10%
III I
w
Y
I
Sü.—
VARIA—
(II)
BRUIKLENEN VAN FRIES MUSEUM
dit wereldtsie van ons
EL-M1OR
wat
MMtteen shirt
-riesland Bank
g
<z>
z
L I
d shirt?
MARKIEZEN
ROLSCHERMEN
LUXAFLEX
ROLGORDIJNEN
ZALENCENTRUM
VAN DER WAL I
Amicitia haalt
„gouwe ouwe" Gold
finger van stal
Woninginrichting
'T INTERIEUR
RESTAURANT
VAN DER WAL
Leeuwenburg 3-11, tel. 3863
aan Marrekrite
Omhoog wonen
Profijtsparen
Jouster Watersport
schonk f2000,-
Sint brengt de gemakke
lijke stoelen niet zelf
NU VOOR SPECIALE WINTERPRIJZEN
UW,
Tevens uw adres
voor het overkleden
van uw oude markiezen
en rolschermen
MB
SNEEK
DEERSUM
w
o
Zalen voor elke
gebeurtenis
AANWINSTEN FRIES SCHEEPVAART MUSEUM
ffllIliBliillllllIBBIIIIi
■IlilllllllllllllllllllH
S
1 h; i
Adjudant D. J. Brouwer
vertelde CPB over politie
over het 5e spaarjaar.
Uw spaargeld rente
blijven
direkt opvraagbaar.
met ieder jaar hogere
rente
tot maximaal
S
Ij
uw eigen bank
W
O
Z
Z
M
H
O
W
O
W
O
H
M
2
en
2
2
n
o
r
en
Glad leer. Gróte kraaa
SneI!ef(its.rits.Sfa^^
schuine steekzakken.?*
LOTEN SINT NICOLAAS AKTIE - LOTEN SINT NICO
r
ODIN lLNIS N31OT HLLMV SVVTODIN XNIS NTLOT
FOTO/FILM Foto en
V m 11 n door CORK
Pagina 9
NIEUWSBLAD
S N E E K E R
Donderdag 29 november 1973
I
1
I
de
Art
p
UWWWMWWWWWWMWWWWW
B.
VWWWWWWVWWWWWWWWVM
WIJDE BURGSTRAAT 6 SNËEK
Dat laat hij doen door ’t Interieur.
Sint is te druk, en hij zou er anders
veel te lang in blijven plakken.
Want ze zitten fantastisch die stoe
len.
Koopavonden op donderdag 29 november; vrijdag 30
november; maandag 3 en dinsdag 4 december a.s.
gebruikelijke opho-
die op het kerkhof,
weer royaal wordt
Kinderen zijn geen
portretmodellen.
Vang daarom het
kind in zijn
spel. Knip
desnoods enkele
keren af, zonder
*n opname te maken.
Films kunnen mislukken
door te snelle kamera-
bewegingen. Zorg bij
het filmen voor de zo
hoognodige rust.
e
j
p
Leeuwenburg 6
Telefoon 05150-3963
Rijksweg 3
Telefoon 05152-244
I—-
<Z2
C/2
I—
2!
H
2
i
n
o
r
H
W
BOCREANA c.v.
De actie van 1973 was voorlopig de
laatste stickeractie aldus de heer De
Boer, dlie meedeelde, dart de Jouster
Watersport deze actie op touw heeft
gezet uit waardering voor het werk
van „De Marrekrite” en om de wa
tersporters te attenderen op de moge
lijkheid om het recreatieschap een fi
nancieel ruggesteuntje te geven.
En nu komt er dan een nieuw graf
veld. De historici van later zullen er
gegevens uithalen over onze tijd, zoals
wij de Frankische grafvelden uitbaten
over de vroege middeleeuwen. Trou
wens: waar was de hele historische
wetenschap zonder de kerkhoven? De
kern van de steden, de kern van de
dorpen is steeds het oude kerkhof, de
ruimte om de kerk. De mensheid leeft
zichzelf omhoog. Telkens weer worden
onze tuinen opgehoogd, onze straten
met een nieuwe laag zand voorzien,
en alleen voor parkeergarages en kel
ders wordt er uitgegraven, maar altijd
nog in de historische lagen, met herin
neringen aan vroegere geslachten die
bloot komen en als het goed gaat het
museum in gaan.
De conservator bezit nog een tweede
Molkwerumer kist van het zelfde ty
pe, eveneens aan het voorfront met
bloemen beschilderd, alsmede de initi
alen K-H- Deze naam staart vermoede
lijk voor de Molkwerumer zeekapi
tein K. Heuper, die zijn kisrt omstreeks
het jaar 1775 op de beschreven manier
liet versieren. Wij weten over de
Molkwerumer volkskunst veel minder
af dan over de Hindelooper zodat der
gelijke beschilderde kisten even zeld
zaam als kostbare specimina zijn om
er ons thans nog een voorstelling van
te kunnen maken. In ieder geval staat
het wel vast dat er duidelijk verschil
bestond tussen Hindelooper en Molk
werumer kunst. Maar daarover is hert
laatste woord nog lang niet gespro
ken! H.H.
Een bestuursdelegatie van de Jous
ter Watersport, bestaande uit de he
ren W. de Boer (voorzitter) M. Veen-
stra (secretaris) en P- de Wrede
(penningmeester) bracht, evenals vo
rig jaar, een bezoek aan het provin
ciehuis om aan de voorzitter van het
recreatieschap voor het Friese Me
rengebied „De Marrekrite” gedepu
teerde R. Renkema de opbrengst van
de stickeractie die de Jouster Water
sport uit eigen initiatief heeft gevoerd
ten behoeve van „De Marrekrite”. De
verkoop van de stickers leverde dit
jaar 2000,op (vorig jaar 1500-).
Maar de meest
ging is toch wel
waar iedere kuil
opgevuld, met een overschot, dat dan
in de opgeworpen aarde boven de oor
spronkelijke kuil uitsteekt. Zó kan het
kerkhof in de loop der eeuwen zóver
boven het oorspronkelijke maaiveld
uitkomen, dat de drempels als het
ware in de grond verzinken en de deu
ren laag worden. Geschiedvorsers, die
dit niet begrepen, hebben die te laag
geworden deuren noormannenpoortjes
genoemd, en er hele verhalen aan ver
bonden rond de tyranieke Noormannen,
die de Friezen dwongen bij het verlaten
van de kerk te buigen naar het Noor
den, waar de Noormannen woonden.
Dwaze verklaring in geen enkel op
zicht houdbaar, zonder inzicht in het
steeds naar boven wonen van de mens
heid.
Ook in deze historische ontwikkeling
is nu de klad gekomen. Kerkhoven,
vooral in grote steden, zijn maar een
zéér tijdelijke verblijfplaats, waar de
graven na een tiental jaren weer ge
ruimd worden. En overal in Neder
land verrijzen de crematoria. Fries
land heeft er één, en krijgt er vol
gens de plannen nog één bij, in Drach
ten. Sneek schijnt ook hier bij Drach
ten te worden achtergesteld, en dat
wordt dan gemotiveerd met het sterk
orthodoxe karakter van de Zuidwest
hoek. Nu is een graf, niet even lang
als het breed is, maar toch lijkt het
ons dat de historische ontwikkeling te
gen de belangen van de historische we
tenschap in meer in de richting van
crematoria dan van begraafplaatsen
gaat. En dan voor wat onze stad be
treft liever in het westen dan in het
zuiden vanwege de historische herin
neringen aan vroegere installaties in
het tegenwoordige Lemmerwegkwar-
tier.
Hét Fries Scheepvaart Museum be
zit er sinds jaar en dag een zeer
fraaie verzameling van, vermoedelijk
wel de meest uiltgebreide in ons
land, maar een nap van dergelijke
omvang als nu van het Fries Mu
seum in bruikleen ontvangen is, was
er tot dusverre nog niet bij een
„oudvader” van bijna 50 cm- in
middellijn! Nu wij het toch over Ri-
ga’se nappen hebben kan terloops
nog worden vermeld dat de conser-
tor van het Fries Scheepvaart Mu
seum onlangs een hem persoonlijk
toebehorende verzameling Russisch,
gedraaid houtwerk en verzameld in
Friesland, eveneens aan vermeld
museum in bruikleen heeft gegeven.
Deze collectie omvat zeven nappen,
in diverse formaten, twee lepels,
waarvan de steel aan het uiteinde is
versierd met de voorstelling van een
vis, resp. vogel, een lepel van plat
ter model, een ronde doos en een ta
baksvaatje- Hierdoor is de collectie
in het Fries Scheepvaart Museum,
helemaal een unicum in den lande
geworden!
en
Kleinzand 10, Sneek, tel. 2256
üvwwwwvMwwwwwwtvwwt
De heer Renkema sprak zijn bijzon
dere dank uit voor het initiatief van
de Jouster Watersport. De waardering
voor en het meeleven met het werk
van „De Marrekrite” stelde hij op
hoge prijs.
hanniterklooster buiten de stadswallen
tot algemeen kerkhof bevorderd. En
op het eind van de vorige eeuw be
gonnen de weer meetellende Roomsen
helaas! met hun eigen kerkhof
op onhistorische gronden aan de Leeu-
warderweg.
De natuur is uw
beste fotomodel.
Veelkleurig en
geduldig.
Trek er af en toe
op uit,
de vrije natuur in.
En vergeet
uw kamera niet!
De soft. de stof en dan de
boord. De ELMlor boord.
Met de pllll Die wijst naar
wellicht de beste boord
ooft op shirts gemaakt
yAAT9S^<
Kruizebroederstraat 26 - Sneek
Tel. 2635
„We hebben onze actie beschouwd als
een peiling om te zien wat er onder
de watersporters leeft,” aldus de heer
De Boer die geconstateerd had, dait
veel watersporters graag bereid zijn
om te geven voor ,De Marrekrite”.
Naar het oordeel van de heer De
Boer wordt het recreatieschap nog te
weinig daadwerkelijk gesteund door de
watersporters. Hij sprak de hoop uit
dat dit in de toekomst zal verande
ren en dart het initiatief van de Jous
ter Watersport navolging zal vinden.
Aan de verkoop van de stickers werd
meegewerkt door de heer Ket, ha
venmeester van de Leeuwarder jacht
haven, de heer J. v. d. Goot van de
zeilvereniging „Frisia”, de jachtwerf
Oost te Akkrum, de zeilvereniging
Workum en de heren Van de Wetering
en Kuindersma te Joure-
Onze stad wordt zo groot, dat we
een nieuw kerkhof nodig hebben. Er
komt er één in het westen, naast dat
in het noorden en in het oosten. En
de stad is allang om de kerkhoven
heen gegroeid, zoals München zijn
kerkhoven midden in de stad heeft, en
Parijs en Rotterdam.
We hebben nog het Oud Kerkhof bij
de Grote kerk en we hebben weet van
het kleine kerkhof bij de kleine kerk
nabij de Kleine Kerkstraat. Toen die
kerkhoven vol werden heeft men het
terrein van het oude hospitaal, het Jo-
Tijdens zijn lezing vroeg de heer
Brouwer de medewerking van de bur
gerij die ze zouden kunnen geven door
bij onraad direklt te bellen of anders
zins actief te zijn. Hij vertelde dat
door de welvaart de criminaliteit
vooral onder de jeugd bijzonder is
toegenomen, maar dat bij een goede
opvang nog veel onheil kan worden
voorkomen.
Wie Jonas zegt, denkt meteen aan
een walvis, en daarmede heeft het op
Hindelooper manier beschilderde, ci
lindervormige doosje dat eveneens
van de Leeuwarder bruiklenen deel
uitmaakrt, alles te maken. De zijwand
bestaat rul. uit gebogen walvisba-
lein, al is dat slechts te zien nadat
men het doosje heeft geopend. Bodem
en deksel zijn weer uit eikenhout ge
maakt. Walvisbalein vond in de oude
Friese en Hollandse walvisvaartha-
vens met hun achterland brede toepas
sing voor alle mogelijke, vaak uiterst
kunstzinnig gemaakte voorwerpen
voor gebruik aan boord of in de huis
houding thuis. Met het uitroeien van
de Groenlandse walvis was het ook uit
met de produkrtie van dergelijke voor
werpen, die thans hoogst zeldzaam, en
fel begeerd zijn geworden. Aan de
zeevaart herinnert ons bovendien een
uit fijn naaldhout gedraaide nap van
Naar Hindeloopen leidit ons andermaal
een sierlijk, plat brievenkistje, waar
van de zijkanten aan de buitenkant be
schilderd zijn met voorstellingen uit
het leven van Jezus. Tot het bruikleen
van het Fries Museum behoort tevens
een op Hindelooper manier beschil
derd, eikenhouten, plait kistje voor het
bewaren van een steekhoed. Beide
kistjes dateren Uit de tweede helft
van de 18de eeuw. Bijzonder fraai is
wel het miniatuur-tolletje, ook weer op
Hindelooper manlier beschilderd. Op
de bovenkant van de bodem is een al
legorische vrouwenfiguur afgebeeld,
op de onderzijde van de bodem vindt
men het jaartal 1749 gepenseeld. Een
juweeltje van Hindelooper volkskunst!
Dichter naar Sneek brengt ons weer
het naambord dat eenmaal was aan-
gebracht op de voormalige watermo
len, ,De Juffer” te Jutrijp. In het
naambord, vervaardigd uit grenen
hout, is op lang niet onverdienstelijke
manier de voorstelling van een jon
gedame gesneden de „juffer” waar
aan de molen haar naam had ont
leend- En kostelijke aanwinst! Het is
ons niet bekend wanneer bedoelde mo
len werd afgebroken, en waar deze
precies heeft gestaan zodat wij ons
aanbevolen houden voor nadere be
richten over een en ander!
Tot besluit van ons overzicht een be-
delbalk” uit een Fries tjottertje of vis-
sersbootje- Bedelbalken hoe men
aan deze zonderlinge benaming kwam
mag Joost weten zaten ter verste
viging van hert dwarsverband in de
voorplecht van ronde Friese jachten en
leenden zich door hun in heit oog val
lende plaats tot het aanbrengen van
snijwerk, dat bont opgeschüderd
placht te worden. Ook bij het thans in
bruikleen verwarven exemplaar is dat
het geval. Bij vissersbootjes versier
de men de „bedelbalk” wel eens met
een zwemmende Vis in andere geval
len sneed men er decoratieve bloe
menmanden in of bepaalde men zich
tot rankvormige motieven de ver
scheidenheid is groot maar men moest
natuurlijk wel rekening houden met ’t
langgerekte en enigszins gebogen ver
loop van het op te vullen vlak.
In het Amicitia theater draait deze
week een gouwe ouwe van weleer:
„Goldfinger”. In deze creatie van lan
Fleming speelt, wie weet het nog
niet, Sean Connery de hoofdrol als
James Bond- Hij neemt het op tegen
Auric Goldfinger, een van de vermo-
gendste, en derhalve misschien ook
een van de gevaarljjkste, mannen ter
wereld. James Bond staat echter voor
niets. Hij wordt niet afgeschrokken
door een aantal ludiek vermoorde
mooie meisjes op zjjn pad, maar vol
hardt in het verijdelen van het plan
netje van meneer Goldfinger: het ra-
dio-actief maken van Amerika’s goud
schat. Deze goudschat is verborgen in
Fort Knox, om dat te „veroveren”
moet je wel een heel goed aanvals
plan hebben. Dat had mr. Goldfinger,
het haalt echter niets uit tegen
slimheid van Bond.
De vorige keer eindigden wij onze be
schrijvingen met een bedstedeplank,
afkomstig van Ameland en beschil
derd met de voorstelling van een En
gels oorlogsschip uit het midden van
de 18de eeuw. Er is bij de collectie,
in bruikleen ontvangen van het Fries
Museum, echter nog een ander voor
werp dat iets met de zeevaart te ma
ken heeft. Te weten een curieuze, uit
hout gesneden voorstelling van Jonas,
op het ogenblik dat hij welge
moed, zo te zien uit de muil van
het zeemonster stapt dat niet langer
van zijn gezelschap was gediend- On
getwijfeld geldt het hier een frag
ment van een grotere voorstelling,
maar dit doet niets af van de wer
king van het brokstuk, dat de hand
van een zeer bekwaam houtsnijder
verraadt. De voorstelling is in eiken
hout uitgevoerd en vertoont het karak
ter van de 17de eeuw, mede te oor
delen naar de kleding van Jonas.
</2
Zalen voor intieme diners,
bruiloften, partijen
en vergaderingen enz.
van 20 tot 200 personen.
Uitstekende keukens.
02
De presidente van de Christelijke
plattelandsvrouwenbond in Sneek, me
vrouw Gerbrandy-de Boer, gaf op de
laatstgehouden bijeenkomst na een
geestige inleiding het woord aan de
heer D. J. Brouwer, adjudant van po
litie te Sneek. De heer Brouwer sprak
over de politie in het algemeen en de
oplossing van de misdaad in het bij
zonder. De adjudant vertelde op boei
ende wijze over de vele facetten die
zijn werk heeft zoals de surveillance,
de hulp aan kinderbescherming en
het maatschappelijk werk, en vooral
het werk van de rechercheur.
NR1
AI met al moge onderhand duidelijk
zijn geworden hoe belangrijk en kost
baar het bruikleen van het Fries Mu-
seum wel niet is geweest. Temeer, om
dat het Fries Scheepvaart Museum op
het gebied van de Friese volkskunst
maar magertjes voor de dag kon ko
men en hier een groot manco be
stond. Daar is nu dus verbetering in
getreden, gesteld dat het bruikleen
van langdurige aard mag blijven. De
conservator wilde van zijn kant nu
ook niet achter blijven en vertrouwde
het Fries Scheepvaart Museum, behal
ve de reeds vermelde collectie Rus
sisch gedraaid en beschilderd hout
werk, een glad-eikenhouten kist toe,
afkomstig uit Molkwerum. Het bijzon
dere van deze kist is dat het voor
pand op Molkwerumer manier met
bloemenranken is beschilderd, het
geen de kist tot een grote zeldzaam
heid maakt. Tussen de bloemranken
staan enige initialen en jaartallen ge
penseeld, te weten 1823 L.E.D(e)
Wolf 1793.
Goldfinger is vanaf morgenavond tot
en met zondagavond om acht uur te
zien. Zondagmiddag draait om half
drie „Sandokan de tijger van Cey
lon”. Degenen die van aktie, tempo,
strijd en verrassing houden, komen
wait dat betreft helemaal aan hun trek
ken als ze zondagmiddag in Amicitia
zitten. Er komen kolossale vechtpar
tijen en massale belegeringen in. voor
die alles slaan wat tolt nu toe op dat
gebied is verschenen. Een heel ander
facet van menselijke verhoudingen
wordt zaterdagnacht uirt de doeken
gedaan- In „Man en vrouw in bed”
worden,, te beginnen om kwart voor
elf de techniek en alle mogelijke va
riaties van de geslachtsdaad behan
deld.
uitzonderlijk grote middellijn, zoals
deze onder meer in het Russische dorp
Chlochloma werden vervaardigd en
beschilderd, om via de Baltische ha
vens hun weg naar Friesland te vin
den. Behalve nappen maakte - en
maakt men er nog steeds! - houten le
pels, tabaksvaatjes, borden, ronde do
zen, vaasjes en walt niet al meer, al
les op de zo onnavolgbare manier
van de desbetreffende streek beschil
derd van binnen meestal ril verach
tig van tint, van buiten steenrood met
allerhande motieven in goud, brons en
zwart. Bij honderdduizenden moet de
ze waar via steden als Riga, Peters
burg, Danltrig etc. per schip zijn uitge
voerd naar Nederland, in het bijzon
der Friesland en Groningen, waar
men tot voor betrekkelijk korte tijd
deze „Riga’se nappen” in vele huis
houdens nog kon tegen komen.