zoo
groot, dat men in latere jaren met bewondering
mt jaar 1894 zal noemen als het jaar, waarin
«uidehjk en omhjnd de verschillende plannen
werden ter tafel gebracht, volgens welke men
e maatschappij wilde hervormen of niet her
vormen, en waarin ieder zich verplicht rekende
een keus te doen uit de projecten en mee te
gaan op een der geprojecteerde banen.
Belangrijk voor het land is zeker de schei-
mö van de liberale fracties, waarvan de een
•een democratisch program van actie en de ander
een plutocratisch program van reactie, of heele-
maa geen actie een program-folio met blanke
bladzijden volgde
de ontbinding eener combinatie van halve
vrienden, waarboven toch verreweg de verhou-
mg van heele vijanden de voorkeur verdient
Ihe vijandschap belet niet, dat er sameu-
mking kan blijven bestaan in de reactie, het
erzet tegen alles wat zweemt naar onverdraag-
aamheid op het gebied der consciëntie en van
de strafwetgeving.
Maar op maatschappelijk gebied is saamwer-
ng tot wegneming van ongerechtigheden niet
geluk om eemg positief resultaat te bereiken.
Het geldt hier niet bloot een verschil in
ooï lOTCr<jenstemmillg het einddoel,
aJdltblJ de katholieke en socialistische
ractien zich voordoet.
De kloof ligt dieper, en geen sociale hervor-
mg zou tot stand komen, indien de liberale
e®ocraten daarbij do liberale conservatieven
Qoesten te hulp roepen.
Zij» die hulptroepen,
matste jaren g*
‘assief verzet elke vooruitstrevende poging
1 terrein van den aanvang belemmere;
’gengaan.
Anders is dit bij de katholieken
aj dë
rootheid
met vernietiging van het be-
I of, zoodra de nieuwe kieswet
zijn, de eerste de beste
kunnen worden, door met
der zijn arm rond te wa;
r - -
op de sneeuw.
Maar, opperbeste
eeVoXdbHkrStaid Vüua werKen’ enaenkeens
een oogenbhk rustig na, en dan zult gij tot het
eigé: Xw°lS."'V
Waar en wanneer geschiedt
Om te beginnen moet iedere
het geheim plaats hebben, want do wet“v'--
dnld Cn 8-ra? en d° °Penba« lening
“iek ,Gelooft SÜ werkelijk, dat hft
mos,elijk is ui het geheim duizend kiezers om
viifÜdo11 't i Dat h<3t mo=ehJk is in het geheim
vjfnondeid kiezers om te koopen Of zelfs
?a°inah vnld°frIfS Vyftig? zodanig aan-
twarf nf do,ende zou ziin om een uitslag, dio
zwart of wit zou zijn, rood of blauw te ma-
oXDd’ dir bet.weFkelljk gelooven zal.
Omkoopeiy ligt niet in onze zeden.
Vu-e mab5u’ dat er maar schijn bestaan
',P“b“rS SC8lrea-'-
Maar hoe geschiedt dan omkooperij
Het is met hier te lande, maar elders voor
tkomen, dat een minister zich liet betalen
te^r^iTT816 töi v®rIeenen’ of dat een amb
tenaar zich bevoordeelde door het verlceuen
°ndei-schcidi^ doo^etge.
of dal elter?1J-keuring van hweranciën,
Uu ïn v Kamerlld zlJa meening verkoopt bij
het opmaken van een commissie-rapport. J
Hebben deze feiten iets te maken mei de
grondslagen der kieswet? Hoegenaamd niete
zij staan er geheel buiten, en wel om de goede
reden, dat het hierbij alleen geldt de moraliteit
6 indlviduën> GQ met van een zeker
aantal kiezers.
Hoe grooter het aantal kiezers zal zijn, hoe
minder de mogelijkheid bo3laat ,au omk^pert
Hoe kleiner de kring van gegadigden hoe
meer kans op knoeierij. 5
Het gevaar van omkoopen vermeerdert dus
nurt, maar vermindert met de kiesrechtuitbrei-
N-S mun dt ®taatkundige moraliteit, waarin
Nederland zich thans verheugt, bewaren, men
wanfOahet- kl.esr?ch,t dan zoo ver mogelijk uit,
want daarin is de beste waarborg gelegen, dat
wy die goede zeden houden.
tijdperk van ontwik- maken.
Het is treffend hoe weinig degelijke argu
menten worden aangevoerd door d’e te'enstan-
mentdier kiesrecbtuitbreiding. Maar één ar^u-
dain de0^’/1 W1J T aldus 8cbreef dX
aa„en de Telegraaf dat nadere besorel-ino-
makkuVmdalhet als ^meenphats zoo "X
tvofIt/vItocll zoo weinig
Men zegt; de nieuwe kiezers zullen zich la-
zoöd“T 1M d“! .WOTdt i
ziin do oov=i aangenomen zou
zijn, de eeiste de beste maar Kamerlid zou
kunnen worden, door met een zak <nildeus on-
der zijn arm rond te wandelen, en die om zLh
heen te strooien als kruimels voor de mussehen
tegenstander, laat dan toch
eens werken, en denk eens
uw argument zich tegen
omkooperij
omkooperij in
ver-
i
i
iO
r
!0
5
R COURAN1
O
n
ir
o
e
r
e
13
15
4
29
3
>5
J
15
I
.5
.5
5
I '-«.i VYVIUl
