DE ONDERGANG DER WERELD.
Verhaal uit het jaar 1899,
van Friedrich Thieme.
'i
FEUILLETON.
geen
treden.
l
II.
(Vervolg.)
een mishande-
5.)
De eerstvolgende dagen brachten den armen
professor Kühnemann de eene onaangenaamheid
na de andere. Hoe meer de noodlottige dag
naderde, des te minder kon hij tegenover tal van
personen zijn ongerustheid verbergen. Zijn
ophelderingen in de vergadering hadden zoo
goed als niets uitgewerkt; het was voor de
mensehen voldoende te weten, dat de mogelijk
heid van een botsing althans niet geheel was
buitengesloten, om ruimte te geven aan de
mand zoo dwaas als die van t jaar 1000, om
zijn vermogen in feestelijkheden door te bren
gen teneinde er op aarde nog genot van te
hebben, zoo waren er toch genoeg angstigen,
die zich reeds bedreigd zagen door de lava van
een vuurspuwenden berg, om door gloeiende dam
pen gebraden, of door de komeet het luchtruim
ingeslingerd te worden, óm daar tusschen hemel
en aarde in een allerkritiekste positie te blijven
zweven.
„De'mensehen zijn gekriep professor
Kühnemann, nadat hij zoo pas weer een „in
gezonden stuk" in de krant gelezen had, waarin
het geestige voorstel gedaan werd, dat demen-
schen zich allen op den morgen van 13 No
vember zoodanig zouden bedrinken, dat zij óf
eerst op den 14 November na de doorgestane
crisis weer tot bezinning komen óf in een be-
wusteloozen toestand door de catastrophe zouden
verrast worden. „Zulk tuigja, daar zal
toch maar natuurlijk die zwetser, die
J - C' 1 n S... Cl 1 I I T.
charlatan - -
Op dat oogenblik kwam de meid binnen
wetende of hij zich vroolijk of boos maken
moet„zij zal bepaald niet vergaan."
„Dat’s dus bepaald, bepaald zeker, mijnheer»
de professor A
„Ja, dat kan ik u op schrift geven."
Het gezicht van de barones begon op te»
klaren. „O, dan ga ik gerustgesteld heen,
lispelde zij, terwijl zij opstond. „Niet waar, do»
aarde staat op dien dag op een geheel ander»
punt van haar baan als de komeet?"
„Volgens mijne berekeningen komen beide»
lichamen alsdan tamelijk dicht bij elkaar S
„O God!"
De oude dame valt ontsteld weer in haar»
stoel neer. I
„Maar gaan elkaar altijd nog op zoo’n W»
bootlijken afstand voorbij, dat er nog verschel»
dene planeten tusschen de overblijvende ruimt»
zouden kunnen passeeren zonder elkaar te»
raken," ging Kühnemann voort.
„Maar, mijnheer de professor," kreunde de»
vreemdelinge, „nog verscheidene planeten, "r;‘
wil dat zeggen Dat zijn zeker slechts va»
die heele kleine sterretjes, waarvan een dozy1»
een geweldigen
te restaureeren, ieder naar zijn smaak met
zuur of zoet.
Komt men op het meer stille kermisterrein.
„de kramen langs” met een niet al te1
schrale beurs en geen al te vasthoudende hand,
dan vindt men daar keuze te over voor een
kermisgeschenkje waarmee men de kinderoogen
kan doen stralen, of voor een degelijk kermis-
cadeau, waarmee men een vriend of vriendin
aangenaam kan verrassen, zoOals bijv, in de
bekende kraam met fraaie optische instrumen
ten van den heer Lauwers.
Zooals men uit onze vluchtige revue bemer-
ken zal, geeft de kermis ook dit jaar nog
genoeg te zien en te genieten. Het„Elk wat
wils” ’t eigenaardige dat de kermisdagen
bijzonder kenmerkt en aantrekkelijk maakt
ontbreekt ook thans niet.
Ieder amuseere zich dan ook nu weer vol
gens eigen lust en smaak, mits ’t maar zoo
geschiede dat hij er later niet over behoeft te
blozen.
De Ned. Tooneelvereeniging (dir. Chrispijn).
verzoekt ons te berichten, dat zij dit jaar de
kermis alhier niet zal bezoeken en wel ten
gevolge een gerezen verschil tusschen haar en
den eigenaar der Schouwburg-tent.
BUITENLAND.
OVERZICHT.
De aandacht, door de Par ij sc he pers ge
wijd aan de onthullingen van Vitrac-Desrosiers, I
is in beslag genomen door een belangrijker feit:
de vrijspraak van de aangeklaagden in het
anarchisten-proces. De indruk verschilt, naar
mate de richting van het blad. Over het geheel
ziet men er een soort nederlaag in voor het
ministerie en een bewijs, dat de nieuwe anar
chistenwet weinig beduidt en niet in den smaak
valt. Sommige bladen, o. a. de Figaro, wijzen
op een reeks onhandigheden door den procureur-
generaal begaan. Eerst werd openbaarmaking
van het verhoor van twee der beklaagden ver
boden en daarna laat men het toe, dat een rede
van een dezer beschuldigden wordt gepubliceerd.
Dat gaat niet aan. liet meest wordt het door
het blad betreurd, dat in de vrijspraak een soort
van triomf zal worden gezien voor anti-sociale
beginselen, terwijl er feitelijk alleen door bewe-
v... -7zen wordt dat de minister van justitie en eenige
Gezelschap'gedu'rende^de^ke'rmis voorstellingen al te ijverige rechterlijke ambtenaren niet ge-’
slaagd zijn in hun poging om een geweldigen
Dokter Rameau, tooneelspel indruk te maken op de algemeene opinie. Be
trent den dubbelen moord te Schagen. Geheel
on ipgemerkt is de misdaad niet gebleven. Toen
te 11 uur in den avond door een paar bezoe
kers bij ’t verlaten van een aangrenzend koffie
huis aan het perceel van den moord een geroep
van o God, o God" werd vernomen, trok dat
de aandacht. Daar men echter terstond daarop
niets meer vernam, meenden bedoelde heeren
recht te hebben om het huis binnen te
Te twaalf uur ongeveer werd door be
woners van het koffiehuis gerucht in den aan-
grenzenden tuin vernomen. Op het geblaf van
den hond zag men daarop een persoon zich in
de richting van het daarachter liggende weiland
snel verwijderen. Eenige minuten daarna ging
de winkelschel van de wed B. Daaruit meent
men te kunnen opmaken, dat de misdaad be
dreven werd door twee personen Daar me
evenwel in Schagen nooit van inbraak of dief
stal hoort, lette men er niet op.
In hoever de moord aan diefstal moet worden
toegeschreven, is nog tamelijk onzeker. Eenige
effecten en banknoten lagen nog onaangeioerd
ini een der laden van de kast. Ook de gouden
kap, die voor ’t grijpen stond, werd met mede-
geDemv‘rouw, de wed. G. Bute, was 55 jaar
oud. Haar nichtje Anna Beijers, een meisje van
17 jaar, zou binnenkort officieel geengageerd
geraken met een bakkersknecht uit Schagen.
Andere huisgenooten waren er niet.
De slachtoffers zijn onder blijken van warme
belangstelling van de zijde der dorpsgenooten
ter aarde besteld.
De ingezetenen zijn voornemens een premie
uit te loven op ’t vinden van den moordenaar-
Aan de Haart. Ct. wordt gemeld, dat te Alk
maar iemand onder politiegeleide is binnenge
bracht, tegen wien men zware verdenking meent
te hebben, ’t Zou een gewezen knecht van de
verslagene zijn, sedert eenigen tijd ontslagen
uit de gevangenis, waarin hij wegens diefstal
zat. Uit niets blijkt intusschen, waarom men
den man verdenkt.
Nader wordt gemeld dat door een commissie,
daartoe gevormd namens de burgerij van beha
gen en Omstreken, 750 gld. is uitgeloofd voor
de ontdekking van den dader of daders van
dezen moord.
Nog een moord, of tenminste
ling met doodelijken afloop.
ï’e Valthermond ontstond twist tusschen ze
keren Brücher en Steffen Groen. De twist liep
ten slotte zoo hoog, dat Groen Brücher een slag
gaf met een zwaar stuk hout. In t eerst liep
Brücher nog een honderd passen weg, doch
zakte toen ineen. Hij werd daarna door een
zijner kameraden opgezocht, die hem met moeite
voorthielp tot achtereen turfhoop, waar hij den
volgenden dag door zijn vrouw werd gevonden.
Dr Wijnne van Odoorn, wien door den bur
gemeester een onderzoek van den verwonde was
opgedragen, moet verklaard hebben mets tot
diens herstel te kunnen doen en geeft niet de
minste hoop op ’s mans genezing. De man is
dan ook reeds overleden.
Zou er een van de onontdekte moorden van
het lijstje kunnen geschrapt worden?
Door den rijks veld wachter W. van Loon te
Krimpen aan den IJssel, lezen wij in de bla
den, zijn vermoedelijk de daders opgespoord van
den moord, gepleegd op den rijksveldwachter
Adriaanse aan de Koewacht. (Zeeland).
De vijfde medeplichtige aan den horloge-dief-
stal te Emmerik is te Alstaden bij Oberhausen
gearresteerd. De ontbrekende horloges zijn ech
ter niet bij hem gevonden.
professor wenschte te spreken.
„Wie is dat dan?" vroeg Kühnemann over
zijn schouder heen.
„Zij noemt zich barones v. Holler uit Posen."
„Laat haar binnenkomen."
Een oogenblik later ruischte een oude dame
in zeer elegant toilet de kamer binnen. De
professor schoof voor haar een stoel dicht bij
den zijne en vroeg, wat zij verlangde.
„Och, mijnheer," kuchte de min of meer
astlimatische dame, „ik wilde u alleen maar eene
opheldering verzoeken. Ik sta immers voor
mijnheer professor Kühnemann, dezelfde die dat
mooie boek tegen den ondergang der wereld
geschreven heeft
„Die ben ik inderdaad."
„Ik ben expres van Posen hier gekomen,
alhoewel het reizen mij vanwege het asthma
moeilijk valt, om u, 'mijnheer de professor,
persoonlijk te vragen, of u werkelijk heel nauw
keurig weet dat de wereld deu 13 November
die Grosser is er de schuld van!" niet vergaan zal.
en I De professor fronst het voorhoofd. „Dan hadt
on p-ü u de reis kunnen besparen," zegt hij, niet
Te Huisen is een droevig feit vóórgekomen.
Terwijl S. met een geladen geweer liep, ging
door een noodlottig toe val het schot af en trof
den ongelukkige in het onderlijf. Hij overleed
enkele uren daarna en laat een weduwe met
5 kinderen na.
De Groningsche advocaat, wiens naam ge
noemd werd in zake de afpersing van f 6000
aan een landbouwer te Uithuizen, is in zijn
woonplaats teruggekeerd.
Te Groningen spookt het in de laatste avon
den in het Noorderpark. Op het daar aanwezige
heuveltje zou een spook gezien zijn, een witte
of een roode juffrouw, die boos met de armen
zwaait. Met zekerheid kan niet worden ver
meld, wat aanleiding tot dit praatje heeft gege
ven, maar het vermoeden ligt voor de hand,
dat men in dezen met een grap te maken heeft,
’t Is eergister avond intusschen al weer wat
rustiger geweest, ’t Spook schijnt dus niet van
spektakel te houden.
In Opsterland dreigt weer een conflict te ont
staan tusschen den Raad en Ged. Staten onzer
provincie, thans over voedsel, kleeding en
schoeisel aan schoolkinderen. Ged. Staten zul
len de tusschenkomst der Hooge Regeering in
roepen. Het betreft de onlangs door den raad
vastgestelde nieuwe verordening op het lager
onderwijs, waarbij o. a. is bepaald dat leerlingen,
wier ouders of verzorgers niet voldoende in hun
ne voeding, kleeding en schoeisel kunnen voor
zien, daaraan kosteloos worden geholpen ter be
slissing van het hoofd der school, armvoogden
gehoord. Bij Ged. Staten is ernstig bezwaar
tegen deze bepaling gerezen. Zij zeggen in
een aan het gemeentebestuur gezonden schrij
ven, dat dit helpen feitelijk is het verleenen
van onderstand van gemeentewege, waarbij hoe
genaamd geen rekening wordt gehouden met
de voorschriften der armenwet. Bovendien vin
den Ged. St. de zaak bedenkelijk uit een paeda-
gogisch oogpunt. Bij weigering van hulp toch
zal de verantwoordelijkheid daarvan neerkomen
op het hoofd der school, en dan zullen onaan-
genaamheden en conflicten tusschen het hoofd
en de ouders niet uitblijven. Afgescheiden van
dit alles zijn Ged. Staten van oordeel, dat toe
passing van den maatregel bij de ouders zal ver
zwakken het besef, dat zij in de eerste praats
verplicht zijn hunne kinderen op te voeden en
te onderhouden en dat staatszorg alleen in geval
van onvermijdelijkheid te pas kan komen. En
bij dat alles komen nog de ernstige gevolgen
voor de reeds zoo gedrukte gemeentefinancien
van Opsterland, indien op deze wijze aan de
hoofden der scholen, zonder eenige controle, de
beschikking over de fondsen der gemeente wordt
gegeven.
Op al deze gronden verklaren Ged. Staten
dat, als de genoemde bepaling niet uit de ver
ordening wordt genomen, zij zich genoodzaakt
zullen zien, haar aan de Koningin-Regentes ter
vernietiging voor te dragen.
SNEEK, 17 Aug.
Op de traditioneele wijze werd ons heden
morgen weer aangekondigd dat we de kermis-
week zijn ingetreden. De oude matrone brengt
onze gemeente weer haar gewoon jaarlijksch be
zoek, een bezoek door velen en vooral door
de jongeren onder ons lang te voren reeds
verlangend tegemoet gezien en met vreugde
begroet als dat van een algemeen bekende, wel
wat dwaze maar toch amusante oude vriendin.
Wel wat dwaas! zeker; zij droeg altijd
de narrenkap en tooide zich-zelve en haar
paranimfen steeds met schril-bonte kleuren en
klatergoud, maar zij had er toch maar al
tijd slag van om, overal waar zij voor korten
tijd haar narrenstaf als scepter zwaaide, de jeugd
te doen schateren van pleizier over haar dwaas
heden en dolle invallen en zelfs op het voor
hoofd der ouderen voor korten tijd de rimpels
glad te strijken en een glimlachje te tooveren
op hunne lippen. Zóo heeft ze gedurende haar
lang, lang leven op haar eigenaardige manier
geslachten aan geslachten geamuseerd en was
zij overal welkom onder de menschenkinderen,
waar de gulle lach en ’t gezellig pretmaken
geen contrabande was. En dat is zij nóg, al
is zij dan ook in de laatste jaren erg verouderd
en al kan men zien, dat zij elk jaar minder
wordt. Maar zij is heel taai van constitutie,
en haar regeerings-program was, is en blijft
onveranderd amuseeren, pretmaken. Zoolang
haar regime geduld wordt, zal ze met onwrik
bare consequentie de narrenkap dragen en den
narrenstaf blijven voeren over de onderdanen
die zich voor korten tijd vrijwillig want zij
dwingt niemand en in zoover is hare regeering
zoo vrijgevig mogelijk onder haar scepter
willen neergeven, en moeten dezen zich dan
ook mèt de lusten de lasten getroosten, die
haar kortstondig bestuur onvermijdelijk mee
brengt.
Wij zullen dan ook verder niet gaan meui-
teeren over de kermis; maar rekening houden
de met het feit dat zij er is en daarvan de
lichtzijde nemende, ons bepalen tot de vraag:
wat zij ons dit jaar te zien en te genieten geeft?
En dan doet het ons genoegen er in de eer
ste plaats al dadelijk op te kunnen wijzen, dat
den liefhebbers van het tooneel gedurende de
kermisdagen de gelegenheid wordt aangeboden,
in de groote Schouw burg-loge op de gedempte
Kleine Balen, te kunnen profiteeren van de
voorstellingen van het gezelschap van de Ne-
derlandsche Tooneelisten onder directie van den
heer Ch. de la Mar, een gezelschap dat bij het
kunstlievend publiek guustig staat aangeschre
ven en ongetwijfeld zijn best zal doen ook hier
die reputatie te handhaven. Afgaande op de gun
stige beoordeelingen die wij in verschillende bla
den lazen over de elders door dit gezelschap ge
geven voorstellingen, twijfelen we niet, of
het tooneellievend publiek zal er genotvolle avon
den kunnen doorbrengen. Met veel lof en waar-
deering toch spreekt de F ran. Cour., waar het
gaf, o. a. over de opvoering van Michael Stro-
goff en vooral over N
getrokken uit den bekenden roman van George
Ohnet, ’t welk zoo algemeen in den smaak viel,
dat eene reprise noodig was. Maar ook over
de wijze waarop de verdere nummers van het
repertoire (wij verwijzen daarvoor naar achter
staande annonce) werden uitgevoerd, wordt met
veel lof gesproken. Het gezelschap van deu
heer de la Mar had dan ook te Franeker veel
succes. Dit spore ook de liefhebbers van het
tooneel hier ter stede en uit de omstreken aan
tot een druk bezoek.
Onder de verdere amusementen die de kermis
ons dit jaar aanbiedt, noemen we, onder ver
wijzing naar achterstaande annonces, o.a.het
welbekende Theatre de Nouveautés et de Me
tamorphoses van den heer Mullens Robert, het
fraaie Hippodrome van deu heer Benner, het
Panopticum van den heer Spork, de aardige
vertooning van de Waternimf' en meer dergelij
ke, die elk haar eigenaardig aantrekkelijks heb
ben voor het groote publiek. Dat het grootste
amusement voor de jeugd, de caroussel, be
hoorlijk vertegenwoordigd is, behoeft zeker niet
gezegdevenmin als we behoeven te relevee-
ren, dat den kermisbezoeker ook nu weer vol
doende gelegenheid wordt aangeboden zich
slaagd zijn in hun poging om
Temps troost zich met de overweging, dat het
gebeurde een leer zal zijn voor hen, die op al
te vrijmoedige wijze coquetteeren met gevaar
lijke leerstellingen. De beklaagden zijn het
ditmaal ontsnapt, maar zij hebben den afgrond
gezien, waarin zij bijna zijn gestort en het zalj
hen tot een waarschuwing zijn.
Het bovenstaande leert, dat men aan alles een
goeden kant kan vinden. Maar zeker is het
waar, dat de beklaagden ternauwernood zijn
ontsnapt aan een vonnis. De jury toch heelt
het niet-schuldig uitgesproken met de kleinst
mogelijke meerderheid, terwijl bij enkele vragen
de stemmen staakten ’t geen ten goede komt
aan de beklaagden, ’t Is dus wel langs het
kantje gegaan en in zooverre blijft de opmerking
van de Temps juist. Mochten nu de autoriteiten
hun voordeel doen met ’t geen de Figaro zeide,
dan zou de uitslag werkelijk aan iedereen ten
goede komen
Er wordt gesproken over de vorming van een
nieuwe politieke groep, een vereeniging van
Gambettisten. Deze vereeniging is tot stand ge
komen bij gelegenheid van een bedevaart naar
Gambetta’s graf, op 2 Nov. jl. Zijn boezem-j
vriend, Spuller, staat aan ’t hoofd. Haar doel
dwaaste voorstellingen.
1
i
,1
.1
t
