a
BBS
irr
Sponsoring eerste klas spelers
bovenslag voor mindere góden?
Pedagogische Academie zong
met bijna compleet Frysk Orkest
PW
II
w
I
Sag
Voorzitter van kaatsvereniging „Sneek":
BAMI en NASI
IJLSTER 65-PLUSSERS
BIJ DE JEUGD TE GAS1
JEUGDHERBERG START
MET VRIENDENKRING
MBS
jl
Mill
Mm
Opbrengst kollekte
'iiiiiiMiiininiiMiiiiiHiiiuiH
Voor vervulling kleine wensen
z
IIIIIIWIIIIIIIIBIIIIIIffllIllllBllllllllffl^
STORM BLIES VROUW
T ZIEKENHUIS IN
I
N I E U W 8 B L A D
Pagina 7
8NEEKER
Maandag 9 april 1973
M. We st ra runt halve eeuw
(Vervolg van pagina 1)
WVWWkVMVWWMWVVVWWWVWM
OM MEE TE NEMEN
De
Chevrolet. Vit het raam hangt vermoedelijk chauffeur Mathijs Westra.
bussen.
raakte op.
’n busbedrijf in Gaastmeer
I
KWALITEITSBUFFET
REST. VAN DER WAL
Telefoon 05150-3863
deze
i de
De Emmabloemkollekte heeft in Ou-
dega (W.) en Sandfirden f 374,50 op
gebracht. De kollektanten haalden dit
bedrag de laatste week van maart op.
uit eigen keuken
van onze chef-kok
vanaf 2.25 bij
De heer Sjibbe Westra was de grond
legger van het autobusbedrtff. Hy werd
82 jaar.
Het streekvervoer verminderde onder
de Duitse bezetting vrij snel en tijdens
'de laatste oorlogsjaren stonden de bus-
sen praktisch iedere dag in de garage.
meisjesvereniging uit Gaastmeer maakten verschillende uitstapjes met de
van een
even
daan huiswaarts keerde. Het is
goede middag, voortgekomen uit
goede basisgedachte, geworden.
De meningen omtrent een sponsoring
door de Friesland Bank van de eerste
klas kaatsers, zoals de Nederlandse
Kaatsbond die voorstaat, zyn onder de
leden van de kaatsvereniging ,Sneek’
nogal verdeeld. Dit bleek toen het
punt donderdagavond op een ledenver
gadering van de kaatsvereniging in
café Leeuwen aan de orde kwam.
Voorzitter de heer S. Wagenaar vrees
de dat het jaarlijkse basisbedrag voor
de „mindere góden” weliswaar aanlok
kelijk moet zjjn, maar dat de smalle
top er financieel vermoedelijk bij in
zal schieten, ook al, zo stelde hy, om
dat van het beschikbare bedrag
15.000) een derde naar de bondskas
zal moeten afvloeien. Dan blyft er niet
veel meer te verdelen over. Tenslotte
sprak de kaatsvereniging zich toch
voor sponsoring uit.
Het aftredende bestuurslid, de heer
W. de Boer, w<.rd donderdagavond
met algemene stemmen herkozen.
Penningmeester W. IJkema moest
een nadelig saldo konstateren. Zijn
advies de jaarlijkse contributie van
6,te verhogen tot 7,50 werd
opgevclgd. Ook het inschrijfgeld
voor de competitiewedstrijden werd
„opgeschroefd” met een kwartje tot
50 cent. Er zullen dit seizoen weer
vier ledenwedstrijden worden uitge
schreven, terwijl de Waterpoortpar-
tij op zaterdag 16 juni gehouden zal
worden.
Deze foto is
Innics «tuut ae cri^ui wet, vp uo w «w -- - - -
in het midden is de Ford met chauffeur Douwe Terpstra uit Heeg. Rechts staat
de Brockway met chauffeur Tj. de Jong uit Heeg.
Zaterdagmiddag hadden de verschil
lende jeugdverenigingen in Ijlst de ou
dere generatie uitgenodigd naar het
Miensikpshüs te komen en aan deze
invitatie gaven een honderdtal 65-plus-
sers gevolg. De heer Canrinus, jeugd-
ouderling in de Gereformeerde ge
meente opende de feestelijke samen
komst en hoopte op genoeglijke uren.
De 69-jarige mevrouw T.-S. uit de Al-
bertine Agnesstraat in Sneek wilde
maandagavond omstreeks kwart voor
negen vanaf de Oppenhuizerweg de
Willem Lodewijkstraat infietsen. Zij
werd door de storm de verkeerde weg
helft opgeblazen en botste tegen een
stilstaande vrachtauto. Ze viel op het
wegdek en werd met een bloedende
hoofdwond naar het Sint Antoniuszie-
kenhuis vervoerd.
BRAND
In oktober 1944 kwam hierin verande
ring. In de nacht van de veertiende op
de vijftiende van die maand kwam on
der Staveren een aangeschoten Hali-
fax-bommenwerper met een zes-koppi-
ge bemanning neer. Het vier-motorige
toestel was op weg naar Borger waar
wapens gedropt zouden worden. De
vlieger William B. Taylor, de heer
Westra weet zich zijn naam, en ook die
van de andere bemanningsleden nog
precies te herinneren, zette zijn vlieg
tuig op een woelig Ijsselmeer neer
en bij deze manoeuvre is één van de
bemanningsleden omgekomen.
Al dadelijk was er een gezellige sfeer.
Na een kopje thee te hebben gebruikt
werden gezamenlijk enkele bekende
liedjes gezongen, af gewisseld door on
der andere een spelletje bingo. Om half
zes werden de tafels klaar gemaakt
voor de broodmaaltijd. Dit is altijd een
hoogtepunt in een dergelijke samen
komst. Alles was keurig verzorgd en
er werd genoten van allerlei opgediste
gerechten. Tussen de bedrijven door
weid door verschillende personen een
liedje gezongen, een leuk verhaaltje
verteld en/of moppen getapt.
Na de pauze, waarin alles weer opge
ruimd werd, bracht de jeugd het to
neelstukje: „Glêdde Jéhannes”, een
één-aktertje met niet' veel inhoud,
maar door de goede vertolking zeker
het applaus waard. Onder het genot
kopje koffie werd het spel nog
herhaald, waarna elk ruim vol-
een
een
Fr.
Deze prent is gemaakt in de dertiger
jaren toen de jongens- en meisjes
vereniging uit Gaastmeer een uitstapje
maakten met de bus van de firma
De gemeenteraadsleden, die eigenlijk
de stoot tot de oprichting gaven, door
het Wigledambestuur de suggestie aan
de hand te doen een donateursvereni-
ging in het leven te roepen, zijn al
bijna allemaal vriend. Hoewel de
vriendenkring nog niet officieel is ge
start (dat gebeurt zaterdag) hebben
zich al zo’n dertig enthousiastelingen
aangemeld.
demie speelden met leden van
Frysk Orkest, ’s Morgens was er een
meer informatieve byeenkomst met
de orkestleden op de school, ’s avonds
concerteerde het Frysk Orkest met on
der meer een koor van de pedagogische
academie in de Sporthal. Hierbij viel
op dat de prestaties van koor en or
kest leden onder de vrij slechte akoes
tiek.
De oorlog eindigde voor de familie
Westra wel heel eng triest. Op 24
februari 1945 staken de Duitsers zijn
garage en de woning in brand. „Ik
tink dat immen üs forrieden hat. Ik
wit it noch klear, it wie op in sneon-
tomoam om acht ure. Ik stie büten
doe’t der in ünderdüker üt Wasse
naar oan draven kaem en róp: Wes-
stra, zie dat je weg komt, er ko
men een hele hoop Duitsers aan. Mei
myn frou en myn beide beun bin ik
doe nei myn broer gongen en haw
der mei noch in pear üt it forset
sawn uren yn ’e reinwettersbak sit-
ten.” Toen de heer Westra om drie
uur ’s middags het deksel optilde
zag hij dat zijn garage, de drie bus-
sen die er in stonden en zijn woning
nog slechts een rokende puinhoop
wasDe onderduiker die gewaar
schuwd heeft, werd later door de
Duitsers in de Gaasterlandse bossen
neergeschoten
De heer Westra kwam in aanraking
met de ondergrondse en heeft vervol
gens een grote rol in het verzet ge
speeld. Hij nam onderduikers op, pik
te bonkaarten want er moest toch eten
op tafel komen „en sa kaem ik der
stees fjierder yn.” Er werden een paar
overvallen op distributiekantoren ge
pleegd en daarbij bleek dat wapens
onontbeerlijk waren. Engeland beloof
de wapens te droppen en aldus ge-
schiedde. De droppings voltrokken zich
boven een terreintje in de polder on
der Gaastmeer. „As wy trije kear foar
de radio hearden „de melk kookt over
dan koene wy der mar op rekkenje
dat wy wer wapens krigen,” vertelt de
heer Westra. De brens, stenguns en
ander wapentuig werden in het donker
dan in een skütsje geladen en naar de
garage in Gaastmeer gebracht. Hier
werden ze onltvet, gemonteerd en ge-
distribueerd. In een zomerhuisje in ’t
Heidenschap werd door twee gedropte
Engelse agenten instructie gegeven.
Bij een wapenzending werd in den be-
ginne ook een zender afgeleverd, waar
mee het kontakt „met de overkant”
werd onderhouden. Gaastmeer gaf mid
dels dit apparaat ondermeer altijd
door wanneer de in Gaasterland opge-
stelde Vis’, Hitlers’ geheime wapen,
werden afgeschoten enzovoort. De zen
der werd bediend door één van de in
structeurs, die hiervoor een speciale
opleiding had gekregen.
enthousiasme
de leerlingen kwamen de strijkers
Veeninga, vroeger leraar aan de pe
dagogische academie speelde met één
het
dagogische academie speelde met
der solisten de continuo-partij op
clavecimbel.
De middag werd besteed aan repeti
ties voor het avondconcert, waarbij de
activiteiten werden verlegd naar de
sporthal. Hier was weer een orkest
aanwezig. Ouders, vrienden én andere
belangstellenden toonden een grote inte
resse. De hal was aardig gevuld. Het
programma was helemaal toegespitst
op spelen met het orkest. Een intrada
tussen de koperblazers van het orkest
en de kopergroep van de school deed
’t uitstekend, vooral ook door de wij
de opstelling van de groepen. Heel fijn
tjes was de declamatie „De Schalmei”
van Slauerhof door Jelle Bangma,
waarbij Henk Hoekema op zijn hobo
prachtig improviseerde. De hele avond
was afgestemd op een soort prettige
muzikale happening. Het publiek deed
geestdriftig mee met een spreekka-
Voorzitter de heer Wagenaar had wei
nig moeite met het geëmancipeerde
regeltje, „wanneer over kaatsers wordt
gesproken, worden daaronder verstaan
spelers zowel als speelsters.” Deze zin
snede wordt aan het huishoudelijke
1 reglement toegevoegd. Meer moeite
had men met het voorstel van de
KNKB de bal die op de bovenlijn ligt
1 op
to wachtsjen. As se seagen dat ik
Een jaar lang is het niet geoorloofd
geweest de bal met de bovenarm of t’
lichaam na één stuit al te keren. Om
het spel aantrekkelijker te maken
werd bepaald dat de bal twee keer
de grond moest raken. Dit leek een
verbetering, omdat de speler de bal
niet kon „doodleggen”. In de praktijk
leverde deze regel evenwel vele moei-
D^. is volgens de heer Westra óf in Ï9Z6 óf in ’21 gemaakt in Oranjewoud. lijkheden op. Het bleek voor de keur-
Links'staat de Chevrolet, op de spatbord leunt de heer Westra himself. De bus meester ondoenlijk vast te stellen, hoe-
-- -vveel keer de bal nu werkelijk had ge
stuit. De afdeling „Harlingen” heeft
het bondsbestuur voorgesteld
spelregel ongedaan te maken en
Sneker kaatsvereniging stemde hier
unaniem mee in.
net rédde kinnen. Och
ja, jo sochten doe om jo rjochten, mar
efternei bisjoen is it better dat it mar
sa bleaun is.”
Vrijdag hield de christelijke pedagogi- I Het Frysk Orkest was naar Sneek ge-
sche academie in Sneek, een muziek- komen in het kader van een thema
dag, waarby de leerlingen van de aca- dag zoals die regelmatig door de aca-
- - het demie op touw wordt gezet. Het eerste,
morgen gedeelte, speelde zich af in de
gymnastiekzaal, waar om half tien be
gonnen werd met een dagopening.
Naast bijbellezing werden verschillen
de psalmen gezongen als wisselzang
tussen het schoolkoor onder leiding
van de heer R. Teule, een blazersgroep
onder leiding van de heer Henk van
der Meer, een klein koor uit de hoogste
klas en de rest van de leerlingen. Het
orkest arriveerde intussen waarna een
ieder kon kennis maken met de mu
sici en hun instrumenten. De houtbla
zers begonnen. Zij speelden een serena
de van Mozart en dit werk werd erg
gewaardeerd getuige het stormachtige
applaus van docenten en leerlingen.
Hierna kon een ieder met de houtbla
zers van gedachten wisselen. Jo Diede-
ren leidde vervolgens een groep ko
perblazers, die knap werk verrichtten
in een suite van de laat-romantische
componist David Uber. Het werk had
als titel „St. Louis Suite”. Ook deze
musici kregen veel applaus en moes
ten vele vragen beantwoorden. De be
spelers van de strijkinstrumenten
voerden onder leiding van mevrouw
Adrienne de Smet een compleet con
certo grosso van Pieter Hellendaal uit.
Deze Nederlandse componist heeft
hierin prachtige muziek geschreven.
Meegesleept door het
van
tot een geïnspireerde weergave.
De mensen kregen hoe langer hoe
meer vertrouwen in de autobus van
Mabthijs Westra, steeds meer maak
ten gebruik van dit vervoermiddel. Er
werden steeds meer trouwritten gere
den, verenigingen vonden het leuk om
hun jaarlijks riesje eens per bus te
maken. De trip ging dan meestal
naar Oranjewoud of Appelscha
„hwant dat wie doe al in hiel ein”.
De lijndienst leed hier echter onder,
omdat de heer Westra alles nog met
één bus moest opknappen. Na enig
wikken en wegen werd toen besloten
een tweede vervoermiddel aan te
schaffen en de keuze viel op een Che
vrolet. Deze was comfortabeler dan de
inmiddels ruim drie jaar oude Ford.
De passagiers zaten hier al op achter
elkaar geplaatste stoeten. De gordijn
tjes ontbraken echter ni'et. De lijn
dienst werd steeds drukker en de be
langstelling voor de bus nam nog veel
meer toe, toen de spoorwegen beslo
ten het station in Oudega (W.) op te
heffen. Dit dorp werd toen in de bus
route opgenomen.
Vlak hierna kwam de bevrijding en
in september begon men weer met
één bus te ryden. Vier jaar lang heeft
het gezin Westra in een woonark ge
woond, want het bouwen van een nieu
we garage met woning schoot niets
op. De heer Westra is nu zoals ge
zegd 71 jaar, maar hij denkt nog niet
aan opgeven. Hij heeft nog steeds de
leiding over het traject naar Sneek en
van de Waterpoortstad naar Blauw
huis. Hy voert daarvan de adminis
tratie en deelt de werktijden van de
vier onder hem ressorterende chauf
feurs in. „It is hiel oars as froeger.
Doe riden jo fan moarns bitiid oan’t
jouns Iet, jo makken somtiids wol 80
uren yn ’e wike. Nou hald it by fjir-
tich al op. Mar it bifalt my allegear
bést en ik gjin hjir mei troch oan ’t
ik der by wize fan sprekken by del
fal.”
Vijf wisten met een dinghy aan wal
te komen en klopten, nadat zij de rub
berboot hadden vernietigd, bij de eei-
ste de beste boerderij die ze tegenkwa
men aan. Hen werd open gedaan door
de heer H. de Boer, die de uitgepuitte
mannen in bed stopte. Hij nam kon
takt op met de heer Westra en de vol
gende nacht wend de bemanning, on
der dekking van de duisternis en een
dikke „deken” mist, over het water
overgebracht naar Gaastmeer, waar
ze bij verschillende families een gast
vrij onderdak vonden. De piloot Wil
liam („Bill”) Taylor werd in het ver
zet opgenomen en gaf wapeninstructie.
De marconist van het toestel, Alf
Springgate ging de radiozender be
dienen en de heer Westra zweert dat
hij daar beter in was dan de twee ge
dropte geheime Engelse agenten sa
men.
ook als „boven” aan te merken. „Im
mers”, zo stelde men, „de bovenlijn
bestaat tegenwoordig uit een linnen
band, die wanneer deze iets scheef
staat, een rollende bal gemakkelijk
doet terug stuiten. Welke beslissing
moet de lijnrechter in deze nemen,”
zo vroegen de niet talrijke aanwezigen
zich af.
Zaterdag houdt de jeugdherberg Wig-
ledam aan de Oppenhuizerweg een
open dag waar een ieder die nu eens
wil kyken hoe het in een jeugdher
berg toegaat zjjn nieuwsgierigheid
kan bevredigen. Men kan dan meteen
„vriend van Wigiedam” worden. Het
bestuur van de jeugdherberg heeft
namelijk besloten een vriendenkring
op te richten. De leden betalen een
minimale contributie van 2,50 per
jaar en daarmee kan de jeugdher-
bergleiding zyn „kleine wensen” ver
vullen. Die kleine wensen bestaan
meestal uit de aanschaf van een ge
luidsinstallatie, spelmateriaal of een
pickup, waarvoor men niet bij het
landelijk bestuur of een andere instan
tie kan aankloppen, omdat dat prece
denten schept ten opzichte van andere
j eugdherbergen.
Waarschijnlijk zal het aantal over
nachtingen in de Wigiedam dit sei
zoen de 10.000 overschrijden. Vorig
jaar zat men, inclusief de 3.500 over
nachtingen van de zeilcursisten net
onder dit getal. De accommodatie is
het afgelopen winterseizoen verbeterd.
Behalve dat de beide assistentenka
mers nu voldoen aan de voorschriften
van de brandweer omtrent ontsnap
pingsmogelijkheid, werd een grote
slaapzaal opgesplitst in vier kleinere,
met elk tien bedden.
Ik hie it foardM dat ik twa bussen
hie. Nou haw ik de konkurrinsje for-
skate kearen to pakken hawn, hwant
dan gynig ik mei in lege bus in ker-
tier to bitiid fuort. De konkurrinsje
seach myn bus dan oankommen en set-
te ütedn. By de haltes stie lykwols
gjin kop, hwant men forwachtte de
bus noch net. Hy wie ommers fiiftsjm
minuten to bitiid. Nei in kerter kaem
der in oare sjauffeur mei de tsjinst-
bus efiter oan en dan stiene deir wol
minsken. Och myn jonge, de konkur
rinsje wie swier, wy hawwe wol toch
ten om de passagiers.”
De drie voortvarende autobusonder
nemers begonnen later in te zien dat
men zich op deze manier in de toe
komst niiet zou kunnen handhaven,
reden waarom men in de jaren der
tig besloot bij elkaar te stappen. Zo
kwam de firma Westra en De Jong
tot stand. Het wagenpark werd uit
gebreid tot een stuk of zeven, acht
De lijn werd frequenter be
reden en deze situatie heeft zich ge
handhaafd tot in de oorlog. Deze
tijd is eigenlijk een verhaal apart.
De oorlog was nog maar een dag oud,
toen de drie bussen die in Gaastmeer
in de garage stonden door het Neder
landse leger werden gevorderd. Het
was de bedoeling dat er militairen mee
over de Afsluitdijk vervoerd zouden
worden. Zover is het echter niet ge
komen. Slechts één bus kwam er over
en belandde na een omzwerving van
twee weken in camouflagekleuren ge
schilderd weer in Gaastmeer; de an
dere twee waren bij Kornwerderzand in
zee gereden, opdat ze niet in handen
van de opdringende vijand zouden val
len De bussen die men nog over had,
werden al redelijk gauw van een gas
generator voorzien, want de benzine
In 1942 werd op last der
bezetter het streekvervoer gebundeld
en was de firma Westra en De Jong
genoodzaakt toe te treden tot het be
drijf van de heer De Boer te Balk,
hetgeen is uitgegroeid tot de huidige
autobusonderneming Zuid West Hoek.
„Wy foenen dit net sa moai en haw
we nei de oarloch dan ek probearre
om hjir wer fan óf to kommen mar
dat hawwe wy t—.--
CONCURRENTIE
Maar ja, als een bedryf bewezen heeft
te kunnen bestaan en bovendien nog
flink wat winst oplevert, zijn er meer
die er brood in zien. Zo gaat het al
tijd en in de jaren twintig was het niet
anders. Twee ondernemende Hegers
kochten een bus en richtten bei
den een bedryf op. „We krigen in ge
weldige konkurrinsje. As ik mei myn
bus fan de Gaestmar kaem stie de
konkurrinsje in eintsje fierder al
my U> j—.- -
der oan kaem, riden se foar my ut
en pikten de passagiers op. Ik hie dan
hast neat. Dat koe fansels net.
Bi i
- -
non: Sjonge, spylje, üounsje mei ---
Frysk Orkest, dat wurdt goed, dat
wurdt better, dat wurdt pür-pür best.
Het orkest speelde hierna enkele Sla- hore gebracht. Een ieder kwam in be-
vische dansen van Dvorak, terwijl men weging tijdens de „yugo”, als onder-
samen met het koor van de academie deel van een massale danspartij. Een
een paar negro-spirituals uitvoerde met jonge Van der Meer droeg daarop vrij-
een fijne orkestbewerking van Alfred moedig „Yn Afrika” voor en met sa-
Salten. Ook werd een gedeelte uit menzang werd het programma beslo-
„Porgy and Bss” van Gerswin ten ge- ten.
