WEIHS EIÖÏJMBÏ1HU9 Ï00I! IIE
s
No. 49.
NEG E N-E N-V EERTIGSTE
R G A N G.
!894.
- W
«■MB 1IHMJMSSE1EÏT Sffll
V ER w ATERING.
le
W O B S J) A (4
20 j u in i.
voorbeelden den worstelstrijd met Spanje
I
eener te
s
BINNENLAND.
Suringar te Assen.
in
I
1
Alle brieven
in te zenden.
«si
:e
waai»
a
we ons toeroepen.
waar maken, is ons
De commissie van het Museum van Kunst
nijverheid te Haarlem heeft eene collectie werk
stukken van manden en vlechtwerken naar
Friesland gezonden, om door bemiddeling van
het bestuur der vereeniging „de Eendracht" in
verschillende plaatsen onzer provincie te worden
tentoongesteld ten einde dezen tak van nij
verheid alhier meer als huis-industrie in te voeren^
De collectie bestaat uit verschillende zich op
volgende werkstukken, die de geheele samen
stelling van een mandje doen zien, toegelicht
deze bewerking vereischte gereedschappen. Ver-
.3 aan de verzameling een
Te Amsterdam is eergisteren de jaarlijksche
algemeene vergadering gehouden van het Ne-
derlandsch Genootschap voor munt- en penning
kunde „Concordia res parvae crescunt”, onder
voorzitterschap van den heer Th. M. Roest
van Leiden.
Tot eere-lid werd benoemd de heer Burg
graaf B. de Jonghe te Brussel.
Tot buitengewone leden werden o. m. be
noemd de heeren mr. J. Nanninga Uitterdijk
te Kampen, mr. C. C. Paehlig te Sneek en dr
we eendrachtig dat bezit als een gemeenschap
pelijk bezit, waarop een ieder onder ons zijn aan
spraak bij de wet kan doen gelden, verdedigen.
Men zij echter niet zorgeloos in het bewa
ken van dit bezit, want nog altijd staat de
vijand, de mensch, op de loer.
We behoeven er slechts op te wijzen, hoezeer
de vijanden der geloofsvrijheid hier te lande in
den laatsten tijd terrein hebben gewonnen.
Het conservatisme, dat bij de laatste verkie
zingen de overwinning behaalde door den steun
van het katholicisme, zal in de toekomst uit
den aard der zaak meer naar die zijde gaan
overhellen.
Er ontbreekt dan nog alleen aan, dat deze
fractie van geldpatriciërs overgaat naar de ka
tholieke kerk, en die stap zal niet zwaar vallen
voor een partij, die het verband met een kerk,
welke ook, reeds heeft verbroken, terwijl ze al
krachtiger in die richting wordt gestuwd door
de maatschappelijke quaestie.
Zijn er niet voorbeelden reeds van deze aan
hankelijkheid aan Rome’s kerk en van den
overgang tot die kerk
Uitzonderingenhooren
Maar die den regel zullen
antwoord.
Zoo zal de vrije consciëntie, jaren en eeuwen
lang het ideaal der protestanten, langzamerhand
in het licht der hoogopslaande vlammen van
den maatschappelijken brand verduisteren en
als utopie uit het oog worden verloren.
Is dat geen achteruitgang, lezer een prijs
geven, neen, een vrijwillige offering van den
buit Onzes inziens ja
De maatschappelijke vraag dringt den eisch
naar vrijheid terug naar den achtergrond.
Het criterium voor een bruikbaar mensch
was vroeger het al of niet erkennen van de
christelijke deugden, zooals de kerk die leerde.
Er werd echter, door den invloed der mach
tigen, water in den wijn gedaan, zoodat chris
telijke deugden eigenlijk het lijstje vormden
der gespecifieerde humaniteit.
Thans is het criterium voor een bruikbaar
mensch, dat hij do maatschappelijke deugden
erkent, zooals die worden gevonden in onze
burgerlijke rechtsboeken.
Velen, de meesten, die van liberaal standpunt
hebben meegewerkt aan de verwatering der
christelijke deugden, zooals de orthodoxe kerk
deze stipuleert, staan thans op het orthodoxe
standpunt ten opzichte der maatschappelijke
deugden. Zij trokken terug met achterlating
van het liberale vaandel, en, al maken ze geen
bezwaar wanneer ze door een uit hun midden
bij dat vaandel worden teruggebracht, ze bei
hooren daar niet.
Het liberalisme staat of valt met de „Aner-
kennung" van anderer meening.
Waar deze waardeering ophoudt, heeft de
ADVERTENT1ËN van 1 tot 4 regels, gewone letter, 40 Cents;
voor eiken regel meer 7«h Cents. Bij abonnement is de prijs
belangrijk lager. Voorwaarden daaromtrent te vernemen bij
den uitgever. J
I
i grootsche daden van zelfopoffering, zooals ze in
tal van -
zijn periodes in de geschiedenis, waarin i illustreeren. De vrijheid van consciëntie, in
onmogelijk is, den vooruitgang te consta- i die dagen veroverd, heeft wel moeilijke dagen
Is men een
opgeschoten, dan komt op eens I te mogen verheugen in haar bezitnog blijven
1 onze vooruit-
naam „liberaal" geen rechten meer.
De consequentie vordert dat wie niet wil de 1
consequente doorvoering zijner eenmaal aan
vaarde theorie, terug gaat naar de theorie wel-
ke vroeger de zijne geweest is. Men kan niet
liberaal zijn en orthodox tegelijk.
loch doorleeft ieder, wien de zaken van
maatschappij en kerk niet onverschillig laten,
den tijd waarin hij aarzelend de beantwoording
zoekt te ontwijken welke richting hij te volgen
heeft naar zijn meening. Hij vindt hier iets
goeds en daar iets wat niet kwaad is en wil
gaarne combineeren.
Het zijn juist deze lieden, die den vooruitgang
het meest belemmeren door hun verwatering
van denkbeelden en onzuiver standpunt.
Het ontwerp van wet, houdende bepalingen
omtrent verveningen, is bij de vorige Tweede
Kamer der Staten-Generaal onafgedaan geble
ven.
Aangezien niet mag verwacht worden dat
dit thans wederom bij de Kamer ingediend ont
werp met 1 September 1894 tot wet zal zijn
verheven, is het noodig dat overtreding van
art. 1 van het Koninklijk besluit van 17Febr.
1819, houdende bepalingen op het stuk der
verveningen en ontgrondingen, ook na den ge
noemden termijn, strafbaar blijft krachtens art
1 der wet van 1 Augustus 1893.
Het wordt mitsdien wenschelijk geacht door
wijziging van art. 3 dier wet de werking der
wet met één jaar te verlengen (tot 1 Sept. 1895).
Hiertoe strekt de thans aan de Tweede Ka
mer aangeboden wetsvoordracht.
Sprekende van de lastige vragen op het bil
jet van de bedrijfsbelasting, zegt de heer Pik
in zijn blad De Financier dat, indien de 100
Kamerleden, die aan de wet hebben medege
werkt, er examen in moesten afleggen, er dan
geen tien zouden slagen!
Voigens de Tel. is de heer C. V. Gerritsen,
lid der Tweede Kamer, ernstig ongesteld. Ge-
ruimen tijd zal hij de zittingen der Tweede
Kamer noch de vergaderingen van den raad bij
kunnen wonen, daar een tijdelijk verblijf in
het buitenland tot herstel noodig wordt geacht.
Het Weekblad voor de Burgerlijke Adm.
wijdt een hoofdartikel aan de informaliteiten'
gepleegd bij de jongste verkiezingen te ’s Ha-
ge, en komt daarin tot deze conclussie
In het bedoelde geval bedroeg het aantal in
de bussen gevonden stembriefjes acht minder
dan dat der kiezers die stemden. Daar nu van
de in herstemming komenden de een elf stem
men meer had dan de ander, had het verschil
geen invloed op de verkregen meerderheid, die
in elk geval nog minstens drie stemmen be
droeg.
De toelating van den gekozen verklaarde zal
dus alleen geweigerd kunnen worden, wanneer
is bewezen, dat de bepaling omtrent den aan
vang der steminlevering niet is in acht geno
men, en dat dit feit van invloed heeft kunnen
zijn op den uitslag der verkiezing.
’t Vad. voegt hieraan toe
„Een en ander kan o. i. slechts bewezen wor
den door de behoorlijk ‘te staven verklaringen
van kiezers ..I J,
de dat zij zich te negen uur of daarna heb- dep0 L
beu hun stembriefjes niet hebben TO„wpen, pKS
kunnen inleyeren en verhinderd zijn geweest
dit alsnog tn den loop van den dag te doen.
i Under dit laatste voorbehoud zou men ook
kunnen aannemen de verklaring van hen, die
j zich niet aan het stemlokaal hadden vervoegd
op de van anderen ontvangen mededeeiing, dat
het bureau nog gesloten was. Op die wijze
zou worden gehandeld naar dezelfde beginselen,
welke gelden bij het bepalen van den invloed
eener te vroege sluiting."
Zaterdag werd de vergadering van de Liberale
Unie te Amsterdam gehouden. Het slot van
j deftige, nu en dan tamelijk verwarde
gedachtenwisseling, is geweest, dat de motie
van den heer d’Aulnis, om geen oordeel uit te
spreken over de houding van het bestuur, is
verworpen met 45 tegen 24 stemmen. Daarna
werd met 43 tegen 26 stemmen goedgekeurd
de motie van den heer Zelvelder, om wel <med
te keuren de houding door het bestuur aange
nomen.
Verder is, nadat de afgevaardigden der kies-
vereenigingen, die tegen de goedkeuring waren
goeddeels de vergadering hadden verlaten, met
44 tegen 1 stem goedgekeurd het tweede ge
deelte der motie van den heer Zelvelder, aldus
luidende
„De algemeene vergadering spreekt den
wensch uit, dat ook in de toekomst het bestuur
der Liberale Unie haar in denzelfden democrati-
schen geest zal blijven leiden."
In den loop der beraadslaging is door den
heer Drost een motie ingediend, waarin te ken
nen werd gegeven, dat er voorshands in de
Liberale Unie nog plaats is voor alle aan
gesloten vereenigingen. Die motie moest buiten
stemming blijven, daar de heer Drost mede is
vertrokken. Een ander lid nam haar over
maar zij werd weder ingetrokken na de ver
klaring van een der bestuursleden, dat iedere
kiesvereeniging voor zich moet weten of zij al
dan niet lid kan blijven.
De heer Drucker, de voorzitter, heeft ten
slotte verklaard, dat hij zijn betrekking als be
stuurslid moest nederleggen. De overwegingen
die hem daartoe leiden, stonden intusschen niet
in het minste verband met den loop der ver
gadering of de daar genomen besluiten. Reeds
vóór langen tijd stond zijn plan vast.
doorleefd, maar nog zijn we zoo gelukkig, ons
Deze CO UB AN T verschijnt WOENSDAGS on ZATERDAGS.
Abonnementsprijs voor 3 maanden f 1.— franco per post ƒ1.25.
Alle brieven en stukken, uitgave of redactie betreffende, franco
Er
het
teeren uit waar te nemen feiten,
eind weegs
stagnatie of zelfs teruggang al
strevende verwachtingen teleurstellen.
Wie de geschiedenis met het oog hierop na
gaat, merkt de opeenvolging dezer verschijnse
len herhaaldelijk en wordt alzoo licht verlokt
tot de onderstelling, dat de loop der mensche-
hjke beschaving een zigzag-lijn volgt. Wat
hebben onze vaderen zich ingespannen, om aan
den staat der slavernij te ontkomen
Goed en bloed, hun geheele leven hadden ze
er voor veil om het juk af te schudden en zich
te mogen verlustigen in de vrije lucht.
En toen ze eenmaal vrij waren, in ’t bezit
dus van het goed waarnaar ze, als het hoogste,
zoolang gehaakt hadden met inspanning van
alle krachten en met verloochening van alle
banden, die hen aan het ondermaansche nog
vasthielden banden van bloedverwant- en
vriendschap, tot zelfs de draad van eigen le-
ven toen ze dan na al deze toewijding voor
de groote zaak ten slotte hun doel bereikt za
gen, was het met hun tevredenheid bijster slecht
gesteld.
Ze wilden ook onafhankelijk zijn, en met
eden. Immers, wat beduidt het, vrij te zijn,
wanneer men afhankelijk is van anderen
Wat beteekent de vrijheid van den valk, die,
op zekere hoogte gekomen, het koord voelt
spannen door zijn meester
Men wilde dus onafhankelijk zijn, omdat dit
de onmisbare voorwaarde is voor een vrij leven.
Die onafhankelijkheid bestond en bestaat
nog in het bezit van kapitaal, en daarom
■was de leus van het vrijheidlievende volk:
Maakt kapitaal.
En aangezien het niet mogelijk is langs na
tuurlijken weg, dat is door arbeid, zooveel
kapitaal bij elkaar te zamelen, begrepen de
vrijheidslievende Nederlanders, dat men een
anderen weg daartoe moest inslaan. Men ging
handel drijven tot in verre gewesten, waar men,
om een spoedig en flink resultaat te hebben,
de domme zwartjes aan den broodboom bond,
onderwijl men er de vruchten ging afplukken.
Het ideaal der vrije ontwikkeling, zeker het
hoogste waarnaar de mensch streven mag en
dat ieder kan najagen, zonder den medejager te
belemmeren, werd verlaagd tot een twistappel
en verloor daarmee zijn hooge beteekenis.
Men meende het niet te kunnen bereiken,
ronder zijn medejagers te knevelen of wel ze
le gebruiken als middel ter bereiking der vrucht.
Het recht, dat voor allen bestond, werd, toen
®en het onder bereik had, ingekrompen tot
een voorrecht.
Het ideaal werd door den bedervenden adem
der zelfzucht gezengd en verschrompeld, tot het
kenbaar meer was geworden.
Vrijheid op godsdienstig terrein was het ide
aal der Nederlandsche hervormingsvrienden in
A'den tachtigjarigen oorlog. We kennen allen de
wor-
-- in dit geval zjn h™ bkeschriJvi^ ver^eld de voor
J uiie voldoen deze bewerking vprAisflito tz...
de verzameling een groot aantal-
esi
OEEKER COIRAV
S
6
6
ii.
m
er
jt-
ao
si
er
o-
in
re
rk
ir-
d.
le
3.
i.
i.
'-Z
4
u-o-ut VUUK
V
