t
I
31
i J
MW H1ÖHIMTIHIO NR R
fflÉÈMBlIlRIiÉSSfflWSIIIR
JAARMARKT of KERMIS
No. 60.
N EGE N“E N-V EERTIQSTE J
A A R Q A N G-.
1894
ONS ONDERWIJS.
Z -A. T E 1< O A. «-
^8 JULI.
leton-nummer 174.
50.
BINNENLAND.
ny, uui ueze coni:
de I indruk achterlaat
3
-
3
50
a
a
Alle brieven
in te zenden.
en
301
tn-
I.
nr
)0,
N.
00
>0,
ur
)0,
)0,
k.
d:
ia-
en
ADVERTENT1ËN
voor eiken regel meer 71/,
belangrijk lager. Voorwaarden daaromtrent
den uitgever.
Deze CO URANT verschijnt WOENSDAGS en ZATERDAGS.
Abonnementsprijs voor 3 maanden ƒ1.— franco per post ƒ1.25.
Alle brieven en stukken, uitgave of redactie betreffende, franco
Het bericht van de N. Gron. Ct. omtrent de
aanschrijving, die aan de gemeentebesturen ver»
zonden zou zijn tot het verzamelen der bouw
stoffen voor een nieuwe kieswet, wordt beves
tigd. De aanschrijving, die aan alle gemeente
besturen werd gericht, was echter niet voor
openbaarmaking bestemd; het woord „geheim*
kwam er op voor.
De heer G. Metzlawier te Meppel heeft een
adres aan de Tweede Kamer gezonden, waarin
hij er over klaagt dat juist voor de leerlingen
diedeel namen aan de eind-examens van de
christelijk philanthropische inrichtingen te Doe-
tinchem de strengste gecommitteerden werden
uitgezocht, ’t Waren zoowel verleden jaar als
dit jaar de professoren Verdam, Van Leeuwen
en Kapteijn.
Die heeren hebben overal den naam van „de
gestrenge heeren* en hebben zoowel dit jaar
als het vorige meer dan 30 pet. der leerlingen
afgewezen, ofschoon andere commissies nooit
boven de 14 pet. gingen. Hij verzoekt de Ka
mer aan de regeering inlichting te vragen,
waarom die commissie twee jaren achtereen naar
Doetinchem gezonden is, vooral omdat het al
den schijn heeft, dat dit christelijk gymnasium
door die moderne heeren moet gekastijd en zoo
mogelijk vernietigd worden. Buitendien hoort
hij, dat deze commissie overal een ongunstiger
- --j ten opzichte van <hun ken-
Bij deze Courant behoort als Bijblad Fouil-
zich in de laatste jaren in de kringen van het
N. O. G. aristocratische symptomen hebben
voorgedaan, die de vrees wettigen, dat een
schoolwet naar den geest en de inzichten
der meerderheid van dit Genootschap alles be
halve democratisch zou uitvallen en dus noch
met den geest des tijds noch met de ideeën van
een groot en steeds aangroeiend deel der on
derwijzers overeen zou stemmen.
Hierbij komt nog, dat de arbeid der Com
missie, zooals ze dit zelve verklaart, een voor-
loopig karakter draagten waar deze aandringt
op een duidelijke uitspraak van het Genoot
schap, is het gebiedend noodzakelijk dat ook
zij die, hoewel buiten het Genootschap staan
de, in de zaak zijn betrokken, hun licht in de
zen niet onder de korenmaat zetten.
De Commissie gedelegeerd als ze werd door
het N. O. G. had eenvoudig de vrucht van ha
ren arbeid aan het hoofdbestuur van het N.
O. G. af te dragenin een zaak echter waar
bij ook, en wel ten nauwste, betrokken zijn de
belangen van hen die lid zijn van den Bond
voor N. O., komt het ons af keurenswaardig
voor, dat het hoofdbestuur zich er toe bepaalde
den arbeid der Commissie aan de Afdeelingen
van het N. O. G. ter overweging aan te bieden
en zoo geheel de zustervereeniging heeft dur
ven negeeren.
Wij meenen hierin nog den geest en de al
lures weer te vinden van de almachtige libe
rale partij van vroeger, die de menschen indeel
de in heeren en gekken en daarbij het liedje
neuriede wat de heeren wijzen moeten de gek
ken prijzen.
De Commissie stelt zich voor, na kennis te
hebben genomen van de uitspraken in de Af
deelingen van het Genootschap, nog eens na te
gaan, welke wijzigingen noodig zullen zijn om
tot eenstemmigheid te geraken waardoor onte
genzeggelijk „de beteekenis er van verhoogd”
zou wordenen de verwezenlijking dier alge
meen gehuldigde denkbeelden kans zou hebben
spoedig verwezenlijkt te zullen worden.
Daarom, nog eens, zijn alle openbare onder
wijzers, tot welk genootschap ze ook behooren,
geroepen, ook zonder daartoe uitgenoodigd te
zijn door het Hoofdbestuur van het N. O. G.,
hun oordeel uit te spreken over de verschillen
de voorstellen tot wijziging der bestaande school
wet, om aan de wetgevende macht een juist
denkbeeld te geven van de wenschen van het
geheele korps openbare onderwijzers.
Die roepstem te volgen is niet moeilijk voor
eerst is de lust tot critiek algemeenverder
is het een zeer alledaagsche uitdrukking dat
het gemakkelijk is iets af te keuren wanneer
men niet behoeft te zeggen hoe het worden
moet en dat zal immers de Commissie weer
op zich nemen
en ten slotteom vergelijkenderwijs de licht
heid dier taak aan te toonen wanneer men
denkt aan de jury, die in deze dagen in het
Paleis voor Volksvlijt zich afslooft om te ont
dekken welke bakker het lekkerst brood bakt,
het voedzaamst en het goedkoopst
een an-
l andere
over de hoofdpunten, en
onverantwoordelijk zijn wanneer de
van N. O. in dezen zich van critiek ont-
een critiek die stellig niet zuinig gebruik
van de tuchtroede, ook al heeft het
;uur gemeend het rapport enkel aan
Afd. van het N. O. G. te moeten toezenden
toet verzoek om advies.
Indien dan het Hoofdbestuur van den N. O.
Bond ook de afdeelingen van dien bond tot
’temming mocht uitnoodigen, is het denkbeeld
'iet hersenschimmig, dat de meerderheid der
Sederl. Onderwijzers de denkbeelden uit het
•apport verwierp in zake de hoofdquaesties bij
teze toekomstige nieuwe onderwijsregeling.
regeering heeft niet enkel te rade te gaan
net de denkbeelden der meerderheid van het
0. G., maar ook met die der minderheid en
net die van de meerderheid en minderheid,
00 deze zich mochten voordoen, van den Bond
'oor N. O.
En daarvoor is bespreking in alle kringen
tozer onderwijzerswereld, zoo mogelijk formu-
eering der verschillende denkbeelden, thans zeer
frenschelijk.
Df waarom zouden we het verzwijgen, dat
zoogenaamde schitterende gaven. Hij is geen
dichter, nog minder een dweper. Hij gelooft
met, maar hjj weet. Stelligheid is het beste en
liefste wat hij bij menschen en dingen vinden
kan. Hij is degelijk, helder, nauwkeurig in al
zgn betoogen. Hij gaat recht op den man en
op de zaak af, als hij eenmaal zijn wit geko
zen heeft. Bij het doel der keuze is hij voor
zichtig en geduldig als een Indiaansch jager
zonder een zweem van schalkschheid poogt hii
I zijn tegenstander te verschalken en van den
weg te brengen; hij volgt zijn weg kalm en
onverwrikt. Hij is van top tot teen een ver
standelijk man; hij weet wat groote dingen zijn
en hij wil ze; het soms wat kleine der gewone
verstandsmenschen heeft hij niet. Toch ont
breekt hem in zijn wijze van optreden en han
delen iets van het grootsche, dat zij die groo
te dingen doen zullen niet kunnen ontberen.
De phantaisie is voor hem geen scheppende
kracht, zij is slechts het middel dat de dingen
door het verstand gewild in bruikbare beelden
belichaamt.*
Op de vraag, hoe die kalme man zulk een
geweldige hartstocht kan opwekken, antwoordt
dr. Schaepman dat Tak een man is van kracht
van onverzettelijke kracht. En dat prikkelt
tot verzet. Men wil zich wel gewonnen geven,
maar men wil niet gedwongen worden.
Deze eigenaardige kracht van den heer Tak
is een natuurlijke gave, maar zij is tevens een
verkregene, een aangeleerde eigenschap. Zij
komt voort uit de voorstelling, die de heer Tak
zich gemaakt heeft van den staatsman-minister
en de door hem gehuldigde opvatting van den
staat. Wat de heer Tak in den staat ziet en
bewondert, dat is de macht, het alvermogen.
De gebiedende invloed, dien de staat op °het
volle, rijke leven kan uitoefenende kracht
tot ontwikkeling, die hij overal kan doen gel
den; de ontelbare dingen, die hij rechtstreeks
en zijdelings, middellijk en onmiddellijk, kan be
vorderen en tot stand brengen, dat trekt hem
aan. Voor wie dergelijke ideeën koestert, moet
de staatsminister in Thorbecke volschapen staan.
van 1 tot 4 regels, gewone letter, 40 Cents;
7*/2 Cents. Bij abonnement is de prijs
-i te vernemen bij
1 deren kring sinds eenigen tijd gansch
denkbeelden heerschen
het zou
Bond
hield,
1 tal maken
Hoofdbesti
Met belangstelling hebben we inzage genomen
van het rapport der Commissie, belast met het
uitwerken der denkbeelden van het Nederl.
Onderwijzers-Genootschap over een gewenschte
herziening der wet op het lager onderwijs.
Daar het rapport bestemd is een onderwerp
van overweging uit te maken in de afdeelingen,
meenen we aan de voorstanders en vrienden
van ons neutraal onderwijs geen ondienst te
doen wanneer we hun nader in kenuis stellen
met de voorgestelde hervorming, daarbij, waar
het ons noodzakelijk mocht voorkomen, niet
verzuimende een woord van critiek er tusschen
te voegen.
Het rapport verdient daarom vooral openbaar
te worden besproken, wijl het bestemd is als
ligger voor het bereiden van het meel waaruit
de regeering den koek zal hebben te bakken.
Bij de hoofdpunten heeft de Commissie „nauw
gezet gebruik gemaakt” van de uitkomsten
der besprekingen over die punten in de Af
deelingen.
Aannemende dus dat de Commissie in die
quaesties eenvoudig de denkbeelden der meer-
derheid heeft gecodificeerd, zal het wel geen
2 twijfel toelaten of die meerderheid er haar ze
gel aan zal hechten.
Doch we leven snel en ook les idees mar-
niet het langzaamst in de onderwijzers
wereld, zoodat de mogelijkheid niet is uitgeslo
ten dat de meerderheid in de kringen van het
Genootschap „om” was.
Zeer waarschijnlijk is echter dat in
dan, bij de groote keus uit de bakkers die
zich voor den eereprijs hebben aangemeld met
hun brood, koek, beschuit, taart en ander ge
bak, zal men moeten toegeven, dat het die ju- I
ry moeilijk moet vallen haar taak naar behoo
ren te vervullen en de regelen der gezondheid
niet te buiten te gaan. Voor die moeilijkheid
en dat gevaar zijn de onderwijzers bewaard, om
dat ze slechts éeu gebak hebben te proeven en
geen keus behoeven te doen.
Dr. Schaepman wijdt een reeks artikelen in
het Centrum aan den algemeenen politieleen toe
stand in Nederland. Door de uitgebreidheid
van deze beschouwingen kunnen wij niet meer
dan nu en dan een greep er uit doen, en zoo
willen wij thans enkele hoofdpunten relevee-
ren uit een bespreking van mr. Tak van Poort
vliet.
„Weinige dingen, schrijft dr. Sch.zullen
later een zoo verrassenden en eigenlijk zoo ver-
warrenden of zelf overbluffenden indruk maken
als de hartstochtelijke haat, die zich tegen den
heer Tak heeft geopenbaard. Er was wel geest
drift gewekt voor de zaak die hij voorstond,
maar niet voor den persoon. Immers en
ook dit moet men in rekening brengen bij
den heer Tak zelven was weinig te zien van
de groote geestdrift, die verlicht en ontvlamt,
bezielt en medesleept. Al de eigenschappen
die met zulk een geestdrift gepaard moeten
gaan, ontbreken hem. Hij bezit geen van
BEKENDMA KING.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS der
gemeente Sneek maken bekend, dat de
alhier dit jaar begint op Vrijdag den 17den
Augustus, des morgens acht uur, om te eindi
gen op Vrijdag den 24sten Augustus d. a. v.
des morgens acht uur, en dat vóór den 26sten
dier maand alle kramen, disschen, tenten enz.
zullen moeten zijn afgebroken en weggeruimd.
Tevens wordt herinnerd aan art. 12 der Al-
gemeene Politie-Verordening, waarbij is be
paald dat niemand eene tent, kraam, tafel of
iets dergelijks op den voor den openbaren dienst
bestemden grond mag opslaan of daarop uit
stallingen van goederen hebben, dan overeen
komstig de aanwijzing van den Marktmeester
of, bij ontstentenis van dezen, van de Politie
en na voldoening van het marktgeld.
Sneek, 19 Juli 1894.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
ALMA, Burgemeester.
BENNEWITZ, Secretaris.
BEKENDMAKING.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS der
gemeente Sneek herinneren belanghebbenden,
dat de toelating van kinderen op School no. 1
éénmaal ’sjaars plaats heeft en wel op den
1 September
dat alsdan worden toegelaten zij, die den
ouderdom van zes jaren bereikt hebben of vóór
den 1 Januari 1895 bereiken
dat de aanvraag tot plaatsing mondeling of
schriftelijk bij ’t waarnemend Hoofd der school
moet geschieden vóór 4 AUGUSTUS e. k.
Sneek den 27 Juli 1894.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
KINGMA, L.-Burgemeester.
BENNEWITZ, Secretaris.
UIT DEFERS.
I
sa
0 so
5US
45’
30’
non
I, -
1, -
mu
ili.
’Kit
6 50
7-
77
7 20
8-
8 -
8 15
8 35
8 45
613
6 43
75
8 33
914
9 29
943
955
08
.015
lCOURANT
