MEI HS a 1DIWHT1HUD MIIE
OHM El BET iBROKMSSIiniT SMEHL
No. 69.
8894,
GEVAARLIJKE TAKTIEK.
I
Vrijwillige oefeningen in den
Wapenhandel.
N E G E N-EN-V E E R T I G 8 T E J A A R G A N G.
I 1
E
W O E IN' D A Cr
29 AUGUSTUS»
«I
Ih sommige kringen onzer samenleving wordt
het lezen tot deze
De Beaufort
mannen van erkende bekwaamheid de
BINNENLAND.
1,
2.
3.
4.
In dagen
a
50,
a
Het plan tot oprichting van een nieuwe so*
ciaal-democratische partij in Nederland geeft,
gelijk zich liet verwachten, ook het hoofdorgaan
der Duitsche sociaal-democratische partij, de
Vorwarts, aanleiding tot eenige opmerkingen.
Men weet, dat de meesten van hen, die thans
tegenover de hh. Domela Nieuwenhuis en Cor
nelissen staan, reeds lang de houding der Duit
sche partij onder Liebknecht en Bebel als de
juiste beschouwden en ter navolging aanprezen.
Men zal zich ook herinneren, dat de heer Do
mela Nieuwenhuis het herhaaldelijk met Lieb
knecht aan den stok had en dat op het con
gres, in 1892 te Zwolle gehouden, reeds door
den heer Van Kol is aangedrongen op het sta
ken van het twistgeschrijf, het marktgeschreeuw
van Recht voor Allen tegen Liebknecht. De
Vorwarts geeft geheel en al haar instemming
met het plan te kennen en uit de hoop, dat
de nieuwe partij bijval zal vinden.
Mr. W. H. de Beaufort heeft in een vlug
schrift zijn denkbeelden ontwikkeld over de
ontbinding der Tweede Kamer in Maart 1894.
Hij noemt het een staatsrechtelijke beschou-
van het verschijnsel op te sporen, om
zoo mogelijk het geneesmiddel aan te
die als eenige leuze aanneemthet belang der
kerk périsse le monde.
Zonder de kerk als zoodanig te ondermijnen,
mogen alle weldenkenden, die de orde lief
hebben, hier tegenover stellen de woorden van
Paulus
Eerst het natuurlijke, dan het geestelijke.
KENNISGE VING.
De BURGEMEESTER van Sneek,
Gezien de missive van den heer Generaal-
Majoor, Bevelhebber in de 2e Militaire Afdee-
ling, te Utrecht, dd. 20 Augustus 11. no. 289;
Brengt ter kennis van belanghebbenden, dat
jongelieden van den 17 jarigen tot den militie-
plichtingen leeftijd, die wenschen deel te nemen
aan de vrijwillige oefeningen in den Wapenhati-
del, zich zoo spoedig mogelijk, doch vóór 15
September e. k., ter gemeente-secretarie kun
nen aanmelden.
Sneek den 23 Augustus 1894.
De Burgemeester voornoemd,
ALMA.
Uit Lombok is een minder gunstige tijding
gekomen, als men althans mag vertrouwen op.
de welonderrichtheid van het N. v. d. D. Het
blad heeft gister een bulletin verspreid, waarin
wordt gemeld, dat onze troepen op Lombok
verraderlijk zijn aangevallen en de cavalerie is
verstrooid. De gemeenschap tusschen Meharam
en Regara was verbroken.
Intusschen wordt uit den Haag getelegrafeerd
dat daar officieel niets bekend is omtrent een
door onze troepen op Lombok geleden échec.
Een later telegram uit Batavia aan het N.
v. d. D. bericht
Resident in veiligheid 14 officieren, generaal
van Ham en 150 soldaten gedood.
Door het bestuur der „Zuiderzee-Vereeniging”
is aan de leden, donateurs enz. der Vereeniging
een schrijven gericht, waarbij is gevoegd een
overdruk (met kaart) van het rapport, door de
Staatscommissie, ingesteld bij Kon. besl. van 8
Sept. 1892, in de eerste helft van dit jaar aan
de Koningin-Regentes uitgebracht.
Zooals onze lezers weten, is de vraag, of
eene afsluiting en eene droogmaking van de
Zuiderzee op eene wijze als door de Vereeni-
ging is voorgesteld, in ’s lands belang behoort
te worden ondernomen, door de Staatscommis
sie met overgroote meerderheid toestemmend
beantwoord.
Ten einde te overwegen wat door de „Z. Z. V.”
kan worden verricht om de zaak verder vooruit
te brengen, zal in de Oct.-vergadering dit punt
aan de orde komen, en is derhalve een talrij
ke opkomst der leden gewenscht.
Inmiddels heeft het algemeen bestuur ge
meend zich in een adres tot de Regentes te
moéten wenden, met verzoek zoodanige maat
regelen te willen nemen, als het spoedig tot
I bestaan uit het oogpunt van maatschappelijk of versterken. Zij hebben zich daarom bij de
j
A DJ ER TER TIER van 1 tot 4 regels, gewone letter, 40 Cents;
voor eiken regel meer 7 */3 Cents. Bij abonnement is do prijs
belangt ijk lager. Voorwaarden daaromtrent te vernemen bij
den uitgever.
I schap door afkeer wordt overstemd.
Er is dan ook tusschen socialisten en anar
chisten verwantschap, maar die verwantschap
wordt mede gedeeld door de radicalen het is
het gronddenkbeeld van deze drie partijen, dat
de grondslagen der maatschappij hervorming
eischen.
De een wil hierbij verder gaan dan de ander,
maar de overeenstemming is aanwezig bij het
uitgangspunt
Hervorming der maatschappij alleen kan orde
brengen.
In dit opzicht wijken de „liberale” en de
katholieke partij van hen af, en het is wellicht
aan de vrij groote afwijking te wijten, dat velen
onder de laatsten de fantasie er bij riepen, om
den geslachtsboom te onderscheiden, waarbij
de anarchie de spruit van het socialisme wordt
gerekend en het radicalisme de vader van het
socialisme.
Vooreerst ziet men in deze beschouwing Paus
Leo, als de vierde in den bond, over het hoofd,
die toch blijkens zijn encycliek wat af te din
gen vindt op de deugdelijkheid der maatschap
pelijke grondslagen.
Misschien wel heeft men den Heiligen Vader
te hoog geacht voor dit gezelschap en hem
daarom niet willen zien.
Het is van beteekenis, dit in ’t oog te vatten,
om een juiste voorstelling te krijgen van den
stand en de ontwikkeling der politieke partijen
in geheel Europa.
En dan zien we in dien geslachtsboom niet
anders dan een fictie. Dit aan te toonen willen
we in ’t kort beproeven.
Toen zich de eerste teekenen voordeden die
getuigden van economische wanorde in de
maatschappij, sloten allen, die ontevreden waren
met de bestaande toestanden, zich aaneen, met
het doel hierin verandering te brengen.
Bij het opmaken der revolutionaire plannen
echter openbaarde zich het verschil.
De socialist wenschte door wettelijke regeling
de productie en de verdeeling te reglemen-
teeren.
De anarchist wilde van reglement of wet
hoegenaamd niet weten.
Naarmate de wanorde meer aan het licht
kwam en daarmee de noodzakelijkheid van
hervorming dringender werd, ontstond een
nieuwe partij, die, het goed recht op verandering
erkennende, evenwel den grondslag onaangetast
wilde laten.
Zoo opgevat wordt de geslachtsboom aldus
1. revolutionairen.
2. socialisten en anarchisten.
3. radicalen.
Op dit lijstje ontbreken de clericalen. Hun
generatie staat op zichzelf en wel voor het
overgrootste deel tegenover de genoemde.
Slechts een klein deel heeft leeren inzien,
er toe mee-
om de partijen der revolutionairen te
stoffelijk belang.
Geestverwanten, bloedverwanten, vrienden,
in den laatsten tijd’ een stellingRerkondigdffie wordcn doodvijanden, wanneer hun verwant-
schijnbaar juist, inderdaad onjuist, en voor de
maatschappelijke orde bedenkelijk is. Men wil
zich rekenschap geven van de aanleiding tot de
anarchistische wanordelijkheden zeer natuurlijk.
Wanneer dergelijke aanslagen op de maat
schappelijke orde bij herhaling voorkomen,
vraagt ieder zich af, wat daarvan wel de reden
mag zijn. Het is niet alleen nieuwsgierigheid
of weetgierigheid, die ons deze vraag doet op
peren maar in het licht der verschijnselen
meenen we de maatschappij en daarbij ons eigen
ik bedreigd, en de belangstelling voor ons eigen
lot drijft er ons toe, voor de maatschappij een
beschutting te zoeken daarom trachten we de
oorzaak
daarna
geven.
Het is volkomen raadselachtig, hoe scherp
zinnige
kluts zijn kwijtgeraakt bij de opsporing van de
ziektekiem.
Vooroordeel alleen kan oorzaak daarvan zijn.
Wat toch is het geval
In de klasse der gezeten lieden heerscht het
denkbeeld nog altijd, dat de grondstellingen
onzer maatschappij zoo juist zijn, dat van wan
ordelijkheden geen sprake behoefde te zijn, en
dus, zoo besluit men, doet toch wanordelijkheid
zich voor in eenigszins ernstigen vorm, zooals
de anarchistische aanslagen hiervan blijk geven.
De schuld ligt niet aan de maatschappij en
haar instellingen, maar aan de menschen die
revolutie willen en aan hen die tot revolutie
aanzetten.
Zoo is dan de leiddraad van den gedachten
gang gereedelijk deze
De anarchisten zijn een vertakking Van den
socialistischen boom roei den stam uit en de
kwaal is verholpen.
Deze redeneering wordt door velen met over
tuiging aangehangen, door anderen met boos
opzet verkondigd, om de partijen, die over de
machtsmiddelen beschikken, aan te sporen in
die richting te reageeren.
Vooral de katholieke en conservatieve bladen
hebben gretig gebruik gemaakt van de gelegen
heid om dit misverstand uit te strooien.
Anderen, meer eerlijk, hebben die theorie
overgenomen, en zoo staan we thans voor het
verschijnsel, dat vrij algemeen onder de ver-
mogenden de vuist wordt opgeheven tegen het
socialisme, als de moeder van het verfoeilijk
anarchisme.
Zij die hieraan adhaesie betuigen, wijzen u
op het verschijnsel, dat de anarchisten eerst
socialisten geweest zijn, en dit feit is niet te
Weerspreken.
Wel zijn anarchisten de gezworen vijanden
van de socialisten, maar dit is een argument te
meer voor de stelling. Immers, wanneer ver
wantschap gepaard gaat met afkeer, is de
scheuring geweldiger en de vijandschap bitter- dat de bestaande verhoudingen
der, dan tusschen hen, die elkander slechts werken
wing.
Hij acht het noodig zijn meening over deze
ontbinding te doen kennen, omdat do wijze,
waarop zij door de afgetreden regeering is voor
bereid en aanbevolen, niet was in overeenstem
ming met een goede praktijk onzer hoogste
staatswet. Hij zou het bedenkelijk achten, in
dien haar handelwijze tot richtsnoer moest gaan
strekken voor volgende regeeringen, en daarom
wenscht hij zijn meening te doen kennen, ’t I’s
dus niet tot opflikkering van het staatkundig
twistvuur, dat hij schrijft, maar tot oplossing
van een rechtskundig vraagstuk.
Eenigszins uitvoerig gaat mr. De Beaufort
daarop den aard en de geschiedenis na van het
ontbindingsrecht in ons vaderland, om daarna
den oorsprong van dit recht in Engeland te
schetsen en de wijze waarop het zich daar té
lande in de practijk heeft ontwikkeld. Uit het
geen hij verder betoogt blijkt, dat het afgetre
den kabinet in zijn oog meer het Engelsche
gebruik heeft gevolgd dan het Nederlandsche.
In Engeland is het een gedurig terugkeerenda
regeeringsdaad geworden, hier is het altijd ge
weest een buitengewoon rechtsmiddel, waartoe
de vorst in zeer bijzondere omstandigheden ziju
toevlucht neemt. Dit laatste karakter wil hij
gehandhaafd zien en hij vreest dat het verloren,
zal gaan als voortaan bij de vorming van een
ministerie reeds over een toekomstige ontbin
ding wordt gehandeld. Na een botsing met de
vertegenwoordiging moet het ministerie begin
nen met een bereidverklaring tot het nemen
van ontslag, opdat de beslissing van den Vorst
vrij blijve. De Vorst loopt anders gevaar zich
te moeten vergenoegen met de rol van groot-
ceremo niemeester.
Deze CO ER A N T verschijnt WOENSDAGS en ZATERDAGS.
Abonnementsprijs voor 3 maanden f 1.franco per post ƒ1.25.
Alle brieven en stukken, uitgave of redactie betreffende, franco
in te zenden.
I radicalen aangesloten.
De anderen hebben zich vereenigd met de
conservatieve liberalen. Hun taktiek bestaat
hierin, dat zij stelselmatig de hervormingsge-
zinden zoeken tegen te werken, door, langs den
bij hen meer gebruikelijken weg, wantrouwen
te wekken.
De methode, die hierbij gevolgd wordt, is
zeer eenvoudig. Men keert het geslachtslijstje
om, verdraait en schikt, en zoo komt men
in de Tijd kan men
geslachtsopvolging
liberalen,
radicalen,
socialisten.
anarchisten, (brrr.)
van strijd als de onze, kan niet
genoeg gewaarschuwd worden voor deze taktiek,
UIT DE PERS.
/i 6
9 30
45*
1
l 6
;,ZV
jma
Zee,
6 50
7-
77
7 20
3-
3 -
3 15
3 25
3 45
613
3 43
75
S 35
OU
9 29
9 43
955
08
.015
1KER COURANT
30’
o
I L
