t)
TOWS- EJi ADVERTEJiTlEBLID
ds ovn flOOL
lig
IWR SJEEk ES MSTIlEkEJ.
r - -
ITo. 75.
Woensdag 19 September 1&06.
Handelsproducten.
Uitgever: B. FALKENA Mzn., Singel, Sneek.
Feuilleton.
De belangrijkste
0,
ig
118000 K.G.
Dit blad verschijnt WOENSDAGS en ZATERDAGS.
ABONNEMENTSPRIJS voor Sneek f 0,40 per 3 maanden,
franco per post f0,50.
Abonnementen worden te allen tijde aangenomen.
118500
110000
31000
36000
14000
10000
3500
113000
10000
39000
35000
12500
8000
4000
1801 1850
1866 1870
1881 1885
1900
1800000
1700000
420000
310000
300000
200000
170000
170000
70000
30000
20000
654500
1339085
2778072
5479000
O,
ot
K.G.
de
:j,
il.:
I
r.
0,
31
1
Wenzel Ignaez lag op de sofa in zijn smaakvol in
gerichte slaapkamer in een der eerste hotels der groote
Zijn gezicht was bleek en hij zag er neerslachtig
uit de vergelijking van
Wenzel Ignaez lag op de sofa in zijn smaakvol
stad.
uit, terwijl een vermoeide uitdrukking in zijn donkere
half gesloten oogen lag. Dat was ook niet te verwon
deren, want het groote feest, dat de inwoners der stad
te zijner eere hadden gegeven,jhad tot omstreeks 4 uur
geduurd.
Hij moest onwillekeurig lachen, als hij er aan dacht.
Als hij zich al de hoera ’s, de vloeiende woorden en de
vele kransen in herinnering bracht, waarmee men hem
had overladen, vloog een bittere trek over zijn gelaat.
Geen offer was hun nu groot genoeg; zij strooiden nu
hunne gaven met volle handen over hem uit. Maar
ach! toen hij ’t voor vijftien jaar zoo dringend noodig
had wie had toen de hand naar hem uitgestrekt?
Hoe velen van hen, die den gevierden kunstenaar nu
de kostbaarste bloemen schonken, hadden toen den on
beduidenden halfverhongerden knaap, die, om een
stuk brood te verdienen, voor hun vensters speelde, een
paar centen of een vriendelijk woord geschonken?
Op dit oogenblik werd Wenzel Ignaez door een zacht
kloppen aan de deur in zijn gedachtenloop gestoord. Hij
riep, zonder op te staan, binnen. De deur werd lang
zaam geopend en eene kleine, in ’t zwart gekleede
gestalte, trad aarzelend binnen. Wenzel Ignaez zag
haar aan. Wie was zij, en waar had hij vroeger
dat kleine smalle gezicht met de bleekroode lippen,
die leenige, welgevormde gestalte gezien en
hoe bekend alles aan haar, hem toescheen! Ze bleef
een poos stil bij de deur staan, kwam toen eenige
schreden nader Wenzel, klonk het van haar lippen,
met een stem, die van aandoening en tranen beefde.
Met een sprong was hij bij haar.
Greta, Greta, nu herken ik je pas, riep hij opge
wonden uit, hoe is het mogelijk, dat ik niet dadelijk
zag, dat gij het waart.
Zij ging langzaam eenige stappen terug.
Ach, zei ze zacht, ’t is ook zoo lang geleden en ik
ben natuurlijk veel veranderd. En toch had ik gehoopt,
dat je aan me zoudt denken ter wille van onze oude
vriendschap en me voor je vertrek hebben opge
zocht. Hij boog onwillekeurig het hoofd, hare wee
moedige klacht deed hem pijnlijk aan en bracht hem
in verlegenheid. Hij kon slechts enkele, nauwelijks
verstaanbare woorden van verontschuldiging stamelen.
Hij kon haar toch moeielijk zeggen, dat hij haar geheel
had vergeten, dat hij niet meer aan haar bestaan had
gedacht.
Zij bracht een langwerpig pak te voorschijn, dat zij
onder haar man tal had gedragen en maakte het voor
zichtig open. Toen ik merkte, dat ge niet bij mij
kwaamt, vervolgde zij, besloot ik je op te zoeken. Ik heb
zooveel jaren er op gewacht, dat je zoudt komen en
dit afhalen. Daarbij overhandigde zij hem de oude viool.
Hij staarde haar eenige oogenblikken in sprakelooze
verbazing aan.
Mijn oude viool, riep hij toen uit, en drukte haar
hartstochtelijk aan zijn lippen. Maar, Greta, hoe is
die nu in je bezit gekomen?
Zij lachte. Heel eenvoudig daardoor, dat ik ze
uit de lombard, waar je ze had verpand, weer heb
gelost.
Hij streek met de hand liefkoozend over de snaren.
Mijn dierbare viool, waar ik zoo naar heb verlangd.
Je zult je nog wel herinneren, Greta, hoeveel strijd me het
scheiden van haar kostte, en niet wist of ik in Dresden,
waar ik toen een engagement had, een uitstekend
instrument zou vinden, 't Ontbrak me evenwel aan
reisgeld, en daar ik anders niets van waarde bezat
waar de pandjesbaas iets op zou hebben gegeven,
moest ik wel met een bloedend hart van mijn oude
viool scheiden. Zoo spoedig ik evenwel genoeg had
gespaard, om ze weer te lessen, schreef ik er om. Tot
mijn groote teleurstelling ontving ik het bericht, dat
ik te laat kwam, dat het pand was vervallen en de
viool verkocht was. Ik heb nooit aan de mogelijkheid
gedacht, dat gij de koopster zoudt zijn.
Ik wist toch, Greta, dat je ook niet zoo’n overvloed
van geld had. Hoe heb je die som bij elkaar kunnen
krijgen?
Toen je weg waart, antwoordde zij zacht, was mijn
eenig streven je viool in mijn bezit te krijgen en ik
wilde me graag alles ontzeggen om mijn doel te be
reiken. Als je dan eens zoudt terugkomen, wilde ik
je daarmede verrassen. Je kunt niet begrijpen, hoeveel
genoegen ze me heeft gegeven, hoevele heerlijke her
inneringen ze in mij wakker riep en hoevele schoone
droomen ze in mijn hart opwekte. Ik droomde van
den dag dat je als een groot kunstenaar zoudt terug-
keeren, je weet, dat ik dat altijd heb geloofd. En nu
is mijn droom tot werkelijkheid geworden, voegde zij
er zacht bij.
Ja, nu is de droom tot werkelijkheid geworden, her
haalde hij werktuigelijk. Hij dacht aan het tweede
deel van den droom dat hij zijn eenmaal gegeven
woord aan de kleine naaister, Greta Muller, nu gestand
moest doen en tengevolge daarvan, zich veel zou moe-
ADVERTENTIëN 4 cent per regel. Bij abonnement van 500
regels 3 cent en van 1OOO regels 21/, cent. Groote letters naar
plaatsruimte.
van
Van veel grooter beteekenis is het goud,
dat evenals platina in gedegen toestand voor
komt, in grootere of kleinere brokken, die
gewoonlijk ook zilver of koper bevatten, of
in den vorm van stofgoud, dat in het zand
van vele rivieren gevonden wordt, in den re
gel echter in zoo geringe hoeveelheid, dat
het de kosten van afscheiding niet zou ver
goeden.
De bekendheid met het goud dateert reeds
van de oudste tijden; in den Bijbel vindt men
al gewag gemaakt van een goudland Ophir,
welks ligging men tot nu toe niet met zeker
heid heeft kunnen vaststellen. Ook de sage
van het guldenvlies uit den Griekschen hel
dentijd wijst op de bekendheid met het win
nen van stofgoud uit de rivieren. De produc
tie van dit metaal bleef echter zeer beperkt,
totdat de ontdekking der goudlanden in Ame
rika in het eind der 15e en het begin der 16e
eeuw de opbrengst verbazend deed toenemen.
Sommige volken, zooals o. a. de Spanjaarden,
lieten zich bij hunne ontdekkingen geheel lei
den door het voorkomen van goud en zilver.
De jaarlijksche goudopbrengst wordt voor
de jaren 14931520 geschat op 5800 K.G. en
is van toen af gestegen tot 18000 K.G. in het
begin en circa 55,000 K.G. in het midden
der 19e eeuw. Daarna valt eene reusachtige
vermeerdering te constateeren tengevolge van de
ontdekking van goudvelden in Californië (1848)
en Victoria (1851), gevolgd door de ontdek
king van die in Zuid-Afrika (1866) en in Al-
jaska en aan de Klondyke in de laatste jaren
der 19e eeuw. Dientengevolge is de opbrengst
verbazend toegenomen en bedroeg ze in 19 00
ruim 385000 K.G.
Hieronder volgt een overzicht van de voor
naamste goudlanden der wereld met hun op
brengst in de jaren 1899 en 1900.
Vereenigde Staten 105500 K.G.
Australië
Transvaal
Canada
Rusland
Mexico
China
Britsch-Indië
De in het oog loopende vermindering
de goudproductie in Transvaal was natuurlijk
het gevolg van den oorlog met Engeland en
dus slechts van tijdelijken aard. Behalve in
de bovengenoemde landen komt nog in enkele
andere goud voor, doch in weinig belangrijke
hoeveelheid, zoo bijv, in OostenrijkHongarije.
De waarde van het in 1900 geproduceerde
goud was circa 640 millioen gulden tegen
780 millioen in 1899. Behalve voor het ver
vaardigen van sieraden wordt het goud, en
wel voor het grootste deel, gebruikt als munt-
materiaal.
Evenals de beide vorige metalen komt ook
het zilver in gedegen toestand voor; daarnaast
echter vindt men verschillende zilverertsen,
waaruit zich het metaal gemakkelijk laat af
zonderen. Hoewel het ook een reeds lang
bekende delfstof is, is de productie ervan eerst
na de ontdekking van Amerika verbazend toe
genomen. Aanvankelijk was vooral Zuid-Ame-
rika het zilverland, waar de La Plata en de
daarlangs gelegen staat Argentine zelfs hun
naam aan dit metaal ontleenden. Spoedig
echter werden deze staten overtroffen door
Noord-Amerika, waar Mexico eeuwenlang de
voornaamste zilverstaat geweest is, totdat het
voor eenige jaren door de Unie werd voorbij
gestreefd. Van de Europeesche staten levert
Duitschland het meeste zilver; minder groot
is de opbrengst in Spanje, Griekenland, Italië,
Rusland, Zweden en Noorwegen, Frankrijken
Engeland.
De totale productie bedroeg in 1900: 5479000
K.G. waarvan in:
Vereenigde Staten
Mexico
Australië
Bolivia
Peru
Chili
Duitschland
Canada
Spanje
Griekenland
Italië
ten ontzeggen. Want zij was niet zijn laatste en
eenige liefde. Ze was evenwel zijn eerste geweest,
en het werd hem eensklaps duidelijk dat deze liefde
toch van een andere en reinere gehalte was, dan de
andere.
Al de kunstenaressen en dames uit de groote
wereld beminden hem alleen omdat hij de gemoederen
in beweging bracht en de phantasie opwekte.
Zij had hem lief gehad, toen hij arm en onbekend
was. En ondanks alles, was zij hem trouw gebleven.
Een vochtige glans kwam in zijn oogen, toen hij zich
tot haar nederboog en zachtkens fluisterde Herin
nert ge je nog, Greta, wat gebeuren zou op den dag,
dat Wenzel Ignaez als Meester in de stad zou terug-
keeren, en verder nog tot werkelijkheid zou worden? En
toen zij niet antwoordde vervolgde hijOp dien dag
zou zjj, die zorgen en armoede met hem had gedeeld,
ook zijn geluk en roem deelachtig worden.' Greta,
nu is die tijd gekomen, dat ge voor altijd mijn trouw,
lief vrouwtje zult zijn.
Zij strekte afwerend de handen uit.
Ik ben getrouwd, Wenzel, zei ze zacht.
Hij wankelde terug, als door een zwaren slag ge
troffen. Dat had hij niet verwacht.
Ga zitten, Wenzel, vervolgde zij, dan zal ik je alles
vertellen en je zult me niet veroordeelen. Toen ik
je trouw beloofde, dacht ik er in de verste verte niet
aan, dat ik ooit mijn woord zou breken. Maar, mijn
vriend, sedert zijn bijna twintig jaren verloopen en zelfs
trouw kan men op te harde proef stellen. Die eerste
jaren gingen als een gelukkige droom voorbij; ik was
jong en had een groot doel voor oogen. Daarbij ont
ving ik je brieven, en je vaste vertrouwen in de toe
komst versterkte mijn moed, als die soms begon te
wankelen. Toen kwam de brief, waarin je me schreef
A. Ziek geweest?
B. Ja, verschrikkelijk. Denk eens, ik zou bijna
aan bloedvergiftiging gestorven zijn, en dat alleen
omdat een mug mij gestoken had.
A, Belachelijk! In zulke gevallen zuigt men de
wond onmiddellijk uit en alle gevaar is voorbij.
B. Dat zeg je wel, maar jij hadt het ook niet gedaan.
Vast wel.
B. Vast niet, de mug had mij nameljjk in den
n eus gestoken 1
Voor ’t kantongerecht:
Waarvoor ben jij bekeurd?
Voor te hard rijden. En jij?
Voor te langzaam rijden.
Te langzaam? Hoe zoo?
Ik kon niet gauw genoeg wegkomen, toen ik reed
zonder lantaarn
Frits, zei de dokter tot een stalknecht, je bent
wat afgevallen, maar dat is niets. Je moet maar wat
meer dierlijk voedsel gebruiken.
Een paar dagen later loopt de dokter even bij hem aan.
Nu, Frits, hoe staat het er mee; heeft mijmraad ie
niet goed gedaan
Ach, dokter, antwoordde de stakkerd, ’t haver
eten gaat wel, maar hooi en baksel binnen te krijgen
is een heele toer!
De producten waarin handel gedreven wordt,
kunnen onderscheiden worden in onbewerkte
en bewerkte stoffen. Onder de eerste ver
staat men die, welke door den mensch nog
geenerlei verandering ondergaan hebben, m.
a. w. dus natuurproducten; de laatstgenoem
de zijn reeds meer of minder verwerkt en
kunnen dus industrieproducten genoemd wor
den. In den regel rekent men echter de nog
slechts gedeeltelijk verwerkte stoffen, als bijv,
ruw ijzer, gezaagd hout en dergelijke, tot de
natuurproducten. Deze kunnen weer worden
onderscheiden in lo die, welke tot het delf
stoffenrijk behooren, 2o die, welke van plant-
aardigen oorsprong zijn en 3o die, welke uit
het dierenrijk afkomstig zijn.
Van de producten uit het delfstoffenrijk
spelen in de eerste plaats een voorname rol
de edele metalen, waarvan de voornaamste
zijn: platina, goud, zilver en kwikzilver.
Het platina heeft zijn naam, die van het
Spaansche woord plata zilver) is afgeleid,
te danken aan zijn witte, eenigszins zilverach
tige kleur. De waarde ervan is niet zoo groot
als die van het goud; het gebruik dat men
er van maakt, is dan ook veel meer beperkt.
Het wordt voornamelijk verwerkt tot instru
menten voor chemische laboratoriën, daar het
bestand is tegen hooge temperaturen en tegen
de inwerking van zuren. Van platina, samen
gesmolten met enkele andere nog zeldzamer
voorkomende metalen, is ook gemaakt de
standaardmeter te Parijs. In Rusland is het
in de eerste helft der 19e eeuw als muntma-
teriaal gebruikt, maar om verschillende redenen,
o.a. omdat de platinamunten wegens hun min
der mooie kleur weinig in trek waren, is men
spoedig met de aanmunting er van geëindigd.
Het platina komt in gedegen toestand voor,
vaak in vereeniging met andere metalen, als
goud en zilver. De voornaamste vindplaats is
het Oeralgebied; verder komt het voor in Co
lumbia (Zuid-Amerika), Nieuw-Zuid-Walis, Ca
lifornië en Borneo. De totale opbrengst be
droeg in 1900 ruim 5300 K.G., waarvan 93
pet. uit Rusland. Het ruwe platina gaat
hoofdzakelijk naar Londen, Parijs en Hanau,
waar het gezuiverd en verwerkt wordt.
zilver zeer stej.^ achteruitgegaan.
De verhouding tusschen de waarde van
zilver en goud was vroeger 1 15, doch ging
in 1900 terug tot die van 1 35. De totale
waarde van het in laatstgenoemd jaar gepro
duceerde zilver bedroeg ongeveer 270 millioen
gulden.
Kwikzilver, het eenige metaal, dat bij ge
wone temperatuur vloeibaar is, komt in de
natuur hoofdzakelijk voor in verbinding met
zwavel als het prachtig rood gekleurde cinna
ber. In het cinnaber komt soms ook nog
wel wat zuiver kwikzilver voor. Het gebruik
er van bij de vervaardiging van natuurkundige
instrumenten en in zijn verbinding met andere
metalen is bekend. Ook in de geneeskunde
vinden de kwikverbindingen toepassing.
De landen, die kwikzilver „leveren, zijn in
Europa hoofdzakelijk Spanje en Oostenrijk-
Hongarije, in de andere werelddeelen Califor
nië. Dat uit Spanje en Californië komt in den
handel in ijzeren flesschen, die met een schroef
gesloten worden en 34 '/a K.G. wegen; dat uit
Oostenrijk in lederen buidels, wegende 50 K.G.
waarvan er 2 in een tonnetje verpakt worden.
In 1899 was de totale opbrengst ruim
3400000 K.G., waarvan 1350000 uit Spanje,
996000 uit de Unie, 500000 uit Oostenrijk-Hon
garije, 360000 uit Rusland en 200000 uit Italië.
(Wordt vervolgd.)
K.G.
De toename der opbrengst wordt duidelijk
- je voigende getallen,*
die de gemiddelde jaarlijksche productie aan
wijzen in de daarbij aangegeven tijdvakken:
Van
In
Deze kolossale vermeerdering, gevoegd bij
het feit, dat na 1870 verschillende landen
tot groote ontmunting van zilvergeld overgingen,
maakt het verklaarbaar dat de waarde van het
9
A*
A.
31
J
I
■t
t
5
R COURANT
k i
