J
OUffi H HIT 1BWSSHHT SfflI
1
[olim voor ito Nationale ffliiie.
L
L
i
ggi
f
te
I
No. 83.
N E G E N-E N-V EERTIGSTE J A A R G A N G.
1894.
W
M
ONTWIKKELING.
K A EVE RM A RKT
dit jaar invalt op Maandag den 22 October e. k.
1
17' O C T O 13 1C 13.
V
J
dat elke tijd
*1
ben
om
door
de
Alle brieven
in te zenden.
Bij abonnement is de prijs
-te vernemen bij
Deze CO UB A N T verschijnt WOENSDAGS en ZATERDAGS-
Abonnementsprijs voor 3 maanden 1.— franco per post ƒ1.25.
en stukken, uitgave of redactie betreffende, franco
Al
1
Ml
Ml:
if?
van onzen tijd
I
andere gezichtspunten.
Het oude en het nieuwe, worstelende om de
macht, het heeft menige bladzijde der geschie
denis gevuld met onverkwikkelijke beschrijving
van botsingen, die geen ander doel hebben
gehad dan om het nieuwe te louteren, en met
geen andere bedoeling zijn uitgelokt, dan om
het nieuwe dood te doen.
Elke periode heeft haar paroolmaar ieder
parool is het sein geweest van hartstochtelijk
kampen voor en tegen den drang der natuur
naar ontwikkeling.
Welke is dan het parool
Geen andere dan deze
Vooruitgang, ontwikkeling.
En de strijd, daarover aangebonden, is niet
zoozeer de quaestie der ontwikkeling zelve die
wordt verdedigd of bestreden, een bewijs
van den vooruitgang ze geldt nog slechts
de vraag hoe de ontwikkeling moet worden
verkregen met God of zonder God.
Naast deze twee partijen heeft zich door den
drang der omstandigheden nog een derde ge
vormd, die den strijd ter ontwikkeling wil aan
leggen op het doel voor God.
Wie van deze drie de juiste wapenkreet
heeft gekozen, is moeilijk uit te maken te mid
den van den kruitdamp.
Oppervlakkig bezien, zal de laatste leus wel
het meest aantrekkelijk zijn voor den onbe
vooroordeelde alleen de wijze waarop de strij
ders „voor God" op het oorlogsveld manoeu-
vreeren, is juist niet altijd zeer geschikt om de
sympathie voor haar leuze aan te wakkeren
tot een hartstocht, die niet terugdeinst en niet
rust voor ze overwonnen heeft.
In den strijd om het bestaan zijn de omstan
digheden langzamerhand belemmerend aan de
ontwikkeling geworden.
Velen vragen ter wille van kennis en ont
wikkeling te vergeefs naar het onmisbare kapi
taal, en veel ontwikkelden zien geen kans meer
om zonder kapitaal staande te blijven in den
strijd.
Er zijn te veel ontwikkelden, hoort men be
weren, alsof ontwikkeling een voorrecht moet
zijn
Ontwikkeling, de eisch en het doel van den
God in de natuur, is een koopwaar geworden,
die door grooter aanbod en met daarmee ge-
ëvenredigde vraag in waarde is gedaald.
De leus kennis is macht, heeft veel van
haar kracht verloren, en zal die meer nog
verliezen, naarmate het publiek zich meer al
gemeen er op toelegt een deel er van mee te
krijgen en onbewust aldus werkzaam is aan
de ondermijning van een Voorrecht.
Vroeger wist alleen de predikant, hoe de
dingen zijn, waartoe ze dienen en hoe ze ge
bruikt moeten worden.
Tegenwoordig spreken de leeken mee en
geven niet zelden blijk beter op de hoogte te
zijn dan de herder.
Vroeger gingen alleen de zonen der rijken
staathuishoudkunde bestudeeren en zich oefenen
in de kunst om bij de veranderde tjjdsomstan-
ADVEB TEN TIÉN van 1 tot 4 regels, gewone letter, 40 Cents-
voor eiken regel meer Cents. T?"
belangrijk lager. Voorwaarden daaromtrent
den uitgever.
De wereldgeschiedenis leert ons dat elke tijd
zijn wachtwoord, zijn parool en zijn strijd heeft.
Elk tijdvak, van korten of langen duur, is
de levensperiode van een of ander brandend
vraagstuk j dit opgelost zijnde, min of meer
afdoende, komt het nieuwe van een opvolgend
tijdperk de aandacht vragen, de gemoederen
de geesten bezighouden.
mag hieruit het bewijs putten, dat de
vervullen en
Men
wereld nooit stil heeft gestaan en de gevolg
trekking, dat ook in de toekomst van stilstand
wel geen sprake zijn za).
Het is de natuur, die met haar ontdekte en
verborgen krachten den mensch voortdrijft, hem
prikkelt tot onderzoek en nader brengt tot de
waarheid, tot God.
Niet uit de openbaring, noch uit de ervaring
leert men God kennen, maar met verstand en
rede laat Hij zich vinden al moeten thans nog
de meest verhelderde geesten zich tevreden
stellen met het oplichten van een tip van den
sluier en zijn er onder hen een betrekkelijk
groot aantal die pessimistisch gestemd worden
over het geringe succes bij zoo groote inspan
ning.
lot dusver hadden we een meer rechtstreeksch
zoeken naar God op het aangewezen spoor der
openbaringsschriften, en de geschillen over de
uitkomst, welke dikwijls in oorlogen oversloe
gen, waren van speciaal godsdienstigen aard.
Orn ons
merken we
mingvan
Brengen ter openbaren kennis dat de loting
van hen, die in dit jaar voor de lichting der
Nationale Militie van 1895 dezer gemeente zijn
ingeschreven, zal plaats hebben in de Concert
zaal alhier op DONDERDAG den 25 OCTO
BER e. k., des voormiddags ten 10 ure dat
op Vrijdag, den 26 October d. a. v., ter ge-
meente-secretarie door of vanwege de lotelm-
gen aanvrage kan geschieden voor de getuig
schriften ter bekoming van vrijstelling van dea
dienst, wegens broederdienst of als eenig wettig
zoon
voorts dat om vrijstelling wegens eigen mili
tairen dienst of dien van broeders te verkrijgen
de paspoorten of andere bewijzen van ontslag’
uittreksels-stamboeken of bewijzen van werke-
lijken dienst, tenminste tien dagen vóór den
dag, waarop de eerste zitting van den Militie
raad wordt geopend, ter secretarie voornoemd
moeten worden ingeleverd.
Sneek den 12 October 1894.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
ALMA, Burgemeester.
BENNEWITZ, Secretaris,
BEKEN DMA KING.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS der
gemeente Sneek maken bekend, dat de eerste
Sneek, den 9 October 1894.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
ALMA, Burgemeester.
BENNEWITZ, Secretaris.
UIT D E P E R S.
r Zondag is in Den Haag aan den oud-minister
Tak van Poortvliet het huldeblijk overhandigd,
hem door verschillende werklieden-vereenigingen
aangeboden, ter herinnering aan zijn poging om
het kiesrecht uit te breiden zoover de Grond
wet het gedoogt.
De voorzitter van de wrerklieden-vereenigm°"
„Ontwikkeling", de heer Coeland, van welke
het plan was uitgegaan, voerde ’t woord, waar
na de feestredenaar, de voorzitter van de smids-
gezellen-vereeniging St. Eloy van Rotterdam,
een meer uitvoerige toespraak hield. Hij deed
daarin vooral uitkomen, dat van de werklieden
een protest moest uitgaan tegen de handelingen
der Tweede Kamer en deze hulde als zoodanig
moest worden aangemerkt.
De heer Tak van Poortvliet heeft den gevers
een kort woord van dank gebracht en daarna
eenige aandacht gewijd aan den politieken
toestand.
„Ik schat het hoog, aldus ongeveer sprak hij
volgens de lezing van ’t Hand, en de Tel., dat
zoovelen mijner' medeburgers ten aanzien der
uitbreiding van het kiesrecht in dezen vorm
getuigenis willen afleggen van hun teleurstel
ling, van hun wenschen, van hun vertrouwen
in de toekomst. Na de gebeurtenissen van het
afgeloopen voorjaar had een gevoel van teleur
stelling wel allermeest de bovenhand onder
hen, aan wie de kiesbevoegdheid bij voortduring
werd onthouden.
En met reden. Niet slechts bleef aan den
Nederlandschen werkman ontzegd, wat buiten
onze grenzen thans overal aan zijns gelijke is
verzekerd, het recht, om door middel van het
stembiljet mede te spreken bij de behartiging
van belangen en bij de beslissing omtrent maat
regelen, die hem evenzeer raken, als zijne tot
dusver in dit opzicht meer bevoorrechte land-
genooten. Maar bovenal moest het hem treffen,
dat zoo veelvuldig was gebleken een gemis aan
te bepalen tot de laatste eeuwen,
als leus der zestiende op hervor-
de zeventiende vaststelling der
waarheid in het dogmavan de achttiende
ontworsteling aan het dogma door verlichting,
en in de negentiende, althans wanneer men de
laatste kwarteeuw uitzondertontwikkeling
door onderwijs.
Het is, wat we hier opsomden, een periode
uit den eeuwigen strijd om waarheid op gods
dienstig gebied.
Zoodra meent men niet die waarheid te heb-
gevonden, of de middelen worden beraamd
het gevondene, de waarheid, te bewaren,
ze in een stelling te belichamen. Maar
natuur, die aan de menschelijke rede geen
rust laat, drijft de gedachte voort op onbegane
Paden het „geen toegang" is voor den men-
schehjken geest de prikkel tot verzet, de aan
sporing om de slagboomen te forceeren.
Honger en liefde naar en voor het ware,
schoone en goede doen bet hunne, om den
denkenden mensch bezig te houden niet alleen
roet hetgeen vastgesteld is, maar ook met dat
gene, waarop de toekomst eenmaal sanctie geven
zal.
Be fantasie droomt van den onzienlijke en
schept zich een voorstelling, die ze zich verstout
aan het oordeel der rede ter goedkeuring voor
te leggen.
De wereld staat niet stil, ze kan den drang
der natuur geen weerstand bieden. Alleen dat
deel, hetwelk zich gevleid heeft in de armen
van het gemakj wordt verdrietig gestemd bij
het vernemen van nieuwe onderstellingen en
digheden aan de oude theorie een nieuw kleed
aan te passen, dat wel naar het uiterlijk zich
anders voordeed, maar innerlijk geen ander
gehalte had gekregen dan de oude Geld is
macht
Tegenwoordig oefenen ook niet-rijken zich in
de kunst van denken en oordeelen en is het
wonder dat zij zich afkeerig toonen van de
slotsom, waartoe hun meer bedeelde natuur-
gonooten zijn gekomen
Kan men iets anders verwachten dan dit, dat
de minder begunstigden met fortuin, in zelfver
trouwen op hun ontwaakte denkkracht uitroe
pen Kennis is Machten dat zij aandringen
op ontwikkeling
Neen, natuurlijk niet. Immers, hun eisch is
volmaakt in overeenstemming met den drang
der natuur, den wil van God
Hun wensch zal vroeg of laat worden inge
willigd de loop der natuur is te belemmeren,
maar te stuiten, te keeren, is zij niet.
Voor God! dus moeten allen zijn, die den
afloop van den strijd willen bespoedigen.
Mogen zij, die thans roepen voor God niet
vervallen in den euvel der mannen van de
17de eeuwmogen zij, wanneer eenmaal vol
daan is aan hun vordering, niet van verketter
den tot kettermeesters worden
Want de heilstaat kan alleen dan worden
bereikt, wanneer men ten allen tijde het gezag
der ontwikkeling, de evolutie, niet belemmert.
VERKIEZING
van Leden der KAMER van KOOPHANDEL
en FABRIEKEN.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van
Sneek,
Gelet op art. 11 van het Koninklijk Besluit
vap den 9 November 1851 {Staatsblad no. 142),
hopdende vaststelling van een Reglement, be
treffende de Kamers van Koophandel en Fa
brieken, gewijzigd bij de Koninklijke besluiten
van 11 Augustus 1859 (Staatsblad no. 80), 12
Juli 1873 (Staatsblad no. 108) en 10 Augus
tus 1894 (Staatsblad no. 142
Maken bekend
dat op Maandag 12 November 1894, van
des voormiddags elf tot des namiddags één uur,
ten Gemeentehuize eene vergadering van Kies
gerechtigden voor Leden dier Kamer zal wor
den gehouden tot verkiezing van vier leden,
ter vervulling der vacatures, met het einde
dezes jaars te ontstaan, wegens periodieke af
treding.
De Lijst der Kiesgerechtigden ligt ter gemeen-
te-secretarie voor een ieder ter visie van heden
tot en met 20 dezer, binnen welken termijn
bezwaren tegen die Lijst bij het Gemeentebe
stuur kunnen worden ingeleverd.
Sneek den 12 October 1894.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
ALMA, Burgemeester.
BENNEWITZ, Secretaris.
KENNISGE VING.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS der
gemeente Sneek,
Gelet op het besluit van den heer Commis
saris der Koningin in Friesland van 7 Septem
ber U. Ie Afd. M/S no. 882 (Prov. blad ao. 83)
Muus h iinimn» uni de
strips
li
3
3
I
