Plaatselijk Nieuws.
h
Ah
rus
-4
als
Bildtsche Ct.
een
en
(Wordt vervolgd.)
Vondeling. Eenige weken geleden heeft te Amster
dam een vrouw een kind van eenige dagen oud in een
sloot nabij de Tolstraat geworpen, waarna zij zich, zoo
spoedig ze kon, uit de voeten maakte. Dagen lang bleef
het een raadsel, wie de vrouw kon geweest zijn, die
zoo wreed had gehandeld. Donderdag is het der politie
echter gelukt, de vrouw, die ongehuwd is, aan te hou
den. Zij is door de politie in bewaring gesteld. Het
kind, dat het nog steeds goed maakt, zal in het Stads-
bestedelingenhuis voorloopig worden verpleegd.
Sint
oom
mei:
ken
ver.
het
vaai
gev
hei
het
mot
rem
’u.irt,
j 'uit
Vermindering van 't drankgebruik. Naar de Volks
bond, Orgaan v/d Vereen, tegen drankmisbruik verneemt,
heeft het hoofdelijk verbruik van gedistilleerd in Ne
derland in 1905 bedragen 7.44 Liter ad 50 »/0 alkohol.
Na 1870 was het nog nimmer zoo laag. Het verbruik
bedroeg in de jaren 1880 9.87; 1885 9.16; 1890 8.93;
1895 8.95; 1900 8.23 en 1905 7.44 Liter.
D
ploe
kige
oud
Om
In c
en i
getr
Al d
eeni
geai
der;
goei
Noo
bovi
De
mat
van
pog
Bij den uitgever A. Versluys te Am
sterdam is verschenen: Sophocles' Antigone, me
trisch vertaald door den heer dr. J. L. Chaillet,
conrector aan het Gymnasium alhier.
Aan het laatst gehouden examen voor klerk der
posterijen en telegraphie is deelgenomen door 205
mannelijke candidaten. Een voldoend examen werd
afgelegd door 129. Het aantal te vervullen plaatsen
bedraagt 24.
De politie te Kampen heeft opnieuw een on
derzoek ingesteld in het gedeelte der woning, waarin
Wensma’s lijk werd gevonden en bij die gelegenheid
heeft zij, in de werkplaats op den schoorsteenmantel een
zwart gipsen beeldje wegnemende, met krijt geschre
ven zien staan: Vaarwel. Het stuk van den mantel
is uitgezaagd en door de politie meegenomen.
Prjj
baar
houde
ding
Uoi
Joh.
De Vesuvius. Men dacht dat het geheel uit was.
De berg blijkt nog wat te zeggen te hebben. De
aschregen is weer begonnen, en onderaardsch donder-
geluid heeft de menschen te Napels verschrikt en aan
den oostkant is de asch- en steenenregen weer begon
nen. Vuur en lava kwam er niet; en men schrijft deze
uitbarsting aan den kant van Ottajano en Tergino toe
aan zwakte van de kraterkorst, tengevolge van de
schuddingen der grond.
Ongeluk. Zaterdagmiddag had op de ijzergieterij en
emailleerfabrieken «Vulkaansoord* teEtten een droevig
ongeval plaats. De werkman L. V. kwam in aanraking
met een der drijfassen, waardoor hij eenige malen werd
rondgeslingerd, met het ongelukkig gevolg, dat zijn
linkerarm werd afgerukt en zijn rechterbeen gebroken,
terwijl hij verder nog eenige kneuzingen bekwam. Na
voorloopige behandeling door de doctoren Brunts en
Wasman werd de ongelukkige per raderbrancard naar
het ziekenhuis te Terborg vervoerd.
De Schoolcollecte voor den Watersnood
in ons arrondissement heeft opgebracht de
som van f 332,70, waartoe de zes scholen in
onze stad alleen hebben bijgedragen 1 106,20.
SNEEK. De heer J. Atsma en echtgenoote
alhier zijn benoemd tot Vader en Moeder in ’t
Bestedelingenhuis te Wormerveer en ’t daar
aan verbonden Zieken- en Werkhuis.
»H
en z
teste
sone:
doch
doen
beha
kracl
Mijm
gend
slech
beha:
Ta
eene
is of
beha:
behai
zond,
hebt
Pink
heeft
getoo
°P
jonge
heid
in ’t
hu we
kan h
Pillen
hulpe
als zij
ten, v
king,
de zv
werki
wekki
verzel
I het b
I
I
Moordaanslag Nieuwe Kanaal.
De instructie tegen Jan Apeldoorn te Leeu
warden is gesloten en zijne zaak verwezen
naar de openbare terechtzitting. Vermoede
lijk zal de behandeling plaats hebben op
Woensdag 2 Mei.
De getroffene, Akke Kobus, verblijft nog
steeds in het Stadsziekenhuis. Ze is zeer
gezond doch spreken is haar nog steeds onmo
gelijk. Geheelegenezing vereischt eene langdu
rige behandeling.
Zonder twijfel zal zij niet mondeling kun
nen antwoorden, doch zal dit schriftelijk moe
ten geschieden.
Als verdediger is aan Apeldoorn toegevoegd
mr. J. Verwer, advocaat te Leeuwarden.
De jaarlijks terugkeerende lenteboden,
de ooievaars, hebben in de vorige week hun
hoogen zetel in den tuin van den heer H.
Halbertsma aan de Stationsstraat, weer inge
nomen.
Aan de omstandigheid dat de maand April
tot heden heerlijk lenteweer gaf, is het zeker
te danken dat de vogels reeds zoo vroeg zijn
overgekomen.
Zaterdag werd te Leeuwarden aanbe
steed, aan het lokaal van het provinciaal be
stuur, het driejarig onderhoud van de Nieuwe
Slachte, van de daarin gelegen sluizen met bij-
behoorende werken, de betonning enz. van
aangrenzende vaarwaters, van 1 Mei 1906 toten
met 30 April 1909.
Laagste inschrijvers waren de heeren A. J.
de Graaf en F. de Wolf, aannemers alhier,
voor f 15,555.
De raming was f 16,885.
De aanvoer van kievitseieren te Leeu
warden bedroeg j.l. Vrijdag circa 6000 stuks,
prijs 121/ïtot 16 cent.
«Houd maar op,« viel (lemma hem in de rede. «Je
weet al wel, dat Roman je een ruim jaargeld heeft
toegelegd.*
Als gewoonlijk bemerkte Ferrari, dat Gemma hem
doorzag; hij zweeg daarom verder maar van zijn ge
voel en vroeg kortaf
«Maar zal hij zijne belofte houden ook?«
Stwolinsky was ernstig en stil, zooals gewoonlijk;
ook Polenka was stiller dan gewoonlijk. In den laatsten
tijd was haar natuurlijke vroolijkheid verdrongen door
zekere neiging tot peinzen, die bij haar kleine ronde
gestalte en haar frissche kleur al heel slecht paste.
Czernischew hield een gemoedelijke toespraak om
het jonggehuwde paar geluk te wenschen. Sulkowsky
beantwoordde die met warmte. Na hem stond Ferrari
op om het woord te voeren.
Hij had den wijn goed aangesproken, maar zijn tong
scheen daardoor eer leniger dan zwaarder geworden
te zijn.
Hij sprak over zijn loopbaan op het tooneel, over de
lauweren en het goud dat hij met zijn zingen had
verworven, over de harde slagen van het noodlot, over
de zorg die hij steeds aan de opvoeding zijner kinde
ren had besteed, en ten slotte dronk hij op de gezondheid
van zich zelven als de beste van alle vaders.
Nadat hij zijn glas in een enkele teug had geledigd,
trad hij op Roman toe en legde zwaar zijne rechterhand
op diens schouder.
«Ja, zulk een vader ben ik, waarde schoonzoon,*
zeide hij. «Ge zijt een prins, ja; maar ben ik niet rijker
dan gij? Zie mijne kinderen slechts aan.
Voor zulke parels is geen koopprijs te hoog. Ik geef
u de verzekering, Angelina geef ik slechts ten huwelijk
aan een regeerenden
Sulkowsky stond op.
«Het is tijd, wij moeten gaan,* sprak hij tot Gemma
en bood haar den arm.
St. Nicolaasavond op de oude manier.
Het zal ieder en vooral de neringdoenden
nog versch in’t geheugen liggen, hoe «kaal*
de St. Nicolaasavond het vorig jaar was, daar
de wet het houden van tombola’s en verlotin
gen verbood. Wij laten in ’t midden, hoe men
denkt over het van regeeringswege intreden
ter beteugeling van hazardspel en loterij,
maar de wijze waarop hier in Friesland, vooral
op den St. Nicolaasavond, de kleine dobbel
spelen, tombola’s en verlotingen van wild,
gebak enz. werden gehouden, waardoor op een
onschuldige wijze feest werd gevierd en me
nig neringdoende een goede daghuur verdien
de, men zal met ons instemmen, dat dit zeker
niet in betrekking staat tot de gronden
waarop de loterijwet in het leven werd ge
roepen.
Wij kunnen thans mededeelen, dat er een be
weging in ’t leven werd geroepen om den be
trokken Minister te bewegen, de zoogenaamde
St. Nicolaasverlotingen weer toe te laten. Al
hier heelt zich n.l. een Commissie gevormd, be
staande uit de heeren A. J. Boomgaard, K.
Idema en B. Culp, die deze zaak op touw
heeft gezet en op zich heeft genomen om
handteekeningen op een te zenden adres te
bekomen, wat zeer zeker niet bezwaarlijk zal
gaan. Het adres moet reeds van vele hand
teekeningen zijn voorzien en ligt bij genoem
de heeren ter teekening.
onze aandacht trok. Maar aangezien ’t enkel in onze
bedoeling lag, den algemeenen indruk weer te geven,
dien ’t tentoongestelde op ons heeft gemaakt, eindige»
we met den wensch, dat deze tentoonstelling er weer
dubbel ’t hare toe mag hebben bijgedragen, om onze
jongens, die lust en aanleg hebben voor smeden of tim-
meren of schilderen, de ambachtsschool te laten
doorloopen.
De brandstichter van de boerderij onder Wommels.
De brandstichter van Westerterp’s boerenhuizinge
is gevat en moet reeds bekend hebben. De aangehoudene,
W. Plantinga van Exmorra, moet reeds hebben bekend,
dat hij Maandagavond op vrij gemakkelijke wijze in de
schuur van Westerterp is gekomen, eerst een ham,de
bekende ham, welke hem in de val heeft gebracht,
heeft weggenomen, en daarna de huizinge in brand
heeft gestoken. Langs een slechts bij enkelen bekend
pad schijnt hij «de Kloostervaart* te hebben bereikt,
daar een melkbootje genomen en zoo Bolsward te heb
ben bereikt, waar hij den volgenden morgen in een
hok met de thans nog bekende ham is aangetroffen.
Den volgenden dag werd reeds de herkomst dezer ham
vastgesteld en jl. Donderdag werd de vermoedelijke dader
van inbraak, diefstal en brandstichting, waarbij niet min
der dan 9 menschen zeer groote kans hebben geloopen
om in de vlammen om te komen, te Piaam bij zijne zuster
door de Workumer politie gevat. Onmiddellijk daarop
is hij naar Leeuwarden getransporteerd. Of ook de bran
den en poging tot brandstichting, aan Westerterp’s
brand voorafgegaan, ten zijnen laste komen, zal de tijd
zeker leeren. Men gist in deze environs algemeen van
zeer zeker.
het afbreken en wegruimen van
genaamd het »Mollemaklooster«, tusschen
Zuidend en de Waterpoortsgracht alhier.
Ingeschreven werd door:
J. T. van der Linde te Makkum met
toeslag van f 159, J. Spieksma te Ijlst f 185,
W. Glashouwer te Hindeloopen f 203 en W.
A. Bok te Leeuwarden f 269.
Gegund aan den hoogsten inschrijver W. A.
Bok te Leeuwarden.
Hedenmorgen kwamen hier tal van
buitenlui met kistjes, mandjes, trommeltjes, half
of heel gevuld met kievitseieren, ter markt, ja
zelfs zagen we een vrouw met een emmer vol
kievitseieren.
In ’t geheel bedroeg de aanvoer ongeveer
6000 stuks, waarvoor van 10 tot 12 cent per
stuk werd betaald.
Er waren nog slechts enkele bonte eieren.
Onze verwachting, dat het bezoek aan de ten
toonstelling in de Ambachtsschool Paaschmaandag
wel groot zou zijn, is niet beschaamd. Honderden
maakten gisteren gebruik van de gelegenheid, om te
bewonderen de vruchten van de drie leerjaren eener
inrichting, waarop onze stad met recht trotsch mag zijn.
De prijzen, voor de verloting van 18 April bestemd,
die om strijd wedijveren in nauwkeurige afwerking, in
smaakvolle modellen, in kleurschakeering enz. enz.
zij leverden ons al terstond het bewijs, dat enkel en
alleen misschien nog de vaardige hand ontbreekt, wan
neer de jongelui de inrichting gaan verlaten, om in de
maatschappij de opgedane kennis productief te maken.
Die vaardige hand, nog altijd een vooroordeel van
sommige bouwpatroons tegen onze ambachtsscholen.
Maar de ondervinding met de leerlingen van genoemde
inrichtingen begint hun gelukkig allengs meer en meer
de overtuiging te schenken, dat, waar degelijke fun
damenten bij den leerling zijn gelegd en de practische
hand goed is geoefend, die vaardigheidskwestie spoedig
uit den weg is geruimd.
En dan Dan moeten diezelfde bazen ervaren, dat
ze met deze jongelui veel beter kunnen opschieten, dan
met vaak bloote navolgers of blinde naipers, bij wie
nooit sprake kan zijn van een eeuwig wisselende, we-
derkeerige weiking tusschen theorie en practijk.
’t Is vruchteloos te zeggen: vlieg tot hem, die geene
vleugels heeft, hij zal zich trots alle aansporing
geen twee pas boven de aarde kunnen verheffen.
Maar ontwikkel, als ge kunt, de slagpennen des gees-
teslaat de leerling die oefenen en versterken, en hij
zal zonder uwe aansporingen niets anders kunnen of
willen.
Het onderwijs moet zoo worden ingericht, dat het in
vorm en opklimming gelijken tred houdt met de krachts
ontwikkeling der leerlingen dat ’t heden steeds den
weg baant voor het morgen, dat niets zonder grond en
verband is.
Zie, wij verlieten de tentoonstelling met de volle
overtuiging, dat alle leerkrachten aan onze ambachts
school er van doordrongen zijn, dat men dezen weg
op moet, zal ’t onderwijs vruchten dragen.
Ambachtsonderwijs of schoolonderwijs, zij steunen
op dezelfde onderwijs-regelenvan ’t enkelvoudige tot
het samengestelde, van ’t deel tot ’t geheel, van ’t ge
makkelijke tot ’t meer moeilijke enz.
Wat we op de Tentoonstelling zagen, in alles, op
elk gebied, merkten we die regelen betrachtin de
zaal voor smidswerk van ’t ijzeren blok tot de meest
samengestelde sloten, verschillende moersleutels, wa
genvoeren enz.
Bij ’t machineteekenen evenzooeerst een overzicht
van ’t geheel, daarna de verschillende deelen op papier
gebracht, om eindelijk de samenstellende methode weer
in toepassing te brengen.
In ’t timmervak van het vierzijdig prisma tot de wen
teltrap, die in gedeelten was tentoongesteld en waar
van de betrokken leeraar aan elk, die er belang in stelde,
steeds bereid werd bevonden de noodige uitlegging te
geven.
Hoeveel zorg er door de leerlingen op ’t teekenge-
bied in alle vakken is besteed, hoe correct de moeilijk-
ste stukken zijn uitgevoerd, de bezoekers, die het
konden beoordeelen, spraken er met den giootsten lof
over.
In de schilderafdeeling viel ons oog bijzonder op de
verschillende marmer- en houtkleuren, waarvan ’t wit
marmer, o. a. op een afstand, van de natuurkleur niet
was te onderscheiden.
We zouden gaarne nog veel noemen, wat bijzonder
Door Burgemeester en Wethouders de
zer gemeente werd jl. Zaterdag ten Raadhuize,
overeenkomstig 7 van het bestek, aanbesteed
8 woningen,
het
LEMMER. Door den directeur van de Stoomboot
maatschappij St. Martin te Rotterdam is aan den
schipper van het visschersvaartuig L. E. 174, diens
knecht en zeven andere visschers van hier, iedereen
geldelijk bedrag ter hand gesteld, ter belooning voor
het, in den vroegen morgen van 12 Maart, tijdens storm
weer en met levensgevaar, redden van de vier opva
renden van de gezonken stoomboot Leeuwarden II.
Tevens zal binnenkort aan ieder hunner, vanwege de
Zuid-Hollandsche Maatschappij voor het redden van
schipbreukelingen, eene medaille met oorkonde, voor
hunne menschlievende daad, uitgereikt worden.
De boeren in Frieslandwier weilanden voor kor
ten tijd nog onder water stonden, verlangen nu ’t hardst
naar regen. Komt die niet spoedig, dan vreezen ze
dat op die landerijen de grasgroei geheel zal mislukken,
een oordeel, gegrond op ondervinding van vroegere
jaren. Door den hoogen waterstand vormde zich op den
grond een laag van vaste stoffen, heel- en halfvergane
planten, welke laag nu een harde korst geworden is>
welke de grassprietjes verstikt. Een flinke regen zou
die korst weeken, de deeltjes in den bodem dringen
en aldus, behalve ruimte, nog meststof aan de gras
plantjes geven.
is zuiver en zorgvol bereid/^^fc
heeft een heerlijken, zoeten
roombotersmaak, is uitstekend
geschikt zoowel voor tafel als
keukengebruik.
45 ets. per pond.
22 V2 etc. per balt
pond.
de rechter-, de ander het met de
■>nd deed.
,-tste is echter alleen het geval
men inga 1 dicht op elkaar gedrongen aan
tafel geplaatst is. Zit men flink ver uit
elkaar, dan hindert het niet, als de een den
linker-, de ander den rechterarm gebruikt.
Multatuli heeft opgemerkt, dat de leer van
«het mooie handje* haar oorsprong vindt in
de enge ruimte, die wij in onze woningen
ter beschikking hebben. Het is, zooals hij
het uitdrukt, een gevolg van onze bekrompen
heid, hierbij doelende op bekrompenheid in
dubbelen zin. Nu, ’t is zeker, dat wie rech
ter- en linkerhand voor allerlei werkzaamhe
den volkomen even goed kan gebruiken, be
ter ontwikkeld is dan de rechtsche of link-
sche. Maar zulke handige menschen zijn zeld
zaam en dit zal nog wel vele jaren lang zoo
blijven.
nog grooter verser. .g?t Q
omgeven door de^lK»“*J*’
twee kwabben bestaak, ree. .enteren
ligt in de borst alleen de reïh.teriong, öbze
is grooter d"~ de linker en bestaat uit drie
kwabben. If «ee staat in nauw verband
een verschil in ligging en verloop der groote
bloedvat n daardoor eenig verschil in
den toe. van het bloed naar de linker-
en rechterhelft van de hersenen en van en
kele andere organen, doch met zekerheid
kan men toch niet zeggen, dat daarin de
oorzaak van de rechtshandigheid der men
schen ligt. Bij menschen die «linksch* zijn
is de ligging van maag, hart enz. niet an
ders dan bij de meerderheid, die rechtshan-
dig is.
Dat de oermensch er al spoedig toe kwam,
ook indien beide armen even krachtig wa
ren, vooral één te gebruiken, is te begrij
pen. Men stelle zich b v. voor zijn verdedi
ging tegen wilde dieren en zijn strijd tegen
andere volksstammen. Vóór men nog knot
sen en strijdbijlen hanteerde, wierp men
met steenen. Wat is nu eenvoudiger, dan
dat men op den eenen arm een voorraad
steenen meedroeg en met den anderen
wierp? Later werd de bijl of de knots na
tuurlijk in diezelfde, reeds meer geoefende
hand genomen. Dat men daarvoor de rech
ter koos, wordt door Dr. E. Weberdie on
langs een boekje over de «Ursachen und
Folgen der Rechtshandigkeit* schreef, waar
van Dr. P. F. Abbink Epaink in het Album
der Natuur van Februari een overzicht geeft,
op de volgende wijze verklaard.
Het voordeel zoo lezen wij, om met de
rechterhand het strijdwapen bij het gevecht
te voeren, volgde uit het meer links gele
gen zijn van het hart. Wie dus toevallig
den rechterarm gebruikten, liepen in het
gevecht niet zoo gauw zulke gevaarlijke en
doodelijke wonden op, als degenen, die de
linkerhand gebruikten en daardoor meer
gevaar liepen voor verwondingen aan het
hart. Dientengevolge gingen meer links-
handigen te gronde, vaak zelfs voordat zij
nakomelingschap hadden waardoor de
rechtshandigen hunne gewoonte om rechts
te vechten meer aan hun nakomelingschap
konden overerven. Het bleek bovendien van
belang voor de linkshandigen, om ook rechts
te leeren vechten en zoodoende werd de rechts
handigheid ten slotte algemeen.
Bovendien zijn er redenen genoeg voor de
menschen om, hetzij dit dan de rechter- of de
linkerhand is, allen dezelfde hand voor vele
werkzaamheden te bezigen. Bij het naast el
kaar strijd voeren is het een gemak, dat allen
het wapen in dezelfde hand voeren; bij het
in gelid staan te maaien is het noodzakelijk,
ten einde elkaar niet te hinderen, dat allen
het rechts of allen het links doen, en zelfs
bij het vreedzaam aan tafel zitten te eten,
zou het zeer ongemakkelijk zijn als de een
I
I
