o
■ft Hï IBM SM.
1
No. 45;
NJEGKEN-E N-V E E R T I Q s T E
J A A, ROANS. 1894.!
o o n i
“K s”,0"rd-“
gen naaiu van het raadslid, 't welkeihot nJl
6 J LM.
stukken, uitgave of redactie betreffende,
Be
terechtstelling
de hedendaagsche
billijk zijn in
ons
1
s-
bevolking
aangegrepcn, om
op tooneelmatige wijze te winnen
orgaan
gru-
)0,
a
zeer 1
draak te f
wie dit wil is
misdadiger.
ei
er
zco mag men vragen, langs dezen v.
noodzakelijke of nuttige der doodstraf
onze witz-bladen
een dichter te aan*
door „het
De fiscus
van Henry is aanleiding
Deze CO Uil AN T verschijnt WOENSDAGS en ZATERDAGS,
Abonnementsprijs voor 3 maanden f 1.— franco per post ƒ1.25.
Alle brieven en stukken, uitgave of redactie betreffende, franco
»n te zenden.
zijn wel geen krachtige argumenten, die
i men bewijzen wil
een om het pu-
te jagen voor mensehen als
het medelijden op te
deren.
Maar duizendvoudig mag dan
zijn voor die anderen, die
menschelijke wezens, i
wille of uit nooddwang
maatschappelijke orde.
Voor alles moeten we
oordeel.
We begrijpen de theorie van Henry c.s. niet.
We keuren haar af als onmenschelijk maar
wat Henry deed, doet de maatschappij zoo veel
vuldig, dat hij, die op Henry de doodstraf wil
de toepassen, de maatschappij moet veroordee-
len tot een duizendvoudigen dood.
Een drakenmoord zal men zeggen.
A Ia bonne heure De maatschappij heeft
veel trekken gemeen met den draak. Dien
- -j sparen en Henry c.s. te doodstraffen
een moordenaar, een kapitaal
welijke van
Van 1 tOt 4 regelB’ gewone letter, 40 Cents-
voor eiken regel meer 7*h Cents. Bij abonnement is de prijs
dentógXr V“°"™ard6“ 4>»r»mtrent Ie yernem» bj
i Een
beschaafde
geweest van beschouwingen over de strafrecht- gem°ed
Pleging in ’t algemeen en de doodstraf in ’t 1 wordt,
ruwe straf prikkelt tot verzet in een
samenleving, niet enkel wijl het
van den mensch er door beleedigd
maar ook, wijl de mensch steeds vraagt
bij het straffen Waarom Waartoe
Hoe meer dan het verstand verlicht wordt,
des te boter zal het de oorzaak en het gevolg
het publiek
voor zijn denkbeelden.
Het j
schilderingen, voor hetgeen
men werkt op het gevoelde
bliek vrees aan 1
Henry c. s., de ander om L
wekken met hen, die zoo cynisch worden af
gemaakt.
Als men iets wilde bewijzen althans, maar
dat ligt niet in de bedoeling; men wil propa
ganda maken voor denkbeelden, en de harten
des volks zijn immers vatbaarder dan de hoof
den
En Iaat ons er billijkheidshalve nog bijvoe
gen, dat het voor een persorgaan, dat voor het
Publiek wordt geschreven, niet doenlijk zou zijn,
deze quaestie theoretisch te ontwikkelen en uit
te pluizen.
De pers, onze pers, vraagt dus hoe men het
Publiek in verstaanbare klanken zal duidelijk
maken, hoe jammer of hoe gelukkig het is, dat
hier te lande de doodstraf werd afgeschaft.
En nu ligt voor de hand, dat men een beroep
doet op het menschelijk hart.
Is het niet zorgwekkend zoo vraagt de
een voor het goedgezinde publiek, dat het
aantal misdadigers, die het menschenleven voor
met tellen, zoo toeneemt
En de ander vraagt weer, of het niet een
schande is, dat in onze beschaafde maatschappij
op hoog bevel tooneeltjes worden afgespeeld op
het schavot, waarbij een normaal mensch flauw
Valt
Maar naast deze twee vragen staat nog een
derde.
Is, zco mag men vragen, langs dezen weg
het noodzakelijke of nuttige der doodstraf te
)ewijzen of te bestrijden
Hierop moet het antwoord beslist ontkennend
»jn.
Wel spreekt het hart mee bij de bepaling
strafhet menschelijk hart stelt een grens
Me afbakening der uiterste gestrengheid.
naarmate nu het humaniteitsbegrip meer veld
fInt> moet de gestrengheid der straffen afnemen.
Wie het recht erkent op het leven, en den
hensch waardeert als wezen dat op zielenadel
8 aangelegd, kan geen vrede hebben met straf-
en’ als vorige geslachten hebben toegepast, en
■°mt in opstand tegen de toepassing der dood-
traf.
Hij zachtere zeden behooren geen ruwe on-
‘enschelijke martelingen, en omgekeerd.
Maar er is meer wat ons brengt tot de stel-
'Dg> dat de strafwetgeving als elke andere wet-
Jeving gelijken tred houdt in ontwikkeling met
der maatschappij.
bijzonder.
In de pers hier te lande heeft ieder r-
nog eens zijn standpunt toegelicht en het 6.„-
Henry’s misdaad, of wel het af- i der 8traf iu ’t oog kunnen vatten.
huwelijke bij zijn executie aangegrepen, om En 1111 zou het immers een groote beleedi-
gmg zijn, onze hoogbeschaafde en verlichte
j negentiende eeuw aangedaan, wanneer wij wilden
aannemen, dat de misdaden van Henry c. s.
bloot te wijten zijn aan deze misdadigersdat
de maatschappij hierbij haar handen in onschuld
kan wasschen en de vergelding der misdaad
moet gegeven worden door den misdadiger
alleen.
Die onderstelling is te naïefniemand wil
aansprakelijk zijn voor haar absolute waarde.
Het komt er dus op aan uit te maken, in
hoever de misdadiger schuldig is en tot op welke
hoogte de maatschappij hem moet vrijpleiten.
Van dit standpunt beschouwd, is de doodstraf,
de kapitale straf, reeds veroordeeld de strijd
der meeningen loopt nog wei over het mindere
of meerdere, maar de doodstraf is uitgesloten.
Bij dezen strijd moet het belang der maat
schappij en dat van den misdadiger worden
overwogen er dient nu gelet te worden op de
gevolgen der straf.
Alzoo komt bij de beoordeeling der misdaad
voor den rechter een tweetal vragen te beant
woorden de eerste
Is de misdadiger aansprakelijk
de tweede
In hoever is hij gevaarlijk voor de samen
leving
Wij mogen ons hierin niet verder verdiepen
en laten de beantwoording aan den lezer over.
Slechts deze opmerking nog aan het adres
der humaniteit, die de doodstraf afkeurt, op
grond ook hiervan dat de eene mensch den
ander niet mag onthalzen.
Erkent de maatschappij in deze overweging
inderdaad het recht op leven voor den mensch P
Immers ja
Wanneer toch iemands leven niet mag wor
den aangerand, door niemand, ook door de
maatschappij niet, dan ligt daarin opgesloten
dat de mensch een onvervreemdbaar recht heeft
op eigen leven
Welnu, dan ligt in deze erkenning een be
schuldiging jegens de maatschappij, die het le
ven van duizenden barer leden voor niets telt
en verwaarloost, neen stelselmatig doet verlo
ren gaan terwijl ze bij die tallooze ongeluk-
kigen niettemin het recht op leven aanneemt.
In een staat dan, waar laat-maar-waaien
aan ’troer zit, is de doodstraf te verontschul
digen waar het zelfzuchtig conservatisme in
den vorm van plutocratie of aristocratie de teu
gels voert, leidt de consequente doorvoering
van des koetsiers beginsel tot het toepassen van
de doodstraf.
Henry is gevallen; we i
voelen met den jongen man,
ging, hoe dwaas ook, zich opofferde
welke zich opofferen ter randsteden zonden aan den burgemees-
van de hedendaas-sche X bnef waarin zij verklaarden geen be
stolene raadszittingen meer te zulten Enen
i XnachtnietgeV°nden WaS hlJ die geheimen
De heer J. Waale werd alsnu den 11 Mei
als getuige voor den rechter-commissaris mr
staand stul Ellemeet, ontboden, die hem boven-
sraana stukje voorlas en vroeg of hij daarom
trent inlichtingen kon geven. De heer W ver
klaarde dat stukje voor zijn rekening te nemen
da°tesiT-deidie rechter’commissaris: „laten wij
-e we?wa? in m°Ot VerteiIen
Daarna “rXoht"o?r T”
atung der rechtbank en daar hij weige’Ü's
da?j2e^
rechter hield hem echter gevangen omdat hii
werd r-Swa11 hJj zeggen wiIde-“ Eindelijk
nl 'ij W°eus,daS 16 Mei ontslagen. J
De heer Waale, die aldus 5 dagen in de o-b-
vangenis heeft doorgebracht, is van oordeel on
wettig gegijzeld te zijn. Voor ’t oevaI dat hii
wettig gegijzeld werd, dan was in ieder geval
de reden voor gijzeling vervallen toen hij “den
peisoon had genoemd, zoodat hij dan no^ altijd
vier dagen onwettig van zijn vrijheid is bmwfd
Sr elkeoZJZeh ÜL0pt de vnJfaeid eiken bur-
gei elk oogenbhk gevaar en staat ieder bloot
te.tïe\-enkie ™.rmo?den van een rechter van
instructie, dat hij wel meer van eene zaak kan
weten in gijzeling gesteld en gehouden te
den terwijl evenzeer de vrijheid der
JJdele klank dre,St te worden, wanneer ieder
kan,word®n gedwongen door gijzeling
te openbaren hoe hij aan een of ander bericht
tSnnekOmeU’i am'a dat berickt °P zelf vol
komen onschuldig, zooals in dit geval
Om deze redenen wendt hij zich tot’de Ka
mer, met eerbiedig verzoek te willen bevorde-
i en dat maatregelen worden genomen dat de
vrijheid van eiken burger en van de pers niet
in den vervolge op dergelijke wijze kan wor
den denkbeeldig gemaakt en dat worde afce-
keurd de wijze waarop hij is behandeld.
Naar men aan de Haarl. Cl. meldt wordt
een gerechtelijke vervolging ingesteld tegen den
bur emeester der gemeente Graauw (Zeeland)
die bij de benoeming van het hoofd der school
opzettelijk stembriefjes valsch heeft voorgelezen
om daarctoor zijn candidaat gekozen te zien
De gemeenteraad van Maastricht heeft afwii-
SndntThlw°a eien aanvraSe om toelating van
een meisje tot de lessen van het gymnasium
De afwijzmg geschiedde uit overweging, dat
deeinvoeri^eU d<3r Maastrichtsch^ bevolking
VaQ ?en.gemengd stelsel noodza-
kclyk noch wenschelyk maken.
De bedrijfsbelasting heeft
deze week geïnspireerd.
De Spectator geeft ons bcu U1CUI
schouwen, m verrukking gebracht
avondrood, dat zinkt in ’t nevelbed“.
kennisgeving.
De BURGEMEESTER der Gemeente Sneek.
brengt ter openbare kennis, dat het 4e Kwar-
taalsch kohier no. 7 en 4e Kwartaalsch kohier
no. 8 (halfjaarsch) voor de belasting op het
iersoneel, alsmede het Suppletoir Kohier van
et i no' 5 dezer gemeente, dienst
jaar 1893/94, door den Directeur der Directe
Belastingen te Leeuwarden gearresteerd den 30
n-l 'Puid ^94, aan den Ontvanger der
Kijksbelastingen te Sneek ter invordering is
ter hand gesteld en dat een teder verplicht is
zijnen aanslag, op den bij de wet bepaalden
voet, te voldoen.
Sneek, den 5 Juni 1894.
De Burgemeester voornoemd.
ALMA.
BINNENLAND.
De uitgever der Zicrikzeesche Nieuwsbode,
de heer Jac. Waale, werd, gehjk wij onlangs
meldden, eemge dagen in gijzeling gesteld. Hij
heeft thans naar aanleiding van deze vrijheids
beneming een adres gericht aan de Tweede
Kamer der Staten-Generaal.
Daar in dat adres nog eenige mededeelingen
voorkomen over de zaak in quaestie het
openbaren van geheimen uit in comité gehou
den raadszittingen te Zierikzee nemen wij
uit het ons toegézonden adres een en ander
over.
Nadat op 4 Mei jl. de gemeenteraad van
Zierikzee begonnen was met de behandelino-
van net kohier van den hoofdelijken omslag”
wist reeds enkele dagen later een ingezetene te’
vertellen dat hij verhoogd was, hetwelk hii
aan ieder met grooten ophef verkondigde er
bij voegende dat hij ’t wist van oen lid van den
raad. Het lag voor de hand, dat vete leden
van den raad het verklappen van zulk een ge
heim door een hunner hoogst onaangenaam
vonden. Op 9 Mei werd weder een besloten
raadsvergadering gehouden. Wat daarin o-e,
sproken is, en of er gesproken is over de ver-
klapping van geheimen is natuurlijk een ge-
heim, doch in het nornmer van de Zierikzeesche
Nieuwsoode van 10 Mei kwam het navolgend
bericht voor:
„Indien er zoogenaamde geheimen geopen-
mogen medelijden ge- baard worden, zoeke men voortaan den schul-
w, die uit overtui- dlge m.et blJ het ambtenaarspersooneel, noch in
l onofferde voor an n raadszaal, noch op de bovenzalen, waar men
i opoüerae voor an- hem heden ook zocht, maar ia dea welbe-
wor-
pers een
door gijzeling
«■s- ffl wwnffiwiHUD rm de
>-■
IK
't.
i
ia
6
16
■d
Ol
ie r
Is*
st
ut
te
ke
w-
en
d.
iet
an
an
ol-
el*
an
sn- -■
la-
jr.
S O BK BR C O IJ R A A T.
