Jeia mêt gêU.
Stremming van Scheepvaart-
ÉS WSï
>1
met [Stand.
muldebadeel,
61e Jas'
Uitgever: B. r ALKENA Mzn., Singel, Sneek.
Officieele Advertentie.
Feuilleton.
VAW
Tandartgsirf
Het telegrafisch verkeer.
door te seinen
blauw.
blauw. I
geel-
zien en begrepen.
daartoe rekenen de
♦Niet goed, Johannes.
geven van
HOOFDSTUK ITI.
(Wordt vervolgd.)
Dit blad verschijnt WOENSDAGS en ZATERDAGS.
ABONNEMENTSPRIJS voor Sneek f 0,40 per 8 maanden,
franco per post f0,50.
Abonnementen worden te allen tijde aangenomen.
Ik wensch U
iets mee te
deelen.
Twee
nationale
vlaggen
onder
I elkaar.
Wijk uit. Ik kan
niet
manoevreeren.
Ik wensch U
iets mee te
deelen.
Door AMO.
en
mt
ag
en
n-
he
m,
es
in,
Ik heb gebrek
aan mondbe
hoeften.
rood.
wit.
blauw.
rood
wit.
blauw.
rood
wit.
blauw.
Den volgenden morgen omstreeks negen uur stapte
Johannes de werkplaats van zijn vroegeren patroon
binnen.
»Wel, daar is hij waarachtig,riep deze hem verge
noegd tegemoet.
♦Zoo, dus de boodschap was toch waar; ik kom niet
tevergeefs!*
»Zeker heb ik de boodschap gegeven, Johannes, ik
belastte er Lindeman, dien dagdief, mee, om het je te
zeggen, als hij je ergens aantrof.*
Johannes voelde zich aanmerkelijk verlicht. »En hoe
gaat het met u, mijnheer Aalders?* vroeg hij, daar deze
bleek en veel veranderd scheen.
blauw. Ik heb uw sein ge-
eischen 11
«renhif.il»
ADVERTENTIëN 4 cent per regel. Bij abonnement huis,
regels 3 cent en van 1000 regels 2*/« cent. Groote letteP. 500
plaatsruimte. -mr
11).
♦Daar heb je gelijk in! Goddank, dat je zoo ver
standig bent!* zeide vrouw Binder gerustgesteld en
terwijl Lina haar toedekte voor den nacht, spraken ze
reeds over allerlei, alsof er niets gebeurd was. Maar
eerst zeer laat sliep de arme Lina in, met het gevoel
van een troostelooze ledigheid in haar hart.
HOOFDSTUK IV.
Schrijf uw me-
dedeelingen op
een plank. Ik kan
u niet verstaan.
Wil mij een boot
sturen.de mijne
kan niet varen.
R.
Ainsdag 18
MetAefxeZ/de sein
bericht het oor
logschip aan een
visscher
♦Juffrouw Marie, hoe gaat het met u?« stamelde hij
verlegen, daar zij hem als een voorname dame voor
kwam. Bedremmeld stond hij voor haar, zij reikte hem
echter dadelijk de hand en vroeg, waar hij vandaan
kwam.
Hij vertelde haar, dat Lindeman hem de boodschap
had overgebracht. Zij ruimde nu de couranten op en
ging heen om voor versche koffie te zorgen. Onmiddel
lijk was zij weer terug, de koffie werdJ^jraeht en daar
haar papa in den winkel geroepen werd, bleven ze
alleen.
»Nu moest u ook eens wat vertellen, Burgman. Je
hebt zeker veel ondervonden en een beminde heb je
zeker ook al,zeide zij. terwijl ze bij hem ging zitten.
♦Aha, ze heeft haast met die zaak,* dacht hij en
het viel hem op, dat ze er volstrekt niet jong meer
uitzag, eigenlijk een beetje grauwachtig geel. Hoe oud
zou ze eigenlijk wezen?
♦Een beminde? Neen, geen enkele heeft me willen
hebben,* lachte hij in een goede luim, daar zij zijn
ijdelheid door haar teedere blikken niet weinig streelde.
♦Dat geloof ik, nu, wie weet of zich hier iemand over
je erbarmt.*
♦Dat zou wel aardig zijn. Maar ze moet me ook
bevallen,* zeide hij, haar verliefd aanziende om het
spel voort te zetten.
♦En hoe moet ze er uitzien? Zeg, Burgman, ken je
er misschien hier al een en
♦En om die kwam ik terug,* loog hij, zonder er aan
te denken, dat hij loog. Dat hoorde er zoo bij, als hij
haar hebben wilde.
♦Nu den naam van het meisje zou ik wel eens wil
len weten,* lachte zij en boog daarbij zoo ver naar hem
over, dat hij slechts een kleine beweging behoefde te
maken om haar aan zijn hart te drukken.
KLEINZAND 13,
Spreekureü 10
l Heerenhuis met fraali
De notaris R. MULDER te He
l-- "Hsdag 18 SeptemM
bij Feikema t<~—
Bij mist is
- stoomvaartuig dat vaart loopt.
- - stoomvaartuig dat ge
stopt ligt.
vaartuig dat niet vol
gens de voorschriften kan manoe
vreeren.
- vaartuig voor anker.
Voor schepen die elkaar zien
Ik wijk naar stuurboord uit.
bakboord
Ik sla volle kracht achteruit.
Eerst de toepassing van de electriciteit heeft
het mogelijk gemaakt, dat men langs zekeren
weg en op vlugge wijze berichten over groote
afstanden kan overbrengen en dat men in
letterlijken zin van telegrafeeren, d. i. in de
verte schrijven, kan spreken.
Voor de uitvinding van de electrische tele
graaf is van groot belang geweest de ontdek
king van Oersted (1820), dat een magneetnaald
onder den invloed van een galvanischen stroom
afweek naar rechts of naar links naarmate de
richting van den stroom. Hiervan gebruik
makende, richtten Gauss en Weber de eerste
telegrafische verbinding in tusschen de sterren
wacht en het natuurkundig cabinet te Göt
tingen (1833).
Hun uitvinding werd verder voltooid door
Steinheil, die in 1837 een telegrafische ver
binding over een lengte van 5.5 K.M. tot
stand bracht nabij München en door Cooke
en Wheatstone in Engeland, die eveneens een
wijzer- of naaldtelegraaf uitdachten (1839). Kort
tevoren, in 1836, had de Amerikaan Samuel
Morse een toestel uitgedacht, waarbij niet,
zooals bij de wijzertelegraaf, de naald de
overgebrachte letters aanwijst, maar ze zelf
in den vorm van puntjes en streepjes opschrijft.
In 1843 had hij voor het eerst gelegenheid,
zijn uitvinding practisch toe te passen, doordat
hij in staat werd gesteld, een lijn aan te leggen
van Baltimore naar Washington, waarlangs hij
in ’44 zijn eerste bericht zond. Door de uit
vindingen van David Hughes en Joly werd de
schrijftelegraaf verder verbeterd en anderen
hebben de electrische telegrafie nog meer
volkomen gemaakt, zoodat zelfs handschriften
en portretten kunnen worden overgeseind.
Aanvankelijk werd de telegrafie alleen toe
gepast ten dienste van de spoorwegen en wel
het eerst in Engeland in 1840. Andere staten
volgden, Nederland bijv, in 1847 maar eerst in
♦Haar naam! Zeg me haar naam toch!* lachte zij
nogmaals met fonkelende oogen, zonder haar vriende
lijke houding te veranderen.
Op dat oogenblik was ’t of een stem in zijn binnenste
riep♦Lina Binder!* en hij voelde afkeer van het
meisje, dat zich zoo onverholen aan hem aanbood binnen
het eerste half uur na het wederzien.
♦Lina!* Zonder zich rekenschap te
zijn gevoel, antwoordde hij koeler Den naam zeg ik
niet!*
♦Dan wil ik hem raden,* sprak ze verwonderd, ter
wijl ze weer recht op haar stoel ging zitten.
Hij speelde met zijn kopje en schotel. ♦Lina is toch
een heel ander meisje,* dacht hij.
♦Heeft ze geld ook, Burgman? Weet je, voor een hu
welijk in armoede ben je toch waarlijk te goed. Je ver
staat je vak, maar daar is geld bij noodig. Zonder geld
is een mensch niets. Uw vrouw moet geld hebben, dan
heeft men later een prettig leventje.*
♦Zoo denk ik er ook over,* riep hij plotseling lachen
de. Zij had den rechten toon getroffen. Lina was ver
geten. Dat prettige leventje, dat was het, wat hij zocht.
Dat wilde hij hebben.
♦Nu, jelui zijt zekerde wereld om je heen vergeten,*
sprak de heer Aalders vergenoegd, toen hij na een poos
weer binnenkwam.
Johannes sprong op; hij was blij dat.hun onderhoud
gestoord werd.
♦Maar komaan, laten wij nu nog eens naar het werk
gaan kijken,* vervolgde hij. ♦Adieu. Marie, vandaag eet
Burgman bij ons; van avond kan hij na afloop van het
werk wel een kosthuis zoeken.*
De beide mannen richtten hun schreden naar de
deur.
Ik heb uw sein
gezien en
begrepen.
Eveneens moeten we
heliographie, waarvan in den laatsten Boeren
oorlog zoo druk en vaak met goed gevolg
gebruik werd gemaakt.
Ook het geluid kan natuurlijk gebezigd
worden voor het overbrengen van seinen, maar
heeft het nadeel, dat het slechts over korte af
standen gehoord kan worden.
In het internationaal verkeer zijn aan loods-
vaartuigen hieromtrent bij de wet voorschritten
gedaan, waarvan ook een enkel voorbeeld:
Verklaring:
-beteekent lange stoot met stoomfluit
of sirene.
korte stoot met stoomfluit
of sirene.
stoot met een misthoorn,
klokluiden (op Turksche
schepen de trom.)
De COMMISSARIS der KONINGIN in de
provincie Friesland maakt bekend, dat de
FRANEKER-SNEEKER ZEILVAART te
Sanlean, ten behoeve van het maken van een
doorsnijding aldaar, van 20 dezer tot nadere
aankondiging voor de Scheepvaart zal zijn
AFGESLOTEN.
Leeuwarden, 13 Augustus 1906.
De Commissaris der Koningin voornoemd
Th. v. W. RENGERS, l.-C.
De kunst, om door middel van seinen be
richten over te brengen is reeds van zeer ouden
datum. Dit geschiedde doof middel van het
licht en de eenvoudigste methode was wel
die, waarbij men gebruik maakte van vuren,
die op hoogten ontstoken werden. Doch ook
reeds van letterseinen, overgebracht door mid
del van fakkels, vinden we in de oudheid ge
wag gemaakt. Een uitgewerkt stelsel voor
het overbrengen van optische seinen werd het
eerst uitgedacht in Frankrijk door de gebroe
ders Chappé, die hun plan in 1793 aan de
Nationale Conventie voorlegden. Door middel
van een drietal beweegbare balken, die op een
hoogte waren vastgemaakt, werden vooraf
overeengekomen teekens, door bepaalde stan
den van die balken voorgesteld, overgebracht,
en zoo slaagde men er in over een twintigtal
stations een bericht van Parijs naar Rijssel in
2 minuten over te brengen. In Engeland en
Pruisen vond Chappé’s uitvinding weldra haar
weg en werden verschillende uitbreidingen er
aan gegeven door gebruik te maken van meer
dere figuren. Het grootste bezwaar tegen deze
wijze van seinen bestaat hierin, dat de lucht
gesteldheid het zien, ook op kleine afstanden,
vaak bemoeilijkt of zelfs onmogelijk maakt.
In zekeren zin vindt men deze manier van
overbrengen van berichten nog toegepast bij
de semaphore, waar men door het ophijschen
van voorwerpen van verschillenden vorm en in
verschillende standen ten opzichte van elkaar,
mededeelingen omtrent waterstand ot te ver
wachten storm doet aan de schepen in zee. Ook
het wisselen van seinen door middel van vlag
gen van verschillende vorm en kleur tusschen
De visscher
bericht aan een
oorlogschip
De
nationale
vlag
boven.
Een bl.
er onder.
Een bl.
vlag
boven een
gele.
Een I
blauwe I
vlag.
..aas zv Sjirk Wittermans en
Stijltje Abma te Goënga Dirk, zv Sane Post-
Boer en Geertje Lemstra te Heeg.
r d Harmen v. d. Meulen te Smallebrugge
Wiersma te Westhem Jozephus Wille-
Rde aan te Hilversum met Luurtske Foekema te nernens pp ,’7S(L
♦Niet goed, Johannes. Ik heb een lichte beroerte
gehad en sedert dien tijd is het met mij ’t rechte niet
meer. Mijn rechterarm is zoo zwaar als lood en mijn
vingers zijn stram. En daar zit ik nu met de nieuwe
uitvindingen en de knechts kan ik nergens voor
gebruiken. De menschen willen allen electrisch licht
hebben.*
♦Nu, dat kunnen ze krijgen, dat zal ik wel opknappen.
In Amerika heb ik er ook aan gewerkt.*
♦Dat heb ik vernomen. Mulder heeft het me geschre
ven, maar ook, dat je plotseling bent heengegaan.
Waarom toch, Johannes? Daar kon je toch gemakkelijk
fortuin maken.*
♦Dat kon ik ook, mijnheer! maar dat gaat zoo. Nacht
en dag werken, niets dan werken, dat beviel mij niet.
Men is maar eenmaal jong, dacht ik. Ik heb er ge
noeg spijt van gehad.*
♦Zoo? En dan loop je bij mij zeker weer gauw weg,
ik ken je.«
♦Dat is voorbij, mijnheer.*
♦Kan ik daarop rekenen?*
♦Daar kan u op rekenen. Alles moet zoo zijn tijd
hebben en nu begin ik een geregeld leven,* zeide Johan
nes, met een krachtigen handdruk zijne woorden
bezegelende. Bijna hoorbaar dacht hij♦Lina zal zien,
dat ik het ernstig gemeend heb.*
♦Nu, kom dan eerst met mij mee. Marie moet je
dadelijk eens zien en je blijft bij ons ontbijten.*
Mijnheer Aalders leidde Johannes door de gang naar
de woonkamer.
Juffrouw Marie zat nog aan de koffietafel en bestu
deerde een modejournaal, terwijl verscheidene couranten
om haar heen lagen.
♦Burgman!* riep zij opspringende zij lachte en werd
vuurrood.
elkaar ontmoetende schepen of tusschen vuur
torens en schepen is een soort van optische
telegrafie. De daarbij gebruikte seinen vor
men een internationale taal voor de scheep
vaart en vinden hunne verklaring in het in
ternationaal seinboekwaarvan onderstaand
een enkel voorbeeld:
1849 werd in Pruisen de telegraaf voor he»t
publiek verkeer opengesteld. In het zelfde
jaar deed Frankrijk dit, in 1850 volgden Oos
tenrijk en Beieren, en in 1851 België, Neder
land, Zwitserland en eenige andere landen.
De tarieven waren aanvankelijk zeer hoog
zoo kostte een telegram van 20 woorden van
Parijs naar Calais 17 franc, daar men behalve
een vast tarief ook nog de afstand, waarover
geseind werd, in rekening bracht. Bovendien
bestond er in de verschillende staten niet de
minste eenheid en kon dus voor het interna
tionaal verkeer de telegrafie nog niet van groot
belang worden geacht.
De eerste telegraafvereeniging kwam tot
stand in 1850, toen te Dresden tusschen
Pruisen en Oostenrijk de Duitsch-Oostenrijk-
sche vereeniging werd opgericht, waarbij be
halve de overige Duitsche staten, ook Neder
land zich aansloot. In 1855, bij het verdrag
van Turin, sloten zich Frankrijk, België, Spanje,
Sardinië en Zwitserland aaneen, terwijl in
1858 bij een nieuwe overeenkomst te Bern
zich Engeland bij deze groep aansloot. Op
een bijeenkomst te Friedrichshafen werd tot
aansluiting der Duitsch-Oostenrijksche vereeni
ging bij de andere besloten. Een internatio
nale regeling kwam tot stand op de eerste
telegraaf-conterentie te Parijs in 1865, waarop
bepaald werd, dat een eenheidstarief voor elk
telegram van 20 woorden zou worden vastge
steld en dat het Morse-toestel algemeen ge
bruikt zou worden. Op de tweede conferentie
te Weenen (1868) werd op de hoofdlijnen ook
het Hughes-toestel weggelaten. De aanleg
van de telegraaflijnen voor het publiek verkeer
geschiedde in alle landen, met uitzondering
van Engeland, door den staat, die zich ook
met de exploitatie belastte. Ook Engeland
heeft dit later gedaan en in 1869 de nog
bestaande particuliere maatschappijen uitgekocht.
Door zijn ligging verkeerde laatstgenoemd
land ten opzichte der internationale telegrafie
in een bijzonderen toestand, zoolang geen verbin
ding met het vasteland bestond. Wel waren
reeds in Duitschland en Engeland en zelfs
buiten Europa in Voor-Indië en de Unie proe
ven genomen met electrische geleiding on
der water, doch van een practische toepassing
kon eerst sprake zijn nadat de getah-pertsja
in 1848 op de Europeesche markt verschenen
was. Én om haar isoleerend vermogen, èn
om haar weerstandsvermogen tegen de inwer-
J ember 1906.
^2 uur, bij FeikK°0P“ans en Margje vd
Lolle Schakel en Antke
..aas zv Sjirk Wittermans eu
>ieelnaju«<ommerts Anna dv Jan Hee-
Mt?
f
o
a
5'-
|fti
